Bệnh nhân nhập vai đóng quảng cáo
“Rất nhiều người tốn tiền oan khi dùng thuốc chữa xương khớp mà không khỏi, tốn kém và chán nản là điều không tránh khỏi. Khi nghe tới thuốc xoa bóp T.M không tránh khỏi nghi ngờ và lưỡng lự nhưng hãy nghe người bệnh đang dùng thuốc nói về công dụng thực tế của T.M nhé”.
Đó là một trong những lời quảng cáo rót mật vào tai người bệnh của “thần y” online. Sau những lời mời gọi có cánh luôn kèm theo một clip ghi lại hình ảnh một bệnh nhân nữ tay cầm lọ thảo dược. Bà này nói như học thuộc, từng câu từng lời đều trôi chảy, không ấp úng ngượng ngùng. Nét mặt bà tỏ rõ sự hớn hở, hoan hỷ, vui mừng. Sau cùng, bà tha thiết, khẩn cầu khuyên thiên hạ những ai đang có bệnh khớp hãy mau mau đặt mua “tiên đơn” của shop gia truyền.
Qua nhiều lần dò dẫm, móc nối, câu nhử phóng viên đã tiếp cận được bệnh nhân kiêm người mẫu quảng cáo cho thuốc chữa bệnh xương khớp T.M. Người phụ nữ tên Nguyễn Thị T. (50 tuổi, ngụ Bình Chánh, Tp. Hồ Chí Minh) có tiền sử bệnh khớp, thoát vị đĩa đệm khoảng 7 năm trở lại đây.
Bà T. đã từng đi khắp các bệnh viện nhưng bệnh tình không thuyên giảm. Bà bắt đầu quay sang dùng thuốc Nam, thuốc Bắc. Hễ ai mách ở đâu có thuốc hay, thầy giỏi là bà tìm tới hoặc nhờ người mua giúp thuốc. “Có bệnh vái tứ phương” bà không quản khó khăn vất vả.
Có loại thuốc bà dùng một thời gian thì bệnh thuyên giảm nhưng sau đó do lao động vất vả, suy nghĩ lo toan nhiều nên bệnh lại tái phát. Cách đây 2 năm, bà được một người bạn gửi cho một bài thuốc tận bên Campuchia. Thành phần thuốc là vôi, trầu kèm theo một loại rễ cây không rõ tên, nghe quảng cáo chỉ có bên ấy mới có. Thuốc này có mùi thơm ngào ngạt, mỗi khi xoa bóp xong là bà T. lại ngủ thiếp đi cả mấy tiếng.
Đúng là lúc ngủ thì không còn đau nữa nhưng bà lại chẳng thể làm việc được, người cứ đờ đẫn, thất thần, ngơ ngác như bệnh nhân tâm thần. Cảm thấy tình hình không ổn, chồng bà T. mang thuốc đi vứt bỏ, không cho vợ dùng nữa.
Sau khi “cai” thuốc, bà T. mất ngủ trở lại, những cơn đau xương khớp quay về cắn xé, cáo cấu khiến bà khổ sở từng đêm. Nguy hiểm hơn, da thịt những chỗ xoa bóp đều chuyển sang màu tím nhợt, ngứa ngáy, trào mủ trắng. Bà T. tới bệnh viện da liễu điều trị gần 1 tháng mới thuyên giảm.
Tưởng như sau cú thoát chết bởi thuốc “ngoại”, bà T. sẽ rút ra được bài học xương máu, từ đó tỉnh táo hơn với các loại thuốc “trời ơi đất hỡi”.
 |
| (ảnh minh họa). |
Giữa năm 2020, bà T. lên mạng vô tình nhấp vào trang quảng cáo “chữa bệnh xương khớp gia truyền”. Những lời quảng cáo ngọt như mía lùi, nghe quá hợp lý, thuyết phục, bà nhào vào đăng ký. Chỉ 1 phút sau khi nhận được tín hiệu của con bệnh, “thần y” đã hồi âm ngay. Trước tiên là lời thăm hỏi về bệnh tình, “thần y” hỏi rất cặn kẽ, chi tiết. Sau khi nghe bà T. than, “thần y” phán một câu xanh rờn: “Vậy là chị tìm đúng địa chỉ, đúng bài thuốc rồi đó. Chúc mừng chị”.
