Đề xuất bỏ xăng khoáng, chỉ bán xăng sinh học: GS Hồ Sĩ Thoảng và quan điểm “không thể đốt cháy giai đoạn”

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa
(PLO) - Giáo sư - Tiến sĩ khoa học Hồ Sĩ Thoảng là một trong số những nhà khoa học cổ vũ cho việc sử dụng nhiên liệu sinh học (NLSH), nhưng trước đề xuất “khai tử xăng A95, chỉ bán xăng E5”, ông khẳng định: “Việt Nam chưa hội đủ điều kiện để đưa ra một quyết định mang tính cực đoan như vậy”!

Cơ chế thị trường không cho phép áp đặt 

Thưa ông, Thứ trưởng Bộ Công Thương đã có động thái cho thấy sẽ báo cáo Chính phủ về đề xuất “khai tử xăng A95” của một đại diện doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu. Theo ông, liệu đề xuất chỉ bán xăng sinh học có khả thi?

- Tôi đã từng phát biểu và các chuyên gia khác cũng đã có ý kiến, Việt Nam hiện nay chưa hội đủ điều kiện để đưa ra một quyết định có tính cực đoan là chỉ dùng xăng sinh học (hay NLSH nói chung) mà cấm dùng nhiên liệu khoáng 100%. Cơ chế thị trường cũng không cho phép áp đặt như vậy.

Điều quan trọng nữa, hiện Việt Nam không thể thực hiện được việc chỉ bán xăng E5 vì nguồn ethanol chưa thể đáp ứng bền vững và chúng ta cũng chưa có những quy chuẩn cụ thể về tính năng nhiên liệu cho từng loại động cơ với tuổi đời khác nhau. Không thể đốt cháy giai đoạn được.

Theo ông, tại sao ở Việt Nam việc dùng xăng sinh học lại trở nên khó khăn thế?

- Đây là câu hỏi rất thú vị. Đúng là nhiều nước trên thế giới đang sử dụng và thúc đẩy việc sử dụng các loại NLSH, kể cả xăng sinh học và diesel sinh học. Tôi là người hết sức cổ vũ cho NLSH. Cũng xin nói là ethanol (không pha trộn gì cả) và dầu thực vật (nguyên liệu để sản xuất ra diesel sinh học) đã từng được dùng làm nhiên liệu cho động cơ thời mới khai sinh ngành công nghiệp ô tô chứ không có gì là mới lạ cả. 

Tuy nhiên vấn đề là tính cạnh tranh quyết định tất cả. Tuy có lịch sử lâu đời như vậy, nhưng NLSH mới chỉ được sử dụng thay thế một phần nhiên liệu khoáng từ khi bùng nổ khủng hoảng năng lượng vào thập kỷ 70 của thế kỷ trước. Nhưng NLSH cũng trầy trật mãi, không thể  “đứng được” vì đơn giản là giá dầu phập phồng, chưa “chịu tăng” để cho giá NLSH có thể cạnh tranh. 

Ngoài ra, cho đến đầu thế kỷ 21 thì vấn đề phát thải carbon dioxide (CO2) cũng chưa làm cho nhân loại khiếp sợ, cho nên còn đủng đỉnh trong việc tìm nhiên liệu thay thế. Biểu hiện rõ nhất của các nhận định đó là sản lượng hàng năm của NLSH chỉ bắt đầu tăng nhanh khoảng 10 năm gần đây. 

Theo tôi hiểu, việc sử dụng các loại NLSH (pha trộn ethanol vào xăng và biodiesel vào diesel với tỷ lệ khác nhau) không làm người tiêu dùng nghi ngờ nếu có quy chuẩn rõ ràng về sự tương thích của động cơ với thành phần nhiên liệu. Ở Việt Nam chưa thấy có những quy chuẩn như vậy. 

Điều quan trọng nữa là người tiêu dùng phải được minh bạch là phương tiện của họ có thể sử dụng NLSH loại nào, thì họ sẽ không ngần ngại sử dụng. Không thể nói chung chung “việc xăng E5 không gây tác hại gì”. Nếu cứ tiếp tục dùng cách tuyên truyền chung chung như thế, việc người dân không tin tưởng chất lượng xăng E5 là điều không khó hiểu.

GS. TSKH Hồ Sĩ Thoảng
GS. TSKH Hồ Sĩ Thoảng 

Nhập khẩu ethanol là “sai sách”

Ông đã từng nói, Việt Nam chưa đến thời điểm chín muồi để sử dụng xăng sinh học đại trà? Ông có thể phân tích tại sao?

