Mỗi chuyên án khép lại, Thượng úy Trần Ngọc Toản vui vì công sức của mình và tập thể Công an huyện Than Uyên (Lai Châu) góp phần ngăn ngừa hàng nghìn người sa vào cái chết trắng, nhưng cũng buồn khi chứng kiến những giọt nước mắt của bậc làm cha, mẹ khóc vì đứa con lạc lối của mình.
"Khắc tinh" tội phạm ma túy Tây Bắc
Tôi biết Thượng úy Trần Ngọc Toản qua giới thiệu của các cán bộ Cục Cảnh sát Phòng chống ma túy (Bộ Công An) trong một chuyến công tác dài lên các tỉnh miền núi Tây Bắc. Ấn tượng đầu tiên của tôi với “người hùng” này là trông anh có vẻ hơi lạnh khi nhắc đến công việc của mình.
Dáng người dong dỏng, bộ ria sau mấy ngày lăn lộn dưới địa bàn chưa cạo, trông Toản có dáng vẻ bụi bặm pha chút lãng tử. Phải nửa ngày sau, khi xuống một vài điểm nóng về ma túy ở Than Uyên, anh trở lên cởi mở trao đổi thêm cho tôi rõ về đặc điểm tình hình cũng như phương thức, đối tượng buôn bán, vận chuyển suốt dọc cung đường ma túy ở mấy tỉnh miền núi này.
Quê Toản ở Lý Nhân (Hà Nam), năm 2004 sau khi tốt nghiệp Học viện Cảnh sát, anh khoác ba lô lên đây nhận nhiệm vụ. Mới chỉ mấy năm trước, mảnh đất Than Uyên vẫn là một huyện vùng núi cao, nghèo, đời sống người dân đặc biệt khó khăn.
Tình trạng vận chuyển, buôn bán ma túy đặc biệt phức tạp, len lỏi vào khắp nơi kể cả bộ máy chính quyền ở xã. Sáu năm gắn bó với mảnh đất khắc nghiệt này, Thượng úy Toản cùng tập thể công an huyện Than Uyên đã lập nhiều chiến công xuất sắc trong công tác phòng, chống ma túy. Giờ đây, cái tên Trần Toản, Toản “ma” (Toản ma tuý), Toản “nghiện”, bọn tội phạm về ma tuý đều khiếp sợ, còn nhân dân, đồng đội của anh thì yêu thương và tự hào.
Chiến công của người hùng này thì nhiều vô kể, xin chỉ kể ra đây một vài chuyên án điển hình mà các đối tượng bị bắt khi vận chuyển đến hàng bánh heroin do Toản đã từng triệt phá. Ngày 17/6/2007, qua quá trình điều tra, trinh sát, nắm tình hình, Trần Ngọc Toản đã cùng đồng đội xuất sắc phá thành công chuyên án 607.C, bắt giữ hai đối tượng, thu giữ 2 bánh heroin. 5 ngày sau đó (ngày 22/6/2007), 3 đối tượng cùng 1 bánh heroin trong chuyên án 507.VM bị anh cùng đồng đội bắt giữ. Ngày 14/8/2007, anh đã phá 2 chuyên án (chuyên án 607.Q và chuyên án 707.D), bắt giữ 7 đối tượng và 3 bánh heroin.
12h ngày 21/1/2009, anh đã mưu trí, sáng tạo cùng đồng đội phá chuyên án 109.ST, bắt giữ 2 đối tượng và 1 bánh heroin, đấu tranh mở rộng vụ án bắt 4 đối tượng, thu giữ hơn 56 triệu đồng cùng nhiều tang vật khác, triệt phá thành công đường dây vận chuyển heroin từ tỉnh Điện Biên qua huyện Than Uyên tới huyện Văn Bàn (tỉnh Lào Cai)...
Toản kể cho tôi nghe kỉ niệm về lần bắt đối tượng Hoàng Thị Khôm ở công trình thủy điện Huội Quảng, xã Khoen On, Than Uyên. Đêm đó, trời mưa tầm tã, 2h, anh vẫn một mình trên chiếc xe Mink, vượt qua hơn 20 km đường đèo dốc, vực sâu. Bất ngờ, chiếc xe bị đứt dây ga, anh phải một tay cầm lái, một tay kéo dây ga để đi trên những quãng đường dài trơn trượt. Khi đến chỗ đánh án, đôi tay anh cứng ngắc, không cử động được.
