Gìn giữ, phát huy 'tài sản' Vịnh Hạ Long (Kỳ 4): Chung tay 'phục sinh hồn cốt' làng chài

Du lịch rời làng chài Vông Viêng
Du lịch rời làng chài Vông Viêng
(PLO) - Tháng 4/2016, mô hình thí điểm nuôi trồng thuỷ sản kết hợp với du lịch có trách nhiệm trên Vịnh Hạ Long tại khu vực Vung Viêng bước đầu được thực hiện nhằm tạo sinh kế bền vững cho ngư dân làng chài sau khi di chuyển lên bờ, hình thành một sản phẩm du lịch hấp dẫn, góp phần gìn giữ, bảo tồn làng chài truyền thống trên Vịnh Hạ Long.

Theo báo cáo của UBND TP Hạ Long vào tháng 3/2016, trong gần 2.000 người dân các làng chài vùng lõi Vịnh Hạ Long được đưa lên bờ, 70% mù chữ, 889 người trong độ tuổi lao động nhưng không thể tìm nổi việc làm vì không biết chữ. Kết quả, có duy nhất 1 người học lái taxi, 222 người tham gia tuyển dụng vào 11 đơn vị để làm công nhân chỉ có 56 người “trúng tuyển”, 166 người rớt, 4 người làm vệ sinh môi trường tại chỗ, 9 người làm nghề chạy xe ôm. Số còn lại không thể tìm được việc làm thì làm nghề tự do, “buôn thúng, bán bưng” hoặc quay về với biển.

Ông Nguyễn Văn Kỵ - tổ trưởng dân phố làng chài Hà Phong cho biết, từ khi dân chài về đây, số người chết đã gần 20 người, trong đó chết do tai nạn giao thông 7 người. Đó là điều không bao giờ xảy ra khi họ sống trên biển. Mỗi sáng sớm tinh mơ, hơn 700 con người tỏa đi khắp nơi, từng đoàn người đi hàng chục cây số lại xuống biển để kiếm sống.

Mô hình thí điểm “Nuôi trồng thuỷ sản thân thiện với môi trường trên Vịnh Hạ Long” được triển khai từ giữa năm 2016 trong khuôn khổ Dự án Sáng kiến Liên minh Vịnh Hạ Long-Cát Bà: Thúc đẩy sự tham gia của các tổ chức địa phương và cộng đồng, do Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tài trợ thực hiện trong 3 năm (2014-2017), đã góp phần “phục sinh hồn cốt” làng chài truyền thống trên Vịnh Hạ Long - tỉnh Quảng Ninh.

Theo đó, với tổng nguồn vốn thực hiện 17,016 tỷ đồng, trong đó có 13,083 tỷ đồng tài trợ không hoàn lại, Dự án gồm có 4 nội dung chính yếu: Hỗ trợ tăng cường công tác quy hoạch gắn với bảo tồn di sản; Cộng đồng tham gia quá trình xây dựng quy hoạch, kế hoạch và thực hiện thí điểm trình diễn nuôi trồng thủy sản bền vững; Tăng cường tuyên truyền; Tăng cường năng lực thực hiện, giám sát. Mô hình sẽ lắp đặt 32 nhà bè và bè nuôi trồng thuỷ sản, phân chia thành 5 cụm, phù hợp với địa hình kết hợp với dịch vụ tham quan du lịch. Đối tượng tham gia là người dân làng chài Vung Viêng tái định cư ở phường Hà Phong, TP Hạ Long. Trước năm 2014, làng chài Vung Viêng có 60 nhà bè với 260 nhân khẩu sinh sống. Với 32 nhà bè và bè, có 32 hộ gia đình ở Vung Viêng (hơn 50%) đã trở về sống với biển.

Theo quy hoạch chi tiết nuôi trồng thuỷ sản trên Vịnh Hạ Long, mỗi hộ tham gia mô hình được cấp 300m2 diện tích mặt nước và 180m2 nhà bè. Theo lộ trình, các nhà bè và bè nuôi cá được lắp đặt trong 3 năm: Năm 2016 lắp đặt 7 nhà bè, năm 2017 lắp đặt 10 cái và năm 2018 lắp đặt 15 cái. Trong đó, 50% nguồn vốn của dự án hỗ trợ, còn lại là do Hợp tác xã Dịch vụ du lịch Vạn Chài Hạ Long, Quảng Ninh (HTX Vạn Chài) đối ứng.

