Hãng tin Kyodo dẫn lời người phát ngôn của Phủ Tổng thống Philippines Ernesto Abella cho biết, Biển Đông là một trong những vấn đề đã được đưa ra thảo luận giữa Tổng thống Duterte với Ngoại trưởng Mỹ nhân chuyến thăm Phillippines 2 ngày của ông Kerry.
Trong đó, phán quyết của Tòa Trọng tài thường trực ở The Hague, Hà Lan mới đây bác bỏ các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đối với gần như toàn bộ Biển Đông, là một vấn đề quan trọng được đưa ra bàn thảo. “Hai bên không đi đến thỏa thuận nào trong vấn đề này nhưng Tổng thống đã khẳng định rằng dù chúng tôi có tham gia cuộc đàm phán nào trong thời gian tới thì chúng tôi cũng sẽ bắt đầu với phán quyết đó. Đó sẽ là nền tảng của các cuộc thảo luận”, Người phát ngôn Abella khẳng định.
Trong khi đó, phát biểu tại một cuộc họp báo chung với Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay Jr. sau cuộc gặp với ông Duterte, ông Kerry khẳng định sự ủng hộ đối với tuyên bố chung của các bộ trưởng ngoại giao ASEAN được đưa ra sau Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 49 mới đây.
Trước việc tuyên bố chung đã không đề cập đến phán quyết của Tòa Trọng tài thường trực, ông Kerry cho rằng tuyên bố không vì thế mà thiếu đi tính khẳng định đối với các nguyên tắc, với giá trị của pháp quyền. “Phán quyết bản thân nó là một quyết định có tính ràng buộc. Nhưng chúng tôi không cố để tạo ra một cuộc đối đầu, chúng tôi đang tìm cách để đưa ra được một giải pháp trong đó lưu tâm đến quyền của con người được thiết lập theo luật pháp”, ông Kerry nói.
Bày tỏ sự ủng hộ đối với tuyên bố của Ngoại trưởng Philippines Yasay được đưa ra trong cùng ngày, theo đó khẳng định tuyên bố chung là một chiến thắng đối với ASEAN, ông Kerry cho rằng tuyên bố đã mở ra những khả năng cho việc tiến tới các biện pháp hòa bình như đàm phán giữa các nước có tuyên bố chủ quyền để dàn xếp những tranh chấp.
Khi được hỏi về việc liệu ASEAN im lặng về phán quyết được đưa ra theo Công ước của LHQ về Luật Biển có làm suy yếu tính hiệu quả của phán quyết trong khu vực, ông Kerry cho rằng không thể không quan tâm đến phán quyết. “Phán quyết cần phải là một phần của tính toán và tôi tin rằng những người bạn của chúng tôi ở Philippines sẽ có những phán đoán của họ về lập trường đàm phán của họ cũng như cách thức thực thi phán quyết trong thời gian tới”, ông Kerry nói thêm.
Trong một diễn biến khác, Tổng thống Philippines Duterte ngày 27/7 đã triệu tập cuộc họp của Hội đồng an ninh quốc gia với sự tham dự của 4 tổng thống gần đây nhất của nước này để thảo luận về các chính sách và chiến lược trong một số vấn đề quan trọng của nước này tới đây, trong đó có phán quyết mới đây của Tòa Trọng tài thường trực về vấn đề Biển Đông.
Tại cuộc gặp Ngoại trưởng Philippines Yasay, Ngoại trưởng Mỹ Kerry tái khẳng định cam kết của Mỹ trong việc tiếp tục hợp tác với Philippines theo Hiệp ước hợp tác quốc phòng cải tiến giữa 2 bên. Mỹ cũng cam kết chi 32 triệu USD cho công tác huấn luyện và dịch vụ tại Philippines.