- Cái gì cũng phải có lộ trình, không thể đốt cháy giai đoạn. Đây là câu chuyện rất quan trọng, khó mà giãi bày ý kiến trong một câu trả lời. Tuy nhiên tôi xin cố gắng phân tích cô đọng thế này. 

Chính phủ có chủ trương phát triển NLSH từ lâu, nhưng chúng ta chưa có chiến lược và do đó cũng chưa có những chính sách thỏa đáng. Những dự án sản xuất ethanol, theo tôi hiểu, thực chất là tự phát do sự nhiệt tình của một số nhà đầu tư.

Công ty Đồng Xanh “nổ phát súng” đầu tiên, nhưng hình như đã bỏ cuộc; hiện chỉ còn Công ty Tùng Lâm sản xuất ethanol nhưng cũng kêu lỗ vì giá sắn lên. Còn PVN (Tập đoàn Dầu khí Việt Nam) thì có lẽ quá vội vàng khi thời điểm chưa chín muồi đã phát động ba dự án liền. Điểm quan trọng đầu tiên của việc phát triển NLSH từ ethanol là nguyên liệu thì chúng ta chưa có một chiến lược rõ ràng. Làm công nghiệp mà không làm chủ được nguồn nguyên liệu (ở đây là sắn) thì không thể an tâm được. Đây chính là lý do chúng ta chưa có gì đảm bảo cho việc sử dụng đại trà xăng sinh học. 

Trước khi triển khai bán xăng E5 thay cho A92, các “nhà máy đắp chiếu ngàn tỷ” có hy vọng hồi sinh. Nhưng hiện Nhà máy ethanol Dung Quất, nhà máy được xem như sẵn sàng khởi động lại nhất cũng chưa bắt đầu chạy sản xuất; Nhà máy ethanol Bình Phước cũng nhận được lệnh “phải sống” nhằm thúc đẩy thực hiện đề án bán đại trà xăng E5 nhưng cũng chưa đâu vào đâu. Trong khi đó, các đơn vị phối trộn xăng E5 đã phải nhập khẩu ethanol từ nước ngoài. Trong tình thế này mà Bộ Công Thương vẫn sẽ xem xét báo cáo đề xuất khai tử xăng khoáng, chỉ bán xăng E5. Vậy nếu cứ tiếp diễn việc nhập khẩu ethanol sẽ mang đến hệ lụy gì?

- Trước hết phải nói rằng, xăng E5 là sự bắt đầu của quá trình chuyển đổi dần từ nhiên liệu khoáng 100% sang thay thế từng phần NLSH, cho nên đó là việc làm cần thiết. E5RON92 hay  E5RON95 đều có thể đưa vào sử dụng, càng nhiều càng tốt, nhưng phải trên cơ sở của quy luật nền kinh tế thị trường. Áp đặt rất khó thành công. Tuyên truyền và khuyến khích (khuyến mãi) là cần thiết. 

Tuy nhiên trong tình hình sản xuất ethanol hiện nay thì không nên và không thể áp đặt việc chỉ sử dụng xăng E5. Việc cần làm là có những chủ trương thỏa đáng để khuyến khích sản xuất ethanol mà không bị lỗ. Đây là bước đột phá để thực hiện chủ trương phát triển NLSH. 

Còn việc mua ethanol của nước ngoài về pha xăng tức là đem nhiên liệu của họ sang đốt ở nước mình. Điều này được hiểu rằng, môi trường ở Việt Nam phải chịu thêm một lượng CO2, làm nóng thêm trái đất. Nói một cách đơn giản hơn, nếu mình chuẩn bị được nguyên liệu để sản xuất ethanol (trồng sắn) thì môi trường của mình sẽ được hưởng lợi hơn, chứ không phải tiếp tục quá trình chịu đựng lượng khí CO2 thải ra từ nhiên liệu của nước họ. 

Xin cảm ơn ông!

Đọc thêm

Xây dựng chính sách cho chuyển đổi xanh

Ảnh minh họa
(PLVN) - Chuyển đổi xanh là xu thế của toàn cầu. Dự báo và nắm bắt xu thế tất yếu này, Bộ Chính trị từng có nhiều nghị quyết quan trọng. Ngay từ cách đây 10 năm là Nghị quyết số 24-NQ/TW về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; cách đây 4 năm là Nghị quyết số 55-NQ/TW về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến 2030, tầm nhìn đến 2045.

