Báo PLVN ngày 5/5/2011 đăng bài “Kỳ án 15 năm đòi nhà ở TP. HCM - Vì sao Viện kiểm sát né tham gia phiên tòa?”, phản ánh VKSND TP.HCM và Viện Thực hành quyền công tố và Kiểm sát xét xử phúc thẩm TANDTC tại TP HCM (Viện Phúc thẩm 3) từ chối tham gia phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm vụ án đòi nhà 128B Nguyễn Đình Chính, TP.HCM.
Ngày 10/5/2011, Viện Phúc thẩm 3 có Công văn số 436 do Viện trưởng Lê Thanh Dương gửi Bộ trưởng Bộ Tư pháp và Ban Biên tập Báo PLVN đề nghị kiểm tra và đính chính, vì cho rằng Báo PLVN không tham vấn đầy đủ về pháp luật và thực tế vụ án khi đăng bài, gây hiểu lầm và bất bình trong nhân dân. Theo quy định của Luật Báo chí và các văn bản hướng dẫn, để rộng đường dư luận, Báo PLVN xin được trở lại vụ việc này:
 |
| Ông Nở trước ngôi nhà của mình đã bị bán qua nhiều người |
Tại Công văn 436, Viện Phúc thẩm 3 cho biết: Sau khi xem xét nội dung bài báo, Viện Phúc thẩm 3 thấy rằng việc ông Hoàng Hữu Hiệp làm đơn khiếu nại yêu cầu Viện Phúc thẩm 3 tham gia phiên tòa phúc thẩm đối với vụ kiện “Đòi nhà cho ở nhờ” giữa nguyên đơn Lê Thị Hồng Nhung và bị đơn Lê Văn Nở do TAND TP HCM xét xử sơ thẩm ngày 13/3/2009.
Căn cứ quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự (BLTTDS) tại Khoản 2, Điều 264 thì: “Kiểm sát viên VKS cùng cấp phải tham gia phiên tòa phúc thẩm trong trường hợp VKS kháng nghị hoặc đã tham gia phiên tòa sơ thẩm” và tại Điểm 2, Mục II Thông tư Liên tịch số 03/2005/TTLT-VKSNDTC-TANDTC ngày 1/9/2005 quy định: “2. VKS tham gia phiên tòa phúc thẩm: 2.1. Theo quy định tại khoản 2, Điều 264, BLTTDS thì VKS cùng cấp với tòa án cấp phúc thẩm phải tham gia phiên tòa phúc thẩm trong các trường hợp sau: a/ Khi VKS cùng câp với tòa án cấp sơ thẩm đã tham gia phiên tòa sơ thẩm; b/ Khi VKS cùng cấp với tòa án cấp sơ thẩm không tham gia phiên tòa sơ thẩm nhưng có kháng nghị hoặc VKS cấp trên trực tiếp có kháng nghị bản án sơ thẩm. 2.2. Trong trường hợp đương sự có khiếu nại về việc thu thập chứng cứ của tòa án cấp phúc thẩm…”Đối chiếu vụ kiện dân sự trên thì: Khi xét xử sơ thẩm không có VKS cùng cấp tham gia, không có kháng nghị của VKS và không có bất cứ khiếu nại nào về thu thập chứng cứ của Tòa Phúc thẩm; Nên ngày 14/4/2011, Viện Phúc thẩm 3 đã có công văn trả lời và thông báo chỉ dẫn việc chuyển đơn của ông Hiệp cho Tòa Phúc thẩm TANDTC tại TP.HCM là đúng quy định của BLTTDS. Nhưng sau đó ông Hiệp tiếp tục khiếu nại Công văn số 282 ngày 14/4/2011 của Viện Phúc thẩm 3 và tiếp tục yêu cầu Viện Phúc thẩm 3 cử KSV tham gia phiên phúc thẩm là không có căn cứ.
