Quy hoạch làng tái chế chì - muộn còn hơn không

Người dân làm nghề tái chế chì thường xuyên tiếp xúc với các chất độc hại
Người dân làm nghề tái chế chì thường xuyên tiếp xúc với các chất độc hại
(PLO) - Làng Đông Mai (xã Chỉ Đạo, huyện Văn Lâm, Hưng Yên) vài chục năm trở lại đây được biết đến nhiều với cái tên “làng tái chế chì”. Hiện nay, cụm công nghiệp Đông Mai đã tách các cơ sở sản xuất ra khỏi cụm dân cư. 

Tuy nhiên, vấn đề “gốc” để xử lý những hệ lụy, do tái chế chì suốt nhiều năm trên địa bàn Đông Mai cần thời gian dài. Lượng kim loại nặng tồn lưu trong đất vẫn rất lớn, nếu không áp dụng các biện pháp kỹ thuật xử lý sẽ là môi trường trung gian thúc đẩy quá trình xâm nhập chì vào cơ thể người.

Nhiễm độc vì nghề

Thôn Đông Mai, xã Chỉ Đạo, huyện Văn Lâm vốn được biết đến với nghề tái chế chì từ ắc quy cũ hàng chục năm nay, với 90% hộ gia đình kiếm sống bằng nghề này. Nghề tái chế ắc quy đã tạo ra thu nhập cao cho đại đa số các gia đình tại Đông Mai. Những bình ắc quy cũ được người dân Đông Mai thu gom từ khắp mọi nơi, việc tái chế chì được thực hiện ngay trong khu dân cư với mô hình “nhà nhà mở xưởng tái chế chì, người người thực hiện việc tái chế chì”. Pin và bình ắc quy sau khi thu gom về được phá dỡ để lấy các tấm chì rồi đưa vào nung bằng phương pháp thủ công để loại bỏ tạp chất rồi đúc thành thỏi và đem bán lại cho các cơ sở mạ kẽm, sản xuất ắc quy tại nhiều địa phương khác.

Điều đáng nói, bãi nguyên liệu được tập kết ngay trong khu dân cư, nơi đập phá ắc quy cũng ở trong khu dân cư, lò nấu chì chung tường với nhà ở có ống khói cao hơn 10m, khói bụi chì thoát ra từ đây rơi vào vườn, vào nhà, các rãnh nước trong thôn đen sì, những giếng nước, ao làng bị ngấm chì. Nguồn không khí, đất và nước ngầm của thôn bị ô nhiễm nặng gây nên những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe của người dân Đông Mai.

Bà Nguyễn Thị D., người dân sinh sống tại đây cho biết, trước kia toàn bộ ắc quy sau khi thu mua về đều được phá dỡ lấy chì bằng phương pháp thủ công. Những hóa chất như chì, axit được thải ra ngay khuôn viên của gia đình rồi theo dòng chảy ra kênh mương và ngấm xuống đất gây ô nhiễm đất.

Gia đình ông L.V.T ở làng Đông Mai từng làm nghề tái chế chì nhiều năm, hiện nay người con thứ 2 của ông mắc phải nhiều thứ bệnh mà các bác sĩ chẩn đoán do nhiễm độc chì. Ông C giờ đã chuyển nghề và luôn mang trong mình sự hối hận vì đã chọn công việc nguy hại để rồi người con phải gánh hậu quả. Đó chỉ là một trường hợp trong số quá nhiều trường hợp nhiễm độc chì tại thôn Đông Mai. 