Như vậy, các hộ nuôi trồng chỉ phải bỏ kinh phí mua giống cá. Sau 3 năm, các hộ muốn tiếp tục phát triển nuôi trồng thuỷ sản sẽ được HTX chuyển nhượng lại các nhà bè với kinh phí phù hợp. Khác với các nhà bè truyền thống của ngư dân làng chài trước đây, tất cả các nhà bè trong dự án đều được làm bằng vật liệu thân thiện với môi trường và đảm bảo tính thống nhất, thẩm mỹ cao. Đến nay, mô hình đã có 7 nhà bè hoàn thiện và đi vào hoạt động, thu hút hàng trăm lượt khách du lịch tham quan mỗi ngày. 

Theo kế hoạch, trong năm 2017, 10 hộ nuôi trồng thuỷ sản phải đầu tư 70% kinh phí, còn lại là do HTX Vạn Chài hỗ trợ để xây dựng 10 bè nuôi. Đến năm 2018, mô hình sẽ hoàn thành tiếp 15 bè nuôi thuỷ sản. 

Ông Tăng Văn Phiến-Giám đốc HTX Vạn Chài cho biết: “Nhằm tạo sự gắn kết, dự kiến 7 hộ nuôi trồng thuỷ sản đầu tiên sẽ tự nguyện trích một phần kinh phí để hình thành Quỹ sản xuất. Từ đó, người nuôi trồng thuỷ sản có khó khăn về kinh phí được vay không tính lãi. Như vậy, trách nhiệm của các thành viên được nâng lên và khả năng duy trì mô hình ngày càng bền vững”. 

Xây dựng tour du lịch có trách nhiệm

HTX Vạn Chài được thành lập vào năm 2008 với 100 thành viên và người lao động, chủ yếu là người làng chài Vung Viêng, trong đó có khoảng 60 lao động chèo đò, đưa khách tham quan. Các dịch vụ của HTX Vạn Chài gồm chèo thuyền đưa khách du lịch thăm làng chài và Vịnh Hạ Long; giúp du khách trải nghiệm cuộc sống của ngư dân; trải nghiệm hoạt động đánh cá. Bên cạnh đó, HTX còn tổ chức vớt rác giữ gìn môi trường Vịnh Hạ Long xanh, sạch. Trong đó, sản phẩm du lịch chính là chèo thuyền (với 60 thuyền nan, 115 thuyền kayak và 5 thuyền rồng). Giá thuê thuyền, đi đò khá rẻ. Vé đi đò là 60 nghìn đồng/người, thuê thuyền kayak giá 30 nghìn đồng/1 chiếc.

Trước đây, tour du lịch có trách nhiệm ngày càng thu hút được sự quan tâm, tham gia của du khách. Với hình thức tổ chức là kết nối để du khách giúp đỡ, hỗ trợ bằng cách ủng hộ máy tính, sách vở, quần áo, dụng cụ lao động hay dạy làm đồ thủ công mỹ nghệ, tranh giấy cho người dân và học sinh ở làng chài. Để đáp lại tấm lòng mà các du khách mang đến, người dân làng chài sẽ mời họ ở lại ăn cơm, đi đánh cá và vui chơi ở làng chài. Từ năm 2008-2013, HTX Vạn Chài đã tổ chức, kết nối được rất nhiều các tour du lịch có trách nhiệm ở Vung Viêng, qua đó đã hỗ trợ gần 2 tỷ đồng cho người dân làng chài. Khi người dân lên bờ, hoạt động này kết thúc. 