“Thần y” tư vấn cho bà T. mua 3 tháng thuốc với giá 1,5 triệu đồng. Theo liệu trình, bệnh của bà T. chỉ cần uống 6 tháng là đứt điểm hoàn toàn xương khớp. Bà T. mừng rơi nước mắt, thấp thỏm vui sướng chờ ngày shop “thần y” giao hàng online.
Uống được 1 tuần, bà T. cảm thấy trong người khỏe ra, ăn ngon miệng và ngủ cũng ngon giấc. Bà vui quá nhắn tin phản hồi cho “thần y”. Ngay lập tức, shop “thần y” gọi điện cho bà T. chúc mừng, đồng thời, thông báo bà T. được chọn làm đại diện hình ảnh cho nhà thuốc.
Shop hướng dẫn bà T. tới phường Long Trường (Q.9). Do đường ngoằn ngoèo, nhà lại không có số nên bà T. đứng ở cổng chợ Long Trường chờ người của nhà thuốc ra đón.
Họ đưa bà T. đi qua mấy con hẻm ngoằn ngoèo, có ruộng lúa, bờ ao, vườn dừa chủ yếu để đánh lạc hướng làm cho bà T. không thể nhớ địa chỉ. Đó là ngôi nhà cấp 4, mái tôn thấp lè tè, xung quanh có vài xưởng gỗ. Trong căn nhà, phông bạt và một ít thuốc đã được chuẩn bị sẵn để làm nền cho chương trình quay quảng cáo. Bà T. được hướng dẫn đọc thuộc lời thoại. Tuy nhiên, do run quá nên bà nhớ trước quên sau, lên hình cứ ấp a ấp úng. Họ liền viết ra tờ giấy thật lớn, để trước mặt máy quay rồi bà T. chỉ việc ngồi nhìn lên và đọc. Bà đọc đâu chục lần mới xong. Hoàn thành buổi ghi hình, bà T. được shop tặng thêm 1 tháng thuốc chữa khớp cùng một túi yến về tẩm bổ.
Bà T. thắc mắc, tại sao không ghi hình tại nhà thuốc hoặc xưởng chế biến? Người đàn ông mặc áo dược sĩ kiêm quay phim trả lời: “Xưởng chế biến tận dưới An Giang, còn shop ở TP Hồ Chí Minh thì đang trong quá trình tu sửa nên không tiện”. Bà T. nghe có lý nên không nghi ngờ gì.
Đến ngày gặp PV bà T. vẫn một mực tin tưởng vào công dụng tuyệt vời thuốc chữa xương khớp của “thần y” giấu mặt. Nếu có ai khuyên can hoặc nói xấu về loại thuốc này, bà T. tỏ thái độ ngay. Tưởng PV là con bệnh, bà T. vui vẻ hướng dẫn, chỉ bảo tận tình. Bà dạy chúng tôi: “Việt Nam là vương quốc của các loại thuốc lá. Dùng thuốc Nam phải tuyệt đối tin tưởng, cứ nghi ngờ thì có ngày chết oan”.
PV đành ngậm ngùi lui ra, chẳng biết phải làm sao trước lối suy nghĩ mụ mị, mê trượt của người đàn bà tội nghiệp này.
Mỏi chân, mờ mắt đi tìm “thần y”
Công nghệ thông tin phát triển trong vài năm trở lại đây, cũng là lúc có rất nhiều “thần y nổi danh” trên mạng xã hội, với câu khẩu hiệu: “Nhà tôi 3 đời làm thuốc Nam gia truyền; đảm bảo chữa khỏi 100%; không khỏi hoàn trả tiền...”. Tuy nhiên, hình ảnh quảng cáo và nhân vật minh họa khác xa so với ngoài đời. Trường hợp xây dựng nhân vật là bệnh nhân thật sự như bà T. rất ít, đa số các shop lấy người của mình đóng vai diễn viên quần chúng.
