Tòa án phải trở thành biểu tượng công lý

Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình tuyên thệ nhậm chức.
Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình tuyên thệ nhậm chức.
(PLO) - Đó là mong muốn của Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình trong lời phát biểu nhậm chức trước Quốc hội ngày hôm qua (27/7/2016): “ ... xây dựng TAND trở thành biểu tượng của công lý, lẽ phải và niềm tin như mong đợi của nhân dân”.

Đặc trưng của tòa án là hoạt động xét xử và điểm đến, mục đích cuối cùng của hoạt động này là đưa ra những phán quyết trong từng vụ án cụ thể. Sức mạnh quyền năng của tòa án thể hiện ở những phán quyết này, do đó phán quyết phải đảm bảo các tiêu chí “thượng tôn pháp luật, nghiêm minh và công bằng” (lời Chánh án Nguyễn Hòa Bình). 

Nhiệm vụ khó khăn nhất của thẩm phán là đưa ra phán quyết và phải chịu trách nhiệm về phán quyết đó. Xét xử chỉ là khâu cuối trong một quá trình tố tụng, lệ thuộc vào hồ sơ, tài liệu, chứng cứ trước đó, vì vậy, thật dễ hiểu là các vụ án oan sai có xuất phát điểm từ khâu điều tra, truy tố, còn phán quyết của tòa án dựa vào “đường đi” có sẵn. 

Ra một phán quyết sai, lỗi của thẩm phán là tin tưởng “án tại hồ sơ”, không coi trọng tranh tụng và lời kêu oan trước tòa của bị cáo, vô hiệu lý lẽ bào chữa của luật sư, đưa ra phán xét chủ quan và dẫn tới phán quyết sai lầm. Ở đây còn có yếu tố tâm lý “giữ an toàn” cho bản thân không dám lật ngược lại vụ án. Nhưng, những lỗi này cũng đủ làm cho tòa án không trở thành biểu tượng của công lý được. 

Một vụ án nhỏ như cướp bánh mỳ mà 2 bị cáo vị thành niên nhận mức án 18 tháng tù và do phản ứng của dư luận mà đích thân Chánh án TANDTC chỉ đạo xem xét lại việc này. Rõ ràng việc xét xử này có vấn đề trong phán quyết, “nặng hoặc nhẹ” đều không phải công minh, dư luận phản ứng tức không “tâm phục, khẩu phục” và đương nhiên, phán quyết này không thấu tình, đạt lý. Dẫu sao, chỉ riêng động thái này của ông Chánh án, dư luận có thể tin được rằng sự công minh và công bằng sẽ được thiết lập.

Mặt khác, tính độc lập của tòa án là khá cao. Vụ án Thượng tá công an ở Giá Rai (Bạc Liêu) dùng súng bắn vào người thanh niên đã bị còng tay và sau đó anh này bị truy tố về tội “Chống người thi hành công vụ”. Tuy nhiên, hai cấp tòa của tỉnh này đều tuyên bị cáo vô tội, đề nghị truy tố đối với Thượng tá công an vì hành vi bắn người. Đủ thấy, pháp luật đã được tòa án thượng tôn cho dù những cơ quan tố tụng trước đó muốn “xí xóa” hành vi bắn người vô lối của sỹ quan công an bằng cách khép người thanh niên kia vào tội, một cách hành xử lạm dụng quyền lực không phải hiếm gặp trong đời sống pháp luật hiện nay.

Những dẫn chứng trên đây thuộc lĩnh vực hình sự, tức là những chứng cứ đã khá rõ ràng và khung hình phạt cũng cụ thể. Khó khăn hơn nhiều khi đưa ra phán quyết ở các phiên tòa hành chính, kinh tế, đặc biệt là dân sự, dưới các áp lực khác nhau, sự chi phối khác nhau thì để đảm bảo “thượng tôn pháp luật, nghiêm minh và công bằng” đòi hỏi tài năng và phẩm chất và cả bản lĩnh rất cao ở mỗi thẩm phán mới có thể đáp ứng được.

Tòa án là biểu tượng của công lý, đó không chỉ là kỳ vọng mà còn là khát khao của xã hội chúng ta!

