Ngày Doanh nhân Việt Nam (13/10/2015): Đừng sợ hãi, hãy dám làm!

(PLO) - Đó là nhắn nhủ của TS.Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương khi trao đổi với Pháp luật Việt Nam về tác động của Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đối với doanh nhân Việt Nam.
Ông Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương
Ông Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng
Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương 
TPP là cuộc chơi 
“cùng thắng”
Khi gia nhập TPP, tại sao những ngành được hưởng lợi nhiều nhất lại nằm trong số những ngành có hàm lượng lao động cao như dệt may, da giày, đồ gỗ, thưa ông?
- Trong 12 nước tham gia TPP, Việt Nam là nước có nền kinh tế phát triển ở mức thấp nhất. Trong hội nhập kinh tế quốc tế, vấn đề cần nhắc đến là lợi thế so sánh. Khi các ngành kinh tế cần hàm lượng công nghệ cao mình chưa thể cạnh tranh được thì những sản phẩm như dệt may, da giày, đồ gỗ là những lợi thế của Việt Nam.
Ngoài ra, những ngành tận dụng được điều kiện tự nhiên thuận lợi ở Việt Nam như thủy sản, cây trồng cũng là những ngành có nhiều cơ hội. TPP có mức độ tự do hàng hóa cao, nên các nhóm ngành về phân phối, bán lẻ, dịch vụ giải trí cũng được hưởng lợi. Một số ngành mới như “kinh tế xanh”, thương mại điện tử, công nghệ thông tin cũng là những ngành có tiềm năng phát triển.
Vậy những ngành nào có thể bị ảnh hưởng, thưa ông?
- Hội nhập kinh tế bao giờ cũng có tính hai mặt: tiêu cực và tích cực. Việc gia nhập TPP được nhiều hơn mất. Nhưng ngoài những ngành được hưởng lợi, có những ngành có thể gặp bất lợi hoặc tiêu cực như chăn nuôi, thép, ô tô… 
Như vậy theo ông, các doanh nghiệp Việt Nam cần phải làm gì?
- Cuộc chơi TPP xét tổng thể là cuộc chơi “cùng thắng”, các nước cùng được hưởng lợi. Nhưng nếu không biết tận dụng, phát triển thì mình chỉ được hưởng 20%, 80% còn lại đối tác hưởng. 
Những ngành chịu tác động tiêu cực phải chuyển đổi, tìm cách thức, ngõ ngách mới để phát triển, phải làm sao để khả năng cạnh tranh tốt hơn. Những tiêu cực, đánh đổi này cũng chính là chi phí, tốn kém cho quá trình hội nhập. Mình phải chấp nhận cả những khía cạnh không mong muốn, nhưng đó là một phần của cuộc chơi. 
Có một điều mà ít người nói, hội nhập tức là phải tự đổi mới, hoàn thiện hệ thống pháp luật, thay đổi cách thức hành xử của bộ máy nhà nước. Quá trình này mình cũng phải trả phí để mình lớn mạnh hơn, cạnh tranh hơn.  
Thách thức không phải để sợ hãi 
Nhưng không ít doanh nghiệp không khỏi lo lắng rằng gia nhập TPP thì hàng ngoại ồ ạt nhập vào sẽ chiếm hết thị phần, dần “bóp chết” hàng nội. Ông có ý kiến gì về nỗi lo này của doanh nghiệp? 
