Xã hội hóa sách giáo khoa - có là thách thức cho học sinh nghèo?

Xã hội hóa sách giáo khoa - có là thách thức cho học sinh nghèo?
(PLO) - Theo dự kiến, vào buổi họp cuối của kỳ họp thứ 8, QH Khóa XIII, Các ĐB sẽ biểu quyết thông qua đề án đổi mới chương trình sách giáo khoa. Cho đến thời điểm này, hầu hết các ĐBQH đều cho rằng cần đổi mới  chương trình sách giáo khoa. Tuy nhiên, làm thế nào để thành công, câu chuyện xã hộ hóa có là thách thức của người nghèo?....
ĐB Nguyễn Thị Kim Thúy - TP Đà Nẵng – Chỉ đổi mới sách giáo khoa, khó nói đến thành công
Có nhà giáo dục đã nói "học sinh không phải là một chiếc bình cần phải đổ đầy, mà là một bó đuốc cần phải thắp sáng", chỉ thiên về trang bị kiến thức là đổ đầy, thậm chí nói nặng lời hơn là nhồi nhét vào đầu học sinh chứ không phải thắp sáng. Phải làm sao để chương trình giáo dục phổ thông không cướp đi tuổi thơ tươi vui, hồn nhiên và trong sáng, là nền tảng không thể thiếu cho sự phát triển cân đối, toàn diện và lành mạnh của thế hệ trẻ. 
 
Tuy nhiên, có một câu hỏi đặt ra là chương trình hiện hành cũng đưa ra mục tiêu phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh nhưng vì sao không đạt được yêu cầu. Câu hỏi đó chưa được giải đáp thì khó có thể đưa ra giải pháp bằng việc thay bằng một chương trình mới. 
Tôi cho rằng để chương trình, sách giáo khoa mới thực hiện được mục tiêu đúng đắn này, Chính phủ mà trực tiếp, cụ thể là Bộ Giáo dục và Đào tạo cần trả lời câu hỏi trên để làm rõ nguyên nhân, có làm rõ được nguyên nhân thì mới tìm ra được giải pháp phù hợp. Giáo dục đào tạo là một lĩnh vực rất cần đến các quyết định nhìn xa, trông rộng, nếu không đủ các cơ sở để bàn bạc kỹ thì sẽ rơi vào tình trạng duy ý chí, thiếu tính khả thi và 5-10 năm sau lại trở lại từ đầu.
Về các điều kiện bảo đảm thực hiện đề án, cần có 3 điều kiện sau đây:
Trước hết, phải đổi mới phương pháp dạy và học. Cùng với việc đổi mới phương pháp dạy và học, cần đổi mới phương pháp đào tạo bồi dưỡng giáo viên, đồng thời trao quyền tự quyết cao cho giáo viên và họ phải chịu trách nhiệm về quyết định của mình trong việc lựa chọn sách giáo khoa để dạy. Đáng tiếc là đề án chỉ mới dừng lại ở những lời hứa hẹn, chưa có giải pháp gì cụ thể để cho thấy có triển vọng đổi mới trong lĩnh vực này. 
Điều kiện thứ hai là phải đảm bảo cơ sở vật chất, kinh phí thực hiện đề án. Nếu không cải thiện được tình trạng 50, 60 em ngồi một lớp ở thành phố, cũng như tình trạng trường, lớp xuống cấp, xập xệ ở các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa thì khó có thể nói đến thành công của chương trình sách giáo khoa mới.
Một lo ngại nữa là nếu các trường không có kinh phí để mua nhiều bộ sách giáo khoa khác nhau, mỗi trường chỉ dùng một bộ sách giáo khoa thì kết quả vẫn là một chương trình, một sách giáo khoa, không phát huy được ưu thế của một chương trình nhiều bộ sách giáo khoa. Tôi e có khả năng lặp lại tình trạng như trước năm 2000 dù có 3 bộ sách toán, 2 bộ sách văn, nhưng mỗi miền chỉ dùng một bộ.
ĐB Phạm Xuân Thăng - Hải Dương: Thương mại hóa sách giáo khoa, thách thức không nhỏ với học sinh nghèo
Tôi nhất trí với chủ trương cần xã hội hóa mạnh mẽ từ biên soạn, in ấn, phát hành sách giáo khoa. Tuy nhiên, có ba vấn đề đặt ra khi xã hội hóa biên soạn và xuất bản sách giáo khoa:
 
