Tăng trưởng GDP Quý I/2018 vượt kỳ vọng: Vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ

Tăng trưởng của Việt Nam vẫn phụ thuộc vào khu vực FDI
Tăng trưởng của Việt Nam vẫn phụ thuộc vào khu vực FDI
(PLO) - Mặc dù nhận định GDP quý I/2018 tăng trưởng cao hơn tiềm năng song các chuyên gia kinh tế vẫn tỏ ra lo ngại về sự thiếu bền vững khi một loạt nguy cơ đe dọa tăng trưởng vẫn đang là hiện hữu…

Tăng trưởng nhờ FDI ?

Đạt mức tăng trưởng GDP gần 7,4%, tăng 2,2% so với năm 2017, Trưởng ban Chính sách Kinh tế vĩ mô, Viện Nghiên cứu và Quản lý Kinh tế T.Ư (CIEM), ông Nguyễn Ánh Dương nhận định tăng trưởng kinh tế quý I/2018 cao hơn so với tiềm năng và vượt hầu hết các mức kỳ vọng.

“Tuy nhiên, phân tích theo tính quy luật, cứ 2 năm thấp, 1 năm cao, tính trung bình 3 năm liên tiếp cho thấy tốc độ tăng trưởng tương đối ổn định, không có gì là đột biến. Chất lượng tăng trưởng chưa được cải thiện nhiều…” - ông Dương nhận định.

Vấn đề được nhiều người quan tâm là GDP quý I/2018 tăng trưởng cao do đâu?

Về thay đổi diễn biến mùa vụ, ông Dương cho rằng không xảy ra trong tương quan giữa quý I với các quý khác; Tương quan giữa tăng trưởng GDP và thuế - trợ cấp cũng không rõ ràng. Tiêu dùng trong quý I cũng có phần giảm nên không có đóng góp gì cho GDP. Cụ thể: chi ngân sách nhà nước tăng chậm (khoảng 1,8%); tín dụng tiêu dùng bị kiểm soát chặt chẽ hơn; cơ cấu tín dụng chuyển sang hỗ trợ cho đầu tư sản xuất (tín dụng trung - dài hạn tăng 4,3%); nhập khẩu một số mặt hàng giảm (ô tô nguyên chiếc…).

“Mức tăng trưởng được cải thiện chủ yếu nhờ cán cân thương mại và có thể do nhập khẩu đầu vào từ năm trước chưa sử dụng hết, nên cán cân thương mại thặng dư lớn…!” - Trưởng ban Chính sách Kinh tế vĩ mô nhận định. Phân tích sâu hơn, chuyên gia này lưu ý, hoạt động xuất nhập khẩu diễn ra không đều. Ông dẫn chứng: Đến tháng 7/2017 Việt Nam vẫn thâm hụt thương mại 1,8 tỷ USD, đến tháng 8 mới thặng dư thương mại hơn 200 triệu USD nhờ vào xuất khẩu của khu vực FDI. Kéo theo đó, nếu nhìn góc độ từ quý I năm ngoái, tăng trưởng phù hợp nhiều hơn vào cán cân xuất nhập khẩu và tồn kho. “Rõ ràng, sản xuất khu vực FDI trong một số ngành lớn, quyết định đến tăng trưởng của Việt Nam. Vấn đề đặt ra là tồn kho của khu vực FDI những ngành này sau một thời gian xuất khẩu giảm đi thì ảnh hưởng tới tăng trưởng xuất khẩu trong thời gian tới không?” - ông Dương đặt vấn đề.

GS.TSKH Nguyễn Mại- Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài cũng lưu ý: Cần phân biệt tăng trưởng đó do sản xuất đưa lại hay do đầu tư mà có để đánh giá chất lượng tăng trưởng.

Cải cách: Có chuyển biến nhưng chất lượng chưa được cải thiện

“Làm thế nào có động lực tăng trưởng cao hơn, tốt hơn, bền vững hơn? Cách thức tăng trưởng đã thay đổi chưa, đâu là động lực tăng trưởng… để năm 2018 là năm bình thường không phải là năm bất bình thường và tăng trưởng các quý sau, nhất là quý II ít nhất là đi ngang chứ không đi xuống…” - Viện trưởng CIEM, TS Nguyễn Đình Cung trăn trở.

Theo ông, kết quả kinh tế 2017 và quý I/2018 cho thấy đã có chuyển biến về cải cách nhưng chất lượng cải cách vẫn chưa được cải thiện.

