Kiểm toán Nhà nước (KTNN) vừa công bố kết quả kiểm toán chuyên đề về công tác quản lý thu thuế trong 2 năm 2008- 2009 tại Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan. Mặc dù còn có những sai sót trong việc triển khai các giải pháp thuế nhằm kích thích đầu tư và tiêu dùng theo chủ trương của Chính phủ, song theo Tổng KTNN - ông Vương Đình Huệ - gói giải pháp này đã đem lại thành công kép…
Hiệu quả thiết thực
Theo đánh giá của KTNN, các giải pháp về thuế nhằm kích thích kinh tế (KT) của Chính phủ được các cơ quan thuế (CQT) hướng dẫn, tổ chức thực hiện kịp thời nên đã có tác động tích cực trong việc góp phần ngăn chặn suy giảm KT, ngăn chặn lạm phát, tốc độ tăng GDP quý sau cao hơn quý trước, cả năm đạt 5,3%. Từ kết quả thu Ngân sách Nhà nước (NSNN) năm 2009 cho thấy: tác động từ các giải pháp kích thích KT, nên dù thực hiện miễn, giảm, giãn nộp thuế, lệ phí trước bạ…, nhưng thu NSNN vẫn vượt dự toán, KT vẫn tăng trưởng cao.
 |
Với những chính sách chính sách đã ban hành và việc triển khai thực hiện kịp thời các chính sách này đã mang lại những hiệu quả thiết thực như: Việc giảm 50% thuế suất thuế giá trị gia tăng (GTGT) đối với một số mặt hàng đã tạo thuận lợi hơn cho việc nhập khẩu, tiêu thụ hàng hoá của doanh nghiệp (DN), giảm gánh nặng về vốn trong việc vay vốn ngân hàng, tạo thuận lợi cho sự tăng trưởng KT, thúc đẩy sản xuất.
Việc kéo dài thời gian nộp thuế là chính sách được người nộp thuế (NNT) đánh giá cao, tạo điều kiện thuận lợi, giảm gánh nặng về vốn cho DN, tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư tiếp tục triển khai các dự án; việc tạo điều kiện để DN có nhiều cơ hội được ưu tiên thủ tục hải quan đã góp phần giảm chi phí, giảm giá thành sản phẩm, giảm chi phí quản lý hành chính thuế của cơ quan hải quan (CQHQ), CQT;
Đảm bảo sự minh bạch, hạn chế được cách hiểu tuỳ tiện, gây phiền hà cho NNT, nâng cao trách nhiệm của CQHQ, CQT trong việc kiểm tra, xem xét gia hạn nợ.
Việc quy định thực hiện kiểm tra trước khi hoàn thuế trong thời hạn tối đa không quá 15 ngày kể từ ngày nhận hồ sơ đã góp phần thanh khoản, giải quyết được nhiều hồ sơ hoàn thuế còn tồn đọng, nâng cao trách nhiệm của cơ quan quản lý thu thuế trong việc đảm bảo hoàn thuế đúng thời hạn cho DN.
Không tránh được sai sót
Ngoài việc chỉ ra những tồn tại trong việc ban hành các văn bản hướng dẫn của Bộ Tài chính, KTNN cũng chỉ ra những sai sót trong công tác triển khai thực hiện của CQHQ và CQT.
Về hoàn thuế: Chủ yếu là hoàn trước, kiểm tra sau, nhưng công tác kiểm tra sau hoàn thuế chưa được chú trọng, có cục thuế chỉ kiểm tra sau hoàn thuế được 20%-30% đối tượng được hoàn. Đặc biệt, Cục thuế Hải Phòng và Cục thuế Đà Nẵng chưa thực hiện kiểm tra sau hoàn đối với các hồ sơ tạm hoàn. Một số trường hợp kiểm tra sau hoàn thuế không xử lý đúng quy định (Cục thuế Thanh Hóa).
Về giảm thuế GTGT: Một số trường hợp giảm thuế không đúng đối tượng. KTNN phát hiện số thuế GTGT giảm không đúng đối tượng là 104,9 triệu đồng; kiến nghị xử lý truy thu 682,9 triệu đồng.
Về giảm thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN): Còn nhiều DN kê khai thiếu thu nhập, xác định thuế TNDN được giảm không đúng, CQT chưa kiểm tra, thanh tra, xử lý kịp thời. KTNN xác định số thuế kê khai giảm không đúng, kiến nghị xử lý truy thu 15.490,6 triệu đồng.
Các đơn vị thuộc Tổng cục Hải quan thực hiện miễn thuế theo chế độ còn tình trạng cấp danh mục hàng hóa miễn thuế không đảm bảo chặt chẽ, không đủ điều kiện thủ tục. KTNN phát hiện miễn thuế nhập khẩu không thuộc diện ưu đãi đầu tư 20.527 triệu đồng và thuế GTGT 1.026 triệu đồng; không đúng đối tượng 98 triệu đo; giãn thuế không đúng quy định 24.129,4 triệu đồng; gia hạn nộp thuế nhưng hết thời hạn chưa thực hiện thu nộp vào NSNN 26.857,1 triệu đồng.
Công tác quản lý thu lệ phí trước bạ: Còn nhiều Cục thuế chưa ban hành các quyết định về trị giá tối thiểu tính lệ phí trước bạ, chậm điều chỉnh giá tính lệ phí trước bạ nên còn có tình trạng thất thu lệ phí trước bạ.
Thu hồi gần 25 tỷ đồng
Qua kiểm toán, KTNN đã kiến nghị Tổng cục Thuế chỉ đạo, đôn đốc các cục thuế ban hành các quyết định xử lý truy thu thuế, xử phạt, thu hồi tiền hoàn thuế theo kiến nghị của KTNN, trên cơ sở đó thực hiện thu hồi nộp NSNN và hoàn trả quỹ hoàn thuế theo kiến nghị của KTNN 24.926,7 triệu đồng (gồm: truy thu thuế GTGT 682,9 triệu đồng; truy thu thuế TNDN 13.017,2 triệu đồng; thu tiền phạt 121,9 triệu đồng; thu khác 90,4 triệu đồng; thu hồi hoàn trả Quỹ hoàn thuế 11.014,2 triệu đồng).
Đồng thời chỉ đạo các cục thuế tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật thuế, đặc biệt công tác kiểm tra sau hoàn, đảm bảo tỷ lệ quy định; kiểm tra quyết toán thuế đối với các DN để xác định chính xác số giảm, miễn và giãn thuế.
Tổng cục Thuế cũng phải rút kinh nghiệm trong việc quản lý, điều hành, hướng dẫn ban hành văn bản không chặt chẽ trong việc thực hiện hoàn thuế; chỉ đạo các cục thuế thực hiện kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân trong việc quản lý thu thuế, lệ phí trước bạ và hoàn thuế không đúng đối tượng.
T.Lan
