Cảnh báo việc lạm dụng lưu huỳnh sấy dược liệu

Những loại thuốc được phơi ngay sát mặt đường tại làng thuốc Ninh Hiệp.
Những loại thuốc được phơi ngay sát mặt đường tại làng thuốc Ninh Hiệp.
(PLO) - Nhiều người vẫn nghĩ thuốc bắc là quý, không gây hại, không tác dụng phụ, tuy nhiên theo thống kê có đến hơn 80% thuốc bắc tại Việt Nam phải nhập khẩu, phần lớn đi qua đường tiểu ngạch không đảm bảo chất lượng. Cùng với đó, rất nhiều hộ bào chế thuốc đông dược vẫn đang sử dụng lưu huỳnh (diêm sinh) vượt quá mức quy định cho phép để bảo quản thuốc.

Hơn 80% dược liệu nhập khẩu từ Trung Quốc

Mới đây, tại hội nghị tăng cường kiểm soát nguồn gốc và chất lượng dược liệu do Bộ Y tế tổ chức, Cục Quản lý y dược cổ truyền (YDCT) cho biết, hàng năm Việt Nam sử dụng khoảng 60 ngàn tấn dược liệu các loại. Trong đó khoảng 80 - 85% có nguồn gốc nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc. Nguồn cung chủ động trong nước chỉ chiếm 20%. Nói về chất lượng dược liệu trên thị trường Việt Nam, ông Nguyễn Đăng Lâm - Viện Phó Viện Kiểm nghiệm thuốc trung ương cho biết, trong năm 2015 Viện này đã phối hợp với Cục YDCT kiểm tra, khảo sát các dược liệu nghi ngờ tại các bệnh viện y học cổ truyền và các công ty xuất nhập khẩu dược liệu trên toàn quốc. Qua kiểm tra 109 mẫu (trong đó có nhiều mẫu ở các khu vực cửa khẩu giáp Trung Quốc), kết quả 56 mẫu không đạt chuẩn, trong đó có 26 mẫu là dược liệu nhầm lẫn, giả mạo. Thậm chí có dược liệu không xác định được định tính.

Đáng lo ngại hơn, hiện nay tại các chợ dân sinh vẫn có những người bày bán thuốc đông dược ngay trên những mảnh nilon trải vội bên lề đường. Đặc biệt, họ không có chỗ ngồi bán hàng cố định nên mọi thắc mắc của khách hàng thường khó tìm được địa chỉ để giải đáp. Người dân với tâm lý ham rẻ mua về các loại thuốc không rõ nguồn gốc để rồi “tiền mất, tật mang”.

Khảo sát tại Ninh Hiệp, “vựa” sản xuất thuốc bắc lớn nhất miền Bắc mới đầu giờ chiều nhưng tấp nập xe ra vào, người mua, kẻ bán nhộn nhịp. Nếu như ngoài đường là những cửa hàng vải chật cứng thì ở trong làng la liệt các loại thuốc, được phơi khắp các con ngõ. Mùi thuốc bắc, mùi diêm sinh xộc lên mũi nồng nặc. Qua quan sát ban đầu tại một số kiện hàng của các cửa hàng kinh doanh thuốc chúng tôi nhận thấy, phần lớn những nguyên liệu thuốc ở đây đều không có nhãn mác. Chủ cửa hàng kinh doanh dược liệu y học dân tộc DC (xóm 8, Ninh Hiệp, Gia Lâm, Hà Nội) chia sẻ: “Thuốc bắc đa phần nguyên liệu nhập từ Trung Quốc, bởi họ có nguồn dược liệu phong phú, giá rẻ, dễ bán, mẫu mã thường đẹp mắt hơn”. 

Cầm trên tay túi linh chi, chủ cơ sở giới thiệu cho khách mua linh chi, thấy khách có vẻ ngần ngại khi nghe đến sản phẩm của Trung Quốc, chủ cơ sở nhanh chóng lấy thêm túi linh chi và nói đó là hàng xuất xứ của Việt Nam nhưng tuyệt nhiên tất cả số linh chi này đều được để trong một túi ni lông to không có bất cứ một dòng nhãn mác hay hướng dẫn sử dụng nào. “Hàng Trung Quốc rẻ hơn, dùng cũng tốt, chứ mua hàng Việt Nam giá cao các chị ít nhập hàng này. Nếu ai hiểu thì mới lấy những loại đắt này vì chất lượng cao hơn chứ linh chi Trung Quốc mẫu mã to đẹp nhưng toàn dùng thuốc tăng trọng. Còn táo thì toàn bộ hàng Trung Quốc hết, trong xóm này nhà nào cũng bán một loại táo này hết” - chủ cơ sở giải thích.  