Thứ nhất, làm thế nào để giải quyết được những vấn đề đặt ra khi có sự tham gia cạnh tranh của nhiều nhà xuất bản. Nhiều chủ thể trong việc biên soạn sách giáo khoa, sẽ đẩy mạnh tính thương mại hóa của sách giáo khoa. Sách giáo khoa là một loại hàng hóa khá đặc biệt, được sử dụng một cách rộng rãi với số lượng rất lớn cho hàng chục triệu học sinh phổ thông. Vì vậy, sẽ thành một thị trường sôi động thu hút nhiều chủ thể tham gia, với sự hấp dẫn từ lợi nhuận in và bán sách. 
Từ đó, có thể dẫn đến sự cạnh tranh không lành mạnh, ảnh hưởng tới môi trường giáo dục. Sự thương mại hóa sách giáo khoa còn dẫn tới việc học sinh nghèo, học sinh ở những vùng khó khăn, miền núi khó có điều kiện tiếp cận được những bộ sách giáo khoa có chất lượng tốt và phù hợp nếu như thiếu sự hỗ trợ của Nhà nước.
Thứ hai, làm thế nào để thẩm định một cách khách quan, chuẩn xác, kịp thời các bộ sách giáo khoa do nhiều chủ thể tham gia biên soạn để có những bộ sách có chất lượng tốt nhất. Đây là một thách thức gây áp lực lớn cho Bộ Giáo dục và Đào tạo, các cơ quan quản lý giáo dục và đào tạo cũng như gây bối rối cho nhà trường, học sinh và phụ huynh.
Thứ ba, làm thế nào để giúp cho nhà trường quyết định một cách chuẩn xác trong việc lựa chọn sách giáo khoa cho công tác giảng dạy. Đây là thách thức không nhỏ đối với lãnh đạo nhà trường và từng giáo viên trong nhà trường. 
Lê Thị Hương - Thanh Hoá : Có nảy sinh cơ chế xin – cho?
“Một chương trình nhiều sách giáo khoa, theo tôi không ít những hệ lụy kèm theo, có rất nhiều câu hỏi đặt ra, chúng ta cần phải trả lời một cách thấu đáo. Ví dụ, vấn đề thi cử, kiểm tra đánh giá như thế nào khi có nhiều sách giáo khoa cùng song hành một lúc, tất cả những bộ sách giáo khoa được Bộ Giáo dục thẩm định liệu có nảy sinh cơ chế xin - cho hay không? 
 
Việc triển khai nhiều sách giáo khoa không được gắn liền với những thay đổi như chất lượng giáo viên, trình độ, cách quản lý, cơ sở vật chất, giáo vụ trực quan và cách ra đề thi kiểm tra đánh giá thì sách giáo khoa sẽ không thể hiện tốt được vai trò của nó trong quá trình dạy và học. Ngoài ra cần phải chú ý đến việc triển khai thực hiện hết sức phức tạp, cần phải có những giải pháp hết sức mạnh mẽ và phù hợp, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội mới có thể thực hiện tốt chủ trương này.”/.

Tin cùng chuyên mục

Quang cảnh hội nghị. (Ảnh: Quochoi.vn)

Quyết tâm cao, nỗ lực lớn hơn để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của Quốc hội

(PLVN) - Chiều 28/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Hội nghị tổng kết hoạt động của Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024. Phát biểu tại Hội nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh yêu cầu các đại biểu Quốc hội quyết tâm cao hơn nữa, nỗ lực lớn hơn để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của Quốc hội trong năm 2024 và các năm tiếp theo.

Đọc thêm

Đồng chí Nguyễn Lương Bằng - Nhà lãnh đạo tài năng của Đảng và cách mạng Việt Nam

Các đồng chí lãnh đạo chủ trì Hội thảo. (Nguồn ảnh: baohaiduong.vn)
(PLVN) - Nhân kỷ niệm 120 năm Ngày sinh đồng chí Nguyễn Lương Bằng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, sau là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, hôm qua (27/3), tại TP Hải Dương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Ban Tuyên giáo Trung ương, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và Tỉnh ủy Hải Dương phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “Đồng chí Nguyễn Lương Bằng - Người cộng sản kiên trung, mẫu mực, nhà lãnh đạo tài năng của Đảng và cách mạng Việt Nam”.

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”
(PLVN) -Chiều 26-3, Bộ Quốc phòng tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam, giai đoạn 2019-2023”. Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì hội nghị.

Băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận.
(PLVN) - Hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trình tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vẫn còn ý kiến khác nhau.

Cần thiết bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng

Toàn cảnh hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu cho rằng việc dự thảo Luật bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng là cần thiết, với mục tiêu là bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh gắn với phòng thủ quốc gia.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi tham gia giao thông

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), các đại biểu bày tỏ ủng hộ quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này để tăng tính thuyết phục.

Cân nhắc quy định mở rộng đấu giá biển số xe

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách lần thứ 5, QH khóa XV, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về việc mở rộng đấu giá biển số xe.

Phổ biến quy định liên quan đến kiều bào tại các Luật mới được Quốc hội thông qua

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đồng chủ trì tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến nội dung liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) (Hội nghị).

Tránh “bình mới rượu cũ” khi đổi mới tổ chức Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Toà án nhân dân (TAND) (sửa đổi), các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về quy định về đổi mới TAND cấp huyện theo thẩm quyền xét xử.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng làm việc với Ban Cơ yếu Chính phủ

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu tại buổi làm việc. (Ảnh: Tuấn Nam).
(PLVN) - Thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về cơ yếu, thời gian qua, Ban Cơ yếu Chính phủ (Ban CYCP) đã lãnh đạo, chỉ đạo ngành Cơ yếu Việt Nam triển khai thống nhất, đồng bộ, toàn diện các mặt công tác; bảo đảm tuyệt đối bí mật, an toàn, chính xác, kịp thời thông tin phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang (LLVT) trong mọi tình huống.

Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Thể hiện tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta

Đại đoàn kết toàn dân tộc là sức mạnh vô địch của dân tộc Việt Nam. (Ảnh minh họa - Tạp chí Tuyên giáo).
(PLVN) - Những vấn đề được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập trong bài viết vừa mang tính thời sự, vừa mang tính chiến lược, thể hiện rất rõ tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta. Đây cũng là lời nhắc nhở đối với một số cán bộ, đảng viên tránh xa chủ nghĩa cá nhân, làm việc vì lợi ích cá nhân, tiêu cực, tham nhũng.