“Tăng trưởng quý I đạt kết quả nhưng thực chất là bao nhiêu và có thay đổi bản chất không, đã thay đổi cách thức tư duy, làm việc của bộ máy công quyền chưa? Nếu thay đổi, kết quả đó sẽ tích cực lên và bền vững, nếu không chỉ là nhất thời thôi…” - Viện trưởng CIEM phân tích.

Đề cập đến cuộc Cách mạng 4.0, TS Cũng thẳng thắn đặt câu hỏi: Chính phủ hiện nằm ở đâu? 1,5 hay 2? Theo ông, DN, đặc biệt DN tư nhân đã rất nhanh nhạy khi có nhiều hình thức kinh doanh mới, chuyển động mới, nhưng hình thức đó trong nông nghiệp, công nghiệp đã không thực hiện được hết tiềm năng của họ. “Thay đổi cơ cấu sản phẩm trong nông nghiệp thì không thể chuyển được tích tụ ruộng đất từ trồng lúa sang cây khác có năng suất cao hơn mà vẫn trồng lúa, dù thu nhập thấp. Chính sách điều chỉnh vẫn rất  chậm…” - ông Cung dẫn chứng.

Đồng tình khi cho rằng trong thời gian qua chúng ta đã bước đầu xử lý được một số bất lợi từ thị trường thế giới nhưng Trưởng ban Chính sách Kinh tế vĩ mô, ông Nguyễn Ánh Dương cho rằng vẫn chưa đủ thận trong trong điều hành giá hàng hóa và dịch vụ do Nhà nước quản lý giá, như chưa thực sự dựa trên nền tảng cải thiện chất lượng hàng hóa và dịch vụ, tư duy và cách thức hơi hành chính về mục tiêu lạm phát. Từ đó dẫn tới lạm phát, chi phí sản xuất tăng nhanh hơn so với mức tăng giá trên thị trường thế giới.

Cùng với đó, điều hành tài khóa chưa chủ động hướng tới củng cố dư địa ứng phó với các cú sốc bất lợi. “Tương đối “nhanh” trong đề xuất tăng thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu trong khi cắt giảm chi thì không. Thay vì  chặt chẽ với xử lý gian lận thuế thì lại vội vàng trong đề xuất điều chỉnh chính sách thuế. Đầu năm mới dư thừa thanh khoản ngân hàng đã vội vàng phát hành trái phiếu Chính phủ. Tín dụng trung - dài hạn mới chớm tăng trong quý I có thể sẽ bị “chèn lấn”. Chưa kể cách thức tuyên truyền còn thiếu hợp lý…” - ông Dương dẫn chứng.

Đọc thêm

Hai dự án đường dây 500kV qua miền Trung nguy cơ 'trượt' tiến độ

Đoạn Quảng Trạch - Thanh Hóa do CPMB quản lý dự án mới chỉ hoàn thành được 91/663 vị trí móng.
(PLVN) - Hạn chót hoàn thành việc đúc móng cột của Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối ấn định là ngày 31/3/2024, nhưng đến nay tỷ lệ hoàn thành việc đúc móng tại hai cung đoạn do Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Trung (CPMB) quản lý mới chỉ được... hơn 10%.

VIPFA và thách thức lôi kéo dự án tỷ đô công nghệ cao

Hướng tới phát triển một hệ thống KCN sinh thái, xanh và bền vững. (Ảnh: VGP).
(PLVN) - TS. Phan Hữu Thắng, tân Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp (KCN) Việt Nam (VIPFA) cho biết, mục tiêu của VIPFA là cùng cơ quan quản lý nhà nước xây dựng và hoàn thiện chính sách, sao cho vừa dễ quản lý, vừa tạo điều kiện cho DN hoạt động. “Thách thức của chúng ta là phải làm sao lôi kéo được dự án tỷ đô công nghệ cao” - Chủ tịch VIPFA nhấn mạnh.

Miền Trung sắp có cảng nước sâu đón tàu 100.000 tấn

Phối cảnh dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy. (Ảnh: quangtri.gov.vn)
(PLVN) - Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (Quảng Trị) đang được khởi động trở lại. Đây là dự án cảng nước sâu có tổng mức đầu tư hơn 14.000 tỷ đồng, sau khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ tạo thêm sức bật cho kinh tế biển khu vực miền Trung.

