Kỳ án khởi nguồn phong trào đấu tranh đòi dân quyền ở nước Mỹ

Mẹ của Emmett Till bên quan tài con trai.
Mẹ của Emmett Till bên quan tài con trai.
(PLO) - Bộ Tư pháp Mỹ vừa quyết định xem xét lại một vụ án vốn có tác động chính trị đối nội mang dấu ấn lịch sử đối với nước Mỹ. Vụ việc được coi là kỳ án vì nó khởi nguồn cho phong trào đấu tranh đòi dân quyền ở nước Mỹ với thủ lĩnh phong trào nổi tiếng nhất sau này là mục sư Martin Luther King.

Vụ việc xảy ra năm 1955. Chàng thiếu niên da đen Emmett Till khi đó mới 14 tuổi. Cậu từ Chicago đến thành phố Money thuộc bang Mississippi để thăm người thân. Cậu vào cửa hàng của cô Carolyn Doham để mua hàng. Những gì xảy ra trong đó được nhân chứng kể lại cho cảnh sát theo hai chiều rất khác nhau.

Một phía cho rằng là cậu ta đã huýt sáo chòng ghẹo cô Doham. Một chiều ý kiến khác là cậu ta chỉ phởn chí huýt sáo chơi. Đêm hôm ấy, người chồng của cô Doham và người em cùng cha khác mẹ của anh ta đã lùng sục đến tận chỗ của Emmett Till, bắt cóc cậu ta đi, tra tấn, hành hạ và rồi sát hại cậu ta. Cô Doham khai báo với cảnh sát là cậu nhỏ kia đã túm váy cô, chòng gẹo tán tỉnh cô.

Người mẹ của Emmett Till đã lựa chọn quan tài kiểu casket để mai táng con. Loại quan tài này không chỉ đắt tiền mà còn để mở. Chủ ý của người mẹ là để cho công chúng ở nước Mỹ và trên khắp thế giới thấy con trai bà đã bị hành hạ và sát hại như thế nào. Tạp chí Jet đã đưa lên trang bìa những bức ảnh về Emmet Till gây nên làn sóng phẫn nộ và xúc động rộng khắp ở nước Mỹ và cả trên thế giới. 

Vụ việc này giống như giọt nước làm tràn cốc khích lệ người da đen ở nước Mỹ đoàn kết thống nhất cùng kiên quyết đấu tranh vì dân quyền và nhân quyền cho mình. Mục sư Martin Luther King là nhà lãnh đạo nổi tiếng nhất của phong trào này và cũng vì thế mà bị sát hại.

Người chồng của cô Doham và người em cùng cha khác mẹ của anh ta bị bắt giữ và điều tra về tội giết người. Họ bị xét xử bởi một bồi thẩm đoàn toàn những người da trắng. Họ thú nhận tội nhưng lại không bị kết tội gì. Năm 2007, tòa án tuyên bố chấm dứt vụ việc vì hai người kia đã chết. 

Bộ Tư pháp Mỹ giờ lật lại kỳ án này bởi năm ngoái, nhà văn Timothy B. Tyson cho ấn hành cuốn sách Dòng máu của Emmett Till, trong đó có lời thú nhận của Carolyn Doham là đã nói dối cảnh sát về hành động của Emmett Till, tức là không hề có chuyện cậu chàng kia chòng gẹo hay quấy rối tình dục cô trong cái ngày định mệnh ấy năm 1955. 

Sau ngần ấy năm, Carolyn Doham giờ không còn sợ bị kết tội nữa vì tội nói dối cảnh sát không còn bị hồi tố. Chứng cớ mới bóc trần những sai phạm cũ và làm bộc lộ bản chất của vụ việc là luật pháp và tư pháp ở Mỹ thời ấy không chỉ dung túng mà còn bảo vệ và khuyến khích phân biệt chủng tộc, tước bỏ những dân quyền và nhân quyền của người da đen. 

Ý nghĩa lịch sử của vụ việc này đối với nước Mỹ làm cho bản thân nó trở thành vết nhơ đối với ngành tư pháp ở Mỹ. Vấn đề ở đây bây giờ không chỉ là xác định sự thật của vụ việc và trả lại công lý cho Emmett Till mà còn là gỡ gạc cho ngành tư pháp Mỹ. Một chuyện tưởng chỉ hình sự thuần tuý mà rồi trở thành dấu mốc lịch sử về chính trị đối nội ở nước Mỹ.

Tin cùng chuyên mục

Máy bay ném bom Tu-160 của Nga.

Tiết lộ sức mạnh vũ khí 'độc nhất vô nhị' của Nga

(PLVN) - Máy bay ném bom Tu-160M2 của Nga “vượt mặt” các loại sản phẩm đối thủ của các nước khác nên đang gây lo ngại nghiêm trọng ở các nước phương Tây, hãng tin Sputnik dẫn lại thông tin từ tờ National Interest khẳng định.