Theo kết quả khảo sát của các cơ quan chức năng hàm lượng chì trong môi trường đất, nước ngầm và nước mặt tại xã Chỉ Đạo vượt nhiều lần tiêu chuẩn cho phép. Cụ thể, hàm lượng chì trong nước ngầm vượt gấp gần bốn lần, trong đất gấp chín lần, nước tại các kênh, rãnh thoát nước có hàm lượng chì vượt chuẩn hơn 1.000 lần. Không khí tại cộng đồng và nơi sản xuất tái chế chì đều có hàm lượng chì cao hơn tiêu chuẩn cho phép. Do bề mặt nước bị ô nhiễm, một số cây trồng trong làng cũng bị ảnh hưởng xấu. Trong đất tại hộ gia đình và vườn trong làng có hàm lượng chì cao hơn giới hạn cho phép từ 10 đến 16 lần. 

Hy vọng hồi sinh nhen nhóm

Trước thực trạng ô nhiễm trên, năm 2010, tỉnh Hưng Yên đã quy hoạch và bố trí đất xây dựng cụm công nghiệp làng nghề xã Chỉ Đạo với tổng diện tích 21ha. Theo đó, năm 2013, Trung tâm Môi trường và Phát triển cộng đồng (Hội Bảo vệ thiên nhiên và Môi trường Việt Nam) đã phối hợp với Chi cục Bảo vệ môi trường và địa phương thực hiện Dự án khắc phục ô nhiễm chì trong đất tại thôn Đông Mai.

Dự án đã tiến hành lấy hàng nghìn mẫu đất để phân tích, đánh giá hàm lượng chì. Sau khi có kết quả phân tích mẫu, dự án đã lựa chọn 37 hộ có hàm lượng chì cao nhất trong đất để thực hiện xử lý ô nhiễm chì. Năm 2015, cụm công nghiệp Đông Mai đã tách các cơ sở sản xuất ra khỏi cụm dân cư. 

Ông Nguyễn Mạnh Đàm - Trưởng thôn Đông Mai cho biết: “Hiện nay, nhiều hộ gia đình đã chuyển nghề tái chế chì sang làm những nghề khác, số hộ làm nghề còn lại đã được gom vào hiệp hội làng nghề cách xa khu dân cư chứ không còn làm tại gia đình nữa. Tại đó, các cơ sở tái chế chì đã xây lò hút khói để lọc chất ô nhiễm của khói chì bởi vậy cuộc sống của chúng tôi giờ ít bị ảnh hưởng hơn trước”.

Dự án khắc phục ô nhiễm chì đã phần nào giúp người dân trong việc xử lý ô nhiễm, giờ đây những lo lắng của người dân Đông Mai về tình trạng ô nhiễm chì trong đất đã dần vơi đi, đem lại niềm hi vọng hồi sinh cho những diện tích đất “chết” của làng. Tuy nhiên, hiện lượng kim loại nặng tồn lưu trong đất vẫn rất lớn, nếu không áp dụng các biện pháp kỹ thuật xử lý sẽ là môi trường trung gian thúc đẩy quá trình xâm nhập chì vào cơ thể người.

Việc di dời các hộ tái chế chì nằm trong khu dân cư ở Đông Mai ra nơi sản xuất tập trung với công nghệ đồng bộ trong sản xuất và xử lý chất thải là chủ trương đúng nhưng cần sự quản lý chặt chẽ của ban quản lý cụm công nghiệp làng nghề nơi đây cũng như các ngành chức năng. Vấn đề “gốc” để xử lý những hệ lụy, do tái chế chì suốt nhiều năm trên địa bàn Đông Mai không phải dễ dàng thực hiện trong ngày một, ngày hai mà cần cả một quá trình dài hơi, với những giải pháp mạnh mẽ và quyết liệt từ nhiều phía.

Tiến sĩ Doãn Ngọc Hải - Viện trưởng Viện Sức khoẻ nghề nghiệp và Môi trường khẳng định, điều trị thải độc chì hoàn toàn có thể thực hiện được nhưng sẽ không bền vững nếu môi trường xung quanh không được cải thiện. Nếu sau khi thải độc xong, trẻ lại quay về sống ở môi trường ô nhiễm thì sẽ bị tái nhiễm. Vì thế, giải pháp trước mắt là tuyên truyền nâng cao ý thức cho người dân, cụ thể những vật dụng, quần áo ở nơi sản xuất, tái chế chì thì không nên mang về nhà, không để gần nơi có trẻ nhỏ nhằm giảm bớt nguồn ô nhiễm.

