Đại án tham nhũng tại Đắk Nông: VDB phải hoàn trả 511 tỷ đồng cho các ngân hàng bị lừa đảo?

Đại án tham nhũng tại Đắk Nông: VDB phải hoàn trả 511 tỷ đồng cho các ngân hàng bị lừa đảo?
(PLO) -Trong 2 ngày, từ 25-26/9, Tòa Phúc thẩm TANDTC tại Đà Nẵng mở phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ án “Đưa, nhận hối lộ”, “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, “Vi phạm các quy định về cho vay trong hoạt động tín dụng” tại tỉnh Đắk Nông. 
Kết thúc án sơ thẩm với một án  tử hình, 3 án chung thân và nhiều án tù có thời hạn dành cho các bị cáo, nhưng về phần dân sự, có nhiều ý kiến khác nhau trước kiến nghị xem xét việc Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) phải hoàn trả cho các ngân hàng Nam Á, Phương Đông (OCB) số tiền trên 511 tỷ đồng mà các bị cáo lừa đảo chiếm đoạt của các ngân hàng này để trả nợ cho VDB. 
Các luật sư của VDB cho rằng cần  bảo vệ vốn, tài sản của Nhà nước tại VDB và việc hoàn trả lại tiền thuộc trách nhiệm của các doanh nghiệp có hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Để rộng đường dư luận , chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Luật sư Trần Minh Hải, Giám đốc Điều hành Công ty Luật BASICO về vấn đề này 

Thưa ông, đại án tham nhũng tại Đắk Nông ngoài phần xử lý về trách nhiệm hình sự đối với các bị cáo, thì nổi lên một vấn đề là tranh chấp giữa các ngân hàng VDB, Nam Á, OCB trong việc VDB phải hoàn trả lại số tiền trên 511 tỷ đồng, ông có thể cho biết  ý kiến của mình ?

Theo những tài liệu tố tụng của vụ án, thì vào năm 2010, một nhóm giám đốc các doanh nghiệp có nợ xấu cao và mất khả năng trả nợ tại VDB đã có sự câu kết với Giám đốc Chi nhánh VDB Đăk Lăk, lập nên những hợp đồng tiền gửi giả tạo và sử dụng lừa đảo về tài sản bảo đảm để vay vốn từ các ngân hàng Nam Á, OCB. Tin tưởng vào sự an toàn của tài sản bảo đảm là tiền gửi tại VDB, với sự xác nhận của Chi nhánh VDB Đăk Lăk, các ngân hàng Nam Á, OCB đã cho nhóm doanh nghiệp này vay tiền và sau đó, số tiền này đã bị chiếm đoạt trả nợ cho chính VDB. Bản án sơ thẩm số 17/2014/HSST của Tòa án Nhân dân tỉnh Đăk Nông đã xác định số tiền bị lừa đảo, chiếm đoạt này là vật chứng của vụ án và tuyên trả lại cho các ngân hàng bị lừa đảo. Do VDB đang chiếm giữ vật chứng nên theo phán quyết của Tòa án, VDB có trách nhiệm hoàn trả lại số tiền vật chứng này (trên 511 tỷ đồng) cho các ngân hàng bị lừa đảo.
Các luật sư của VDB hiện công khai ý kiến cho rằng sau khi vay tiền của Nam Á, OCB, thì tiền vay là thuộc sở hữu của các doanh nghiệp nên VDB thu nợ là đúng và không đồng ý việc phải trả lại số tiền này, ý kiến của ông như thế nào?  
Trong trường hợp này, điều đầu tiên cần xác định đây là một vụ án hình sự mà đến nay quá trình tố tụng đã làm rõ bị cáo Vũ Việt Hùng nguyên lãnh đạo Chi nhánh ngân hàng VDB Đăk Lăk, và nhóm các bị cáo Giám đốc các doanh nghiệp vỡ nợ tại VDB đều hướng tới việc chiếm đoạt tiền của OCB, Nam Á, nhằm mục đích bù đắp vào những khoản nợ xấu tại VDB. 
Tiền mà các doanh nghiệp vỡ nợ đưa cho VDB thu nợ có nguồn gốc từ giao dịch tín dụng mà trong đó OCB, Nam Á đã bị lừa đảo, chiếm đoạt. Nếu đem pháp luật dân sự để soi xét giao dịch tín dụng này dưới góc độ là một giao dịch dân sự, thì Điều 132, Bộ luật Dân sự có quy định: “Khi một bên tham gia giao dịch dân sự do bị lừa dối hoặc bị đe dọa thì có quyền yêu cầu Toà án tuyên bố giao dịch dân sự đó là vô hiệu..”. Một khi giao dịch dân sự vô hiệu, thì hậu quả pháp lý của nó cũng theo quy định tại Điều 137, Bộ luật Dân sự là không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm xác lập, các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận, bên có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường.
Như vậy, không có quyền và nghĩa vụ gì được xác lập từ giao dịch vô hiệu cả, các doanh nghiệp không có quyền sở hữu số tiền nhận được từ giao dịch này, mà phải trả lại cho OCB, Nam Á. Số tiền này vẫn thuộc về các ngân hàng bị lừa đảo. Lý do của phía VDB đưa ra nhằm từ chối hoàn trả tiền là không có cơ sở pháp lý.
Ông suy nghĩ sao khi có ý kiến khác cho rằng nếu VDB phải trả lại số tiền trên 511 tỷ đồng cho các ngân hàng bị lừa đảo, thì một phần vốn Nhà nước sẽ bị thất thoát bởi dù sao VDB là ngân hàng thuộc sở hữu Nhà nước, trong khi các doanh nghiệp đã thực sự vỡ nợ.
Thiệt hại xảy ra đối với VDB, có thể khẳng định đã tồn tại ngay khi ngân hàng này cho nhóm doanh nghiệp vỡ nợ vay tiền từ năm 2008, với việc cho vay vốn sai mục đích, không có phương án kinh doanh khả thi, quản lý tín dụng lỏng lẻo, có yếu tố lừa dối, giả mạo trong thủ tục vay, chiếm đoạt tiền của ngân hàng, thua lỗ trầm trọng và mất khả năng thanh khoản từ phía doanh nghiệp. Đó là vấn đề từ chính VDB.
Số tiền trên 511 tỷ đồng là vật chứng của vụ án, thuộc sở hữu của OCB, do những bị cáo lừa đảo OCB để lấy tiền trả nợ cho các doanh nghiệp vỡ nợ tại VDB. Pháp luật đã có quy định rõ vật chứng phải được trả lại cho chủ sở hữu nên việc Tòa án tuyên buộc VDB phải trả lại số tiền vật chứng cho ngân hàng bị lừa đảo là hoàn toàn đúng pháp luật. 
Điều 51, Hiến pháp nước ta đã có quy định rõ “Các thành phần kinh tế đều là bộ phận cấu thành quan trọng của nền kinh tế quốc dân. Các chủ thể thuộc thành phần kinh tế bình đẳng, hợp tác và cạnh tranh theo pháp luật”.
Mặc dù VDB là ngân hàng vốn thuộc sở hữu Nhà nước còn OCB, Nam Á là ngân hàng cổ phần, nhưng đều phải được đối xử bình đẳng trước pháp luật. 
Công lý, không có sự phân biệt giữa Vốn thuộc Nhà nước và vốn cổ phần, cho nên việc ra phán quyết của Tòa án phải bảo đảm tính công bằng và chỉ tuân theo pháp luật.  
Xin cảm ơn ông!

