Cần dùng luật để khắc chế tình trạng bổ nhiệm người thân

Cần dùng luật để khắc chế tình trạng bổ nhiệm người thân
(PLO) - Theo ông Lê Thanh Vân, ĐBQH tỉnh Cà Mau, cần phải dùng luật để khắc chế tình trạng bổ trạng nhiệm người thân, khắc chế tình trạng thân hữu, kéo bè, kéo cánh trong công tác nhân sự. 

- Thưa ông, gần đây, ở một số địa phương đã phát hiện tình trạng "cả họ làm quan", ông có quan điểm như thế nào về vấn đề này?

- Ông Lê Thanh Vân (ĐBQH tỉnh Cà Mau): Nói về hiện tượng bổ nhiệm người nhà, bổ nhiệm dòng họ mà báo chí gần đây đưa ra rất rầm  rộ, trong lịch sử hình thành nhà nước từ năm 1945 tới bây giờ chưa từng có hiện tượng này. Tôi đồ rằng hiện tượng này mới chỉ phát hiện ở một số địa phương. Nếu Chính phủ bắt tay vào rà soát, sẽ xuất hiện ở nhiều địa phương nữa, và hiện tượng này có thể trở thành phổ biến. 

Điều này cho thấy chủ nghĩa thân hữu, tính gia đình trị trong việc ‘truyền ngôi’ chiếm đoạt quyền lực. Nếu đúng như vậy thì xã hội bức xúc là đúng.

- Phần lớn các trường hợp đều được kết luận 'bổ nhiệm đúng quy trình'. Vậy theo ông do đâu mà xã hội lại bức xúc?

- Ông Lê Thanh Vân: Do chưa có xác minh rạch ròi, thẩm định chất lượng của những người thân trong gia đình, những người trong ekip nên tính định lượng về chất đối với người được bổ nhiệm không xác định được.

Nếu làm được công tác thẩm định quy trình rõ ràng, minh bạch những người là con ông cháu cha, xuất sắc, xuất chúng thì hoàn toàn xứng đáng, xã hội thừa nhận. Nhưng ai kiểm đếm được cái đấy, ai đo lường được cái đấy.

Người ta chỉ biết là Đảng đang cảnh báo về suy thái, tự diễn biến, trong lúc tình trạng tham nhũng rất phức tạp, tham nhũng vật chất chất, tham nhũng quyền lực, chiếm đoạt quyền lực thành của riêng để ban phát cho người nhà, cho người thân, vây cánh cho đệ tử. Người dân đang có câu nhất trực hệ, hai tiền tệ, ba quan hệ, 4 đồ đệ, giờ tính trí tuệ cũng không đưa vào nữa. Rất đáng báo động, đáng cảnh báo.

- Theo ông, làm thế nào để khắc phục tình trạng này?

- Ông Lê Thanh Vân: Tôi cho rằng cần chỉnh đốn bằng luật pháp. Lấy luật pháp để khống chế quyền lực, lấy đạo đức để khống chế quyền lực, lấy dư luận để khống chế quyền lực, có như vậy, mới chỉnh đốn được theo chiều hướng tích cực. Khi đó, ngay cả khi bổ nhiệm người nhà xứng đáng thì xã hội cũng không phản ứng nữa.

Tôi nói ví dụ ở Mỹ, trước kia đã có hiện tượng hai cha con làm hai tổng thống.  Sắp tới, có khả năng là hai vợ chồng sẽ làm tổng thống. Nhưng cơ chế rất minh bạch, nó có 3 vòng để các ứng cử viên tự đấu tranh, thể hiện mình, để trực tiếp tranh luận, công khai để công chúng tự lựa chọn. Những người thân trong gia đình mà được bầu tổng thống, được chứng minh tài năng của họ có ai nói chủ nghĩa thân hữu đâu. 

Việc nghi vấn của xã hội đối với bổ nhiệm người nhà là điều hết sức lo ngại. Thủ tướng từng nói: Chúng ta chọn người tài, chứ không chọn người nhà. Đây là sự cảnh báo, là nỗi lo của Đảng và Nhà nước.