- Chúng ta nói lên những khó khăn, thách thức không phải để sợ hãi. Hội nhập có cơ hội lớn, tất nhiên có cả rủi ro. Thế nhưng, muốn phát triển thì phải trải qua những khó khăn đó. Tôi đưa ra một ví dụ: Năm 2000 chúng ta ký kết Hiệp định Thương mại song phương Việt Nam – Hoa Kỳ (BTA). Lúc ấy doanh nghiệp lo, Chính phủ lo. Trong nhiều cái lo, có một cái lo là hoàn thiện thể chế, bởi nghĩ Hoa Kỳ là thị trường rất cao cấp, luật pháp rất chặt chẽ, mọi thứ đòi hỏi rất cao thì doanh nghiệp mình làm sao cạnh tranh nổi. Đấy là cái lo chính đáng. Nhưng chỉ sau một vài năm ký kết BTA, Hoa Kỳ trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Sau 15 năm, xuất khẩu của Việt Nam vào Hoa kỳ tăng gấp 30 lần. 
Qua đây tôi muốn nói, có khó khăn, thách thức nhưng mình vẫn có thể làm được, thậm chí làm tốt. Nhiều doanh nghiệp có cảm giác sợ hãi là điều dễ hiểu, nhưng tôi cho đấy cũng là cái tốt, là động lực để phấn đấu. Cái được lợi nhất của gia nhập TPP là doanh nghiệp tự nâng cao năng lực của chính mình. Tôi muốn nói với các bạn doanh nghiệp rằng đừng sợ hãi, phải bình tĩnh, dám làm.
Về phía người tiêu dùng, việc gia nhập TPP sẽ đem lại điều gì, thưa ông?
- Người tiêu dùng sẽ được tiếp cận các mặt hàng đa dạng hơn, chất lượng tốt hơn, giá cạnh tranh, không độc quyền. Tuy nhiên, người tiêu dùng cũng có rủi ro. Nếu các mặt hàng không được kiểm soát tốt, họ có thể tuồn cả những thứ độc hại vào. Cho nên đòi hỏi trách nhiệm rất cao của các bộ, ngành hữu trách để bảo vệ môi trường kinh doanh lành mạnh, bảo vệ người tiêu dùng. 
Người tiêu dùng rất quan tâm đến giá xăng dầu, điện. Liệu gia nhập TPP, giá hai mặt hàng này có chịu tác động và người dân được hưởng lợi gì không, thưa ông?
- Gia nhập TPP, xét về lý thuyết thì xăng dầu và điện không ảnh hưởng trực tiếp nhưng sẽ có tác động gián tiếp. Như việc độc quyền sẽ bị hạn chế, tạo điều kiện để doanh nghiệp tư nhân đầu tư vào những phân khúc khác nhau. Bởi trong chương về mua sắm Chính phủ, Hiệp định TPP chỉ ra rằng các doanh nghiệp nước ngoài cũng được tham gia. Tôi cho rằng đây sẽ là bước đệm để cải cách doanh nghiệp nhà nước có tính độc quyền. Đằng sau đấy là văn hóa giải trình của hai ngành này cũng sẽ được nâng cao.
Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện.
Doanh nhân là lực lượng đi đầu trong đổi mới
Nói về việc đàm phàn TPP kết thúc ngay trước thềm Ngày Doanh nhân Việt Nam 13/10, TS. Thanh cho biết: Doanh nhân là những người tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động, đồng thời sản xuất ra của cải vật chất phục vụ xã hội. Họ là lực lượng tạo ra sự năng động, phát triển của xã hội. Theo nghĩa ấy, doanh nhân chính là lực lượng tiên phong, xung kích, đi đầu trong đổi mới và phát triển đất nước. Trong quá trình thực tiễn, khi vấp phải những rào cản về cơ chế, doanh nhân cũng chính là những người đề xuất để cải thiện chất lượng chính sách.

