"Phí chồng phí": sai phạm "nóng", xử lý "nguội"

Sắp tới phí sử dụng đường bộ sẽ được điều chỉnh? Ảnh: Khánh Tùng
Sắp tới phí sử dụng đường bộ sẽ được điều chỉnh? Ảnh: Khánh Tùng
(PLO) - Tình trạng “phí chồng phí” đang gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp, trong khi chất lượng dịch vụ có thu phí không tăng, tình trạng lạm thu dưới danh nghĩa “phí, lệ phí” vẫn còn, thậm chí còn được “hậu thuẫn” bởi một số cấp chính quyền địa phương.
Theo báo cáo của Bộ Tài chính tại phiên giải trình về chấp hành pháp luật về phí, lệ phí trước Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội chiều qua (11/4), tỷ lệ số thu phí, lệ phí so với tổng thu ngân sách nhà nước giảm dần từ 5,8% (năm 2011), 3,9% (năm 2012) còn 3,8% (năm 2013) nhưng thực tế mỗi năm người dân lại thấy phải nộp thêm nhiều loại phí, lệ phí mới như phản ánh của đại biểu Nguyễn Anh Sơn (Nam Định) là nghịch lý. 
Cấp dưới ban hành, cấp trên mới có quyền… bãi bỏ
Đó là một trong những vấn đề bất cập trong chấp hành pháp luật về phí, lệ phí mà Bộ Tài chính cho là nguyên nhân dẫn đến tình trạng phí, lệ phí tràn lan, nhiều loại không còn phù hợp với thực tiễn. 
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, hiện có nhiều cơ quan có thẩm quyền quy định cụ thể về phí, lệ phí nên có nhiều loại phí và lệ  phí mới được ban hành. Có 28 khoản phí và 11 khoản lệ phí được giao cho HĐND cấp tỉnh quyết định nhưng thẩm quyền quyết định miễn giảm phí, lệ thì chỉ Chính phủ mới có. 
Điều này làm cho nhiều loại phí, lệ phí vẫn tồn tại dù không còn phù hợp để “chờ bị bãi bỏ” trong thời gian dài, gây bức xúc cho người dân và doanh nghiệp. Do đó, một số địa phương đề nghị quy định phân cấp thẩm quyền cho HĐND qui định miễn giảm phí, lệ phí trong một số trường hợp cần thiết để phù hợp  với tình hình thực tế tại địa phương.
Cũng theo Bộ Tài chính, từ năm 2002 đến nay, nhiều văn bản qui phạm pháp luật mới được ban hành có qui định thêm một số khoản thu phí, lệ phí so với danh mục ban hành kèm theo Pháp lệnh về phí, lệ phí; có những loại  phí đã chuyển thành giá dịch vụ hoặc đang có xu hướng chuyển sang thực hiện theo cơ chế giá hoặc thành các khoản thu không thuộc ngân sách nhà nước, trùng với một số khoản thu khác… 
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân chỉ ra, hiện chưa thống kê được bao nhiêu loại phí, lệ phí phải được rà soát, hủy bỏ đã tạo thành “gánh nặng cho dân”. 
Đại biểu Lê Đức Thụ (Lai Châu) cho rằng, cơ chế quản lý phí, lệ phí có nhiều bất cập, chồng chéo thẩm quyền, qui định về phần tỷ lệ để lại đã phản ánh không đúng số thực thu vào ngân sách nhà nước, số thực chi. 
Biện minh thêm cho Bộ Tài chính, ông Vũ Văn Họa - Phó Tổng kiểm toán Nhà nước - khẳng định, qua công tác kiểm toán, cơ chế quản lý nguồn thu từ phí, lệ phí còn rất nhiều vấn đề, có qui định nhưng khó áp dụng, nhất là qui định về tỷ lệ để lại từ nguồn thu phí, lệ phí dễ hình thành cơ chế xin - cho.
Giá dịch vụ, thu thêm “đội lốt” phí hoành hành
Phí trông xe đã được các đại biểu dẫn ra như một ví dụ điển hình của sự “nhập nhằng” giữa phí và giá dịch vụ. Trước tình trạng lộn xộn trong việc áp dụng loại phí này, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) nghĩ rằng có “lợi ích cục bộ địa phương” mà không ai kiểm tra, giám sát, xử lý, thậm chí bỏ lọt khoản thu khi không được đưa vào ngân sách nhà nước và đơn vị tổ chức thu “lấy tiền chia nhau”, còn người dân… phải chịu. 
Tuy nhiên, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng phủ nhận có lợi ích nhóm trong hoạt động thu phí, lệ phí: “Việc thu phí, lệ phí đã được qui định rõ ràng về trình tự, thủ tục nên không thể tự đặt ra các loại phí, lệ phí ngoài danh mục. Khoản nào không có tên trong danh mục phí, lệ phí hoặc có tên mà chưa có hướng dẫn sẽ không được thu”. 
Liệt kê ra hàng loạt các khoản thu được các cơ sở giáo dục tự đặt ra dưới tên gọi “lệ phí”, ông Phùng Quốc Hiển - Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho rằng, người dân không hiểu phí, lệ phí, giá dịch vụ nên nhầm lẫn, thậm chí bị lừa; có tình trạng một số khoản thu vô lý để thành lập Quỹ và sử dụng không đúng qui định là vấn đề thuộc trách nhiệm quản lý của Bộ Tài chính. 
Nhưng theo giải thích của ông Phạm Mạnh Hùng - Thứ trưởng Bộ Giáo dục & đào tạo, các khoản thu này là không khuyến khích, cần nhắc nhở; tuy nhiên, việc thu của các trường cũng căn cứ vào yêu cầu thực tiễn do học phí chưa tiếp cận được chi phí đào tạo.
Theo phản ánh của ông Lê Hồng Trường- Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội, tình hình sai phạm về phí, lệ phí đang “rất nóng” nhưng việc xử lý lại “quá nguội” khi qua nhiều năm chỉ kiến nghị xử lý hành chính bốn người, chuyển công tác một người trong lĩnh vực này. Nên giải pháp được Bộ Tài chính đưa ra để kiểm soát tình trạng lạm thu phí, lệ phí trong thời gian tới là ban hành văn bản qui phạm pháp luật về phí, lệ phí, tổ chức thanh, kiểm tra, chấn chỉnh các tổ chức, cá nhân thu phí, lệ phí, ban hành danh mục, mức thu, nộp, để lại; ban hành các loại phí, lệ phí, quản lý các khoản thu - chi từ phí, lệ phí…

