Tại sao nhiều tội phạm tham nhũng được hưởng án treo?

(PLO) -"Chúng ta phải hạn chế đến mức thấp nhất, đặc biệt là những vụ tham nhũng lớn, gây thiệt hại cho đất nước, người dân trong khi kinh tế đang khó khăn", Phó Chánh án TANDTC Trần Văn Độ nói.
"Báo cáo của Chánh án TANDTC và Viện trưởng VKSNDTC đã đề cập rồi, cơ quan tiến hành tố tụng, lãnh đạo TANDTC, Viện trưởng VKSNDTC và cơ quan điều tra cũng đã có chỉ đạo chặt chẽ, đặc biệt là Tòa án có các biện pháp để kiểm tra, kiểm soát để các tòa án xét xử theo đúng pháp luật, tránh những trường hợp án treo hoặc giảm nhẹ tội. Chánh án TANDTC cũng đã có những đợt kiểm tra đối với các tòa án cấp dưới, nhất là các vụ án liên quan đến tham nhũng để hạn chế dần việc bỏ sót. 
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là Tòa không được cho hưởng án treo, vì luật không cấm điều đó. Thứ hai là, thực ra người phạm tội tham nhũng, hay không phạm tội, thì cũng phải đánh giá xem phạm tội ở mức độ nào để có đánh giá cho đúng. Thực ra, vừa rồi tham nhũng là rất lớn, nhưng tham nhũng còn có tội tham ô nữa. Ví dụ như vài ba triệu đồng thì cũng là thất thoát tài sản, nhưng khi đánh giá mức độ thiệt hại thì chỉ có thể cho hưởng án treo".
Vậy tại sao thực tế nhiều vụ tham nhũng, nhưng kết quả bị xử lý lại ít, đặc biệt là tại các địa phương?
- Tất cả 100% các vụ án tham nhũng được cơ quan điều tra và VKS chuyển đến thì Tòa án đều đưa ra xét xử. Vấn đề còn lại ở đây chính là phát hiện, khởi tố để điều tra. Tôi nghĩ, ở đây ngoài nhiệm vụ của cơ quan tiến hành tố tụng, cơ quan điều tra thì còn trách nhiệm của xã hội. Đặc biệt, trong thời gian qua báo chí cũng có công rất lớn trong phát hiện tham nhũng, qua đó giúp điều tra, khởi tố, đưa vụ việc ra ánh sáng. Đội ngũ báo chí, thanh tra và tố cáo của nhân dân giúp ích rất lớn trong chống tham nhũng.
Nguyên nhân nào khiến tỷ lệ thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng rất ít, thưa ông?
- Nguyên nhân là do khi điều tra các vụ án về tham nhũng thì thời gian điều tra tương đối dài, khiến tài sản bị tẩu tán hoặc hoang phí hay chi tiêu vào lĩnh vực nào đấy mà cơ quan tiến hành tố tụng không chứng minh được. Cùng lắm, bây giờ là chỉ kê biên những tài sản do phạm tội mà có thôi, chứ còn tài sản nhiều mà không chứng minh được thì là khó thu hồi. Bây giờ, phải có quyết định bồi thường, dùng mọi biện pháp để thu hồi lại cho Nhà nước. Theo tôi, để tránh thất thu tài sản, khi vụ án bị phát hiện thì phải xử lý càng nhanh càng tốt. 
Với tư cách là Đại biểu Quốc hội, ông có thấy tình hình tham nhũng giảm đi không? Còn với tư cách là Phó Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao, ông có gặp trở ngại gì trong quá trình xét xử?
- Tôi nghĩ là tình hình tham nhũng vẫn rất phức tạp. Thời gian qua nhiều cơ quan tiến hành tố tụng cũng đã rất tích cực, các vụ án tham nhũng lớn đã được đưa ra truy tố, xét xử. Nhưng đáp ứng được nhu cầu hay chưa, tôi nghĩ rằng vẫn còn những hạn chế. Vấn đề quan trọng là khâu phát hiện, đề cao kỷ cương, trật tự. Nhưng tôi nghĩ rằng, vấn đề tham nhũng không đơn thuần ở việc điều tra, truy tố, xét xử để nó xảy ra ít, mà phải là chính sách, cơ chế, toàn xã hội thế nào để có biện pháp chính sách pháp luật, cũng như giáo dục, tuyên truyền, hoạch định chính sách để tham nhũng không có đất sống, chứ tham nhũng xảy ra rồi mới đuổi theo để khởi tố, điều tra, xét xử thì tôi thấy không ổn. Cái đó chỉ là biện pháp tạm thời, còn cái lâu dài nhất là phải làm thế nào có biện pháp tổng thể về kinh tế - xã hội, về chính sách, pháp luật để không thể tham nhũng.
Vậy kẽ hở của chính sách nằm ở chỗ nào?
- Đúng là do chính sách pháp luật còn kẽ hở nên đã bị lợi dụng để vi phạm pháp luật. Thứ hai là, trong công tác cán bộ, tổ chức, làm sao lựa chọn sử dụng được những người có tâm, có tầm. Không để vì có động cơ riêng, cá nhân lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để làm giàu cho cá nhân mình. Cái đó, có lẽ là công tác cán bộ, công tác con người cũng là một vấn đề.
Theo ông, với cơ chế phát hiện tham nhũng và cơ chế truy tố xét xử hiện nay thì liệu trong tương lai, sẽ tiếp tục hay chấm dứt các vụ tham nhũng lớn như thời gian qua?
-Tôi nghĩ chấm dứt thì khó, bởi vì xã hội cũng có mặt mạnh, mặt yếu, đặc biệt là cơ chế đang đổi mới thường xuyên. Một cơ chế mới bao giờ cũng phát sinh tích cực, nhưng đi theo nó cũng nảy sinh các tiêu cực, kẽ hở. Người phạm tội bao giờ cũng là lợi dụng kẽ hở. Vì vậy, tôi nghĩ rằng chúng ta phải hạn chế đến mức thấp nhất, đặc biệt là những vụ tham nhũng lớn, gây thiệt hại cho đất nước, người dân trong khi kinh tế đang khó khăn.