Đọc thêm

Độc đáo tác phẩm kêu gọi hành động vì Ngày Trái Đất

Độc đáo tác phẩm kêu gọi hành động vì Ngày Trái Đất
Từ trên không trung nhìn xuống những ngọn đồi nhấp nhô gần cây cầu Hebden, miền Bắc nước Anh, một tác phẩm nghệ thuật khổng lồ độc đáo đã được trình bày trên đồng cỏ xanh rộng lớn kèm với một lời kêu gọi hành động vì môi trường nhân Ngày Trái Đất 22/4.

Kiều bào tại Ba Lan trúng cử vào Hội đồng quận Ochota, Thủ đô Warsaw

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng trao thư chúc mừng bà Cao Hồng Vinh.
(PLVN) - Tối 20/4, tại tiệc chiêu đãi do Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao tổ chức chào mừng các đại biểu kiều bào về dự Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng năm 2024, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Lê Thị Thu Hằng đã trao Thư chúc mừng bà Cao Hồng Vinh (kiều bào ta tại Ba Lan) vừa trúng cử vào Hội đồng quận Ochota, Thủ đô Warsaw, Ba Lan.

Gần 70 đại biểu kiều bào tham dự Giỗ tổ Hùng Vương 2024

Đoàn chụp ảnh lưu niệm trước cổng Đền Hùng.
(PLVN) - Ngày 20/4 (tức ngày 12/3 Âm lịch), nhân dịp Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng năm Giáp Thìn 2024, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao tổ chức Đoàn kiều bào gồm gần 70 đại biểu trở về từ hơn 20 quốc gia trên thế giới do Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Lê Thị Thu Hằng dẫn đầu, hành hương về Đền Hùng - Phú Thọ.

Văn hóa đọc đặc trưng tại các quốc gia

Hội chợ sách sách lớn nhất thế giới Frankfurt năm 2022. (Ảnh: DW)
(PLVN) - Đã gần 5.000 năm kể từ khi cuốn sách đầu tiên ra đời, cũng là ngần ấy thời gian hình thành nên văn hoá đọc - cầu nối đến kho tàng tri thức quý báu của nhân loại. Tại mỗi quốc gia, văn hoá đọc có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống xã hội, luôn được quan tâm đặc biệt và thúc đẩy trong dân chúng.

IMF cảnh báo mối nguy toàn cầu nếu tịch thu tài sản của Nga

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Ông Alfred Kammer - Giám đốc khu vực châu Âu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho rằng, bất kỳ bước đi nào nhằm tịch thu nguồn tài sản đang bị đóng băng của Nga đều cần được hỗ trợ về mặt pháp lý để tránh nguy cơ làm suy yếu hệ thống tài chính toàn cầu.

Dubai chìm trong nước

Dubai chìm trong nước
(PLVN) - Lượng mưa một ngày tương đương một năm gây ra ngập lụt khủng khiếp ở Dubai vào ngày 16/4.

Tổng thống Nga Putin nhận tấm giấy quan trọng

Chủ tịch Ủy ban bầu cử trung ương Nga Ella Pamfilova và Tổng thống Nga Vladimir Putin.
(PLVN) - Chủ tịch Ủy ban bầu cử trung ương Nga (CEC) Ella Pamfilova đã trao cho Tổng thống Nga Vladimir Putin giấy chứng nhận chính thức đánh dấu chiến thắng của ông trong cuộc bầu cử Tổng thống tại Nga diễn ra hồi tháng 3 vừa qua.

Tin không vui với Ukraine

Thủ tướng Slovakia Robert Fico.
(PLVN) - Thủ tướng Slovakia Robert Fico tại một cuộc họp báo tuyên bố Slovakia sẽ phản đối việc Ukraine gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Việt Nam tin tưởng vào việc tái ứng cử Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ tới

Đại sứ Mai Phan Dũng phát biểu chung trong Phiên thảo luận chung tại đề mục về việc theo sát và thực hiện Tuyên bố và Chương trình hành động Vienna (VDPA) trong khuôn khổ Khóa họp lần thứ 55 của HĐNQ. Ảnh: TTXVN
(PLVN) - Cùng với vai trò, vị thế của đất nước, sự tham gia tích cực, chủ động và có trách nhiệm của Việt Nam trong tư cách thành viên Hội đồng nhân quyền Liên hợp quốc (HĐNQ) nhiệm kỳ 2023 - 2025 hiện nay, sự đánh giá cao của cộng đồng quốc tế đối với sự tham gia của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương quốc tế, chúng ta có cơ sở để tin tưởng vào sự ủng hộ của các nước đối với việc Việt Nam tái ứng cử vào HĐNQ nhiệm kỳ 2026 - 2028 sắp tới.