Thách thức nuôi trồng thủy sản trên biển

Là địa phương có nhiều thế mạnh về nuôi biển, song năm 2023, diện tích nuôi biển của Quảng Ninh mới đạt 10.200ha. (Ảnh: baoquangninh.com.vn)
(PLVN) - Với tiềm năng nuôi biển khoảng 500.000ha, Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản (NTTS) trên biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 mới đưa ra mục tiêu khiêm tốn 280.000ha đến năm 2025 và 300.000ha vào năm 2030. Thế nhưng, số liệu kỳ vọng diện tích nuôi biển đến hết năm 2023 mới đạt 85.000ha…

“Điểm nghẽn” nhận thức về phát triển bền vững khu công nghiệp

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Có tới 50% khu công nghiệp (KCN) chưa nghe đến khái niệm KCN phát triển bền vững (PTBV), chỉ có 30% có nghe hiểu về khái niệm KCN sinh thái. Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đang có “điểm nghẽn” về nhận thức, xây dựng chính sách, quản trị của các KCN liên quan đến việc PTBV.

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1
(PLVN) - Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1 được khởi động  trên cơ sở Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Nhật Bản lên “Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới” và kết quả triển khai thực hiện 8 giai đoạn của Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong suốt 20 năm qua.

Tầm nhìn đường sắt tốc độ cao

Ảnh minh họa
(PLVN) - Theo Kết luận 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2045; đặt mục tiêu đến 2025 hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) Bắc - Nam và khởi công trước 2030. Các đoạn ĐSTĐC Hà Nội - Vinh và TP HCM - Nha Trang được ưu tiên khởi công trong giai đoạn 2026 - 2030; phấn đấu hoàn thành toàn tuyến ĐSTĐC Bắc - Nam trước 2045.

Công trường đường dây mạch 3 bộn bề khó khăn

Chủ tịch HĐTV EVN sát sao kiểm tra tiến độ thi công đường dây mạch 3. (Ảnh: EVN) .
(PLVN) - Chỉ còn vài ngày nữa là đến cột mốc mục tiêu đầu tiên của dự án đường dây mạch 3 đưa điện ra Bắc (hoàn thành đúc móng toàn tuyến vào ngày 30/3) nhưng khối lượng công việc vẫn còn bộn bề. Chủ đầu tư cũng như các Bộ, ngành liên quan vẫn đang dốc toàn lực thực hiện dự án này.

Hai dự án đường dây 500kV qua miền Trung nguy cơ 'trượt' tiến độ

Đoạn Quảng Trạch - Thanh Hóa do CPMB quản lý dự án mới chỉ hoàn thành được 91/663 vị trí móng.
(PLVN) - Hạn chót hoàn thành việc đúc móng cột của Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối ấn định là ngày 31/3/2024, nhưng đến nay tỷ lệ hoàn thành việc đúc móng tại hai cung đoạn do Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Trung (CPMB) quản lý mới chỉ được... hơn 10%.

VIPFA và thách thức lôi kéo dự án tỷ đô công nghệ cao

Hướng tới phát triển một hệ thống KCN sinh thái, xanh và bền vững. (Ảnh: VGP).
(PLVN) - TS. Phan Hữu Thắng, tân Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp (KCN) Việt Nam (VIPFA) cho biết, mục tiêu của VIPFA là cùng cơ quan quản lý nhà nước xây dựng và hoàn thiện chính sách, sao cho vừa dễ quản lý, vừa tạo điều kiện cho DN hoạt động. “Thách thức của chúng ta là phải làm sao lôi kéo được dự án tỷ đô công nghệ cao” - Chủ tịch VIPFA nhấn mạnh.

Miền Trung sắp có cảng nước sâu đón tàu 100.000 tấn

Phối cảnh dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy. (Ảnh: quangtri.gov.vn)
(PLVN) - Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (Quảng Trị) đang được khởi động trở lại. Đây là dự án cảng nước sâu có tổng mức đầu tư hơn 14.000 tỷ đồng, sau khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ tạo thêm sức bật cho kinh tế biển khu vực miền Trung.

VNDirect bị tấn công, HNX tạm thời ngắt kết nối giao dịch

Thông báo trên trang web của VNDirect
(PLVN) - Hệ thống Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect bị tấn công từ 10h sáng chủ nhật, ngày 24/3, đến sáng 25/3 vẫn chưa khắc phục được, Sở Giao dịch chứng khoán (GDCK) Hà Nội (HNX) thông báo tạm thời ngắt kết nối giao dịch với công ty chứng khoán này…