Đọc thêm

Băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận.
(PLVN) - Hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trình tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vẫn còn ý kiến khác nhau.

Cần thiết bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng

Toàn cảnh hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu cho rằng việc dự thảo Luật bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng là cần thiết, với mục tiêu là bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh gắn với phòng thủ quốc gia.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi tham gia giao thông

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), các đại biểu bày tỏ ủng hộ quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này để tăng tính thuyết phục.

Cân nhắc quy định mở rộng đấu giá biển số xe

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách lần thứ 5, QH khóa XV, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về việc mở rộng đấu giá biển số xe.

Phổ biến quy định liên quan đến kiều bào tại các Luật mới được Quốc hội thông qua

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đồng chủ trì tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến nội dung liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) (Hội nghị).

Tránh “bình mới rượu cũ” khi đổi mới tổ chức Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Toà án nhân dân (TAND) (sửa đổi), các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về quy định về đổi mới TAND cấp huyện theo thẩm quyền xét xử.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng làm việc với Ban Cơ yếu Chính phủ

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu tại buổi làm việc. (Ảnh: Tuấn Nam).
(PLVN) - Thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về cơ yếu, thời gian qua, Ban Cơ yếu Chính phủ (Ban CYCP) đã lãnh đạo, chỉ đạo ngành Cơ yếu Việt Nam triển khai thống nhất, đồng bộ, toàn diện các mặt công tác; bảo đảm tuyệt đối bí mật, an toàn, chính xác, kịp thời thông tin phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang (LLVT) trong mọi tình huống.

Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Thể hiện tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta

Đại đoàn kết toàn dân tộc là sức mạnh vô địch của dân tộc Việt Nam. (Ảnh minh họa - Tạp chí Tuyên giáo).
(PLVN) - Những vấn đề được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập trong bài viết vừa mang tính thời sự, vừa mang tính chiến lược, thể hiện rất rõ tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta. Đây cũng là lời nhắc nhở đối với một số cán bộ, đảng viên tránh xa chủ nghĩa cá nhân, làm việc vì lợi ích cá nhân, tiêu cực, tham nhũng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
(PLVN) -  Ngày 25/3, chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 3/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các thành viên Chính phủ không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng pháp luật gắn với nâng cao hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững; đặc biệt, các luật, nghị quyết phải khai thác, phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển của đất nước, tránh lãng phí, tiêu cực, tham nhũng, tránh "xin – cho".

Phát huy vai trò giám sát của các cơ quan dân cử tại địa phương

Các đại biểu tham dự Hội nghị. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Tham luận của một số đại biểu trình bày tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác HĐND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương năm 2023 và triển khai kế hoạch công tác năm 2024 ngày 25/3 đã cho thấy vai trò quan trọng của các cơ quan dân cử trong hoạt động giám sát, góp phần không nhỏ vào những thành quả về phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Tổ chức diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước

Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa chủ trì hội nghị.
(PLVN) -  Sáng 25/3, Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa, Phó tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam chủ trì Hội nghị làm việc với các cơ quan, đơn vị về xây dựng Đề án tổ chức diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).