Nadia Savchenko – người hùng mới của Ukraina

Nadia Savchenko về đến Ukraina sau khi được trao đổi hôm 25/5
Nadia Savchenko về đến Ukraina sau khi được trao đổi hôm 25/5
(PLO) -Ngày 25/5 vừa qua, Nga và Ukraina đã có một cuộc trao đổi tù nhân quan trọng. Phía Ukraina đã thả 2 lính đặc nhiệm Nga để đổi lấy nữ phi công lái trực thăng vũ trang Nadia Savchenko. 2 tù binh Nga từ Kiev trở về Moskow bằng máy bay dân dụng, trong khi Nadia Savchenko được chuyên cơ của Tổng thống đưa sang Moskow đón về thủ đô Kiev.

Ngay sau khi Nadia Savchenko về đến nơi Tổng thống Petro Poroshenko đã tiếp kiến tại Văn phòng Tổng thống, trao tặng bà Huân chương Sao vàng và danh hiệu Anh hùng Ukraina.

Người hùng và ngôi sao chính trường đang nổi

Hôm 27/5, hai ngày sau khi trở về, Nadia Savchenko đã tổ chức cuộc họp báo chính thức và tuyên bố “Nếu nhân dân Ukraina yêu cầu, tôi sẵn sàng thay thế ông Petro Poroshenko trở thành Tổng thống Ukraina”.

Nadia Savchenko diễn thuyết trước quốc hội
Nadia Savchenko diễn thuyết trước quốc hội

Mặc dù vậy, bà cũng thừa nhận mình còn “chưa thật chín chắn” về chính trị. Tuy nhiên, đối với đông đảo người dân Ukraina, cái tên Nadia Savchenko đã vượt quá vị trí một nhân vật chính trị hay một anh hùng chiến đấu; tên tuổi của bà đã tựa như một thánh đồ, được dân chúng Ukraina gọi bằng cái tên thân thiết “Nadia của chúng ta”, được coi là biểu tượng của sự phục hưng đất nước Ukraina, của tinh thần hy sinh và sự phản kháng nước Nga láng giềng.

Trong con mắt đông đảo người Ukraina, hình ảnh của Nadia Savchenko đối lập tương phản rõ rệt với các chính khách được cho là tham nhũng thối nát hiện nay. Hình ảnh Nadia Savchenko chân đất, tóc ngắn thậm chí được một số người Ukraina coi là “Thánh nữ Jeanne d'Arc của Ukraina”.

Trong thời gian bị giam giữ ở Nga, Nadia Savchenko tuyệt thực, khi bị thẩm vấn trước tòa bà hát quốc ca Ukraina, phát biểu phê phán ông Putin, giơ “ngón tay bẩn” chế giễu quan tòa…Những thông tin đó được  truyền về Ukraina khiến người ta lan truyền với vẻ phấn chấn.  

Năm nay 34 tuổi, Nadia Savchenko là nữ phi công lớp đầu tiên của Ukraina, sau khi bùng phát cuộc xung đột đẫm máu ở miền Đông giữa lực lượng ly khai thân Nga với quân chính phủ, Nadia Savchenko đã tham gia đội quân “tình nguyện” chiến đấu bên cạnh quân chính phủ Kiev rồi bị bắt trong trường hợp gây tranh cãi.

Tháng 3 năm 2016, một tòa án Nga đã mở phiên tòa xét xử và kết án bà 22 năm tù với cáo buộc đã chỉ điểm để pháo binh Ukraina bắn chết 2 nhà báo của Đài truyền hình quốc gia Nga khi đang tác nghiệp ở mặt trận Lugansk ở miền Đông Ukraina hồi tháng 6/2014, ngoài ra đã giả dạng nạn dân để xâm nhập trái phép lãnh thổ Nga.

Tuy nhiên, Nadia Savchenko đã bác bỏ những lời cáo buộc trên. Bà cho rằng mình đã bị lực lượng vũ trang chống chính phủ Ukraina ở miền Đông bắt cóc rồi đưa sang Nga.

Nadia Savchenko khi là phi công trực thăng
Nadia Savchenko khi là phi công trực thăng

Tại Ukraina, Nadia Savchenko đã được coi là một nữ anh hùng. Năm 2014, khi diễn ra cuộc bầu cử quốc hội nước này, mặc dù đang bị giam giữ ở Nga nhưng bà vẫn được bầu làm nghị sĩ, đồng thời cũng được cử làm thành viên đoàn đại biểu nghị viện Ukraina thường trú tại Nghị viện Châu Âu.