Chỉ độc khi lưu huỳnh bị lạm dụng quá mức?

Để bảo quản thuốc bắc, các vị thuốc được chế biến sẵn đều cần đến chất bảo quản, có thể là chất chống nấm mốc, giữ độ mềm của thuốc hoặc đơn giản hơn là giữ màu. Tuy nhiên, trên thị trường Việt Nam hiện nay, hầu hết các hoá chất này đều không có nguồn gốc hay tên gọi, được bày bán tràn lan với giá rẻ và số lượng không hạn chế. Theo quan sát của phóng viên, hầu hết mỗi gia đình sản xuất, kinh doanh dược liệu ở Ninh Hiệp đều có những chiếc cót phủ tấm ni lông bên ngoài được đặt ở sâu trong nhà (phần khuất) hoặc có khi được đặt ngay góc trước hiên nhà, không bảo đảm vệ sinh. 

Ông Lâm Văn Đ. - lương y có 40 năm hành nghề bốc thuốc tại xóm 8 cho biết, trong sơ chế thuốc đông dược không tránh khỏi phải sử dụng lưu huỳnh, song chỉ những người trực tiếp làm công việc sơ chế mới có nguy cơ bị ảnh hưởng. Khi thuốc đã đến tay người tiêu dùng thì do lưu huỳnh không bám trong thuốc lâu, trước khi sao tẩm lại được rửa nên hầu như lưu huỳnh không còn nữa và không gây hại cho sức khỏe người sử dụng. 

Trong y học cổ truyền, lưu huỳnh là một vị thuốc có vị chua, tính ấm, có độc, thường được dùng bôi ngoài để chữa các bệnh ngoài da như ghẻ, nấm, chàm, ung nhọt,... Điều đáng nói ở đây là vì lợi nhuận, nhiều người đã lạm dụng lưu huỳnh khiến cho không ít loại dược liệu có dư lượng chất này vượt quá tiêu chuẩn cho phép. 

Nói về vấn đề này, PGS.TS. Nguyễn Duy Thịnh - Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm - Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết, ở nước ta lưu huỳnh được dùng phổ biến trong sấy các dược liệu nhất là loại có hàm lượng tinh bột cao, sấy hoa quả khô, măng khô. Lưu huỳnh sử dụng để chống ẩm mốc với hàm lượng ít thì không độc, nhưng nếu sử dụng quá nhiều hoặc rắc trực tiếp thì bản thân người sơ chế cũng có thể nhiễm độc đường hô hấp. “Để tránh độc hại cho cả người sản xuất lẫn người tiêu dùng, quá trình bào chế, bảo quản thuốc đông y nhất thiết phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về bảo hộ lao động và hàm lượng lưu huỳnh sử dụng khi sấy thuốc, đặt các lò sấy xa khu dân cư” - Tiến sĩ Thịnh lý giải.

Ngộ độc thuốc đông y hiện nay chưa có thuốc đặc trị

Theo các chuyên gia về sức khoẻ, ngộ độc thuốc đông y hiện nay chưa có thuốc đặc trị, đa số trường hợp nhập viện đều trong tình trạng rất nặng do chất độc ngấm vào cơ thể đã lâu. Do vậy, chế biến, bảo quản và sử dụng thuốc đông y sao cho đúng cách là vấn đề rất cần được quan tâm đối với cả người sản xuất lẫn người tiêu dùng. Đối với người tiêu dùng, nên mua thuốc có nguồn gốc rõ ràng, không nên mua các sản phẩm thuốc đã mất mùi, hay có mùi chua bởi có thể thuốc đã bị nhiễm quá nhiều lưu huỳnh hay nấm mốc. Giống như thuốc tây y, bất cứ loại thuốc đông y nào cũng có chống chỉ định và tương tác, việc tự ý uống nhiều loại thuốc cùng thời điểm cũng làm tăng nguy cơ ngộ độc và dị ứng thuốc. Tốt nhất bệnh nhân nên khám, mua thuốc tại các cơ sở tin cậy, có giấy phép hành nghề và được kiểm nghiệm thường xuyên, tuyệt đối không nên mua dược liệu đã bào chế trôi nổi trên thị trường, khi dùng thuốc cần tuân thủ theo chỉ định của lương y. Đơn thuốc phải ghi thành phần thuốc, hàm lượng thuốc cũng như liều lượng sử dụng. 

Tin cùng chuyên mục

Lãnh đạo tỉnh và các sở, ban, ngành thực hiện nhấn nút khai trương Cổng thông tin du lịch thông minh tỉnh An Giang. (Ảnh: PV)

Ra mắt Cổng thông tin du lịch thông minh An Giang

(PLVN) - VNPT An Giang phối hợp Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư tỉnh An Giang mới tổ chức Lễ khai trương Cổng thông tin du lịch thông minh An Giang (Checkin An Giang) phục vụ nhu cầu tìm hiểu về du lịch An Giang của người dân và du khách.

