Đấu giá quyền khai thác khoáng sản: Có xóa được cơ chế xin - cho?

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa
(PLO) - Quyết định phê duyệt kế hoạch đấu giá quyền khai thác khoáng sản  vừa được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt kỳ vọng sẽ xóa bỏ cơ chế xin - cho. Thay vào đó, tới đây các ông chủ mỏ muốn khai thác khoáng sản sẽ phải bỏ ra khoản tiền lớn và tham dự việc đấu giá một cách sòng phẳng với các đối thủ khác.
Chậm... 
Sắt, metacacbonat, vàng, fluorit là nhóm khoáng sản được Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) cho phép đấu giá quyền khai thác trong đợt 1 năm 2015 theo Quyết định số 411/QĐ-BTNMT ngày 14/02/2015. Các khu vực đấu giá quyền khai thác khoáng sản lần này gồm 4 khu vực: Sắt tại Khe Bằng, xã Thu Cúc (Tân Sơn, Phú Thọ); metacacbonat (đá ốp lát và đá cảnh) tại xã Suối Giàng (Văn Chấn, Yên Bái); vàng tại Xà Khía (Lệ Thuỷ, Quảng Bình); fluorit tại Bình Đường (Nguyên Bình, Cao Bằng).
Thực ra quyết định này là sự cụ thể hóa Điều 79 Luật Khoáng sản số 60/2010/QH12 ngày 17/11/2010 về nguyên tắc, điều kiện, thủ tục đấu giá quyền khai thác khoáng sản và Nghị định số 22/2012 quy định về đấu giá quyền khai thác khoáng sản được Chính phủ ban hành vào hồi đầu năm 2012. 
Theo nhiều chuyên gia, việc ban hành kế hoạch để lần đầu tiên thực hiện đấu giá khai thác khoáng sản sau 3 năm kể từ khi Chính phủ ban hành Nghị định, sau gần 4 năm từ lúc Luật Khoáng sản được ban hành là có phần chậm chạp khi mà khai thác khoáng sản vốn là vấn đề “nóng” tại nhiều địa phương. 
Dù chậm trễ về mặt thời gian nhưng quyết định phê duyệt kế hoạch đấu giá lần này ít nhiều cho thấy quyết tâm của Bộ TN&MT trong việc đổi mới cơ chế quản lý hoạt động khoáng sản phù hợp với cơ chế kinh tế thị trường đúng theo quy định của Luật Khoáng sản và quản lý, khai thác, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững, tăng hiệu quả kinh tế, giảm thiểu các tác động đến môi trường; đồng thời phát huy tiềm năng khoáng sản, thu hút đầu tư khai thác có hiệu quả nguồn tài nguyên khoáng sản, tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
Để phiên đấu giá được thực hiện vào tháng 5/2015, Bộ TN&MT giao Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam chuẩn bị hồ sơ, tài liệu và phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức đấu giá. Theo đó, cơ quan này sẽ là đầu mối thông báo công khai danh mục các khu vực có khoáng sản đưa ra đấu giá, cũng như có trách nhiệm thông tin về những điều tra, đánh giá tiềm năng khoáng sản và các thông tin về phiên đấu giá quyền khai thác khoáng sản. 
“Cởi trói” ?
Theo quy định của Chính phủ, các khu vực khoáng sản được lựa chọn đưa ra đấu giá phải phù hợp với quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản đã được cơ quan chức năng phê duyệt. Vì thế, những khu vực có khoáng sản quý một khi chưa được phê duyệt để đưa ra đấu giá thì  việc quản lý hết sức khó khăn do nạn “quặng tặc” hoành hành. 
Tại mỏ vàng ngàn tỷ Pác Lạng (huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn), do lâu nay chưa có cơ chế cho đấu giá nên UBND tỉnh này cứ loay hoay trong việc “chọn mặt gửi vàng”. Sau nhiều lần chuyển giao việc quản lý kim loại quý hiếm này cho nhiều đơn vị khác nhau nhưng không mang lại hiệu quả, cách đây hơn 1 năm, Công an huyện Ngân Sơn phải lập chốt chặn và bố trí 10 chiến sĩ công an thường trực tại đây để bảo vệ mỏ vàng. 
Thậm chí, số tiền ngân sách chi ra để bảo vệ mỏ vàng này hàng năm là trên 2 tỷ đồng, bằng 1/6 nguồn thu ngân sách năm qua của huyện Ngân Sơn. Lãnh đạo huyện này mong muốn sớm tìm được đơn vị mạnh cả về quản lý và tài chính để khai thác  mỏ vàng, tăng nguồn thu cho địa phương. 
Cao Bằng là 1 trong 4 tỉnh được chọn cho phép đấu giá quyền khai thác khoáng sản fluorit ở huyện Nguyên Bình trong đợt này. Theo ông Trần Hồng Thịnh - Giám đốc Sở TN&MT thì ngân sách chi cho quản lý và khai thác khoáng sản ở Cao Bằng hiện còn gặp nhiều khó khăn. Cũng có nhiều đơn vị có nhu cầu tham gia khai thác khoáng sản, vì thế ông tin tưởng với việc cho đấu giá quyền khai thác khoáng sản, thu nộp ngân sách cho địa phương sẽ cao hơn.   
Tuy vậy, khi phiên đấu giá lần đầu vẫn chưa diễn ra thì chưa ai dám chắc đây sẽ là giải pháp hữu hiệu để khắc phục được những yếu kém, bất cập trong việc quản lý khoáng sản ở nhiều địa phương lâu nay. Bởi thực tế, không chỉ thiếu các cơ chế quản lý minh bạch trong việc khai thác khoáng sản, việc xin-cho dễ dàng hay buông lỏng quản lý, thậm chí bảo kê cho nhiều đối tượng khai thác khoáng sản vô tội vạ mới là vấn đề khó giải quyết bởi thực trạng này không chỉ gây thất thoát tài nguyên mà còn để lại những hệ lụy không nhỏ về môi trường, an ninh trật tự ở địa phương.

