Tranh chấp hợp đồng tín dụng cho vay tiêu dùng: Tòa án cũng “lúng túng”vì thiếu căn cứ pháp lý

Tranh chấp hợp đồng tín dụng cho vay tiêu dùng:  Tòa án cũng “lúng túng”vì thiếu căn cứ pháp lý
(PLO) - Luật Các tổ chức tín dụng (TCTD) tuy đã quy định rất cụ thể về lãi suất cho vay cũng như về lãi suất nợ quá hạn đối với khoản vay bằng 150% lãi suất nợ trong hạn. Tuy nhiên, có một số vấn đề mà Luật vẫn chưa quy định rõ, đó là việc áp dụng quy định các bên được thỏa thuận lãi suất đã khiến cho tòa án không có căn cứ để xử lý các vụ tranh chấp hợp đồng tín dụng cho vay tiêu dùng.

Câu chuyện “lãi suất”

Công ty Tài chính (CTTC) là một trong các loại hình của TCTD và chịu sự điều chỉnh của Luật Các TCTD. Hiện nay, Luật Các TCTD đã quy định về lãi suất cho vay cũng như về lãi suất nợ quá hạn đối với khoản vay bằng 150% lãi suất nợ trong hạn. Mỗi CTTC lại có một cách tính lãi và áp dụng biểu phí với các khoản vay tiêu dùng đối với mỗi khách hàng khác nhau.

Hơn nữa, do hoạt động cho vay tiêu dùng thường nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng cá nhân hàng ngày hoặc mua sắm hàng hóa nên các khoản vay thường nhỏ, khách hàng dưới chuẩn cấp vốn, khoản vay có tính rủi ro cao dẫn đến mức lãi suất được áp dụng ở các CTTC thường cao hơn so với mặt bằng chung.

Do vậy, các CTTC thường bị “quy” là vi phạm quy định pháp luật. Hiện các CTTC cho vay tiêu dùng với lãi suất phổ biến ở mức khoảng 20-30%/năm, thậm chí cao hơn; trong khi, ngân hàng thương mại cho vay sản xuất, kinh doanh lãi suất chỉ vào khoảng 10-13%/năm.

Lý giải về căn cứ đánh giá mức lãi suất cho vay của CTTC có phù hợp với quy định pháp luật hay không, luật sư Phạm Thanh Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Luật Viet In (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) cho rằng, quy định pháp luật hiện nay về lãi suất cho vay tiêu dùng của CTTC còn bất cập dẫn đến nhiều cách hiểu không thống nhất.

Theo quy định tại Khoản 2, Điều 91 Luật Các TCTD năm 2010 và Thông tư số 12/2010/TT-NHNN ngày 14/4/2010 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hướng dẫn về việc thực hiện lãi suất thoả thuận trong cho vay của các TCTD đối với khách hàng, các CTTC được quyền thỏa thuận với khách hàng về lãi suất cho vay.

Tuy nhiên, cũng có quan điểm cho rằng việc CTTC cho vay với lãi suất cao là vi phạm pháp luật chủ yếu viện dẫn điều khoản tại Bộ luật Dân sự, đó là các CTTC tiêu dùng hoặc các ngân hàng thương mại không được cho vay vượt quá 150% lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố. Do đó, việc CTTC cho vay tiêu dùng với mức lãi suất lên đến 40%/năm lại bị xem vi phạm quy định của pháp luật. 

Theo Luật sư Phạm Thanh Tuấn, do căn cứ pháp lý không rõ ràng nên việc khẳng định CTTC cho vay tiêu dùng với lãi suất cao có vi phạm pháp luật hay không chỉ là tương đối, bởi khi pháp luật không rõ ràng thì việc khẳng định một hành vi nào đó đúng hay không đúng sẽ không có tính thuyết phục.

Tòa án “hòa giải”

Theo quan điểm cá nhân, luật sư Phạm Thanh Tuấn khẳng định việc CTTC cho vay tiêu dùng với lãi suất cao là không vi phạm pháp luật. Các CTTC và khách hàng được tự do thỏa thuận lãi suất, tuy nhiên, để tránh trường hợp tranh chấp trong hợp đồng tín dụng, các văn bản hướng dẫn Luật cũng nên  bổ sung quy định mức lãi suất và phí theo năm.

Theo thông tin của Tòa án nhân dân tối cao, hiện cũng chưa có án lệ của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao được ban hành để hướng dẫn xét xử thống nhất về lãi suất trong lĩnh vưc cho vay tiêu dùng cá nhân của CTTC. Trong khi, tại Điều 16 Dự thảo lần 2 Thông tư của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hướng dẫn hoạt động cho vay tiêu dùng của CTTC lại cho phép CTTC được thỏa thuận với khách hàng về lãi suất cho vay.