Đọc thêm

Việt Nam có nền tảng AI định danh và xác thực đầu tiên vượt 1 tỷ lượt yêu cầu

Nền tảng AI định danh và xác thực điện tử VNPT eKYC tối ưu cho ngân hàng, tổ chức tài chính (Ảnh: PV)
(PLVN) - Mới đây, nền tảng AI định danh và xác thực điện tử VNPT eKYC ghi nhận số lượt xử lý yêu cầu từ người dùng vượt ngưỡng 1 tỷ, đánh dấu cột mốc quan trọng trong quá trình nghiên cứu và ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) của Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT). Qua đó, VNPT eKYC trở thành nền tảng định danh và xác thực đầu tiên tại Việt Nam đạt quy mô này.

Honda Việt Nam triệu hồi mẫu xe Gold Wing, CBR1000RR nhập khẩu từ Nhật Bản

Mẫu xe triệu hồi CBR1000RR
(PLVN) - Công ty Honda Việt Nam (HVN) công bố chiến dịch triệu hồi 2 mẫu sản phẩm Gold Wing và CBR1000RR (“Sản phẩm”), nhập khẩu trực tiếp từ Nhật Bản, được phân phối chính hãng thông qua các Cửa hàng kinh doanh xe Phân khối lớn Honda (“DreamWing”), để kiểm tra hiện tượng phồng cánh bơm xăng nhằm đảm bảo chất lượng tối ưu cho Sản phẩm.

Từ ngày 15/5, giá điện sẽ được điều chỉnh 3 tháng 1 lần

Ảnh minh họa (nguồn: Internet).
(PLVN) - Ngày 26/3, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã ký ban hành Quyết định số 05/2024/QĐ-TTg quy định về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân. Quyết định này thay thế Quyết định 24 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ. Quyết định có hiệu lực từ ngày 15/5/2024.

Giá dầu thô thẳng đà tăng

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Sáng (26/3), giá dầu thô thế giới tiếp tục tăng. Hiện giá dầu Brent đã lên gần 87 USD/thùng còn dầu WTI lên trên 82 USD/thùng.

Bến Tre xử phạt 4 đơn vị kinh doanh xâm phạm quyền nhãn hiệu Ống nhựa Hoa Sen

Bến Tre xử phạt 4 đơn vị kinh doanh xâm phạm quyền nhãn hiệu Ống nhựa Hoa Sen

(PLVN) - Đó là thông tin được cung cấp tại Tọa đàm "Giải pháp bảo vệ thương hiệu và công tác chống hàng giả với ngành nhựa" diễn ra ngày 26/3 tại Bến Tre. Sự kiện do Hiệp hội Chống hàng giả và Bảo vệ Thương hiệu Việt Nam (VATAP) phối hợp cùng Cục Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh Bến Tre đã tổ chức. Đồng thời tọa đàm cũng công bố kết quả điều tra về sản phẩm nhái thương hiệu Ống nhựa Hoa Sen trên thị trường.

Hải Dương sẽ kiến tạo mô hình công dân số trong ngày Chuyển đổi số tỉnh

Ngày Chuyển đổi số tỉnh Hải Dương năm 2024 sẽ diễn ra nhiều sự kiện kiến tạo mô hình công dân số.
(PLVN) - Vào sáng ngày 26/3 tới đây, tại Trung tâm Văn hoá Xứ Đông (TP Hải Dương, tỉnh Hải Dương) sẽ diễn ra ngày Chuyển đổi số tỉnh Hải Dương năm 2024 với nhiều sự kiện để kiến tạo mô hình công dân số như: ra mắt ứng dụng dành cho người dân Smart – Hải Dương, triển lãm, trưng bày các giải pháp, sản phẩm về chuyển đổi số…

Tổng cục Thuế tiếp tục cảnh báo những hành vi giả danh cán bộ thuế, cơ quan thuế để lừa đảo

Tổng cục Thuế một lần nữa khẳng định, không ủy quyền cho bất cứ tổ chức, cá nhân ngoài ngành Thuế nào thu thuế hộ
(PLVN) - Thông tin từ Tổng cục Thuế vừa cho biết, trong thời gian vừa qua, ngành Thuế liên tục tuyên truyền và đưa ra những cảnh báo về tình trạng giả danh cán bộ thuế, cơ quan thuế (CQT) để thực hiện hành vi lừa đảo người nộp thuế (NNT), nhưng vẫn có người dân mắc bẫy các đối tượng này, nhất là trong tháng cao điểm quyết toán thuế.