Trước hết, xin hoan nghênh sự phản hồi kịp thời của Viện Phúc thẩm 3 về nội dung bài báo. Tuy nhiên, liên quan đến bài báo này, Báo PLVN đề cập đến cả việc không tham gia phiên tòa sơ thẩm của VKSND TP HCM tại phiên sơ thẩm, mặc dù tại Khoản 2, Điều 21, BLTTDS quy định: VKSND tham gia phiên toà đối với những vụ án do Toà án thu thập chứng cứ mà đương sự có khiếu nại, các việc dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án, các vụ việc dân sự mà VKS kháng nghị bản án, quyết định của Toà án. Và tại Điểm 1, mục II của Thông tư Liên tịch số 03/2005 ngày 1/9/2005 của VKSNDTC và TANDTC quy định: VKS tham gia phiên tòa sơ thẩm – Theo quy định tại Khoản 2, Điều 21, BLTTDS đối với những vụ án dân sự do tòa thu thập chứng cứ mà đương sự có khiếu nại về thu thập chứng cứ đó của tòa án, thì VKS phải tham gia phiên tòa sơ thẩm”.
Trong vụ án này, liên quan đến việc ông Hiệp (đại diện cho ông Nở) tố cáo chữ ký của ông Nở trong “giấy cho ở tạm” là giả mạo. Các cơ quan tố tụng đã trưng cầu giám định chữ ký này, nhưng ông Hiệp vẫn tiếp tục khiếu nại. Như vậy, việc VKSND TP HCM không cử KSV tham gia phiên tòa liệu có thuyết phục? Cũng cần nói thêm rằng, vụ án này ngay từ đầu đã có sự tham gia của VKS. Hơn nữa, vụ án này kéo dài đã 15 năm , qua 8 lần xét xử, Viện trưởng VKSNDTC đã một lần kháng nghị Giám đốc thẩm với nội dung chỉ rõ những vấn đề chưa rõ về chứng cứ và Quyết định Tái thẩm của TANDTC đưa vụ án quay lại sơ thẩm từ đầu cũng căn cứ vào việc chứng cứ vụ án chưa rõ ràng.
Có thể khẳng định, nội dung phản hồi của Viện Phúc thẩm 3 cho rằng Báo PLVN không tham vấn đầy đủ về pháp luật và thực tế vụ án khi đăng bài, là không chính xác. Bởi lẽ, khi đề cập đến trách nhiệm của Viện Phúc thẩm 3, bài báo nêu “Ngày 4/4/2011, ông Hiệp có đơn gửi Viện Thực hành quyền công tố và Kiểm sát xét xử Phúc thẩm tại TP HCM (Viện Phúc thẩm 3) đề nghị cử KSV tham gia phiên tòa phúc thẩm. Tuy nhiên, ngày 14/4/2011, Viện trưởng Lê Thành Dương ký thông báo trả lời: Căn cứ Điều 21, Khoản 2, BLTTDS thì vụ kiện này không thuộc quyền tham gia của Viện Phúc thẩm… Trả lời này bị ông Hiệp phản đối vì cho rằng Khoản 2, Điều 21, BLTTDS quy định: VKSND tham gia phiên toà đối với những vụ án do Toà án thu thập chứng cứ mà đương sự có khiếu nại, các việc dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án, các vụ việc dân sự mà VKS kháng nghị bản án, quyết định của Toà án”.
Như vậy, trong công văn trả lời ông Hiệp, Viện Phúc thẩm 3 không đề cập đến Khoản 2, Điều 264, BLTTDS và Điểm 2, Mục II Thông tư Liên tịch số 03/2005/TTLT-VKSNDTC-TANDTC ngày 1/9/2005 như trong công văn gửi Báo PLVN mà chỉ dẫn ra Điều 21, Khoản 2, BLTTDS. Nếu hiểu theo cách trả lời ông Hiệp khi Viện Phúc thẩm 3 viện dẫn Khoản 2, Điều 21, BLTTDS: “VKSND tham gia phiên toà đối với những vụ án do Toà án thu thập chứng cứ mà đương sự có khiếu nại…”, thì lẽ ra Viện Phúc thẩm 3 phải cử Kiểm sát viên tham gia phiên tòa; bởi trường hợp này ông Hiệp đang có khiếu nại đề nghị giám định lại chữ ký của ông Nở (bị đơn) trong giấy cho ở nhờ, vì cho rằng chữ ký đó là giả mạo.
Có thể thấy rằng, việc Viện Phúc thẩm 3 trả lời chưa đầy đủ, nên đương sự không nắm được quy định dẫn đến khiếu kiện và việc bài báo phản ánh là đúng.
Về vụ án này, ngày 13/5/2011, Tòa Phúc thẩm – TANDTC tại TP.HCM đã tuyên hủy bản án sơ thẩm của TAND TP.HCM – bản án mà ông Hoàng Hữu Hiệp liên tục khiếu nại.
Bình An
