Ban hành nghị định, quy định chi tiết thi hành luật: Cần cơ chế để Quốc hội giám sát

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy, Đà Nẵng phát biểu tại hội trường
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy, Đà Nẵng phát biểu tại hội trường
(PLVN) - Thảo luận ở hội trường về dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019 chiều qua (3/6), nhiều đại biểu Quốc hội (ĐB) băn khoăn về tình trạng luật có hiệu lực thi hành nhưng thiếu văn bản hướng dẫn hay văn bản hướng dẫn trái luật và đề nghị có cơ chế để giám sát hoạt động này.

Công tác xây dựng pháp luật: nhiều đổi mới

Cho ý kiến tại phiên họp, một số ý kiến ĐB bày tỏ tán thành với đánh giá của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho rằng trong năm 2018 và đầu năm 2019, công tác xây dựng pháp luật từ khâu chuẩn bị đề xuất đưa dự án vào chương trình đến nghiên cứu, soạn thảo, xem xét, thông qua tiếp tục có nhiều đổi mới.

Công tác phối hợp giữa các cơ quan của Chính phủ, của QH và cơ quan, tổ chức có liên quan ngày càng chặt chẽ, hiệu quả hơn. Các cơ quan được giao soạn thảo đã khẩn trương tập trung nguồn lực cho công tác soạn thảo dự án. Người đứng đầu cơ quan chủ trì soạn thảo dành nhiều thời gian, đề cao trách nhiệm hơn trong chỉ đạo nghiên cứu soạn thảo và giải trình, tiếp thu, hoàn thiện dự án. 

Các cơ quan của QH tập trung thực hiện tốt hơn nhiệm vụ thẩm tra; phối hợp ngay từ đầu với cơ quan soạn thảo để nắm bắt nội dung, cùng trao đổi, xử lý các vấn đề phát sinh, góp phần nâng cao chất lượng chuẩn bị dự án... Về cơ bản, các báo cáo thẩm tra đều có chất lượng, tính phản biện cao, có căn cứ pháp luật, cơ sở thực tiễn và khoa học.

Việc tiếp thu, chỉnh lý dự án sau khi QH cho ý kiến được các cơ quan của QH thực hiện tích cực, chủ động hơn. Kết quả, các dự án luật được thông qua trong năm 2018 đều có số phiếu rất cao, với 16/16 luật đạt trên 80%, trong đó 11/16 luật đạt trên 90% tổng số ĐB tán thành. 

Tuy nhiên, các ĐB cũng đã chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế trong công tác xây dựng luật đã được chỉ ra từ lâu nhưng vẫn chậm được khắc phục. ĐB Nguyễn Thị Kim Thúy (Đoàn Đà Nẵng) đánh giá công tác phối hợp trong triển khai chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Chính phủ còn thiếu nhất quán, chưa đồng bộ; tình trạng “quyền anh, quyền tôi” còn diễn ra khá phổ biến, nhiều dự án không đảm bảo thời gian và chất lượng vẫn trình ra, hồ sơ dự án luật đến phiên họp thẩm tra mới được phát nên ĐB không có thời gian nghiên cứu kỹ dẫn đến tình trạng một số văn bản thẩm tra chưa sâu, ĐB phát biểu chưa sâu.

Về phía QH, theo ĐB, trong một số trường hợp, các cơ quan của QH và ĐB cũng còn tâm lý nể nang, ngại bị “đánh giá này nọ” khi có ý kiến khác với đề nghị của Chính phủ nên dễ xuôi chiều với cơ quan soạn thảo, dẫn đến tiến độ chậm, chất lượng chưa cao.

Cần cơ chế giám sát ban hành văn bản hướng dẫn áp dụng luật

ĐB Nguyễn Mai Bộ (Đoàn An Giang) phân tích, theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, dự thảo nghị định phải có trong hồ sơ dự án luật. Tuy nhiên, qua nghiên cứu thực trạng các quy định có trong dự thảo Nghị định và các quy định có trong một số Nghị định đã được ban hành cho thấy có nội dung của Nghị định đã khác xa nội dung của Nghị định trong hồ sơ.

Việc này một phần có thể lý giải là do dự thảo luật đã được QH chỉnh lý khác so với dự thảo nhưng phần khác một số nội dung trái pháp luật có một số Nghị định hướng dẫn cả nội dung không được cho phép… Từ thực tiễn trên, ĐB đề nghị QH có cơ chế hữu hiệu để giám sát hoạt động ban hành Nghị định, quy định chi tiết.

Còn ĐB Thúy cũng kiến nghị QH yêu cầu dự án luật được xem xét thông qua trong năm 2020 phải gắn liền với các dự thảo văn bản hướng dẫn thi hành luật kèm theo để tránh tình trạng “luật treo”, tức luật có hiệu lực thi hành rồi mà không được thi hành vì thiếu văn bản hướng dẫn.