Mới đây, trong tháng 7, tháng 8 năm 2016, Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường – Bộ Y tế phối hợp với Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai và Trung tâm y tế huyện Văn Lâm, Hưng Yên đã triển khai Chương trình thải độc chì cho trẻ em và người lao động thôn Đông Mai với nội dung truyền thông về biện pháp phòng chống nhiễm độc chì và cung cấp miễn phí sản phẩm Pectin cho trẻ em và người lao động.
Kết quả chương trình thải độc đáng ghi nhận. Trong số 118 trẻ em tham gia phòng chống nhiễm độc chì có: 77 trẻ nồng độ chì trong máu giảm, chiếm tỷ lệ 62,25%; 29 trẻ nồng độ chì trong máu không tăng, chiếm tỷ lệ 24,58%; 12 trẻ có nồng độc chì tăng, chiếm tỷ lệ 13,17%. Ngoài ra, 43/43 người lao động có nồng độ chì trong máu giảm, chiếm tỷ lệ 100%.

Đọc thêm

Hai dự án đường dây 500kV qua miền Trung nguy cơ 'trượt' tiến độ

Đoạn Quảng Trạch - Thanh Hóa do CPMB quản lý dự án mới chỉ hoàn thành được 91/663 vị trí móng.
(PLVN) - Hạn chót hoàn thành việc đúc móng cột của Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối ấn định là ngày 31/3/2024, nhưng đến nay tỷ lệ hoàn thành việc đúc móng tại hai cung đoạn do Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Trung (CPMB) quản lý mới chỉ được... hơn 10%.

VIPFA và thách thức lôi kéo dự án tỷ đô công nghệ cao

Hướng tới phát triển một hệ thống KCN sinh thái, xanh và bền vững. (Ảnh: VGP).
(PLVN) - TS. Phan Hữu Thắng, tân Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp (KCN) Việt Nam (VIPFA) cho biết, mục tiêu của VIPFA là cùng cơ quan quản lý nhà nước xây dựng và hoàn thiện chính sách, sao cho vừa dễ quản lý, vừa tạo điều kiện cho DN hoạt động. “Thách thức của chúng ta là phải làm sao lôi kéo được dự án tỷ đô công nghệ cao” - Chủ tịch VIPFA nhấn mạnh.

Miền Trung sắp có cảng nước sâu đón tàu 100.000 tấn

Phối cảnh dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy. (Ảnh: quangtri.gov.vn)
(PLVN) - Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (Quảng Trị) đang được khởi động trở lại. Đây là dự án cảng nước sâu có tổng mức đầu tư hơn 14.000 tỷ đồng, sau khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ tạo thêm sức bật cho kinh tế biển khu vực miền Trung.

VNDirect bị tấn công, HNX tạm thời ngắt kết nối giao dịch

Thông báo trên trang web của VNDirect
(PLVN) - Hệ thống Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect bị tấn công từ 10h sáng chủ nhật, ngày 24/3, đến sáng 25/3 vẫn chưa khắc phục được, Sở Giao dịch chứng khoán (GDCK) Hà Nội (HNX) thông báo tạm thời ngắt kết nối giao dịch với công ty chứng khoán này…

Khơi thông dòng chảy tài chính cho nông nghiệp thuận thiên

Các giống lúa chịu mặn tốt được canh tác xen kẽ vụ tôm ở tỉnh Bạc Liêu. (Ảnh: Chí Quốc)
(PLVN) - Gần 98% môi trường tự nhiên của vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã bị chuyển đổi trong nửa thập kỷ qua. Phát triển nông nghiệp dựa theo tự nhiên đang là yêu cầu cấp bách cho vùng đất này và nguồn lực tài chính được xem là một trong các giải pháp quan trọng nhất.