Khó khăn là vậy, thế mà trên đường đi, bằng linh cảm nghề nghiệp, anh “tranh thủ” bắt được một vụ trộm dê, giao tận tay tang vật cho người bị mất. Tờ mờ sáng hôm sau, anh đón lõng và bắt gọn đối tượng Hoàng Thị Khôm tại hiện trường cùng tang vật là những cục ma túy.
Chỉ từ năm 2007 đến giữa năm 2010, Toản đã trực tiếp tham gia điều tra khám phá 182 vụ án ma túy, góp sức bắt giữ tố 286 đối tượng, thu giữ 24 bánh heroin, hơn 187g heroin, hơn 1.324g nhựa thuốc phiện và nhiều tài sản có giá trị khác... Anh cùng đồng đội phá 3 tụ điểm đặc biệt phức tạp về ma túy, triệt phá 46 đường dây vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy từ ngoài vào Than Uyên và đi các địa bàn khác tiêu thụ.
Trông những vết xước còn mới trên tay Toản, nghĩ rằng do ngã xe, tôi hỏi thăm. Anh cười thoải mái, bảo rằng hôm qua, gã tội phạm bị bắt giữ lồng lộn, vùng vẫy, mấy lần tìm cách cắn tay anh để lẩn trốn mà không được. Cái chuyện đấu trí và đấu súng này Toản đối đầu trên mảnh đất này chẳng phải là chuyện hiếm.
Nói đến đây, anh nhỏ giọng khi nhắc về những người đồng đội đã phải đổ máu trên chiến trường khốc liệt này. “Nhà báo biết không, đối mặt với tội phạm, tôi chẳng bao giờ lo lắng, suy nghĩ, nhưng đến lần vợ sinh, tôi sợ ghê lắm bởi hàng ngày mình đối mặt chiến đấu, hỏi cung bao tội phạm mang đủ thứ bệnh truyền nhiễm. Cũng may, cháu đi xét nghiệm thấy khỏe mạnh mới yên tâm”.
Nỗi buồn người lập công
Toản nói những năm gần đây, tình trạng buôn bán và tội phạm ma túy càng trở nên nguy hiểm và phức tạp, không theo quy luật thời gian, không gian nào hết. Giờ đây, bọn buôn bán ma túy chuyến sang chọn phụ nữ, trẻ em, đối tượng nhiễm HIV làm người vận chuyển “hàng”. Tại những “lô cốt” chưa bị phá ở Than Uyên, bọn bán lẻ thuê trẻ em bán theo kiểu “đưa tiền một nơi, chỉ hàng một nẻo”.
Trong câu chuyện của mình, đôi lúc vẻ mặt anh khẽ chùng xuống khi nhắc đến những thân phận, cảnh đời sau mỗi chuyên án. Anh ám ảnh bởi những giọt nước mắt của bà mẹ già khi lên thăm đứa con, nhói lòng khi nghe tiếng khóc xé ruột của đứa trẻ khi nhớ cha, nhớ mẹ…
“Người lãnh án tuyên xong bản án là có khi xong, trong khi đó, nỗi buồn đau của gia đình không biết đến bao giờ mới hết. Giá như, những kẻ buôn bán chất trắng kia nhìn thấy trước kết cục của mình ra sao thì tốt biết mấy”. Nói xong, Toản cười buồn về cái sự ao ước của mình. Suốt buổi chiều đi cùng Toản, mấy lần anh giơ tay chỉ tôi xem những ngôi nhà xây cất đẹp đẽ giờ vắng chủ bởi đang chấp hành hình phạt vì ma túy.
Ngày hôm sau, tôi trở lại công an huyện Than Uyên tìm Toản. Đồng đội anh cho biết chiều qua, sau khi xuống địa bàn với tôi, trở về, nhận được tin dưới địa bàn báo về có nơi đang lén tái trồng cây thuốc phiện, anh vội lên đường ngay trong đêm. Điện thoại chào anh trước khi lên đường về xuôi không được, tôi hiểu anh đang ở một nơi rất xa, chuẩn bị lao mình vào một cuộc chiến mới với nhiều hiểm nguy đang đợi ở phía trước.
P.V
