Người nấu ăn cho Bác Hồ kể chuyện

Con trai ông Trần Việt Phương,  Nguyên thư ký của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, lúc đó còn nhỏ thường theo bố vào cơ quan. Khi bố có việc bận phải đi xa, cậu bé khóc gọi bố, Bác liền "mời" cậu ăn cơm. Về nhà cậu kể, lúc đầu vào bữa cơm cậu sợ lắm...

Nấu ăn phục vụ Hồ Chủ tịch và Thủ tướng Phạm Văn Đồng từ năm 1960 - 1969 là ông Đinh Văn Cẩn và ông Đặng Văn Lơ. Ông Cẩn trực tiếp nấu ăn cho Hồ Chủ tịch, ông Lơ nấu cho Thủ tướng.

Bác Hồ với thiếu niên miền Nam
Bác Hồ với thiếu niên miền Nam

Căn bếp ấm

Ông Đặng Văn Lơ nhớ lại: Năm 1960, ông được điều động từ cơ quan ngoại giao về Phủ Thủ tướng công tác tại Văn phòng Thủ tướng.

Thời gian đó Thủ tướng Phạm Văn Đồng và Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng ở, ăn, sinh hoạt, làm việc cùng trong một khu vực (trước đây là khu nhà ở của những người phục vụ Phủ Toàn quyền Đông Dương). Nơi ở của hai Lãnh tụ cách nhau khoảng 30m, vườn chung, sân nối liền…

Do vậy, hàng ngày Thủ tướng ăn cơm chung với Hồ Chủ tịch, trừ những ngày Thủ tướng tiếp khách hoặc bận làm việc. Người nấu ăn chính cho Bác Hồ là ông Đinh Văn Cẩn, một người nấu ăn giỏi từ thời Pháp, được phân công là bếp trưởng. Ông Lơ được chuyên gia Trung Quốc đào tạo hồi ở chiến khu Việt Bắc. Từ khi Bác Hồ chuyển sang ăn ở khu nhà sàn thì ông Lơ mới chuyên phục vụ cho Thủ tướng.

Ông Đặng Văn Lơ, một trong 2 đầu bếp từng phục vụ tại nhà bếp cho Chủ tịch Hồ Chí Minh và Thủ tướng Phạm Văn Đồng
Ông Đặng Văn Lơ, một trong 2 đầu bếp từng phục vụ tại nhà bếp cho Chủ tịch Hồ Chí Minh và Thủ tướng Phạm Văn Đồng.

Như vậy, tuy là đầu bếp phục vụ Thủ tướng Phạm Văn Đồng nhưng lại vinh dự được phục vụ cả Bác Hồ. Hai ông đã làm việc cần mẫn, tận tụy chăm lo sức khỏe cho Bác Hồ và Thủ tướng, không để Bác và Thủ tướng phiền lòng.

Ngoài việc nấu ăn hàng ngày, nhà bếp còn phục vụ khách của Bác Hồ và Thủ tướng, nếu lượng khách dưới 30 người.

Việc nấu ăn cho Bác Hồ rất đơn giản nhưng phải sạch sẽ, an toàn vệ sinh và hợp khẩu vị. Ăn sáng thì có bánh mỳ xúc xích, bành mỳ ốp la, cơm rang… thay đổi nhau; hoặc café bánh ngọt (nhân đỗ xanh nguyên hạt nấu chín đãi vỏ và đường).

Bữa chính chỉ có ba món: Cơm, canh rau, thịt hoặc cá, trên mâm có thêm chanh ớt, nước chấm. Mỗi tuần phục vụ Bộ Chính trị họp, khi nghỉ giữa giờ có ăn nhẹ, lúc thì phở, khi thì bánh cuốn hoặc mỳ vằn thắn, hoặc cháo cá…

Bữa ăn hàng ngày của Bác chỉ có cơm, canh, hoặc rau, thịt hoặc cá hoặc tôm. Thức ăn thường thay đổi không lặp lại.

Các món chế biến bằng rau có mấy loại: Rau củ quả hầm xương, nước hầm xương phải trong suốt, bát canh có hương vị thơm tự nhiên, súp ngô non, khi nấu cũng phải giữ được mùi thơm của hạt ngô, món rau ngồng cải xào lòng gà, rau muống luộc, cà xứ Nghệ bổ đôi trộn với ớt và một chút đường. Nếu món ăn làm bằng cá thì cá phải rút hết xương, chân giò phải làm sạch…

Mùa nóng thì thường nấu món ăn mát như rau ngót, rau tơi, bí, bầu, canh cua, canh chua… Mùa lạnh thường làm các món ăn nóng sốt…

Thỉnh thoảng có khách Bộ Chính trị, bộ phận phục vụ bữa lẩu nóng hổi… làm ấm lên những niềm vui trong những ngày giá rét. Khách của Bác tiếp cơm thường là khách ở miền Nam ra, các anh hùng dũng sĩ, các đồng chí Bộ Chính trị chuẩn bị đi công tác, đôi khi có khách là người nước ngoài.