Sau đó đã diễn ra những tranh cãi pháp lý giữa những luật sư bảo vệ bà Nadia Savchenko và phía Nga.

Trong khi phía luật sư cho rằng: với tư cách nghị sĩ của Nghị viện châu Âu, Nadia Savchenko phải được hưởng quyền miễn trừ ngoại giao, không thể bị xét xử ở Nga; tuy nhiên phía Nga cho rằng hành vi phạm tội của Nadia Savchenko xảy ra trước khi diễn ra cuộc bầu cử nên bà không thể được hưởng quyền này.

Trong thời gian bị giam giữ, Nadia Savchenko đã nhiều lần tuyệt thực để phản đối, yêu cầu trả bà về nước. Đợt tuyệt thực lâu nhất kéo dài tới 80 ngày.

Cuộc giải cứu trường kỳ

Sau khi Nadia Savchenko bị bắt, chính phủ Ukraina cho rằng bà cần phải được đối xử như tù binh chiến tranh nên bày tỏ có thể dùng những người mà họ coi là “lính Nga tham chiến ở Ukraina” để trao đổi với Nadia Savchenko.

Tổng thống Poroshenko tuyên bố gắng hết sức để đưa được Nadia Savchenko trở về.

Nadia Savchenko và 2 lính đặc nhiệm Nga được dùng để trao đổi
 Nadia Savchenko và 2 lính đặc nhiệm Nga được dùng để trao đổi

Bà Malena Poroshenko phu nhân tổng thống cũng “cầu viện” bà chủ Nhà Trắng bằng cách viết thư cho bà Michelle Obama, nhấn mạnh Nadia Savchenko trong chiến tranh Iraq đã “bất chấp nguy hiểm tính mạng, sát cánh chiến đấu cùng binh sĩ Mỹ để khôi phục nền dân chủ và trật tự ở Iraq”. Nadia Savchenko là nữ quân nhân duy nhất trong số mấy ngàn binh sĩ được Ukraina cử đến Iraq tham chiến.

Ngoài ra, Ukraina còn dự định gây sức ép với Nga bằng cách đe dọa sẽ trừng phạt khoảng 40 người đã tham gia vào vụ án xét xử Nadia Savchenko. Tuy nhiên, những hoạt động vận động và cả đe dọa trên được tiến hành trước khi Nga đưa Nadia Savchenko ra xét xử  xem ra không kết quả, Nadia Savchenko vẫn bị tòa án thành phố Donetsk ở miền Nam nước Nga xét xử.

Bà bị cáo buộc “xuất phát từ hận thù, đối địch với cộng đồng nói tiếng Nga, mưu sát 2 nhà báo Nga dưới sự vạch kế hoạch của một nhóm người và xâm nhập trái phép lãnh thổ Nga” và phải lĩnh án 22 năm tù.

Tuy nhiên, ngày 18/4/2016, Tổng thống Ukraina và ông Putin đã có cuộc trao đổi điện thoại. Một ngày sau Ukraina tuyên bố hai bên “đã đạt được nhất trí về vấn đề Nadia Savchenko”. Cùng ngày, một tòa án địa phương Ukraina đưa 2 lính đặc nhiệm Nga bị bắt khi tham chiến ở miền Đông nước này ra xét xử và tuyên phạt mỗi người 14 năm tù. Ông Poroshenko gọi đây là cơ hội để trao đổi tù nhân. 

Phát biểu trên truyền hình về việc này, Tổng thống Nga Putin nói: hai bà vợ của hai nhà báo bị sát hại ở miền Đông Ukraina đã thỉnh cầu ông ân xá cho nữ phi công Ukraina. Ông hy vọng việc nữ phi công Ukraina được phóng thích sẽ giúp giảm bớt tình hình căng thẳng do xung đột ở Ukraina và tránh xảy ra những tổn thất thêm về nhân mạng.

Sẽ ra ứng cử tổng thống khóa tới

“Xin cho tôi được nói thế này: Hỡi nhân dân Ukraina, nếu các bạn muốn tôi làm Tổng thống, OK, tôi sẽ làm Tổng thống. Nhưng các bạn hãy học cách bầu cử độc lập trước đã. Nói thật, tôi không muốn làm Tổng thống, tôi thích bay hơn, nhưng nếu cần thiết thì tôi sẽ đi vào con đường chính trị và sẽ làm thật tốt”.  

