Khuất tất việc bồi thường sạt lở đất
Ông Lê Văn Bay (ấp Thống Nhất, xã Long Toàn, thị xã Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh) và nhiều người dân phản ánh, trong 2 năm 2014 và 2015, Dự án đầu tư xây dựng công trình Luồng tàu vào sông Hậu do Ban Quản lý dự án Hàng hải là đại diện chủ đầu tư gây sạt lở nghiêm trọng hai bên bờ kênh Xáng.
Trong đó, 3 thửa đất tiếp giáp trực tiếp kênh Xáng (thửa 431, 432, 433) của ông Bay (đã được cấp QSDĐ) bị sạt lở vào phía trong hơn 25m, cuốn theo nhiều cây trồng lâu năm trên đất, ảnh hưởng đến công trình gần bờ kênh.
Sau khi người dân nhiều lần phản ánh, tháng 11/2015, đại diện chủ đầu tư và UBND xã Dân Thành đã ghi nhận các ý kiến của các hộ dân bị sạt lở. Đến tháng 12/2015, đại diện chính quyền cắm mốc bê tông (giải phóng mặt bằng) trên phần đất của ông Bay tại vị trí cách mép kênh trước đây 30m. Từ đó đến nay việc sạt lở vẫn tiếp tục xảy ra.
Ông Bay đã gửi đơn đến nhiều cơ quan chức năng từ trung ương đến địa phương, tuy nhiên nhiều tháng ròng không được hồi âm. Tháng 4/2016, ông Bay được phát một tờ Bản chi tiết bồi thường hộ dân, với nhiều bất thường như không ghi ngày tháng, không có chữ ký, với số tiền là hơn 345 triệu đồng..
Tháng 12/2016, sau nhiều lần yêu cầu, ông Bay mới được giao Quyết định 1243/QĐ-UBND ngày 08/8/2016, nội dung thu hồi một phần diện tích của thửa đất 433(diện tích 2.359m2).
Điều bất thường, UBND thị xã Duyên Hải ra quyết định nói trên mà không hề công bố phương án hỗ trợ bồi thường và giao quyết định thu hồi đất cho người dân và ông Bay. Ngoài ra, hai thửa đất còn lại là thửa 431 và thửa 432, tổng diện tích gần 2.500m2, cũng bị sạt lở nhưng không có quyết định thu hồi lẫnviệc bồi thường, hỗ trợ.
Gần đến Tết âm lịch 2017 vì nợ nần túng quẫn, ông Bay đến UBND thị xã Duyên Hải nhận số tiền hơn 279 triệu đồng, được cho là số tiền bồi thường việc thu hồi đất theo Quyết định số 1243. Việc ký nhận tiền theo ông Bay cũng có nhiều dấu hiệu không minh bạch.
Như vậy, thửa đất 433 của ông Bay có 2 phần, phần thứ nhất là diện tích đất chưa bị sạt lở là 2.359 m2 thì được UBND thị xã Duyên Hải ra quyết định thu hồi đất và hỗ trợ bồi thường. Phần thứ 2, là diện tích khoảng 3.643m2 đã bị sạt lở thì không có quyết định thu hồi và hỗ trợ bồi thường.
Thẩm phán nhầm lẫn khái niệm?
Không đồng ý với quyết định 1243 về diện tích đất thu hồi, ông Bay đã khởi kiện UBND Thị xã Duyên Hải tại TAND tỉnh Trà Vinh. Sau khi Toà thụ lý vụ án, ông Bay nhận được quyết định của UBND Thị xã Duyên Hải về việc thu hồi Quyết định 1243. Ông Bay đành rút đơn khởi kiện, Toà đình chỉ vụ án.
Mặt khác, cũng chính vì diện tích 3.643m2 đã bị sạt lở nhưng không được chính quyền bị thu hồi (và hỗ trợ bồi thường) nên cũng bắt đầu phát sinh những vẫn đề thu hồi đất chưa hợp lý của dự án Luồng tàu vào sông Hậu.
Ông Bay đã khởi kiện chủ đầu tư dự án phải bồi thường cho ông (để xây kè chống sạt lở, san lấp bù phần đất bị sạt lở, thu nhập bị mất) đối với phần diện tích 3.643 m2 đã bị sạt lở. Sau đó, TAND Thị xã Duyên Hải đã ra Thông báo 03/TB-TA ngày 09/3/2018 yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện.
Điều kỳ lạ, sau khi ông Bay thực hiện yêu cầu trên thì TAND Thị xã Duyên Hải lại có thông báo trả lại đơn khởi kiện 03/TB-TA ngày 11/04/2018. Thẩm phán Nguyễn Thanh Truyền là người trực tiếp ra thông báo, cho rằng, số tiền ông Bay yêu cầu bồi thường để xây dựng kè và phục hồi hiện trạng ban đầu chỉ là tạm tính.
“Ông Lê Văn Bay chưa tiến hành việc xây dựng kè chống sạt lở và san lấp phục hồi hiện trạng ban đầu. Do đó chưa có chi phí phát sinh trong thực tế nên quyền và lợi ích hợp pháp của ông Bay chưa bị xâm phạm... vì vậy trả lại đơn khởi kiện”, trích thông báo.
Vừa qua, ông Bay đã khiếu nại đến Toà này, yêu cầu huỷ bỏ thông báo trả đơn nói trên và thụ lý đơn khởi kiện của ông theo đúng luật. Theo ông Bay, thông báo trả lại đơn khởi kiện 03/TB-TA là sai quy định pháp luật.
Cụ thể, ông Bay cho rằng, theo quy định của Bộ luật dân sự, tại điều 584, 585, 589, ông đã bị thiệt hại về sạt lở đất và cây trồng, tổn thất kinh tế bởi việc mất đất sản xuất, mất tài sản, đã xảy ra trên thực tế nên đơn vị gây thiệt hại phải có trách nhiệm bồi thường.
Ngoài ra, thẩm phán đã hiểu sai về các khái niệm, đánh đồng việc ông Bay chưa tự khắc phục sạt lở đồng nghĩa với việc chưa có thiệt hại xảy ra. Từ đó áp dụng sai Bộ luật tố tụng dân sự, mâu thuẫn trong việc áp dụng luật.
Toà giải quyết khiếu nại giữ quan điểm trả lại đơn khởi kiện. Lạ lùng hơn, đại diện Viện kiểm sát cũng cùng quan điểm, đó là ông Bay chưa tiến hành khắc phục nên chưa có chi phí thực tế và vì thế lợi ích chưa bị xâm phạm.
Ông Bay đã khiếu nại lên TAND tỉnh Trà Vinh và đang chờ quyết định giải quyết của Tòa tỉnh Trà vinh. “Việc sạt lở đất xảy ra thời gian dài, chính quyền và chủ đầu tư đều ghi nhận, vậy mà Toà đòi tôi phải bỏ tiền ra xây bờ kè, san lấp đất thì mới có quyền khởi kiện. Quá vô lý!”, ông Bay bức xúc.