Việc phục vụ ăn uống hàng ngày cho Bác Hồ, Thủ tướng và gia đình, Bộ Chính trị và khách... Ông Cù Văn Chước (Trưởng phòng Văn thư Văn phòng Bác Hồ (1962-1969 luôn quán triệt và nhắc nhở tinh thần và trách nhiệm phục vụ bảo vệ sức  khỏe cho Bác, cho Thủ tướng và gia đình, cho Bộ Chính trị...

Ngoài nguồn thực phẩm, rau từ cửa hàng Tông Đản, gạo ở cửa hàng Ngô Quyền... anh em trong văn phòng trồng rau, nuôi cá, nuôi gà, nuôi lợn… để chủ động nguồn thức ăn dự trữ phòng lúc khó khăn vì đang trong thời chiến.

Những công việc này ông Chước thường xuyên đôn đốc nhắc nhở trong các cuộc họp.

Bài học từ cậu bé theo bố đi làm

Ông Trần Việt Phương - Nguyên thư ký của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, kể lại: Con trai ông tên là Trần Trung Thực (năm nay 57 tuổi ), lúc đó còn nhỏ thường đi theo bố vào cơ quan.

 Căn bếp nơi phục vụ nấu ăn cho Bác Hồ và cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng trong Phủ Chủ tịch
Căn bếp nơi phục vụ nấu ăn cho Bác Hồ và cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng trong Phủ Chủ tịch

Khi bố có việc bận phải đi xa, cháu ở đấy lâu, nó khóc gọi bố, Bác liền "mời" cậu bé ăn cơm.

Về nhà cháu kể, vào ngồi ăn cơm thì được ngồi giữa Bác Hồ và bác Thủ tướng. Lúc đầu vào bữa cơm nó sợ lắm. Nó không biết ăn thế nào. Có một bát canh thì không dám tự đứng lên cầm thìa múc canh. Còn mấy món cháu ăn được thì để gần phía Bác Tô… Bác gắp cho nó miếng thịt gà của Bác. Ăn được hai bát cơm, cháu vẫn sợ. Ăn xong nó nói: “Cháu ăn xong rồi ạ”, rồi ù té chạy.

Chạy ra đến cửa, Bác gọi vào: - Này cháu, chưa xong đâu. Cháu vào đây. Thế này nhé. Hôm nay Bác Tô và Bác Hồ mời cháu ăn cơm. Cháu ăn xong. Cháu phải cảm ơn đường hoàng rồi cháu mới đi chứ. Không cảm ơn mà đi không được đâu.

- Cháu cảm ơn Bác Hồ, cháu cảm ơn Bác Tô ạ.

Xong lại ù té chạy. Chạy ra đến cửa, Bác gọi lại:

- Chưa, chưa xong đâu. Cháu vào đây. Cháu còn nhỏ, bây giờ về nhà cháu cũng chơi thôi. Không có việc gì, cháu ăn xong cháu phải đi rửa bát đũa của cháu cho sạch, đặt vào đây, chứ không phải để các chú lớn phải hầu cháu đâu. Cháu đi rửa bát đũa đưa vào đây trả.

Giao cho nó bát đũa, tự nó ra rửa sạch sẽ rồi mang vào trả. Khi vào trả, Bác cũng vừa ăn xong. Đến tráng miệng, Bác bảo:

- Cháu vào đây ăn tráng miệng với Bác.

Hôm ấy ăn tráng miệng là một quả táo. Bác cắt làm 2 phần. Phần lớn ở dưới, phần nhỏ ở trên. Như một cái nồi có thân nồi và cái vung.

- Đây, Bác cháu chia nhau. Bác ăn cái nồi to, còn cháu ăn cái vung nhỏ.

