Linh thiêng Côn Đảo

Đường phố Côn Đảo thanh bình
Đường phố Côn Đảo thanh bình
(PLO) - Được coi là “địa ngục trần gian” Côn Đảo cũng là nơi ghi dấu bao trang đời huyền thoại của những liệt sĩ đã ngã xuống trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của dân tộc. 
Cho đến bây giờ, sau bốn thập niên được giải phóng, Côn Đảo vẫn vẹn nguyên là chứng tích lịch sử về những quá khứ bi hùng và đau thương, là đỉnh cao về khí phách đấu tranh kiên cường và lòng dũng cảm của các chiến sĩ cộng sản. 
Khách đến Côn Đảo ngoài khám phá miền đất hoang sơ với những thiên đường lãng mạn của thiên nhiên núi, rừng, biển, còn được tham quan “địa ngục trần gian” có một không hai trên thế giới này. Những hiện vật lịch sử có thể bị bào mòn theo dòng chảy của thời gian, những vết tích chiến tranh có thể bị phôi pha, xuống cấp nhưng tinh thần, ý chí quật cường của các chiến sĩ cộng sản thì vẫn còn sống mãi.
Vọng chuông cầu siêu cho các anh hùng liệt sĩ
Vọng chuông cầu siêu cho các anh hùng liệt sĩ
Nước mắt tri ân những người dưới mộ
Côn Đảo là một quần đảo gồm 16 hòn đảo lớn nhỏ với diện tích 76km2 nằm ở phía Đông Nam của Tổ quốc, thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Trong suốt 13 năm thống trị (1862-1975), thực dân Pháp và đế quốc Mỹ đã biến hòn đảo xinh đẹp này thành “địa ngục trần gian” khét tiếng, giam cầm đọa đày hàng ngàn người yêu nước và hàng chục vạn chiến sĩ cách mạng.
Sau 40 năm kể từ ngày Côn Đảo được giải phóng, quá khứ không thể ngủ yên bởi những mất mát quá lớn. Hàng loạt công trình kiến trúc ở Côn Đảo vẫn còn đó như minh chứng một thời kỳ lịch sử đau thương. 
Nếu Cầu Tàu lịch sử 914 là nơi vùi 914 thân xác chiến sĩ cộng sản và những người yêu nước vì tai nạn, khổ sai trong quá trình xây cầu dưới bàn tay tàn độc, hà khắc của chúa Rác Ty - chế độ thực dân Pháp thì cầu Ma Thiên Lãnh mới chỉ nghe thôi cũng thấy ghê rợn, đã “nuốt” hơn 300 mạng người yêu nước. Còn Trại giam Banh I (Trại Phú Hải), Banh II (Trại Phú Sơn), Banh III (Trại Phú Thọ), Trại Phú Phong, Phú Bình là nơi giam cùm, tra tấn dã man hàng vạn chiến sĩ cộng sản. 
Địa điểm nổi tiếng ghê rợn nhất trong khu nhà tù này là “chuồng cọp” thời Pháp được xây dựng từ năm 1940. Với diện tích các phòng giam tổng cộng hơn 5.000m2, được chia thành 120 phòng biệt giam có chắn song sắt phía trên, là nơi dùng để tra tấn các tù nhân với các hình phạt man rợ nhất lịch sử. 
Trong những phòng giam chật chội này, người tù phải nằm chen chúc chồng lên nhau dưới nền xi măng ẩm thấp. Cái lạnh thấu xương cộng với sự hôi hám, dơ bẩn của nhà tù khiến hàng nghìn chiến sĩ cộng sản và người yêu nước bỏ mạng tại đây bởi những vết thương lở loét nhiễm trùng.
Ngoài hệ thống “chuồng cọp” kiểu Pháp và Mỹ, Côn Đảo còn là nơi nổi tiếng để tra tấn tù nhân có tên gọi là “chuồng bò” được thực dân Pháp xây dựng năm 1930. Thực chất đây là hầm có độ sâu khoảng 3 mét, chứa đầy phân và nước rửa chuồng bò. Tại đây, những người tù cộng sản bị thực dân Pháp và đế quốc Mỹ dìm, ngâm trong phân bò. Đây là kiểu tra tấn cực kỳ dã man, chưa hề có trong lịch sử. 
Chính bởi sự tàn độc, man rợ của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, 20.000 chiến sĩ cộng sản và người yêu nước đã nằm xuống trong lòng đất mẹ. Khi chiến tranh kết thúc, xương cốt của các anh, các chị được qui tập tại Nghĩa trang Hàng Dương, đây cũng là điểm đến đầu tiên của du khách đến Côn Đảo. 
Như một lẽ thiêng liêng tự nhiên, ai đến Côn Đảo lần đầu hay nhiều lần khác nữa, việc đầu tiên là đến Nghĩa trang Hàng Dương thắp nén hương tưởng niệm, viếng các anh hùng liệt sĩ. Có một điều đặc biệt khi viếng Nghĩa trang Hàng Dương là thường viếng khi trời tối hoặc về khuya, vì đó là lúc đất trời giao hòa, là sự hòa quện giao linh giữa người đang sống và người đã khuất. Và đó như một điều linh thiêng được truyền từ năm này qua năm khác, từ thế hệ này đến thế hệ khác. 