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

Thách thức nuôi trồng thủy sản trên biển

Là địa phương có nhiều thế mạnh về nuôi biển, song năm 2023, diện tích nuôi biển của Quảng Ninh mới đạt 10.200ha. (Ảnh: baoquangninh.com.vn)
(PLVN) - Với tiềm năng nuôi biển khoảng 500.000ha, Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản (NTTS) trên biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 mới đưa ra mục tiêu khiêm tốn 280.000ha đến năm 2025 và 300.000ha vào năm 2030. Thế nhưng, số liệu kỳ vọng diện tích nuôi biển đến hết năm 2023 mới đạt 85.000ha…

“Điểm nghẽn” nhận thức về phát triển bền vững khu công nghiệp

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Có tới 50% khu công nghiệp (KCN) chưa nghe đến khái niệm KCN phát triển bền vững (PTBV), chỉ có 30% có nghe hiểu về khái niệm KCN sinh thái. Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đang có “điểm nghẽn” về nhận thức, xây dựng chính sách, quản trị của các KCN liên quan đến việc PTBV.

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1
(PLVN) - Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1 được khởi động  trên cơ sở Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Nhật Bản lên “Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới” và kết quả triển khai thực hiện 8 giai đoạn của Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong suốt 20 năm qua.

Tầm nhìn đường sắt tốc độ cao

Ảnh minh họa
(PLVN) - Theo Kết luận 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2045; đặt mục tiêu đến 2025 hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) Bắc - Nam và khởi công trước 2030. Các đoạn ĐSTĐC Hà Nội - Vinh và TP HCM - Nha Trang được ưu tiên khởi công trong giai đoạn 2026 - 2030; phấn đấu hoàn thành toàn tuyến ĐSTĐC Bắc - Nam trước 2045.

Công trường đường dây mạch 3 bộn bề khó khăn

Chủ tịch HĐTV EVN sát sao kiểm tra tiến độ thi công đường dây mạch 3. (Ảnh: EVN) .
(PLVN) - Chỉ còn vài ngày nữa là đến cột mốc mục tiêu đầu tiên của dự án đường dây mạch 3 đưa điện ra Bắc (hoàn thành đúc móng toàn tuyến vào ngày 30/3) nhưng khối lượng công việc vẫn còn bộn bề. Chủ đầu tư cũng như các Bộ, ngành liên quan vẫn đang dốc toàn lực thực hiện dự án này.

Hai dự án đường dây 500kV qua miền Trung nguy cơ 'trượt' tiến độ

Đoạn Quảng Trạch - Thanh Hóa do CPMB quản lý dự án mới chỉ hoàn thành được 91/663 vị trí móng.
(PLVN) - Hạn chót hoàn thành việc đúc móng cột của Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối ấn định là ngày 31/3/2024, nhưng đến nay tỷ lệ hoàn thành việc đúc móng tại hai cung đoạn do Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Trung (CPMB) quản lý mới chỉ được... hơn 10%.

VIPFA và thách thức lôi kéo dự án tỷ đô công nghệ cao

Hướng tới phát triển một hệ thống KCN sinh thái, xanh và bền vững. (Ảnh: VGP).
(PLVN) - TS. Phan Hữu Thắng, tân Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp (KCN) Việt Nam (VIPFA) cho biết, mục tiêu của VIPFA là cùng cơ quan quản lý nhà nước xây dựng và hoàn thiện chính sách, sao cho vừa dễ quản lý, vừa tạo điều kiện cho DN hoạt động. “Thách thức của chúng ta là phải làm sao lôi kéo được dự án tỷ đô công nghệ cao” - Chủ tịch VIPFA nhấn mạnh.

Miền Trung sắp có cảng nước sâu đón tàu 100.000 tấn

Phối cảnh dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy. (Ảnh: quangtri.gov.vn)
(PLVN) - Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (Quảng Trị) đang được khởi động trở lại. Đây là dự án cảng nước sâu có tổng mức đầu tư hơn 14.000 tỷ đồng, sau khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ tạo thêm sức bật cho kinh tế biển khu vực miền Trung.

VNDirect bị tấn công, HNX tạm thời ngắt kết nối giao dịch

Thông báo trên trang web của VNDirect
(PLVN) - Hệ thống Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect bị tấn công từ 10h sáng chủ nhật, ngày 24/3, đến sáng 25/3 vẫn chưa khắc phục được, Sở Giao dịch chứng khoán (GDCK) Hà Nội (HNX) thông báo tạm thời ngắt kết nối giao dịch với công ty chứng khoán này…

Khơi thông dòng chảy tài chính cho nông nghiệp thuận thiên

Các giống lúa chịu mặn tốt được canh tác xen kẽ vụ tôm ở tỉnh Bạc Liêu. (Ảnh: Chí Quốc)
(PLVN) - Gần 98% môi trường tự nhiên của vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã bị chuyển đổi trong nửa thập kỷ qua. Phát triển nông nghiệp dựa theo tự nhiên đang là yêu cầu cấp bách cho vùng đất này và nguồn lực tài chính được xem là một trong các giải pháp quan trọng nhất.