Niềm vui ở một…làng ô nhiễm

Nói đến làng nghề đúc chì Đông Mai (xã Chỉ Đạo, Văn Lâm, Hưng Yên) là người ta nhớ ngay đến tình trạng nóng bỏng về ô nhiễm môi trường, làm đau đầu các cơ quan chức năng. Hàng trăm lò nấu chì của các hộ sản xuất với những ống khói ngày đêm “nhả” ra khói, bụi chì độc hại. Không đành lòng trước cảnh bị “thần chết” ám ảnh, vài năm nay, một số người dân của làng đã tìm cách cứu gia đình, cứu làng nghề… 

Nói đến làng nghề đúc chì Đông Mai (xã Chỉ Đạo, Văn Lâm, Hưng Yên) là người ta nhớ ngay đến tình trạng nóng bỏng về ô nhiễm môi trường, làm đau đầu các cơ quan chức năng. Hàng trăm lò nấu chì của các hộ sản xuất với những ống khói ngày đêm “nhả” ra khói, bụi chì độc hại. Không đành lòng trước cảnh bị “thần chết” ám ảnh, vài năm nay, một số người dân của làng đã tìm cách cứu gia đình, cứu làng nghề… 

Hiện nay Đông Mai có 567 hộ dân với 2.284 nhân khẩu và khoảng 40% số người trong độ tuổi lao  động tham gia vào công việc tái chế chì. Tuy nhiên, nhiều người dân vẫn phải trực tiếp phá dỡ bình. Để  không ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động thì phải dùng rô bốt để phá bình ắc quy. Đông Mai chưa  có điều kiện đó, việc phá dỡ vẫn dựa vào sức người là chủ yếu
Hiện nay Đông Mai có 567 hộ dân với 2.284 nhân khẩu và khoảng 40% số người trong độ tuổi lao động tham gia vào công việc tái chế chì. Tuy nhiên, nhiều người dân vẫn phải trực tiếp phá dỡ bình. Để không ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động thì phải dùng rô bốt để phá bình ắc quy. Đông Mai chưa có điều kiện đó, việc phá dỡ vẫn dựa vào sức người là chủ yếu
Đổi mạng vì gánh nặng mưu sinh
Có một thời người Đông Mai lấy vỏ bình ắcquy để xây tường bao. Người dân ăn với khói bụi, ngủ với axít, sống trên bình ắcquy, cuối cùng chất độc đã ăn vào máu. Ở Đông Mai đã từng có hộ gia đình quá sợ phải bỏ nghề tinh chế chì vì sinh ra hai con dị dạng… 
Người già ở Đông Mai kể lại rằng, làng có nghề đúc đồng truyền thống lâu đời. Đến năm1988 sản phẩm của làng không xuất được ra thị trường nên người dân chuyển sang nghề tái chế chì phế liệu. Nguyên liệu chính là chì được lấy từ những chiếc bình ắcquy hỏng được thu mua ở khắp nơi về. Thời gian đó, gần như cả làng cùng tự chế lò nấu bằng bễ quay tay cốt chỉ để kiếm ra đồng tiền. Ruộng đất ít, năng suất thấp nên người dân cố “bám” lấy nghề nấu chì để có “đồng ra đồng vào”!
Nhưng thật tai hại, vì không có kiến thức nên mạnh ai nấy làm, người ta cứ… vô tư thải a-xít, mạt chì, kẽm để ngấm xuống đất, hòa vào nước. Mỗi ngày những lò nấu chì ở đây thải vào không khí cả tấn bụi chì, một chất mà nhiều nhà khoa học xác định độc hại không kém gì dioxin. Người lao động cũng trực tiếp tiếp xúc với các loại hóa chất mà không có một hình thức bảo hộ nào, theo kiểu… “điếc không sợ súng”! Khói bụi và khí thải độc hại gây ảnh hưởng cả những ngôi làng bên cạnh. 
Sự thật là đã có thời gian dài hàm lượng chì trong không khí ở thôn Đông Mai vượt 300 lần, trong nước vượt 20 lần tiêu chuẩn cho phép. 60% người dân ở đây mắc các bệnh lao, dạ dày, nhiễm độc máu, nhiều trẻ em bị thiểu năng trí tuệ... nhưng vì cuộc sống mưu sinh vì khát khao làm giàu, người dân vẫn phải nấu chì. Buồn hơn, đã có hơn 40 người bị tàn tật do ảnh hưởng của bụi và khói chì; trong đó có hơn 20 trẻ em bị viêm não, với các di chứng ngớ ngẩn, thọt chân, mù, bại liệt...