Đọc thêm

Xây dựng chính sách cho chuyển đổi xanh

Ảnh minh họa
(PLVN) - Chuyển đổi xanh là xu thế của toàn cầu. Dự báo và nắm bắt xu thế tất yếu này, Bộ Chính trị từng có nhiều nghị quyết quan trọng. Ngay từ cách đây 10 năm là Nghị quyết số 24-NQ/TW về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; cách đây 4 năm là Nghị quyết số 55-NQ/TW về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến 2030, tầm nhìn đến 2045.

Thách thức nuôi trồng thủy sản trên biển

Là địa phương có nhiều thế mạnh về nuôi biển, song năm 2023, diện tích nuôi biển của Quảng Ninh mới đạt 10.200ha. (Ảnh: baoquangninh.com.vn)
(PLVN) - Với tiềm năng nuôi biển khoảng 500.000ha, Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản (NTTS) trên biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 mới đưa ra mục tiêu khiêm tốn 280.000ha đến năm 2025 và 300.000ha vào năm 2030. Thế nhưng, số liệu kỳ vọng diện tích nuôi biển đến hết năm 2023 mới đạt 85.000ha…

“Điểm nghẽn” nhận thức về phát triển bền vững khu công nghiệp

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Có tới 50% khu công nghiệp (KCN) chưa nghe đến khái niệm KCN phát triển bền vững (PTBV), chỉ có 30% có nghe hiểu về khái niệm KCN sinh thái. Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đang có “điểm nghẽn” về nhận thức, xây dựng chính sách, quản trị của các KCN liên quan đến việc PTBV.

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1
(PLVN) - Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1 được khởi động  trên cơ sở Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Nhật Bản lên “Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới” và kết quả triển khai thực hiện 8 giai đoạn của Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong suốt 20 năm qua.

Tầm nhìn đường sắt tốc độ cao

Ảnh minh họa
(PLVN) - Theo Kết luận 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2045; đặt mục tiêu đến 2025 hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) Bắc - Nam và khởi công trước 2030. Các đoạn ĐSTĐC Hà Nội - Vinh và TP HCM - Nha Trang được ưu tiên khởi công trong giai đoạn 2026 - 2030; phấn đấu hoàn thành toàn tuyến ĐSTĐC Bắc - Nam trước 2045.

Công trường đường dây mạch 3 bộn bề khó khăn

Chủ tịch HĐTV EVN sát sao kiểm tra tiến độ thi công đường dây mạch 3. (Ảnh: EVN) .
(PLVN) - Chỉ còn vài ngày nữa là đến cột mốc mục tiêu đầu tiên của dự án đường dây mạch 3 đưa điện ra Bắc (hoàn thành đúc móng toàn tuyến vào ngày 30/3) nhưng khối lượng công việc vẫn còn bộn bề. Chủ đầu tư cũng như các Bộ, ngành liên quan vẫn đang dốc toàn lực thực hiện dự án này.

Hai dự án đường dây 500kV qua miền Trung nguy cơ 'trượt' tiến độ

Đoạn Quảng Trạch - Thanh Hóa do CPMB quản lý dự án mới chỉ hoàn thành được 91/663 vị trí móng.
(PLVN) - Hạn chót hoàn thành việc đúc móng cột của Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối ấn định là ngày 31/3/2024, nhưng đến nay tỷ lệ hoàn thành việc đúc móng tại hai cung đoạn do Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Trung (CPMB) quản lý mới chỉ được... hơn 10%.

VIPFA và thách thức lôi kéo dự án tỷ đô công nghệ cao

Hướng tới phát triển một hệ thống KCN sinh thái, xanh và bền vững. (Ảnh: VGP).
(PLVN) - TS. Phan Hữu Thắng, tân Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp (KCN) Việt Nam (VIPFA) cho biết, mục tiêu của VIPFA là cùng cơ quan quản lý nhà nước xây dựng và hoàn thiện chính sách, sao cho vừa dễ quản lý, vừa tạo điều kiện cho DN hoạt động. “Thách thức của chúng ta là phải làm sao lôi kéo được dự án tỷ đô công nghệ cao” - Chủ tịch VIPFA nhấn mạnh.

Miền Trung sắp có cảng nước sâu đón tàu 100.000 tấn

Phối cảnh dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy. (Ảnh: quangtri.gov.vn)
(PLVN) - Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (Quảng Trị) đang được khởi động trở lại. Đây là dự án cảng nước sâu có tổng mức đầu tư hơn 14.000 tỷ đồng, sau khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ tạo thêm sức bật cho kinh tế biển khu vực miền Trung.

VNDirect bị tấn công, HNX tạm thời ngắt kết nối giao dịch

Thông báo trên trang web của VNDirect
(PLVN) - Hệ thống Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect bị tấn công từ 10h sáng chủ nhật, ngày 24/3, đến sáng 25/3 vẫn chưa khắc phục được, Sở Giao dịch chứng khoán (GDCK) Hà Nội (HNX) thông báo tạm thời ngắt kết nối giao dịch với công ty chứng khoán này…