Cán bộ chiến sĩ Vùng 2 Hải quân và đoàn công tác viếng mộ nữ anh hùng Võ Thị Sáu
Cán bộ chiến sĩ Vùng 2 Hải quân và đoàn công tác viếng mộ
nữ anh hùng Võ Thị Sáu 
Giữa màn đêm tĩnh mịch mờ sương, hàng ngàn ngọn nến hồng lung linh quện với mùi hương trầm ngan ngát nặng mùi âm khí. Chúng tôi viếng nghĩa trang trong sự thành kính nghiêm trang. Không  một tiếng động, chỉ có tiếng nấc  nghẹn ngào xúc động xót thương cho các anh linh liệt sĩ chôn chặt dưới nấm mộ sâu.
Trước mộ nữ anh hùng Võ Thị Sáu, chúng tôi nghiêng mình kính cẩn trước anh linh của người con gái Đất Đỏ đã hiến dâng tuổi thanh xuân của mình cho lý tưởng cách mạng. Khi rơi vào tay giặc, chị đã hiên ngang trước họng súng quân thù, không hề khuất phục. Chị dõng dạc tuyên bố: “Tôi không có tội. Yêu đất nước mình, chống lại thực dân xâm lược không phải là một tội”.  Ngày 23 tháng 1 năm 1952, chị bị thực dân Pháp xử tử hình tại Côn Đảo. 
Sự hy sinh của chị đã trở thành huyền thoại bất tử, làm rung động bao con tim, đến cả người lính lê dương già thuở ấy cũng phải thảng thốt: “Cô ấy bình thản đến lạ lùng, yêu đời đến tận phút chết, dũng khí tỏ ra ngay cả khi ngã xuống rồi, đó mới chính là người anh hùng. Cô ấy tin vào chính nghĩa của dân tộc mình. Còn chúng tôi thì chỉ biết bắn giết”.
Chẳng ai bảo ai, nhưng bàn chân tất cả đều nhẹ nhõm, vì dưới mỗi tấc đất, dưới mỗi bước chân là xương cốt của những người cộng sản. Giữa Hàng Dương bạt ngàn sương khói, lời thơ “Núi Côn Lôn được pha bằng máu/ Đất Côn Lôn năm, sáu lớp xương người/ Mỗi bước chân che lấp một cuộc đời/ Mỗi tảng đá là một trời đau khổ” văng vẳng đâu đó như nhắc nhở thế hệ chúng tôi đời đời tri ân và biết ơn những người ngã xuống.
Côn đảo ngày mới
Đến Côn Đảo hôm nay, cảm nhận đầu tiên của mỗi người là cuộc sống thanh bình. Nước biển xanh ngăn ngắt, không khí trong lành, những bãi cát trắng mịn trải dài bất tận, màu xanh ngút ngàn của rừng núi làm cho mỗi người quên hết mọi ưu tư, phiền muộn, nhọc nhằn.
Đài liệt sĩ Nghĩa trang Hàng Dương
Đài liệt sĩ Nghĩa trang Hàng Dương 
Lòng chợt bình yên đến lạ lùng khi dạo bước dưới hàng cây cổ thụ, lang thang dọc theo bờ tường đá rêu phong, men theo con đường trải nhựa thênh thang uốn lượn dọc theo bờ biển, hay ung dung trên bãi đá lộng gió phía Cầu tàu 914 lịch sử. Tôi tự hỏi: Thiên đường du lịch hay “địa ngục trần gian”? Câu trả lời cho sự khám phá của khách du lịch là: hôm qua là “Địa ngục trần gian”, hôm nay là thiên đường du lịch.
Đến Côn Đảo hôm nay, du khách còn được nếm thử hạt bàng sấy khô - đặc sản nổi tiếng của đảo. Người dân địa phương tách trái bàng khô lấy nhân, đem rang với muối hoặc đường, đóng gói rồi bán cho du khách. Không thể không lặn dưới mặt biển để ngắm rạn san hô lấp lánh đủ sắc màu dưới đáy đại dương, hoặc xem rùa đẻ trứng khi hoàng hôn buông xuống, hoặc leo núi, xuyên rừng xem khỉ ra chặn đường và những cặp chim ưng hót vang dậy cả một vùng rừng núi. 
Chị Nguyễn Thị Thu Ba - một nông dân ở đây cho biết: “Để xe máy dọc đường hôm nay, tuần sau vẫn còn nguyên vẹn. Ở đây chẳng bao giờ có tai nạn hay ùn tắc giao thông, đường sá lúc nào cũng vắng lặng. Cuộc sống của người dân Côn Đảo cũng yên bình, không gấp gáp như ở đất liền”.
Khác với nơi mua bán sầm uất, bon chen ở đất liền, chợ Côn Đảo thanh bình đến lạ kỳ. Người mua không trả giá, người bán không nói thách. Đến chợ Côn Đảo, ngoài mua những sản phẩm đặc sản còn để thư thái tâm hồn, được tiếp xúc với người dân bản xứ chân chất, thật thà, giàu lòng nhân ái.