Du lịch có trách nhiệm còn được HTX Vạn Chài thực hiện thông qua việc duy trì thu gom rác thải ở làng chài Vung Viêng. Nếu như trước đây, còn ngư dân, du khách có thể ghé thăm từng nhà, uống nước, nói chuyện với họ thì nay họ chỉ ngồi thuyền nan ngắm nhìn làng chài và được hướng dẫn viên thuyết minh. Để đáp ứng nhu cầu tìm hiểu của du khách, HTX Vạn Chài đã đầu tư xây dựng Khu thực hành. Tại đây, du khách được ngắm nhìn những hình ảnh sinh hoạt, sản xuất và các ngư cụ sản xuất, lớp học, nhà bè sinh hoạt của người dân, khu nuôi trồng thuỷ sản... để hình dung lại cuộc sống trước đây của làng chài. Đây chính là mục tiêu phát triển du lịch có trách nhiệm mà HTX duy trì. Tuy nhiên, Khu thực hành vẫn còn khá đơn sơ, chưa thực sự hấp dẫn du khách.

Kỳ 5: Thấy gì từ dự án vay 3 nghìn tỷ xử lý nước thải Vịnh Hạ Long?

Tin cùng chuyên mục

Quang cảnh hội nghị. (Ảnh: Quochoi.vn)

Quyết tâm cao, nỗ lực lớn hơn để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của Quốc hội

(PLVN) - Chiều 28/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Hội nghị tổng kết hoạt động của Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024. Phát biểu tại Hội nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh yêu cầu các đại biểu Quốc hội quyết tâm cao hơn nữa, nỗ lực lớn hơn để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của Quốc hội trong năm 2024 và các năm tiếp theo.

Đọc thêm

Đồng chí Nguyễn Lương Bằng - Nhà lãnh đạo tài năng của Đảng và cách mạng Việt Nam

Các đồng chí lãnh đạo chủ trì Hội thảo. (Nguồn ảnh: baohaiduong.vn)
(PLVN) - Nhân kỷ niệm 120 năm Ngày sinh đồng chí Nguyễn Lương Bằng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, sau là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, hôm qua (27/3), tại TP Hải Dương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Ban Tuyên giáo Trung ương, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và Tỉnh ủy Hải Dương phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “Đồng chí Nguyễn Lương Bằng - Người cộng sản kiên trung, mẫu mực, nhà lãnh đạo tài năng của Đảng và cách mạng Việt Nam”.

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”
(PLVN) -Chiều 26-3, Bộ Quốc phòng tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam, giai đoạn 2019-2023”. Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì hội nghị.

Băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận.
(PLVN) - Hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trình tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vẫn còn ý kiến khác nhau.

Cần thiết bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng

Toàn cảnh hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu cho rằng việc dự thảo Luật bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng là cần thiết, với mục tiêu là bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh gắn với phòng thủ quốc gia.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi tham gia giao thông

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), các đại biểu bày tỏ ủng hộ quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này để tăng tính thuyết phục.

Cân nhắc quy định mở rộng đấu giá biển số xe

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách lần thứ 5, QH khóa XV, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về việc mở rộng đấu giá biển số xe.

Phổ biến quy định liên quan đến kiều bào tại các Luật mới được Quốc hội thông qua

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đồng chủ trì tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến nội dung liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) (Hội nghị).

Tránh “bình mới rượu cũ” khi đổi mới tổ chức Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Toà án nhân dân (TAND) (sửa đổi), các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về quy định về đổi mới TAND cấp huyện theo thẩm quyền xét xử.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng làm việc với Ban Cơ yếu Chính phủ

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu tại buổi làm việc. (Ảnh: Tuấn Nam).
(PLVN) - Thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về cơ yếu, thời gian qua, Ban Cơ yếu Chính phủ (Ban CYCP) đã lãnh đạo, chỉ đạo ngành Cơ yếu Việt Nam triển khai thống nhất, đồng bộ, toàn diện các mặt công tác; bảo đảm tuyệt đối bí mật, an toàn, chính xác, kịp thời thông tin phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang (LLVT) trong mọi tình huống.

Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Thể hiện tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta

Đại đoàn kết toàn dân tộc là sức mạnh vô địch của dân tộc Việt Nam. (Ảnh minh họa - Tạp chí Tuyên giáo).
(PLVN) - Những vấn đề được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập trong bài viết vừa mang tính thời sự, vừa mang tính chiến lược, thể hiện rất rõ tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta. Đây cũng là lời nhắc nhở đối với một số cán bộ, đảng viên tránh xa chủ nghĩa cá nhân, làm việc vì lợi ích cá nhân, tiêu cực, tham nhũng.