Hành nghề bốc thuốc gia truyền online thì tìm địa chỉ bằng cách nào? PV đã đi tìm mỏi mắt trên hàng loạt địa chỉ dán vào bài thuốc đều không hiện trên bản đồ. Một vài địa chỉ ghi chung chung hoặc họ mượn địa chỉ nhà dân nào đó.
Nhờ người quen đi tìm địa chỉ được ghi trên thang thuốc ở An Giang thì nhận được sự thật bất ngờ. Địa chỉ trên là nhà của gia đình làm nghề... xay bột và bán cám lợn.
Chị Hoàng Thị T. (30 tuổi, ngụ Hà Nội) từng có thâm niên nhiều năm làm việc cho một nhà thuốc gia truyền chuyên chữa tiểu đường, gout đã tiết lộ những thâm cung bí sử của nghề. Nhiệm vụ của chị là túc trực 24/7 trên mạng xã hội để trả lời các tin nhắn của bệnh nhân phản hồi. Chị xuất thân từ công nhân, trình độ văn hóa vừa hết lớp 5. Được người quen giới thiệu nên người ta mới cho chị làm.
Để trả lời, tương tác trôi chảy với khách hàng, chị mất 1 tháng học làm quen máy tính và gõ chữ trên bàn phím. Về chuyên môn thuốc và các bệnh liên quan, chị được cung cấp một tờ giấy ghi sẵn nội dung. Hễ ai hỏi gì, bệnh tật ra sao cứ trả lời theo khung cố định ấy. Tiểu đường thì liên quan đến gan, thận, động mạch, còn bệnh gout thì ảnh hưởng trực tiếp liên đến xương, khớp... Cứ thế, bệnh nặng bệnh nhẹ, ai cũng giống ai và đều uống chung một loại thuốc được phong là “thần dược” đặc trị.
Chị cho biết, nhà thuốc không hề bào chế hay sản xuất thuốc mà nhập từ một cơ sở ở Cao Bằng, sau đó cải biến thành của mình, lấy thương hiệu “thuốc lá gia truyền”. Ông bà chủ là người dân tộc Tày, trước kia làm nghề nông, sau tự nhiên trở thành “thần y” lúc nào không ai biết. Nhà thuốc chủ yếu bán hàng trên mạng, nhân viên là con cháu của ông bà chủ. Thời điểm đơn hàng nhiều, họ nhận thêm chị và một người đàn ông phụ trách khâu đóng gói, vận chuyển. Nhân vật đóng là bệnh nhân trong clip chính là bà ngoại của gia đình.
Việc làm ăn “xuôi chèo mát mái” được hơn 1 năm thì khoảng thời gian cuối năm 2019, chị nhận được một số phản hồi về hậu quả của thuốc. Có người sau khi uống 3 tháng thì có triệu chứng phù nề chân tay, mặt mũi nổi mẩn đỏ. Người bị bệnh gout thì càng đau hơn, chân sưng những cục đỏ tấy. Có người gửi hẳn kết quả xét nghiệm gan, thận trở nặng sau khi dùng thuốc.
Chị cảm thấy hoang mang, báo lại với ông bà chủ thì bị nói té tát vào mặt: “Mày biết gì về thuốc mà nói. Đó là hiệu ứng thải độc tố, không sao cả”. Chị đem những lời này trấn an khách hàng. Cuối năm 2020, chị lại nhận được phản hồi tức giận của bệnh nhân. Họ nói sẽ tìm tới tận nhà thuốc để “xử” thần y. Sợ quá, chị đã xin nghỉ việc. Trước khi nhận những đồng thù lao cuối cùng, chị được quăng cho một lời cảnh cáo đầy đao búa: “Muốn sống thì ngậm miệng lại”.
