Giá vỏ quế tăng kỷ lục
Dừng chân ở Châu Quế Hạ, một trong 8 xã trọng điểm vùng quế, tôi bắt gặp cảnh người dân tất bật bóc quế, phơi, chẻ, chặt, tỉa cành, bó lá quế khô, đóng bầu để chuẩn bị trồng quế mới. Một bức tranh lao động căng tràn sức sống của đồng bào dân tộc Dao, Tày nơi đây.
Để tìm đến thương hiệu quế sạch, nhiều dầu, theo chân cán bộ địa phương chúng tôi đến gia đình anh Triệu Đức Văn ở thôn Khe Bành, xã Châu Quế Hạ. Chiều muộn, gia đình anh vừa ở trên nương quế về, theo sau là 2 con ngựa thồ đầy quế tươi mới thu hoạch, mặt ai cũng lem luốc mồ hôi nhưng tươi rói nụ cười mời chúng tôi vào nhà.
“Nhà cũng trồng được nhiều quế, thật sự có nhiều đồi, ở nhiều điểm khác nhau nên cũng không biết được khoảng bao nhiêu hecta. Bây giờ quế được giá thì tranh thủ bóc thôi chứ ngày xưa quế rẻ lắm, mỗi kilôgam vỏ quế khô lúc đó là 21 nghìn, giá xuống thấp nhất là 15 nghìn đồng/kg, trồng quế hồi đấy không ăn thua đâu, hai năm nay mặt hàng này mới bắt đầu “rục rịch” tăng giá, có khoảng thời gian vỏ quế phơi khô tăng kỷ lục lên tới 48 nghìn đồng/kg. Vụ trước nhà tôi bóc tỉa thôi mà cũng thu về được hơn 20 triệu đấy; thời điểm quế được giá như bây giờ, bóc trắng đồi chắc phải được vài trăm triệu”, anh Văn hồ hởi chia sẻ.
Ngụ cùng thôn Khe Bành, gia đình ông Bàn Tiến Kim được biết đến là những người đầu tiên mang quế về với bản. “Bà con trong làng này chủ yếu sống dựa vào cây quế, làm giàu từ cây quế, mà quế trong Khe Bành là loại “quế sạch”, nhiều dầu nên nhiều nhà máy, công ty muốn thu mua lắm. Nhà tôi có 6 hecta quế, loại to, nhỏ có hết, quế bây giờ giá cả cũng cao, nhưng không ổn định nên tôi đang phải tính đến chuyện thuê mướn người bóc cho kịp mùa vụ”, ông Kim cho biết.
Bán lá cũng thu tiền triệu
Trước đây dân vùng quế chỉ bóc bán vỏ quế, nhưng những năm trở lại đây, các nhà máy quế đã giúp bà con tận dụng tất cả các bộ phận của cây từ vỏ, thân gỗ cho tới lá quế (cành và lá). Lá quế sau khi thu hoạch bán cho nhà máy nấu tinh dầu quế với giá dao động từ 1.500 – 2.000 đồng/kg, có nhiều hộ dân cũng sắm riêng cho mình bộ nấu dầu, đem lại năng suất cao.
Ông Sang, trú tại thôn Trạc, Châu Quế Hạ chia sẻ: “Lá quế chứa rất nhiều dầu nhưng trước đây không được mọi người tận dụng, bây giờ thì không ai bỏ đi cả, mọi người bó lá bán cho doanh nghiệp cũng được giá lắm. Nhà tôi riêng bán lá quế cũng thu về gần chục triệu đồng”.
Thương lái ép giá, thị trường bấp bênh
Làng Bành cách trung tâm huyện Văn Yên 32km về hướng Bắc, đường đi vào bản rất khó khăn, người điều khiển xe gắn máy đòi hỏi phải có tay lái “lụa”. Đây là con đường mòn, hai bên đường là những hố sâu lõm xuống do ô tô chạy nhiều, chiếc xe wave “gầm gừ”, oằn mình vượt qua từng dốc đá thẳng đứng, gồ ghề, hiểm trở.
Đường vào làng Bành phải đi qua gần 10 con suối, nước chảy khá xiết, bên dưới lại nhiều đá, rất nguy hiểm, vào mùa mưa lũ người dân trong bản bị cô lập hoàn toàn với bên ngoài. Và đó là lý do các thương lái, mối buôn ép giá người dân nơi đây.
“Đường sá như thế này vận chuyển quế ra ngoài bán cũng khó khăn lắm, mà bán trong đây thì người ta trả giá thấp hơn nhiều so với ở ngoài tầm 3 đến 4 giá. Nhà tôi bóc được nhiều thì chịu khó thồ ngựa, chở xe máy ra ngoài bán thôi chứ ở trong này, bán nhiều cũng xót lắm” - ông Bàn Tiến Kim bày tỏ.
Anh Dương, một người chuyên đi thu mua vỏ quế thừa nhận đường vào trong bản đi lại rất khó khăn nên giá quế thấp hơn vài giá so với ở ngoài trung tâm xã “cũng hợp lý”.
Chủ tịch xã Châu Quế Hạ Hoàng Vịnh nhận định: “Khe Bành là một địa chỉ tin cậy về cây quế, khí hậu thuận lợi cũng như đất tốt phù hợp nên loại cây này sinh trưởng và phát triển tốt, nhiều dầu, đem lại thu nhập cao cho bà con. Tuy nhiên, về giá cả cây quế chưa được ổn định, lúc thăng, lúc trầm, thêm nữa là khu vực này cách xa trung tâm xã, đường sá hết sức khó khăn cho nên trồng, thu hoạch được nhưng lại bị nhiều thương lái ép giá, giảm xuống 1/3 so với giá cả thị trường”.
Nói về giải pháp, ông Vịnh cho hay đã có quyết định về xây dựng dự án đường vào trong thôn, dự kiến đến năm 2020 mới bắt đầu triển khai. “Nhưng cũng còn nhiều khó khăn” - ông Vịnh nói.
Ngoài câu chuyện đường sá, hạ tầng, vấn đề quy hoạch, dự báo thị trường cũng được người trồng quế hết sức quan tâm. Được mùa nhưng chưa thực yên tâm, cười đấy nhưng đã vội lo vì chưa biết phía trước như thế nào…