Một số gia đình có 2-3 con bị não dị dạng, có cháu đã thiệt mạng, nhiều cháu nhiễm chì trong máu, hàng tháng phải đi lọc máu rất tốn kém. Theo phân tích từ cơ thể những người bị nhiễm độc chì, hàm lượng chì trong nước tiểu từ 0,25 -0,56 mg/l; trong máu 135 mg/l, vượt 1,5 lần mức cho phép. Bệnh tật bủa vây cuộc sống người dân, những đứa trẻ được sinh ra không lành lặn đã khiến những bậc cha mẹ đau quặn thắt. Nhiều cụ già giục con cháu bỏ nghề nhưng rồi gánh nặng mưu sinh làm cho biết bao con người chấp nhận “sống chung với lũ”.
Đau đáu cứu làng
Không thể sống mãi trong ô nhiễm và bệnh tật, không chấp nhận kiếm được cái ăn trước mắt mà để ảnh hưởng đến đời sống và tương lai, nhiều hộ dân Đông Mai rục rịch tìm “thuốc” cứu môi trường. Không ít người nghĩ đến chuyện bỏ nghề, sau thấy đó không phải là biện pháp tốt. Vào năm 2001, ông Trịnh Minh Quân, một người dám nghĩ dám làm đã bỏ ra hơn 100 triệu đồng để nghiên cứu và chế tạo lò nấu chì giảm ô nhiễm. Trước đó, ông Quân và một vài hộ cũng từng xây lò có ống thải khói thải, nhưng chỉ nhà mình tránh được khói bụi còn người dân xung quanh vẫn phải hứng chịu sự ô nhiễm đến ngạt thở.
Với quyết tâm cao, ông Quân đã tìm đến Nhà máy Xe lửa Gia Lâm và các cơ sở đốt kẽm để tham khảo hệ thống hút bụi. Những hệ thống này do nước ngoài chế tạo, giá rất đắt nên không thể áp dụng được. Năm 2002, ông Quân rủ một người họ hàng cùng đầu tư xây lò theo cách của mình. Trong tám tháng đầu ông bị thất bại bốn lần. Đến tháng thứ mười, chiếc lò của ông ra đời trước sự ngỡ ngàng của dân làng.
Lò nấu chì của ông Quân được phát triển từ lò cũ, nhưng có gắn thêm hệ thống phễu hút bụi vào tầng hầm và buồng trung gian. Khi bụi được làm mát trong buồng giảm nhiệt, được đẩy sang buồng lọc. Khoảng 75% bụi được giữ lại ở buồng này. Lượng khói thoát ra ngoài chỉ mang 25% bụi chì, sau này cải tiến máy móc, lượng bụi chì thoát ra ngoài chỉ còn 10%. Mỗi đêm lò ông Quân nấu được hơn năm tấn nguyên liệu mà chỉ cần hai lao động.
Trong thời gian đó, Hiệp hội làng nghề của Đông Mai được thành lập, thu hút 60 thành viên tham gia, mục đích là giúp đỡ nhau trong công việc tái chế chì, hỗ trợ cả kinh phí. Hiệp hội cũng xin với các cấp lãnh đạo tỉnh Hưng Yên quy hoạch khu làng nghề sản xuất xa khu dân cư. Năm lò nấu lớn được phát triển thêm từ lò của ông Quân đáp ứng hơn 90% nhu cầu nấu chì của người dân và giảm 90% ô nhiễm môi trường so với trước.
Vào những ngày sản xuất nhiều, một đêm làng sản xuất được 8 tấn chì thành phẩm. Các hộ dân cũng đã biết sử dụng bể trung hòa a-xít trong khi dỡ bình, giảm ô nhiễm môi trường. Với nhiều cố gắng, Hiệp hội làng nghề Đông Mai đã tổ chức vận động người dân tham gia, cùng nhau sản xuất và kinh doanh. Tất cả những thành phần của một chiếc bình ắcquy đều được tận dụng làm sản phẩm… kiếm ra tiền (kể cả khói bụi). Nhiều tỷ phú đã phất lên từ nghề và bắt tay vào xây dựng biệt thự, nhà cửa khang trang, mua sắm đồ gia dụng đắt tiền…

Dung Nhi

Tin cùng chuyên mục

[Truyện ngắn] Tim Rắn

[Truyện ngắn] Tim Rắn

(PLVN) - Lục theo bạn đến làng rắn cách nhà gần hai mươi cây số chén đặc sản. Đến quán, hả hê chọn rắn và xem đám nhân viên biểu diễn các tiết mục chế biến. Nhìn những con rắn oằn oại trong tay những tay thợ thịt chuyên nghiệp, chờ đợi chút ít trong háo hức là ngồi vào bàn....

Đọc thêm

Hệ thống phạt nguội trên QL1A bị khiếu nại phạt oan: “Phép vua” trong luật chẳng lẽ thua “lệ làng” CSGT?