VNDirect bị tấn công, HNX tạm thời ngắt kết nối giao dịch

Thông báo trên trang web của VNDirect
(PLVN) - Hệ thống Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect bị tấn công từ 10h sáng chủ nhật, ngày 24/3, đến sáng 25/3 vẫn chưa khắc phục được, Sở Giao dịch chứng khoán (GDCK) Hà Nội (HNX) thông báo tạm thời ngắt kết nối giao dịch với công ty chứng khoán này…

Khơi thông dòng chảy tài chính cho nông nghiệp thuận thiên

Các giống lúa chịu mặn tốt được canh tác xen kẽ vụ tôm ở tỉnh Bạc Liêu. (Ảnh: Chí Quốc)
(PLVN) - Gần 98% môi trường tự nhiên của vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã bị chuyển đổi trong nửa thập kỷ qua. Phát triển nông nghiệp dựa theo tự nhiên đang là yêu cầu cấp bách cho vùng đất này và nguồn lực tài chính được xem là một trong các giải pháp quan trọng nhất.

Khởi nghiệp - hãy tự tin, dám làm, đừng sợ!

Nguyễn Thị Thu Hoa, CEO Trường Foods bên sản phẩm cao cấp Con Cui làm từ thịt lợn mán. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Họ đều khởi nghiệp khi còn rất trẻ từ tay trắng. Đến nay, tổng doanh thu của họ đã tới 40-50 tỷ đồng. Họ đã được đề cử là 1 trong 20 Gương mặt trẻ Việt Nam năm 2022 ở lĩnh vực Kinh doanh - khởi nghiệp.

Khởi nghiệp ngày nay: Khó khăn hay cơ hội?

Khởi nghiệp thời điểm này chứa đựng nhiều rủi ro, nhưng đồng thời cũng mở ra nhiều cơ hội cho người có đam mê, sáng tạo, học hỏi. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Trong thời điểm kinh tế biến động như hiện nay, câu hỏi về khởi nghiệp đã trở thành một chủ đề nóng bỏng. Và những người dũng cảm đặt chân vào thế giới kinh doanh phải đối mặt với một thách thức vô cùng lớn: Liệu đó là một cuộc đua đầy khó khăn hay cơ hội lớn đang mở ra?

Khởi nghiệp - những góc nhìn khác

Thanh niên khởi nghiệp thời ChatGPT cần nghĩ rộng ra lớn hơn và nhìn góc nhìn khác. (Ảnh: N.T)
(PLVN) - “Khởi nghiệp dựa trên công nghệ mở và Việt Nam đang đứng trước bước thay đổi lịch sử. Tinh thần khởi nghiệp phải nghĩ rộng ra, lớn hơn và nhìn góc nhìn khác. Và từng góc nhìn, trong đó sẽ có góc phù hợp với từng bạn” - Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng nhắn nhủ các bạn trẻ…

Những điều chưa biết về hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu

Thung lũng Silicon tiếp tục giữ vị trí hàng đầu trong số các hệ sinh thái khởi nghiệp năm 2023. (Ảnh: San Francisco Chronicle)
(PLVN) - Hàng thập kỷ qua, các công ty khởi nghiệp đã chứng minh được chỗ đứng trong nền kinh tế hiện đại và là một trong những giải pháp cho phát triển bền vững. Trong đó, hệ sinh thái khởi nghiệp khắp năm châu - nơi sản sinh ra những huyền thoại, những doanh nghiệp tỷ USD góp vai trò quan trọng vào thành tựu nói trên.

Tiết kiệm điện không chỉ trong Giờ Trái đất

Sân bay Nội Bài giảm bớt điện hưởng ứng chiến dịch Giờ Trái đất.
(PLVN) - Hàng loạt hoạt động đã diễn ra trong Giờ Trái đất 2024. Thông điệp được gửi đi từ các hoạt động này là tiết kiệm điện (TKĐ) thành thói quen. Nghiên cứu của Ngân hàng thế giới cho thấy, nếu Việt Nam thực hành TKĐ hiệu quả tương đương với việc xây được nhà máy điện mới với công suất 12.000 MW.

Giải pháp bảo đảm điện mùa khô: Huy động các nguồn điện giá cao và năng lượng tái tạo

Sẽ phải huy động 145% sản lượng nguồn điện giá cao so với năm 2024. (Ảnh: EVN)
(PLVN) - Mới 3 tháng đầu năm và nền nhiệt chưa cao nhưng tiêu thụ điện trên toàn quốc đã tăng 11,6% so với cùng kỳ và cao hơn so với kế hoạch dự kiến. Để chuẩn bị cho cao điểm mùa khô 2024, ngành Điện đã phải chuẩn bị kế hoạch huy động các nguồn điện theo từng tuần, trong đó, phải tăng mua các nguồn điện giá cao từ sớm.