Rà soát pháp luật kinh doanh: Cải cách thể chế phải như quản lý bể bơi!

VCCI công bố Báo cáo Dòng chảy pháp luật kinh doanh 2020.
VCCI công bố Báo cáo Dòng chảy pháp luật kinh doanh 2020.
(PLVN) - Đó là cách mà Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Trung ương (CIEM), ông Phan Đức Hiểu ví von khi cho rằng chúng ta vẫn bị động khi cải cách thể chế vì “bao giờ cũng phải làm sạch hiện tại, lọc nước và luôn có người chỉ để gác bể bơi…”.

Tín hiệu mừng khi Thông tư đã ít hơn

Báo cáo Dòng chảy pháp luật kinh doanh 2020 vừa được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố cho thấy trong năm 2020, số lượng các văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) được ban hành giảm so với trung bình các năm trước đó.

Theo Cơ sở dữ liệu về VBQPPL trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ, trong năm 2020, các cơ quan nhà nước tại Trung ương đã ban hành 546 VBQPPL (17 Luật của Quốc hội, 158 nghị định của Chính phủ; 39 quyết định của Thủ tướng; 310 Thông tư của các Bộ trưởng…). 

Theo ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế VCCI, so với các năm trước thì số lượng luật, Nghị định và Quyết định của Thủ tướng không có thay đổi lớn nhưng số Thông tư thì giảm mạnh (năm 2019 có 467 thông tư, năm 2018 có 643 Thông tư, năm 2017 có 556 thông tư).

Trong 17 bộ thường xuyên có văn bản liên quan đến doanh nghiệp (DN) được thống kê thì có 15 bộ có số Thông tư giảm so với năm 2019 (hai bộ có số Thông tư tăng là Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Giáo dục và Đào tạo).

Theo Trưởng ban Pháp chế VCCI, có thể có nhiều nguyên nhân lý giải cho tình trạng giảm số lượng văn bản, đặc biệt là Thông tư. Tuy nhiên đây là tín hiệu đáng mừng cho thấy DN được giảm gánh nặng khi phải thực thi văn bản cấp bộ. vì “tốt nhất là thực thi theo Luật, hoặc cùng lắm là Nghị định của Chính phủ. Thông tư do các Bộ ban hành không tránh khỏi việc gắn những quy định chủ quan gây khó cho DN…”.

Không nên làm luật chỉ vì mục đích quản lý

Tuy nhiên, theo TS Nguyễn Sỹ Dũng, Giám đốc Trung tâm hòa giải tranh chấp thương mại (Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam), không có căn cứ cho rằng Thông tư ít đi là tốt bởi có những lĩnh vực vẫn cần phải ban hành Thông tư mới thực hiện được.

Vấn đề vướng mắc hiện nay là pháp luật chồng chéo đã không thấy Báo cáo đề cập đến. Chồng chéo phát luật khiến cho các cơ quan nhà nước tê liệt, và nếu công chức muốn nhũng nhiễu là rất dễ bởi “khi anh thuận anh thấy lợi thì cho nó là đúng, khi muốn gây khó dễ thì đưa ra điều luật khác cho nó khó khăn...”.

Phó Viện trưởng CIEM, ông Phan Đức Hiểu thì trăn trở “để gỡ vướng Luật Đất đai phải mất ít nhất 4 năm nữa. Vậy trong 4 năm đó DN sẽ như thế nào?

“Đây là vấn đề rất lớn! Cần có giải pháp từ quy trình làm luật để dòng chảy pháp luật tương thích, hỗ trợ dòng chảy cuộc sống!”- TS Nguyễn Sỹ Dũng đề nghị.

Theo ông Dũng, cần phải thay đổi tư duy làm luật, không nên làm luật chỉ vì mục đích quản lý của mình mà phải làm luật để xử lý các vấn đề của cuộc sống, ách tắc ở đâu thì phải xử lý ở đó…

Đồng tình với quan điểm này, ông Phan Đức Hiếu cho rằng “Dòng chảy pháp luật không thể chảy ra biển, mà là thành nước sinh hoạt... Từ năm 2004 đến nay chúng ta cải cách thể chế thường xuyên hơn. Đặc biệt, 6 năm liền Chính phủ ban hành Nghị quyết 19 (nay là Nghị quyết 01). 

“Tuy nhiên, có một điểm cần lưu ý là cải cách thể chế của chúng ta luôn phụ thuộc yếu tố bên ngoài, cơ chế bên ngoài. Nhiệm vụ cải cách thể chế như quản lý một bể bơi. Bao giờ cũng phải làm sạch hiện tại, lọc nước và luôn có người chỉ để gác bể bơi …”- Ông Hiểu phân tích.