Tin cùng chuyên mục

Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Quang Vinh.

Quyết tâm đưa Tây Bắc ra khỏi tình trạng 'lõi nghèo'

(PLVN) - Chiều 28/3, tại tỉnh Điện Biên, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với tỉnh Điện Biên tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án vận động, hỗ trợ làm nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo tỉnh Điện Biên, hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024).

Đọc thêm

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”
(PLVN) -Chiều 26-3, Bộ Quốc phòng tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam, giai đoạn 2019-2023”. Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì hội nghị.

Băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận.
(PLVN) - Hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trình tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vẫn còn ý kiến khác nhau.

Cần thiết bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng

Toàn cảnh hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu cho rằng việc dự thảo Luật bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng là cần thiết, với mục tiêu là bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh gắn với phòng thủ quốc gia.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi tham gia giao thông

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), các đại biểu bày tỏ ủng hộ quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này để tăng tính thuyết phục.

Cân nhắc quy định mở rộng đấu giá biển số xe

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách lần thứ 5, QH khóa XV, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về việc mở rộng đấu giá biển số xe.

Phổ biến quy định liên quan đến kiều bào tại các Luật mới được Quốc hội thông qua

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đồng chủ trì tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến nội dung liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) (Hội nghị).

Tránh “bình mới rượu cũ” khi đổi mới tổ chức Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Toà án nhân dân (TAND) (sửa đổi), các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về quy định về đổi mới TAND cấp huyện theo thẩm quyền xét xử.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng làm việc với Ban Cơ yếu Chính phủ

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu tại buổi làm việc. (Ảnh: Tuấn Nam).
(PLVN) - Thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về cơ yếu, thời gian qua, Ban Cơ yếu Chính phủ (Ban CYCP) đã lãnh đạo, chỉ đạo ngành Cơ yếu Việt Nam triển khai thống nhất, đồng bộ, toàn diện các mặt công tác; bảo đảm tuyệt đối bí mật, an toàn, chính xác, kịp thời thông tin phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang (LLVT) trong mọi tình huống.

Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Thể hiện tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta

Đại đoàn kết toàn dân tộc là sức mạnh vô địch của dân tộc Việt Nam. (Ảnh minh họa - Tạp chí Tuyên giáo).
(PLVN) - Những vấn đề được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập trong bài viết vừa mang tính thời sự, vừa mang tính chiến lược, thể hiện rất rõ tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta. Đây cũng là lời nhắc nhở đối với một số cán bộ, đảng viên tránh xa chủ nghĩa cá nhân, làm việc vì lợi ích cá nhân, tiêu cực, tham nhũng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
(PLVN) -  Ngày 25/3, chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 3/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các thành viên Chính phủ không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng pháp luật gắn với nâng cao hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững; đặc biệt, các luật, nghị quyết phải khai thác, phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển của đất nước, tránh lãng phí, tiêu cực, tham nhũng, tránh "xin – cho".

Phát huy vai trò giám sát của các cơ quan dân cử tại địa phương

Các đại biểu tham dự Hội nghị. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Tham luận của một số đại biểu trình bày tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác HĐND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương năm 2023 và triển khai kế hoạch công tác năm 2024 ngày 25/3 đã cho thấy vai trò quan trọng của các cơ quan dân cử trong hoạt động giám sát, góp phần không nhỏ vào những thành quả về phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Tổ chức diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước

Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa chủ trì hội nghị.
(PLVN) -  Sáng 25/3, Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa, Phó tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam chủ trì Hội nghị làm việc với các cơ quan, đơn vị về xây dựng Đề án tổ chức diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).