Tin bạn, mất nhà
Bà Nga khá tin tưởng vợ chồng người hàng xóm là bà Nguyễn Thị Luyến và ông Lê Văn Đông. Thế nên khi được cậy nhờ, bà Nga đã tự nguyện ký hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất của mình để bảo lãnh cho vợ chồng bà Luyến vay Ngân hàng Cổ phần Công thương Chi nhánh Đắk Nông số tiền 2 tỷ đồng trong thời hạn 12 tháng (từ 11/7/2011 đến 11/7/2012). Hợp đồng ghi rõ, hết thời hạn vay 1 năm, tức là đến ngày 11/7/2012, vợ chồng bà Luyến, ông Đông phải thanh toán tiền cả vốn lẫn lãi cho ngân hàng để rút sổ đỏ về, trả cho bà Nga.
Ngoài các bản hợp đồng với ngân hàng, cơ quan công chứng, vợ chồng bà Luyến còn viết giấy cam kết về việc mượn sổ đỏ của bà Nga trong 1 năm để bảo lãnh khoản vay, hết thời hạn trên sẽ trả lại sổ đỏ cho bà Nga, nếu vi phạm phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Tuy nhiên, đến ngày 9/7/2012, vợ chồng bà Luyến, ông Đông bí mật xin gia hạn nợ mà không báo cho bà Nga biết. Ngày 11/7/2012, Phòng Quản lý rủi ro của ngân hàng có Tờ trình về việc đề nghị gia hạn nợ cho bà Luyến với nội dung: “Điều chỉnh thời điểm bà Luyến phải trả nợ là 11/7/2013”. Ngày 11/7/2012, phía ngân hàng và vợ chồng bà Luyến ký Hợp đồng sửa đổi bổ sung số 01 về việc sửa đổi thời hạn cho vay đến 11/7/2013 và điều chỉnh lãi suất cho vay.
Toàn bộ quá trình làm việc và thoả thuận, sửa đổi hợp đồng giữa ngân hàng và vợ chồng bà Luyến, bà Nga không hề biết dù bà là người có tài sản bảo lãnh hợp đồng vay. Bà Nga chỉ biết chân tướng sự việc khi nhận được thông báo về việc bà Luyến không trả được tiền và bị ngân hàng phát đơn kiện ra TAND TX.Gia Nghĩa.
Ngày 6/2/2015, TAND TX.Gia Nghĩa xử sơ thẩm vụ án “Tranh chấp hợp đồng tín dụng” với phán quyết chấp nhận yêu cầu khởi kiện của phía ngân hàng, buộc bà Luyến, ông Đông phải trả nợ gốc và lãi phát sinh. Khi án có hiệu lực mà bà Luyến, ông Đông không trả được nợ thì ngân hàng có quyền yêu cầu xử lý tài sản thế chấp theo hợp đồng thế chấp để thu hồi nợ. Nghĩa là bản án tuyên bà Nga phải có nghĩa vụ trả nợ thay cho bà Luyến theo hợp đồng thế chấp. Bà Nga kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm, cho rằng việc ngân hàng và bà Luyến tự ý gia hạn nợ là vi phạm cam kết trong hợp đồng nên bà Nga không còn có nghĩa vụ phải trả nợ thay.
Ngày 21/5/2015, TAND tỉnh Đắk Nông xét xử phúc thẩm vụ án, sửa một phần án sơ thẩm (do bà Luyến đã trả một phần nợ gốc là 566 triệu đồng) nên tuyên bị đơn chỉ phải trả nợ gốc là trên 1,4 tỷ đồng. Bản án phúc thẩm tiếp tục tuyên bà Nga phải có nghĩa vụ trả nợ thay cho bà Luyến.
Lòng tốt bị lạm dụng, lừa gạt?
Trong đơn khiếu nại vụ án theo thủ tục giám đốc thẩm, bà Hồ Thị Nga cho rằng hành vi bà Luyến bí mật gia hạn hợp đồng có dấu hiệu gian dối để lạm dụng, lừa tài sản của bà. Đáng nói, để được gia hạn vay thêm 1 năm, vợ chồng bà Luyến đã cùng ngân hàng thực hiện các thủ tục pháp lý, trong đó có cái gọi là “phương án trả nợ”.
Theo phương án này, bà Luyến trình ra 3 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất các số: U 001135, U 039756, Q 641 037. Tại thời điểm này, cả 3 thửa đất trên có giá trị tương đương khoản nợ phải trả là gần 2 tỷ đồng; cả 3 thửa đất đều chưa cầm cố, thế chấp. Ba thửa đất trên chính là phương án trả nợ được vợ chồng bà Luyến trình ra để được ngân hàng gia hạn vay thêm 1 năm, giữa ngân hàng và vợ chồng bà Luyến hoàn toàn không đả động đến tài sản và nghĩa vụ trả nợ thay của bà Nga. Nghĩa là họ đã “loại” bà Nga ra ngoài nghĩa vụ trả nợ.
Bà Nga trình bày: “Tôi tự nguyện đem tài sản của mình ra để bảo đảm trả nợ cho vợ chồng bà Luyến trong thời hạn 1 năm, hợp đồng ghi rõ thời hạn từ 11/7/2011 đến 11/7/2012 chứ không phải bảo đảm trả nợ cho hợp đồng gia hạn đến ngày 11/7/2013. Việc bà Luyến bí mật đề nghị và thoả thuận với ngân hàng để được gia hạn nợ thêm 1 năm mà không báo cho tôi, không có ý kiến của tôi là vi phạm nghiêm trọng. Điều này gây phương hại nghiêm trọng đến quyền lợi của tôi và vi phạm cam kết trong các hợp đồng 3 bên (ngân hàng, bà Luyến, bà Nga) và bản cam kết viết tay giữa tôi và vợ chồng bà Luyến”.
Theo bà Nga, bà sẽ không chịu trách nhiệm về những rắc rối pháp lý phát sinh do bà Luyến và ngân hàng tuỳ tiện gia hạn hợp đồng vay. Kể từ sau thời điểm 11/7/2012, ngân hàng đã tự từ bỏ quyền được bảo lãnh bằng quyền sử dụng đất của bên thứ ba - tức là bà Nga.
Với các căn cứ pháp lý như trên, bà Hồ Thị Nga khẩn thiết khiếu nại vụ án theo thủ tục giám đốc thẩm gửi TANDTC, VKSNDTC và tin tưởng rằng cơ quan tố tụng cấp Tối cao sớm vào cuộc để xem xét lại vụ án theo thủ tục giám đốc thẩm, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho bà.
