Tìm thị trường mới để tiêu thụ lúa dài hơi hơn cho nông dân

Tham dự cuộc làm việc có Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT), Bộ Công Thương, Ngân hàng Nhà nước, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp (DN), Hiệp hội Lương thực Việt Nam, Tổng công ty Lương thực miền Bắc và Tổng công ty Lương thực miền Nam.

Giá phải theo nguyên tắc thị trường

Theo Bộ NN&PTNT, từ cuối 2018, giá lúa tươi (IR50404) tại ruộng có dấu hiệu sụt giảm. Đầu tháng 2/2019 sụt xuống 4.200-4.400 đồng/kg; loại thóc hạt dài (OM 504) giảm còn 4.500 đồng/kg. Khối lượng gạo xuất khẩu tháng 1/2019 giá cả về lượng và giá trị. 

Bộ NN&PTNT đề nghị Bộ Tài chính tập trung triển khai mua dự trữ quốc gia năm 2019 số lượng 80.000 tấn thóc và 200.000 tấn gạo. Phối hợp với Bộ NN&PTNT sẵn sàng mua 100.000 tấn tiếp theo để thực hiện theo Nghị định 75/2015/NĐ-CP về cơ chế chính sách bảo vệ và phát triển rừng gắn với chính sách giảm nghèo nhanh bền vững và hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2015-2020 và các chính sách hỗ trợ của Nhà nước theo quy định hiện hành.

Sau khi lắng nghe ý kiến các đại biểu, kết luận cuộc làm việc, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần, việc gì có lợi cho người dân thì cố gắng làm và nêu rõ, các biện pháp đưa ra hôm nay là biện pháp thị trường bình thường, chứ không phải phi thị trường. Nhà nước không can thiệp vào thị trường để bảo đảm hoạt động thị trường bình thường, theo quy luật giá trị. Tuy nhiên, trách nhiệm của Nhà nước là làm sao người dân có lợi ích tốt nhất trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được pháp luật cho phép.

Để giải quyết vấn đề giá lúa thấp hơn so với cùng kỳ mặc dù người nông dân vẫn có lãi (nhưng mức lãi rất thấp), Thủ tướng nhất trí với kiến nghị của Bộ NN&PTNT và các bộ, ngành liên quan.  Theo đó, các tổng công ty lương thực thực hiện đúng Nghị định 157, mua dự trữ 5% theo quy định. Cần tiếp tục thực hiện sớm kế hoạch xuất khẩu cho Philippines 200.000 tấn gạo và Trung Quốc cũng đã xác định mua của Việt Nam trong giai đoạn này là 100.000 tấn gạo. Do đó, sản lượng gạo mua của người dân là ở mức cao.

Ngân hàng Nhà nước có trách nhiệm xem xét tăng hạn mức tín dụng cho các DN và coi đây là chủ trương của Chính phủ nhằm đảm bảo vốn cho việc mua trong thời kỳ đang rộ mùa này. Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại DN và 2 tổng công ty lương thực có chủ trương cụ thể bằng các nguồn lực khác nhau chỉ đạo mua kịp thời, sớm nhất lúa gạo cho người dân. Bộ Công Thương tiếp tục cùng Bộ NN&PTNT tìm thị trường mới để tiêu thụ lúa dài hơi hơn cho người dân.

Quang cảnh buổi làm việc

Ngay trong đầu tuần tới, Thủ tướng giao Bộ NN&PTNT chủ trì họp với UBND các tỉnh, các DN có liên quan, cũng như Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan liên quan để thúc đẩy xử lý vấn đề mua lúa, mua thóc của nông dân. Các bộ, địa phương giám sát việc thu mua để đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân. 

Triển khai mạnh mẽ đề án tái cơ cấu ngành lúa gạo

Nhấn mạnh việc đảm bảo an ninh lương thực, phát triển lúa gạo còn gắn với ổn định xã hội, gia tăng giá trị và đảm bảo sinh kế cho người dân, Thủ tướng cho rằng, lúa gạo chỉ có con đường phát triển duy nhất là nâng cao chất lượng gia tăng giá trị và cơ cấu lại sản phẩm, phù hợp với nhu cầu thị trường toàn cầu. Do đó, Bộ NN&PTNT và các địa phương phải triển khai mạnh mẽ đề án tái cơ cấu ngành lúa gạo để có gạo ngon, tốt, chất lượng cao, gạo dược liệu, có thương hiệu.

Bộ NN&PTNT, các địa phương phải triển khai mạnh mẽ hiệu quả đề án tái cơ cấu ngành lúa gạo để có gạo ngon, gạo tốt, gạo dẻo, chất lượng cao, gạo dược liệu, gạo chữa bệnh, gạo mang thương hiệu của Việt Nam ngày càng phổ cập. Trong bối cảnh mới về toàn cầu hóa và những vấn đề về mâu thuẫn, bảo hộ thương mại, Thủ tướng giao Bộ NN&PTNT, Bộ KH&ĐT nghiên cứu sâu hơn về an ninh lương thực, đề xuất với Chính phủ về khái niệm an ninh lương thực trong tình hình mới.

Hiệp hội Lương thực Việt Nam phải có biện pháp xóa bỏ các khâu trung gian, bảo đảm công khai, minh bạch; cần nắm kỹ tình hình, có cơ chế đề xuất, báo cáo kịp thời vơi cơ quan quản lý Nhà nước để có giải pháp tránh bị động, không để tình trạng trung gian ép giá.

Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần Chính phủ phục vụ người dân, “được mùa nhưng không rớt giá”, “đồng tâm hiệp lực để đời sống người nông dân tốt hơn”. Tại buổi làm việc, Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ NN&PTNT kiểm điểm đánh giá, báo cáo Thủ tướng về kết quả hội nghị lúa gạo Đồng bằng sông Cửu long để tiếp tục giải quyết các vấn đề đặt ra ./.