Cần kế thừa tư tưởng Luật Hồi tị mà cha ông ta đã từng sử dụng để quản lý tốt xã hội phong kiến. Luật Hồi tị ngăn cấm những ai trên cùng một địa hạt, trong cùng một tổ chức được bổ nhiệm người nhà, người thân. Thậm chí bạn học cũng không được bổ nhiệm. 

Tại sao chúng ta không sử dụng tư tưởng tiến bộ đó. Trước ĐH Đảng các cấp năm 2015, Bộ Chính trị có chỉ thị 36 , trong đó nói rằng 9 chức danh chủ chốt ở địa phương là người đứng đầu thì thực hiện luân chuyển. Giả sử như mỗi 1 tỉnh luân chuyển chức danh đó, và cấm những người có quan hệ bà con, thân hữu không được bổ nhiệm thì tôi nghĩ ngăn chặn được, buộc các vị lãnh đạo đó phải nhìn nhận nhân tài ở ngoài cánh hữu. Tôi nghĩ nếu làm nghiêm  chính sách luân chuyển sẽ là một cuộc cách mạng, khiến cho công tác nhân sự khách quan hơn.

- Ông có nghĩ rằng cần rà soát lại quy trình bổ nhiệm?

- Ông Lê Thanh Vân: Phải có những quy định cụ thể để ngăn chặn tình trạng lạm dụng quyền lực, sử dụng tập thể để chi phối, hợp thức hóa cái gọi là đúng quy trình. 

Ví dụ một người làm lãnh đạo địa phương, khi đưa con mình lên, họ sẽ vận động cấp dưới bằng nhắn tin, bằng gặp riêng… bỏ phiếu. Là cấp dưới, không ủng hộ cho con thủ trưởng thì thật khó nghĩ. Nhiều người thấy đó là cơ hội để đổi chác với thủ trưởng, để trả ơn thủ trưởng, hay để chờ thủ trưởng chiếu cố, ưu tiên cho mình về sau. Đây là thủ đoạn rất tinh vi.

- Theo ông, còn nguyên nhân sâu xa nào của tình trạng này ?

- Ông Lê Thanh Vân: Tôi nghĩ nguyên nhân sâu xa chính là thể chế pháp luật về vấn đề này chưa thực sự chặt chẽ.  

Chính sách pháp luật, hệ thống quy phạm pháp luật, quy định chặt chẽ làm cái lưới ngăn chặn tình trạng đó. Cái thứ hai nữa là thừa nhận một điều, trong bộ máy vẫn có những người bản chất không tốt. Cái trí không minh, cái tâm không sáng trong lúc lựa người,  và mục đích của họ là kéo bè, kéo cánh vào để truyền ngôi, thế tướng,  chứ không phải mục đích để phục vụ cho mục tiêu xây dựng đất nước, xây dựng địa phương. 

Thủ tướng đã chỉ đạo Bộ Nội vụ. Và hôm qua Bộ Nội vụ nói là đang chờ báo cáo của địa phương, tôi thấy chưa được. Lẽ ra Bộ Nội vụ bằng công cụ của mình, bằng thẩm quyền của mình phải sục ngay vào các địa phương ấy kiểm  tra xem thế nào, và chủ động.

Bộ Nội vụ đang bị động, đang chờ báo cáo địa phương gửi về, và không ngoại trừ báo cáo ấy lại là đúng  báo cáo đúng quy trình. Quy trình là quy trình nào? Phải xắn tay vào để kiểm tra, xử lý.

Trong thẩm quyền tham mưu về nhân sự cấp Chính phủ, Bộ Nội vụ có quyền  đề xuất nhân sự, thẩm định nhân sự, rà soát lại xem vai trò của mình đến đâu.

Khi kiểm tra cả hệ thống hành chính, thấy chỗ nào ban hành văn bản trái với trung ương, vận dụng không trong sáng để mà đưa người nhà, đưa người thân, đưa con ông cháu cha vào thì phải đề xuất chính phủ xử lý.  Và phải xử lý cả tập thể, cá nhân, người đứng đầu. 