Để bảo đảm chương trình và nâng cao chất lượng các dự án luật trong thời gian tới, ĐB Thúy đề nghị Chính phủ, bộ, ngành phải coi kết quả xây dựng pháp luật là một trong những tiêu chí để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân; người đứng đầu cơ quan tổ chức đã được giao soạn thảo dự án luật, pháp lệnh…

Đối với QH, ĐB đề nghị cần thực hiện nghiêm túc chương trình xây dựng luật, pháp lệnh và các quy định về xây dựng pháp luật; dự án luật, pháp lệnh trình không đúng thời hạn, tiến độ hoặc không đảm bảo chất lượng thì không đưa vào chương trình phiên họp thẩm tra, phiên họp UBTVQH, phiên họp QH.

ĐB Thúy cũng đề nghị QH kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét trách nhiệm đối với người đứng đầu cơ quan trình, cơ quan soạn thảo có dự án luật không đúng tiến độ, không đảm bảo chất lượng.

Cùng với đó, ĐB cũng đề nghị QH phát huy tính phản biện, tranh luận của ĐB để nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác xây dựng pháp luật từ đó giảm tác động tiêu cực của chính sách, góp phần phát hiện, loại bỏ lợi ích nhóm ra khỏi công tác xây dựng pháp luật để phòng ngừa “tham nhũng chính sách”.

Về chi tiết dự kiến chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019, ĐB Thúy bày tỏ tán thành cao việc bổ sung dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giám định tư pháp cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 và thông qua tại Kỳ họp thứ 9 vì đây là dự án Luật rất quan trọng trong hoạt động tư pháp. “Thực tế cho thấy trong thời gian qua, việc điều tra, truy tố, xét xử các vụ án kinh tế, tham nhũng còn gặp nhiều khó khăn mà một trong những nguyên nhân là do có vướng mắc trong công tác giám định, định giá tài sản để xử lý tham nhũng”, ĐB nói. 

Đọc thêm

Băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận.
(PLVN) - Hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trình tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vẫn còn ý kiến khác nhau.

Cần thiết bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng

Toàn cảnh hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu cho rằng việc dự thảo Luật bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng là cần thiết, với mục tiêu là bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh gắn với phòng thủ quốc gia.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi tham gia giao thông

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), các đại biểu bày tỏ ủng hộ quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này để tăng tính thuyết phục.

Cân nhắc quy định mở rộng đấu giá biển số xe

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách lần thứ 5, QH khóa XV, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về việc mở rộng đấu giá biển số xe.

Phổ biến quy định liên quan đến kiều bào tại các Luật mới được Quốc hội thông qua

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đồng chủ trì tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến nội dung liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) (Hội nghị).

Tránh “bình mới rượu cũ” khi đổi mới tổ chức Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Toà án nhân dân (TAND) (sửa đổi), các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về quy định về đổi mới TAND cấp huyện theo thẩm quyền xét xử.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng làm việc với Ban Cơ yếu Chính phủ

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu tại buổi làm việc. (Ảnh: Tuấn Nam).
(PLVN) - Thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về cơ yếu, thời gian qua, Ban Cơ yếu Chính phủ (Ban CYCP) đã lãnh đạo, chỉ đạo ngành Cơ yếu Việt Nam triển khai thống nhất, đồng bộ, toàn diện các mặt công tác; bảo đảm tuyệt đối bí mật, an toàn, chính xác, kịp thời thông tin phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang (LLVT) trong mọi tình huống.

Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Thể hiện tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta

Đại đoàn kết toàn dân tộc là sức mạnh vô địch của dân tộc Việt Nam. (Ảnh minh họa - Tạp chí Tuyên giáo).
(PLVN) - Những vấn đề được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập trong bài viết vừa mang tính thời sự, vừa mang tính chiến lược, thể hiện rất rõ tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta. Đây cũng là lời nhắc nhở đối với một số cán bộ, đảng viên tránh xa chủ nghĩa cá nhân, làm việc vì lợi ích cá nhân, tiêu cực, tham nhũng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
(PLVN) -  Ngày 25/3, chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 3/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các thành viên Chính phủ không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng pháp luật gắn với nâng cao hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững; đặc biệt, các luật, nghị quyết phải khai thác, phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển của đất nước, tránh lãng phí, tiêu cực, tham nhũng, tránh "xin – cho".

Phát huy vai trò giám sát của các cơ quan dân cử tại địa phương

Các đại biểu tham dự Hội nghị. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Tham luận của một số đại biểu trình bày tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác HĐND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương năm 2023 và triển khai kế hoạch công tác năm 2024 ngày 25/3 đã cho thấy vai trò quan trọng của các cơ quan dân cử trong hoạt động giám sát, góp phần không nhỏ vào những thành quả về phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Tổ chức diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước

Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa chủ trì hội nghị.
(PLVN) -  Sáng 25/3, Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa, Phó tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam chủ trì Hội nghị làm việc với các cơ quan, đơn vị về xây dựng Đề án tổ chức diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).