Theo Reuters, Trung Quốc đang khiến các nước trên thế giới lo ngại với việc đẩy mạnh các hoạt động quân sự và xây dựng trên biển Đông, trong đó có việc xây dựng các đường băng dù Bắc Kinh luôn khẳng định các công trình này được tiến hành nhằm các mục đích dân sự.
“Nói một cách thẳng thắn, việc Trung Quốc tăng nhanh chóng và không rõ ràng chi tiêu quân sự cũng như tiến hành các nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng ở biển Đông và biển Hoa Đông với mục tiêu trở thành một cường quốc hàng hải khiến người dân không chỉ ở Nhật Bản mà còn ở các nước tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương và cộng đồng quốc tế quan ngại sâu sắc” – ông Kishida nhấn mạnh.
Ông Kishida dự kiến có chuyến thăm tới Trung Quốc trong kỳ nghỉ lễ “Tuần lễ vàng” của Nhật bắt đầu từ ngày 29/4 tới.
Tuyên bố của Ngoại trưởng Nhật Bản được đưa ra trong bối cảnh tờ South China Morning Post cùng ngày dẫn một nguồn tin giấu tên thân cận với Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) cho hay Bắc Kinh sẽ bắt đầu hoạt động xây dựng trên bãi cạn Scarborough ngay trong năm nay.
Theo AFP, tờ báo trên dẫn các nguồn tin cho biết, Trung Quốc dự định sẽ xây dựng ở bãi cạn nằm cách bờ biển của Philippines chỉ 230km này một tiền đồn nhằm “cho phép Bắc Kinh hoàn thiện hơn tầm bao phủ trên không ở khắp biển Đông”. Theo AFP, tuyên bố này cho thấy Bắc Kinh dường như có kế hoạch xây dựng một đường băng ở Scarborough.
Philippines tuyên bố chủ quyền đối với bãi cạn Scarborough nhưng Trung Quốc đã bắt đầu nắm quyền kiểm soát ở khu vực này hồi năm 2012 sau một cuộc giằng co kéo dài 2 tháng với Hải quân Philippines. Bắc Kinh sau đó còn đưa các tàu tuần tra tới đóng ở khu vực, xua đuổi ngư dân Philippines.
South China Morning Post dẫn nguồn tin của tờ báo này cho biết, các kế hoạch xây dựng của Trung Quốc nhiều khả năng được đẩy nhanh trong bối cảnh Tòa Trọng tài thường trực The Hague dự kiến sẽ đưa ra phán quyết trong vụ Philippines kiện phản đối các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở biển Đông trong vài tháng tới. “Trung Quốc chủ động làm vậy là vì Washington đang cố kiềm chế Bắc Kinh bằng cách tăng cường hiện diện quân sự thường trực trong khu vực” - nguồn tin cho biết thêm.
Các hoạt động của Trung Quốc nhằm khẳng định các yêu sách chủ quyền vô lý của nước này ở biển Đông đã vấp phải sự phản đối từ cộng đồng quốc tế. Cùng với việc lên tiếng cáo buộc Trung Quốc quân sự hóa khu vực, Mỹ trong thời gian qua cũng đã điều các tàu tới gần những hòn đảo mà Trung Quốc tiến hành cải tạo trái phép nhằm thể hiện sự phản đối đối với những yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh. Bên cạnh đó, Mỹ và Philippines mới đây cũng tuyên bố sẽ tiến hành các cuộc tuần tra hải quân chung ở khu vực.
Ngoài các hoạt động trên biển, Trung Quốc cũng tích cực tìm cách lôi kéo các nước ASEAN về phía mình trong vấn đề biển Đông. Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 24/4 cho biết, trong chuyến thăm của Ngoại trưởng nước này Vương Nghị, Brunei, Campuchia và Lào đã nhất trí với Trung Quốc rằng tranh chấp lãnh thổ không nên ảnh hưởng đến quan hệ giữa Trung Quốc và ASEAN.
Liên quan tới động thái này, hãng tin CNA ngày 25/4 dẫn lời cựu Tổng Thư ký ASEAN Ong Keng Yong nói rằng đây là việc can thiệp vào công việc nội bộ của ASEAN, đặc biệt là trong bối cảnh Lào là nước giữ vai trò Chủ tịch ASEAN trong năm nay.
Tổng Thư ký ASEAN Lê Lương Minh cũng khẳng định các nước ASEAN phải tuân thủ lập trường chung của khối trong vấn đề biển Đông theo thỏa thuận được thông qua năm 2012.