Đọc thêm

Xây dựng chính sách cho chuyển đổi xanh

Ảnh minh họa
(PLVN) - Chuyển đổi xanh là xu thế của toàn cầu. Dự báo và nắm bắt xu thế tất yếu này, Bộ Chính trị từng có nhiều nghị quyết quan trọng. Ngay từ cách đây 10 năm là Nghị quyết số 24-NQ/TW về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; cách đây 4 năm là Nghị quyết số 55-NQ/TW về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến 2030, tầm nhìn đến 2045.

Thách thức nuôi trồng thủy sản trên biển

Là địa phương có nhiều thế mạnh về nuôi biển, song năm 2023, diện tích nuôi biển của Quảng Ninh mới đạt 10.200ha. (Ảnh: baoquangninh.com.vn)
(PLVN) - Với tiềm năng nuôi biển khoảng 500.000ha, Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản (NTTS) trên biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 mới đưa ra mục tiêu khiêm tốn 280.000ha đến năm 2025 và 300.000ha vào năm 2030. Thế nhưng, số liệu kỳ vọng diện tích nuôi biển đến hết năm 2023 mới đạt 85.000ha…

“Điểm nghẽn” nhận thức về phát triển bền vững khu công nghiệp

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Có tới 50% khu công nghiệp (KCN) chưa nghe đến khái niệm KCN phát triển bền vững (PTBV), chỉ có 30% có nghe hiểu về khái niệm KCN sinh thái. Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đang có “điểm nghẽn” về nhận thức, xây dựng chính sách, quản trị của các KCN liên quan đến việc PTBV.

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1
(PLVN) - Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1 được khởi động  trên cơ sở Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Nhật Bản lên “Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới” và kết quả triển khai thực hiện 8 giai đoạn của Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong suốt 20 năm qua.

Tầm nhìn đường sắt tốc độ cao

Ảnh minh họa
(PLVN) - Theo Kết luận 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2045; đặt mục tiêu đến 2025 hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) Bắc - Nam và khởi công trước 2030. Các đoạn ĐSTĐC Hà Nội - Vinh và TP HCM - Nha Trang được ưu tiên khởi công trong giai đoạn 2026 - 2030; phấn đấu hoàn thành toàn tuyến ĐSTĐC Bắc - Nam trước 2045.

Công trường đường dây mạch 3 bộn bề khó khăn

Chủ tịch HĐTV EVN sát sao kiểm tra tiến độ thi công đường dây mạch 3. (Ảnh: EVN) .
(PLVN) - Chỉ còn vài ngày nữa là đến cột mốc mục tiêu đầu tiên của dự án đường dây mạch 3 đưa điện ra Bắc (hoàn thành đúc móng toàn tuyến vào ngày 30/3) nhưng khối lượng công việc vẫn còn bộn bề. Chủ đầu tư cũng như các Bộ, ngành liên quan vẫn đang dốc toàn lực thực hiện dự án này.

Hai dự án đường dây 500kV qua miền Trung nguy cơ 'trượt' tiến độ

Đoạn Quảng Trạch - Thanh Hóa do CPMB quản lý dự án mới chỉ hoàn thành được 91/663 vị trí móng.
(PLVN) - Hạn chót hoàn thành việc đúc móng cột của Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối ấn định là ngày 31/3/2024, nhưng đến nay tỷ lệ hoàn thành việc đúc móng tại hai cung đoạn do Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Trung (CPMB) quản lý mới chỉ được... hơn 10%.

VIPFA và thách thức lôi kéo dự án tỷ đô công nghệ cao

Hướng tới phát triển một hệ thống KCN sinh thái, xanh và bền vững. (Ảnh: VGP).
(PLVN) - TS. Phan Hữu Thắng, tân Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp (KCN) Việt Nam (VIPFA) cho biết, mục tiêu của VIPFA là cùng cơ quan quản lý nhà nước xây dựng và hoàn thiện chính sách, sao cho vừa dễ quản lý, vừa tạo điều kiện cho DN hoạt động. “Thách thức của chúng ta là phải làm sao lôi kéo được dự án tỷ đô công nghệ cao” - Chủ tịch VIPFA nhấn mạnh.

Miền Trung sắp có cảng nước sâu đón tàu 100.000 tấn

Phối cảnh dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy. (Ảnh: quangtri.gov.vn)
(PLVN) - Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (Quảng Trị) đang được khởi động trở lại. Đây là dự án cảng nước sâu có tổng mức đầu tư hơn 14.000 tỷ đồng, sau khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ tạo thêm sức bật cho kinh tế biển khu vực miền Trung.

VNDirect bị tấn công, HNX tạm thời ngắt kết nối giao dịch

Thông báo trên trang web của VNDirect
(PLVN) - Hệ thống Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect bị tấn công từ 10h sáng chủ nhật, ngày 24/3, đến sáng 25/3 vẫn chưa khắc phục được, Sở Giao dịch chứng khoán (GDCK) Hà Nội (HNX) thông báo tạm thời ngắt kết nối giao dịch với công ty chứng khoán này…