Có như vậy, mới chấn hưng đươc nền tảng, truyền thống của dân tộc ta đó là trọng dụng người tài, chiêu hiền đãi sỹ, có như vậy mơi tạo ra trụ cột cán bộ có năng lực, có tâm huyết, giúp cho mục tiêu mà chính phủ đưa ra đó là xây dựng một chính phủ liêm chính, kiến tạo và phát triển./.

- Xin cám ơn ông!

Tin cùng chuyên mục

Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Quang Vinh.

Quyết tâm đưa Tây Bắc ra khỏi tình trạng 'lõi nghèo'

(PLVN) - Chiều 28/3, tại tỉnh Điện Biên, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với tỉnh Điện Biên tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án vận động, hỗ trợ làm nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo tỉnh Điện Biên, hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024).

Đọc thêm

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”
(PLVN) -Chiều 26-3, Bộ Quốc phòng tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam, giai đoạn 2019-2023”. Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì hội nghị.

Băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận.
(PLVN) - Hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trình tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vẫn còn ý kiến khác nhau.

Cần thiết bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng

Toàn cảnh hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu cho rằng việc dự thảo Luật bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng là cần thiết, với mục tiêu là bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh gắn với phòng thủ quốc gia.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi tham gia giao thông

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), các đại biểu bày tỏ ủng hộ quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này để tăng tính thuyết phục.

Cân nhắc quy định mở rộng đấu giá biển số xe

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách lần thứ 5, QH khóa XV, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về việc mở rộng đấu giá biển số xe.

Phổ biến quy định liên quan đến kiều bào tại các Luật mới được Quốc hội thông qua

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đồng chủ trì tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến nội dung liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) (Hội nghị).

Tránh “bình mới rượu cũ” khi đổi mới tổ chức Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Toà án nhân dân (TAND) (sửa đổi), các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về quy định về đổi mới TAND cấp huyện theo thẩm quyền xét xử.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng làm việc với Ban Cơ yếu Chính phủ

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu tại buổi làm việc. (Ảnh: Tuấn Nam).
(PLVN) - Thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về cơ yếu, thời gian qua, Ban Cơ yếu Chính phủ (Ban CYCP) đã lãnh đạo, chỉ đạo ngành Cơ yếu Việt Nam triển khai thống nhất, đồng bộ, toàn diện các mặt công tác; bảo đảm tuyệt đối bí mật, an toàn, chính xác, kịp thời thông tin phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang (LLVT) trong mọi tình huống.

Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Thể hiện tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta

Đại đoàn kết toàn dân tộc là sức mạnh vô địch của dân tộc Việt Nam. (Ảnh minh họa - Tạp chí Tuyên giáo).
(PLVN) - Những vấn đề được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập trong bài viết vừa mang tính thời sự, vừa mang tính chiến lược, thể hiện rất rõ tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta. Đây cũng là lời nhắc nhở đối với một số cán bộ, đảng viên tránh xa chủ nghĩa cá nhân, làm việc vì lợi ích cá nhân, tiêu cực, tham nhũng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
(PLVN) -  Ngày 25/3, chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 3/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các thành viên Chính phủ không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng pháp luật gắn với nâng cao hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững; đặc biệt, các luật, nghị quyết phải khai thác, phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển của đất nước, tránh lãng phí, tiêu cực, tham nhũng, tránh "xin – cho".

Phát huy vai trò giám sát của các cơ quan dân cử tại địa phương

Các đại biểu tham dự Hội nghị. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Tham luận của một số đại biểu trình bày tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác HĐND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương năm 2023 và triển khai kế hoạch công tác năm 2024 ngày 25/3 đã cho thấy vai trò quan trọng của các cơ quan dân cử trong hoạt động giám sát, góp phần không nhỏ vào những thành quả về phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Tổ chức diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước

Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa chủ trì hội nghị.
(PLVN) -  Sáng 25/3, Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa, Phó tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam chủ trì Hội nghị làm việc với các cơ quan, đơn vị về xây dựng Đề án tổ chức diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).