Tin cùng chuyên mục

Toàn cảnh Hội nghị

Lai Châu đề xuất xây dựng cảng hàng không

(PLVN) -   Tại Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương và phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 6 năm 2022 về tình hình kinh tế - xã hội tháng 6, 6 tháng năm 2022 và triển khai các Nghị quyết của kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu Trần Tiến Dũng đã đề xuất với Bộ Giao thông Vận tải sớm đề xuất đầu tư cảng hàng không Lai Châu trình Thủ tướng Chính phủ.

Đọc thêm

Hà Giang: Khởi sắc trong phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội

Hà Giang: Khởi sắc trong phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội
(PLVN) - Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận, ủng hộ, chia sẻ, tin tưởng của cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân và sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt, sâu sát, triển khai đồng bộ nhiều nhiệm vụ, giải pháp linh hoạt, hiệu quả của UBND tỉnh Hà Giang. Kinh tế – xã hội 6 tháng đầu năm 2022 đã có nhiều tín hiệu khởi sắc trên các lĩnh vực.

Lạng Giang (Bắc Giang): Điểm sáng trong “bức tranh” kinh tế - xã hội tỉnh Bắc Giang

Hệ thống cơ sở hạ tầng huyện Lạng Giang được đầu tư đồng bộ
(PLVN) -  Bằng sự quyết tâm, quyết liệt, linh hoạt, sáng tạo trong lãnh đạo, chỉ đạo cùng với sự chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, 6 tháng đầu năm 2022, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Lạng Giang (tỉnh Bắc Giang) đã đoàn kết, đồng lòng thực hiện tốt “mục tiêu kép”; vừa triển khai quyết liệt các biện pháp phòng, chống dịch vừa phát triển kinh tế, nâng cao đời sống cho bà con nhân dân.

Tỉnh ủy Vĩnh Phúc ra mắt Phòng họp không giấy E-cabinet

Tỉnh ủy Vĩnh Phúc ra mắt Phòng họp không giấy E-cabinet
(PLVN) - Chuyển đổi số là một xu thế và yêu cầu tất yếu trong bối cảnh hiện nay, tác động ngày càng mạnh mẽ đến tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế, xã hội, mở ra nhiều cơ hội, tạo điều kiện để các địa phương nắm bắt, bứt phá vươn lên.

Hoàn thành mô hình 3D Vườn Quốc gia Cúc Phương

Hoàn thành mô hình 3D Vườn Quốc gia Cúc Phương
(PLVN) - Ngày 5/7, tại Ninh Bình, Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) phối hợp cùng Vườn Quốc gia (VQG) Cúc Phương tổ chức Hội thảo Báo cáo kết quả tham vấn "Xây dựng mô hình 3D có sự tham gia của cộng đồng tại VQG Cúc Phương".

Khảo sát, thống nhất phương án hướng tuyến giao thông kết nối huyện Ba Bể sang huyện Na Hang

Quang cảnh buổi làm việc của Đoàn công tác tỉnh Bắc Kạn tại tỉnh Tuyên Quang
(PLVN) -  Ngày 3/7, đoàn công tác của tỉnh Tuyên Quang do ông Chẩu Văn Lâm, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đã có buổi làm việc với đoàn công tác tỉnh Bắc Kạn để thống nhất phương án hướng tuyến giao thông kết nối huyện Na Hang (Tuyên Quang) sang huyện Ba Bể (Bắc Kạn).

Giám đốc Công an tỉnh Bạc Liêu khen thưởng cho cá nhân đạt thành tích trong Hội thao PCCC

Giám đốc Công an tỉnh Bạc Liêu khen thưởng cho cá nhân đạt thành tích trong Hội thao PCCC
(PLVN) -  Chiều ngày 4/7, Công an tỉnh Bạc Liêu tổ chức lễ công bố Quyết định khen thưởng đột xuất cho các cá nhân có thành tích xuất sắc trong Hội thi thể thao nghiệp vụ cứu nạn, cứu hộ toàn quốc lần thứ II, vòng loại năm 2022 tổ chức tại thành phố Cần Thơ. Đại tá Lê Thanh Hùng - Phó Giám đốc Công an tỉnh dự và chủ trì lễ trao thưởng.