Đọc thêm

Băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận.
(PLVN) - Hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trình tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vẫn còn ý kiến khác nhau.

Cần thiết bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng

Toàn cảnh hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu cho rằng việc dự thảo Luật bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng là cần thiết, với mục tiêu là bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh gắn với phòng thủ quốc gia.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi tham gia giao thông

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), các đại biểu bày tỏ ủng hộ quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này để tăng tính thuyết phục.

Cân nhắc quy định mở rộng đấu giá biển số xe

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách lần thứ 5, QH khóa XV, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về việc mở rộng đấu giá biển số xe.

Phổ biến quy định liên quan đến kiều bào tại các Luật mới được Quốc hội thông qua

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đồng chủ trì tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến nội dung liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) (Hội nghị).

Tránh “bình mới rượu cũ” khi đổi mới tổ chức Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Toà án nhân dân (TAND) (sửa đổi), các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về quy định về đổi mới TAND cấp huyện theo thẩm quyền xét xử.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng làm việc với Ban Cơ yếu Chính phủ

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu tại buổi làm việc. (Ảnh: Tuấn Nam).
(PLVN) - Thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về cơ yếu, thời gian qua, Ban Cơ yếu Chính phủ (Ban CYCP) đã lãnh đạo, chỉ đạo ngành Cơ yếu Việt Nam triển khai thống nhất, đồng bộ, toàn diện các mặt công tác; bảo đảm tuyệt đối bí mật, an toàn, chính xác, kịp thời thông tin phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang (LLVT) trong mọi tình huống.

Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Thể hiện tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta

Đại đoàn kết toàn dân tộc là sức mạnh vô địch của dân tộc Việt Nam. (Ảnh minh họa - Tạp chí Tuyên giáo).
(PLVN) - Những vấn đề được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập trong bài viết vừa mang tính thời sự, vừa mang tính chiến lược, thể hiện rất rõ tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta. Đây cũng là lời nhắc nhở đối với một số cán bộ, đảng viên tránh xa chủ nghĩa cá nhân, làm việc vì lợi ích cá nhân, tiêu cực, tham nhũng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
(PLVN) -  Ngày 25/3, chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 3/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các thành viên Chính phủ không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng pháp luật gắn với nâng cao hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững; đặc biệt, các luật, nghị quyết phải khai thác, phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển của đất nước, tránh lãng phí, tiêu cực, tham nhũng, tránh "xin – cho".

Phát huy vai trò giám sát của các cơ quan dân cử tại địa phương

Các đại biểu tham dự Hội nghị. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Tham luận của một số đại biểu trình bày tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác HĐND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương năm 2023 và triển khai kế hoạch công tác năm 2024 ngày 25/3 đã cho thấy vai trò quan trọng của các cơ quan dân cử trong hoạt động giám sát, góp phần không nhỏ vào những thành quả về phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Tổ chức diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước

Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa chủ trì hội nghị.
(PLVN) -  Sáng 25/3, Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa, Phó tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam chủ trì Hội nghị làm việc với các cơ quan, đơn vị về xây dựng Đề án tổ chức diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).