Bác nói tiếp:

- Thế cháu có biết tại sao Bác ăn cái nồi, mà cháu ăn cái vung không?. Thế này nhé. Bác thì lao động. Buổi sáng làm việc, buổi chiều làm việc. Lao động như vậy Bác phải ăn nhiều, Bác ăn cái nồi to. Còn cháu chưa lao động, cháu ăn cái vung nhỏ thôi. Cháu nhớ khi về gia đình ăn cơm với bố mẹ, cháu phải biết chia phần. Bố mẹ đi lao động cả buổi sáng, buổi chiều, bố mẹ phải ăn phần to, cháu ăn phần nhỏ thôi. Cháu đừng dành ăn của bố mẹ phần to nhá!.

"Một cháu nhỏ mới gặp, được Bác cho ăn cơm cùng mà Bác đã dạy cho cháu như thế, bao nhiêu điều trong ấy: biết lễ phép, biết lịch sự, biết cảm ơn việc làm tốt đối với mình, biết trọng người, biết nhường nhịn, biết quý lao động, biết công bằng". Ông Trần Việt Phương giọng đầy cảm xúc kết thúc câu chuyện nhỏ.

Những người phục vụ bếp ăn của Bác thường được tiếp các vị khách bất ngờ như thế, tuy bận rộn thêm nhưng lại thấy vui.

Căn bếp nơi phục vụ nấu ăn cho Bác Hồ và cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng trong Phủ Chủ tịch.

Đỗ Văn Phú

Đọc thêm

Quyết tâm đưa Tây Bắc ra khỏi tình trạng 'lõi nghèo'

Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Quang Vinh.
(PLVN) - Chiều 28/3, tại tỉnh Điện Biên, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với tỉnh Điện Biên tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án vận động, hỗ trợ làm nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo tỉnh Điện Biên, hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024).

Đồng chí Nguyễn Lương Bằng - Nhà lãnh đạo tài năng của Đảng và cách mạng Việt Nam

Các đồng chí lãnh đạo chủ trì Hội thảo. (Nguồn ảnh: baohaiduong.vn)
(PLVN) - Nhân kỷ niệm 120 năm Ngày sinh đồng chí Nguyễn Lương Bằng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, sau là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, hôm qua (27/3), tại TP Hải Dương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Ban Tuyên giáo Trung ương, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và Tỉnh ủy Hải Dương phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “Đồng chí Nguyễn Lương Bằng - Người cộng sản kiên trung, mẫu mực, nhà lãnh đạo tài năng của Đảng và cách mạng Việt Nam”.

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”
(PLVN) -Chiều 26-3, Bộ Quốc phòng tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam, giai đoạn 2019-2023”. Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì hội nghị.

Băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận.
(PLVN) - Hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trình tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vẫn còn ý kiến khác nhau.

Cần thiết bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng

Toàn cảnh hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu cho rằng việc dự thảo Luật bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng là cần thiết, với mục tiêu là bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh gắn với phòng thủ quốc gia.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi tham gia giao thông

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), các đại biểu bày tỏ ủng hộ quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này để tăng tính thuyết phục.

Cân nhắc quy định mở rộng đấu giá biển số xe

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách lần thứ 5, QH khóa XV, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về việc mở rộng đấu giá biển số xe.

Phổ biến quy định liên quan đến kiều bào tại các Luật mới được Quốc hội thông qua

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đồng chủ trì tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến nội dung liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) (Hội nghị).

Tránh “bình mới rượu cũ” khi đổi mới tổ chức Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Toà án nhân dân (TAND) (sửa đổi), các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về quy định về đổi mới TAND cấp huyện theo thẩm quyền xét xử.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng làm việc với Ban Cơ yếu Chính phủ

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu tại buổi làm việc. (Ảnh: Tuấn Nam).
(PLVN) - Thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về cơ yếu, thời gian qua, Ban Cơ yếu Chính phủ (Ban CYCP) đã lãnh đạo, chỉ đạo ngành Cơ yếu Việt Nam triển khai thống nhất, đồng bộ, toàn diện các mặt công tác; bảo đảm tuyệt đối bí mật, an toàn, chính xác, kịp thời thông tin phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang (LLVT) trong mọi tình huống.

Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Thể hiện tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta

Đại đoàn kết toàn dân tộc là sức mạnh vô địch của dân tộc Việt Nam. (Ảnh minh họa - Tạp chí Tuyên giáo).
(PLVN) - Những vấn đề được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập trong bài viết vừa mang tính thời sự, vừa mang tính chiến lược, thể hiện rất rõ tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta. Đây cũng là lời nhắc nhở đối với một số cán bộ, đảng viên tránh xa chủ nghĩa cá nhân, làm việc vì lợi ích cá nhân, tiêu cực, tham nhũng.