Cả người bán và người mua hầu như không mấy ai để ý đến việc niêm yết giá và bán đúng giá niêm yết, thế nên, những tấm bảng tồn tại lác đác đây đó trên một vài quầy hàng trông vừa ngáo ngơ, vô duyên lại vừa tội nghiệp…
Thực hiện chỉ thị 002/CT-BCT của Bộ Công Thương, Ban quản lý các chợ tại TP. HCM đều cho rằng họ đều đã “nghiêm túc” hướng dẫn các tiểu thương niêm yết giá và bán đúng giá niêm yết. Không biết người ký chỉ thị đã thử dạo một vòng qua các chợ, chứ với những gì ghi nhận được, người viết thấy thật “tội nghiệp” cho biện pháp quản lý này.
“Không quan tâm”
Có mặt tại chợ Vườn Chuối (Q3 – TP.HCM), theo quan sát của chúng tôi, chỉ chưa đầy 50% sạp hàng có bảng niêm yết gía, chủ yếu rơi vào các sạp vải và đồ khô. Các mặt hàng cần ổn định giá đáp ứng nhu cầu người dân như rau, củ, quả, cá, thịt thì “lác đác nơi có, nơi không”. Một tiểu thương kinh doanh sạp trái cây khi được hỏi lý do chấp hành nghiêm việc niêm yết giá, thật thà cho biết: “Hôm nay tôi nhập được nguồn hàng giá phải chăng nên đề bảng giá để… cạnh tranh thôi, chứ mọi hôm cũng không để bảng giá. Cũng không ai bắt buộc phải để bảng hết”. Một vài quầy cá, thịt có đề giá, nhưng bảng giá treo cao tít, người bán lẫn người mua đều chẳng để ý đến.
Vỏn vẹn mấy bảng giá đếm được trên đầu ngón tay, nhưng so sánh cũng đã thấy có sự chênh lệch giá đáng kể giữa các quầy khác nhau. Lý giải điều này, bà Hùynh Thị Thuận, Phó trưởng Ban quản lý chợ Vườn Chuối cho biết, nguyên nhân là do chủng loại của mặt hàng và giá cả nguồn hàng mà mỗi tiểu thương nhập về khác nhau. Mặt khác, Ban quản lý chợ chỉ làm nhiệm vụ yêu cầu tiểu thương niêm yết và kiểm tra nhắc nhở thường xuyên, chứ còn việc tiểu thương niêm yết giá có đúng hay kê khống giá lên thì Ban quản lý cũng chịu, không kiểm sóat được.
Tương tự, một số chợ khác như chợ Thủ Đức, chợ Cao Thắng (Phú Nhuận)… việc niêm yết giá cũng không được tiểu thương thực hiện nghiêm túc. Về phía người tiêu dùng, nhiều ý kiến cũng cho rằng “chưa bao giờ quan tâm đến người bán có niêm yết giá hay không, vì giá chủ yếu thỏa thuận giữa hai bên”.
Niêm yết giá trên cao đến mức… khó thấy được tại chợ Vườn Chuối. |
Chính vì niêm yết cho có, nên theo ghi nhận của chúng tôi biện pháp này hầu như chưa có tác dụng ổn định gía cả, kiềm chế sự tăng gía tự phát của tiểu thương tại các chợ trên địa bàn thành phố. Chuyện niêm yết một đằng, bán giá một nẻo thường xuyên xảy ra. Tại một quầy hàng ở chợ Vườn Chuối, theo bảng niêm yết thì gía sườn heo là 60.000 đồng/kg, trong khi giá bán thực tế là 65.000 đồng. Một số mặt hàng khác như thịt, cá, rau, quả cũng có chênh lệch tương tự. Khi được hỏi, tiểu thương có nhiều giải thích, nào là bảng niêm yết của hôm trước, quên sửa, nào đó là niêm yết giá chung, còn tại đây lấy giá từ nguồn cao hơn nên bán cao hơn…
Khó quản xuể
Sai phạm là vậy nhưng hình thức xử lý hiện nay vẫn là nhắc nhở chứ chưa có trường hợp nào bị xử phạt hành chính.
Bà Trần Thanh Huệ, Phó Chánh Thanh tra, Sở Tài chính TP.HCM cho biết: “Trong quá tình kiểm tra, kiểm soát việc niêm yết giá và bán đúng giá niêm yết phần lớn các cửa hàng, đại lí có tham gia bình ổn giá đều thực hiện tốt. Tuy nhiên tại các chợ lẻ, các hộ tiểu thương kinh doanh các loại hàng hóa đa dạng vẫn thường xuyên vi phạm lỗi không thực hiện niêm yết giá đầy đủ. Tính từ đầu năm cho đến nay, đoàn kiểm tra Sở Tài chính kết hợp với các lực lượng khác đã kiểm tra và xử phạt 1.837 vụ vị phạm theo Nghị định 107 của Chính Phủ, trong đó không niêm yết giá đầy đủ là lỗi bị xử phạt nhiều nhất.”
Cục Quản lý thị trường TP.HCM cũng đánh giá, việc niêm yết giá bán tại các chợ ở TP.HCM cho đến nay thực hiện vẫn chưa hiệu quả. Nguyên nhân là do lực lượng kiểm tra mỏng, các đợt thanh tra, kiểm tra vẫn còn hạn chế. Tình trạng tiểu thương treo bảng giá để đối phó là chủ yếu khiến đoàn kiểm tra phải phải rà soát lại giá gốc, gặp nhiều trở ngại khó khăn, bất cập.
Với tình hình này, phần thiệt nhất vẫn tiếp tục thuộc về người tiêu dùng. Cơ quan hữu trách cần sớm tìm ra biện pháp quản lý thực chất hơn.
Ngọc Mai