Nadia Savchenko cũng thẳng thắn thừa nhận mình còn thiếu kinh nghiệm chính trị. Bà nói, sự kinh qua của bản thân bao gồm 10 năm phục vụ trong quân đội, làm nhiệm vụ gìn giữ hòa bình ở Iraq, học trong trường dạy bay, tình nguyện thực thi nhiệm vụ ở miền Đông Ukraina và bị giam giữ 2 năm ở Nga. Bà nói: “Khi tôi đã có sự chuẩn bị tốt, khi tôi cảm thấy nhân dân kêu gọi, tôi sẽ đứng ra”.

Hiện khuynh hướng chính trị của Nadia Savchenko còn chưa thể hiện rõ, nhưng tựa hồ bà mang tư tưởng cực đoan bài Nga. Khi tiếp xúc với báo chí, bà thường dùng những từ ngữ mạt sát ông Putin. Theo Hãng tin Nga ITAR- TASS, Nadia Savchenko rất có thể sẽ trở thành người lãnh đạo tổ chức cực hữu Right Sector theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan.

Hiện nay cả Tổng thống Poroshenko, bà Timoshenko lẫn các thế lực chính trị ở Ukraina đều đang ra sức giành giật, lôi kéo Nadia Savchenko về phía mình. Bản thân Nadia Savchenko thì bày tỏ, tuy bà không hài lòng với các thủ lĩnh Đảng Tổ quốc, nhưng hiện vẫn đang dựa vào sự ủng hộ của đảng này.

Hiện nay, đại đa số dân chúng Ukraina đều bất mãn với hiện trạng chính trị của đất nước. Theo số liệu điều tra hồi tháng 12/2015 của Viện Gallup thì tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Poroshenko chỉ còn 17%, thậm chí thấp hơn cả cựu Tổng thống Yanukovich trước khi bị lật đổ. Trong bối cảnh chính trị hiện nay, nếu Nadia Savchenko ra tranh cử tổng thống, khả năng bà trúng cử là điều khó có thể bàn cãi…/.

Đọc thêm

Việt Nam – Hoa Kỳ thúc đẩy việc triển khai các thỏa thuận cấp cao

Hình ảnh tại Đối thoại.
(PLVN) - Nhận lời mời của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken và triển khai thực hiện Tuyên bố chung giữa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden tháng 9/2023 về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ lên Đối tác chiến lược toàn diện, ngày 25/3, tại thủ đô Washington D.C., Hoa Kỳ, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và Ngoại trưởng Antony Blinken đã đồng chủ trì Đối thoại cấp Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ lần thứ nhất.

Pháp nâng cảnh báo khủng bố lên mức cao nhất

Tháp Eiffel là biểu tượng nổi tiếng và hấp dẫn nhất của thủ đô Paris, Pháp. Ảnh: REUTERS/Sarah Meyssonnier.
(PLVN) - Chính phủ Pháp đã nâng cảnh báo khủng bố lên mức cao nhất sau vụ xả súng đẫm máu tại nhà hát ở ngoại ô Moscow, Nga. Thông báo được đưa ra sau cuộc họp giữa các quan chức an ninh và quốc phòng cấp cao của Pháp với Tổng thống Emmanuel Macron.

Lái máy bay khi say rượu, phi công Mỹ bị kết án tù

Ông Lawrence Russell Jr bị phát hiện uống rượu vượt quá giới hạn cho phép của hãng hàng không gấp gần 2,5 lần.
(PLVN) - Phi công Lawrence Russell (63 tuổi), một công dân Mỹ, vừa bị kết án 10 tháng tù tại Scotland sau khi bị phát hiện có nồng độ cồn vượt quá mức cho phép trong máu trước khi tiến hành chuyến bay xuyên Đại Tây Dương vào ngày 16 tháng 6 năm 2023.

Chưa ghi nhận công dân Việt Nam gặp nạn trong vụ tấn công khủng bố tại Nga

Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Thu Hằng.
(PLVN) - Theo Đại sứ quán Việt Nam tại Nga, đến nay, chưa ghi nhận có công dân Việt Nam là nạn nhân trong vụ việc. Thực hiện chỉ đạo của Bộ Ngoại giao, Đại sứ quán đang khẩn trương phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng sở tại bám sát tình hình, sẵn sàng các biện pháp bảo hộ cần thiết trong trường hợp có công dân Việt Nam gặp nạn.

Hiện trường vụ tấn công khủng bố ở Nga

Hiện trường vụ tấn công khủng bố ở Nga
(PLVN) - Ít nhất 60 người thiệt mạng và hơn 100 người bị thương sau vụ xả súng vào đoàn người tham dự hòa nhạc ở Nga. Đây là một trong những vụ tấn công đẫm máu nhất ở Nga trong nhiều thập kỷ.