Cũng theo chuyên gia này, có những điều kiện kinh doanh đã được bãi bỏ, nhưng lại có những quy định  tương tự được ban hành… Do đó, để cải cách thể chế thường xuyên, nhanh và hiệu quả thì luôn phải có một cơ chế bổ sung. Nó không phải là cơ chế tự thân, mà phải có cơ quan giám sát thể chế và xác định nhiệm vụ trọng tâm cho nói. Đó là cái mà Việt Nam đang rất cần hiện nay…

Đọc thêm

Xây dựng chính sách cho chuyển đổi xanh

Ảnh minh họa
(PLVN) - Chuyển đổi xanh là xu thế của toàn cầu. Dự báo và nắm bắt xu thế tất yếu này, Bộ Chính trị từng có nhiều nghị quyết quan trọng. Ngay từ cách đây 10 năm là Nghị quyết số 24-NQ/TW về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; cách đây 4 năm là Nghị quyết số 55-NQ/TW về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến 2030, tầm nhìn đến 2045.

Thách thức nuôi trồng thủy sản trên biển

Là địa phương có nhiều thế mạnh về nuôi biển, song năm 2023, diện tích nuôi biển của Quảng Ninh mới đạt 10.200ha. (Ảnh: baoquangninh.com.vn)
(PLVN) - Với tiềm năng nuôi biển khoảng 500.000ha, Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản (NTTS) trên biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 mới đưa ra mục tiêu khiêm tốn 280.000ha đến năm 2025 và 300.000ha vào năm 2030. Thế nhưng, số liệu kỳ vọng diện tích nuôi biển đến hết năm 2023 mới đạt 85.000ha…

“Điểm nghẽn” nhận thức về phát triển bền vững khu công nghiệp

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Có tới 50% khu công nghiệp (KCN) chưa nghe đến khái niệm KCN phát triển bền vững (PTBV), chỉ có 30% có nghe hiểu về khái niệm KCN sinh thái. Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đang có “điểm nghẽn” về nhận thức, xây dựng chính sách, quản trị của các KCN liên quan đến việc PTBV.

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1
(PLVN) - Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1 được khởi động  trên cơ sở Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Nhật Bản lên “Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới” và kết quả triển khai thực hiện 8 giai đoạn của Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong suốt 20 năm qua.

Tầm nhìn đường sắt tốc độ cao

Ảnh minh họa
(PLVN) - Theo Kết luận 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2045; đặt mục tiêu đến 2025 hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) Bắc - Nam và khởi công trước 2030. Các đoạn ĐSTĐC Hà Nội - Vinh và TP HCM - Nha Trang được ưu tiên khởi công trong giai đoạn 2026 - 2030; phấn đấu hoàn thành toàn tuyến ĐSTĐC Bắc - Nam trước 2045.

Công trường đường dây mạch 3 bộn bề khó khăn

Chủ tịch HĐTV EVN sát sao kiểm tra tiến độ thi công đường dây mạch 3. (Ảnh: EVN) .
(PLVN) - Chỉ còn vài ngày nữa là đến cột mốc mục tiêu đầu tiên của dự án đường dây mạch 3 đưa điện ra Bắc (hoàn thành đúc móng toàn tuyến vào ngày 30/3) nhưng khối lượng công việc vẫn còn bộn bề. Chủ đầu tư cũng như các Bộ, ngành liên quan vẫn đang dốc toàn lực thực hiện dự án này.

Hai dự án đường dây 500kV qua miền Trung nguy cơ 'trượt' tiến độ

Đoạn Quảng Trạch - Thanh Hóa do CPMB quản lý dự án mới chỉ hoàn thành được 91/663 vị trí móng.
(PLVN) - Hạn chót hoàn thành việc đúc móng cột của Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối ấn định là ngày 31/3/2024, nhưng đến nay tỷ lệ hoàn thành việc đúc móng tại hai cung đoạn do Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Trung (CPMB) quản lý mới chỉ được... hơn 10%.

VIPFA và thách thức lôi kéo dự án tỷ đô công nghệ cao

Hướng tới phát triển một hệ thống KCN sinh thái, xanh và bền vững. (Ảnh: VGP).
(PLVN) - TS. Phan Hữu Thắng, tân Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp (KCN) Việt Nam (VIPFA) cho biết, mục tiêu của VIPFA là cùng cơ quan quản lý nhà nước xây dựng và hoàn thiện chính sách, sao cho vừa dễ quản lý, vừa tạo điều kiện cho DN hoạt động. “Thách thức của chúng ta là phải làm sao lôi kéo được dự án tỷ đô công nghệ cao” - Chủ tịch VIPFA nhấn mạnh.

Miền Trung sắp có cảng nước sâu đón tàu 100.000 tấn

Phối cảnh dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy. (Ảnh: quangtri.gov.vn)
(PLVN) - Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (Quảng Trị) đang được khởi động trở lại. Đây là dự án cảng nước sâu có tổng mức đầu tư hơn 14.000 tỷ đồng, sau khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ tạo thêm sức bật cho kinh tế biển khu vực miền Trung.

VNDirect bị tấn công, HNX tạm thời ngắt kết nối giao dịch

Thông báo trên trang web của VNDirect
(PLVN) - Hệ thống Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect bị tấn công từ 10h sáng chủ nhật, ngày 24/3, đến sáng 25/3 vẫn chưa khắc phục được, Sở Giao dịch chứng khoán (GDCK) Hà Nội (HNX) thông báo tạm thời ngắt kết nối giao dịch với công ty chứng khoán này…