Chuyên gia Bùi Danh Liên: “Việc mỗi đơn vị “đẻ” ra “luật” riêng như ví dụ nêu trên là gây khó cho dân, làm hại cho công cuộc đổi mới hành chính của đất nước”
(PLO) - Trao đổi với nhiều chuyên gia trong lĩnh vực giao thông, PLVN ghi nhận hầu hết các chuyên gia đều biết thực trạng “vênh” kết quả giữa kết quả “phạt nguội” vi phạm tốc độ với kết quả do thiết bị giám sát hành trình (GSHT) ghi nhận. Vấn đề nằm ở chỗ dù đang trong thời gian thử nghiệm, những mâu thuẫn phát sinh lại chưa được xử lý rốt ráo, chưa có lời giải cuối cùng, tiềm ẩn nguy cơ gây ra những tiền lệ xấu, đẩy thiệt thòi cho dân.

Người sử dụng lao động không đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho người lao động, xử lý thế nào?

Người sử dụng lao động không đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho người lao động, xử lý thế nào?
(PLO) - Hiện nay, không ít người sử dụng lao động (NSDLĐ) nợ tiền bảo hiểm xã hội (BHXH), không đóng cho các cơ quan bảo hiểm, làm nguời lao động (NLĐ) có nguy cơ không được hưởng những khoản trợ cấp này, ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của họ. Như vậy, nếu NSDLĐ không đóng BHXH bắt buộc cho NLĐ thì sẽ bị xử lý như thế nào?

Chung sống tối thiểu bao lâu thì mới được xin ly hôn?

Ảnh minh họa
(PLO) - “Vì trót dính “bẫy bầu” của cô ấy nên tôi buộc phải cưới cô ấy về làm vợ. Tính đến nay, chúng tôi mới chung sống với nhau được 10 tháng nhưng con của chúng tôi cũng đã 4 tháng tuổi. Quá trình chung sống, tôi đã xác định phải cố chấp nhận vì đứa con nhưng càng ngày mâu thuẫn giữa tôi và cô ấy càng trầm trọng, khó có thể dung hòa. Nay tôi muốn được ly hôn nhưng lại băn khoăn vì thời gian chúng tôi chung sống chưa lâu không biết tòa có giải quyết cho ly hôn?”, anh Vũ Đình Minh (34 tuổi ở Hai Bà Trưng, Hà Nội) hỏi.  

Sớm gỡ vướng mắc trong giải quyết nuôi con nuôi

Ảnh minh họa
(PLO) - Qua 6 năm triển khai Luật Nuôi con nuôi và các văn bản hướng dẫn thi hành cho thấy các thủ tục hành chính về việc nuôi con nuôi hiện nay cơ bản là phù hợp với nhu cầu thực tế. Tuy nhiên, một số địa phương cũng phản ánh những khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ để có thể tăng cường hơn nữa hiệu quả công tác giải quyết việc nuôi con nuôi.

Bản chính kết hôn không phù hợp với giấy tờ khác, xử lý thế nào?

Bản chính kết hôn không phù hợp với giấy tờ khác, xử lý thế nào?
(PLO) - Nghị định 158/2005/NĐ-CP của Chính phủ quy định về đăng ký và quản lý hộ tịch (hết hiệu lực 01/01/2016) có quy định về  điều chỉnh hộ tịch được áp dụng trong trường hợp điều chỉnh nội dung trong các giấy tờ, sổ hộ tịch mà không phải là Sổ đăng ký khai sinh và bản chính giấy khai sinh...

Làm thế nào để đơn phương ly hôn chồng ngoại quốc?

Hình minh họa
(PLO) -Bạn Nguyễn Bùi Trang (Hà Tĩnh) hỏi: Em muốn ly hôn chồng người Malaysia, nhưng ông xã không đồng ý. Trước đây em và chồng đăng ký kết hôn tại Singapore. Hiện em đã về Việt Nam sống một mình được 1 năm rồi. Em muốn ly hôn gấp, cần phải làm sao?.

Hồ sơ đăng ký tàu biển Việt Nam

Giấy chứng nhận đăng ký có thời hạn tàu biển Việt Nam chỉ được cấp một bản chính cho đối tượng được cấp là chủ tàu có tàu biển được đăng ký.
(PLO) - Ông Bùi Văn Bá (Kiên Giang) hỏi: Hồ sơ đăng ký có thời hạn tàu biển Việt Nam gồm những giấy tờ gì? Cách thức và nơi nộp hồ sơ, trình tự nhận và xử lý hồ sơ như thế nào?

Thẩm quyền tiếp tục hạn chế, tạm dùng qua lại cửa khẩu biên giới

Thẩm quyền tiếp tục hạn chế, tạm dùng  qua lại cửa khẩu biên giới
(PLO) - Ông Hà Quang Hanh (Ninh Bình) hỏi: Trong trường hợp vì lý do quốc phòng, an ninh, thiên tai, phòng chống dịch bệnh hoặc lý do đặc biệt khác, cơ quan nào có thẩm quyền tiếp tục hạn chế hoặc tạm dừng các hoạt động qua lại biên giới tại cửa khẩu biên giới? Thời gian gia hạn là bao lâu?