Khởi nghiệp - hãy tự tin, dám làm, đừng sợ!

Nguyễn Thị Thu Hoa, CEO Trường Foods bên sản phẩm cao cấp Con Cui làm từ thịt lợn mán. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Họ đều khởi nghiệp khi còn rất trẻ từ tay trắng. Đến nay, tổng doanh thu của họ đã tới 40-50 tỷ đồng. Họ đã được đề cử là 1 trong 20 Gương mặt trẻ Việt Nam năm 2022 ở lĩnh vực Kinh doanh - khởi nghiệp.

Khởi nghiệp ngày nay: Khó khăn hay cơ hội?

Khởi nghiệp thời điểm này chứa đựng nhiều rủi ro, nhưng đồng thời cũng mở ra nhiều cơ hội cho người có đam mê, sáng tạo, học hỏi. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Trong thời điểm kinh tế biến động như hiện nay, câu hỏi về khởi nghiệp đã trở thành một chủ đề nóng bỏng. Và những người dũng cảm đặt chân vào thế giới kinh doanh phải đối mặt với một thách thức vô cùng lớn: Liệu đó là một cuộc đua đầy khó khăn hay cơ hội lớn đang mở ra?

Khởi nghiệp - những góc nhìn khác

Thanh niên khởi nghiệp thời ChatGPT cần nghĩ rộng ra lớn hơn và nhìn góc nhìn khác. (Ảnh: N.T)
(PLVN) - “Khởi nghiệp dựa trên công nghệ mở và Việt Nam đang đứng trước bước thay đổi lịch sử. Tinh thần khởi nghiệp phải nghĩ rộng ra, lớn hơn và nhìn góc nhìn khác. Và từng góc nhìn, trong đó sẽ có góc phù hợp với từng bạn” - Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng nhắn nhủ các bạn trẻ…

Những điều chưa biết về hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu

Thung lũng Silicon tiếp tục giữ vị trí hàng đầu trong số các hệ sinh thái khởi nghiệp năm 2023. (Ảnh: San Francisco Chronicle)
(PLVN) - Hàng thập kỷ qua, các công ty khởi nghiệp đã chứng minh được chỗ đứng trong nền kinh tế hiện đại và là một trong những giải pháp cho phát triển bền vững. Trong đó, hệ sinh thái khởi nghiệp khắp năm châu - nơi sản sinh ra những huyền thoại, những doanh nghiệp tỷ USD góp vai trò quan trọng vào thành tựu nói trên.

Tiết kiệm điện không chỉ trong Giờ Trái đất

Sân bay Nội Bài giảm bớt điện hưởng ứng chiến dịch Giờ Trái đất.
(PLVN) - Hàng loạt hoạt động đã diễn ra trong Giờ Trái đất 2024. Thông điệp được gửi đi từ các hoạt động này là tiết kiệm điện (TKĐ) thành thói quen. Nghiên cứu của Ngân hàng thế giới cho thấy, nếu Việt Nam thực hành TKĐ hiệu quả tương đương với việc xây được nhà máy điện mới với công suất 12.000 MW.

Giải pháp bảo đảm điện mùa khô: Huy động các nguồn điện giá cao và năng lượng tái tạo

Sẽ phải huy động 145% sản lượng nguồn điện giá cao so với năm 2024. (Ảnh: EVN)
(PLVN) - Mới 3 tháng đầu năm và nền nhiệt chưa cao nhưng tiêu thụ điện trên toàn quốc đã tăng 11,6% so với cùng kỳ và cao hơn so với kế hoạch dự kiến. Để chuẩn bị cho cao điểm mùa khô 2024, ngành Điện đã phải chuẩn bị kế hoạch huy động các nguồn điện theo từng tuần, trong đó, phải tăng mua các nguồn điện giá cao từ sớm.