Đọc thêm

Xây dựng chính sách cho chuyển đổi xanh

Ảnh minh họa
(PLVN) - Chuyển đổi xanh là xu thế của toàn cầu. Dự báo và nắm bắt xu thế tất yếu này, Bộ Chính trị từng có nhiều nghị quyết quan trọng. Ngay từ cách đây 10 năm là Nghị quyết số 24-NQ/TW về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; cách đây 4 năm là Nghị quyết số 55-NQ/TW về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến 2030, tầm nhìn đến 2045.

Thách thức nuôi trồng thủy sản trên biển

Là địa phương có nhiều thế mạnh về nuôi biển, song năm 2023, diện tích nuôi biển của Quảng Ninh mới đạt 10.200ha. (Ảnh: baoquangninh.com.vn)
(PLVN) - Với tiềm năng nuôi biển khoảng 500.000ha, Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản (NTTS) trên biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 mới đưa ra mục tiêu khiêm tốn 280.000ha đến năm 2025 và 300.000ha vào năm 2030. Thế nhưng, số liệu kỳ vọng diện tích nuôi biển đến hết năm 2023 mới đạt 85.000ha…

“Điểm nghẽn” nhận thức về phát triển bền vững khu công nghiệp

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Có tới 50% khu công nghiệp (KCN) chưa nghe đến khái niệm KCN phát triển bền vững (PTBV), chỉ có 30% có nghe hiểu về khái niệm KCN sinh thái. Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đang có “điểm nghẽn” về nhận thức, xây dựng chính sách, quản trị của các KCN liên quan đến việc PTBV.

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1
(PLVN) - Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1 được khởi động  trên cơ sở Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Nhật Bản lên “Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới” và kết quả triển khai thực hiện 8 giai đoạn của Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong suốt 20 năm qua.

Tầm nhìn đường sắt tốc độ cao

Ảnh minh họa
(PLVN) - Theo Kết luận 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2045; đặt mục tiêu đến 2025 hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) Bắc - Nam và khởi công trước 2030. Các đoạn ĐSTĐC Hà Nội - Vinh và TP HCM - Nha Trang được ưu tiên khởi công trong giai đoạn 2026 - 2030; phấn đấu hoàn thành toàn tuyến ĐSTĐC Bắc - Nam trước 2045.

Công trường đường dây mạch 3 bộn bề khó khăn

Chủ tịch HĐTV EVN sát sao kiểm tra tiến độ thi công đường dây mạch 3. (Ảnh: EVN) .
(PLVN) - Chỉ còn vài ngày nữa là đến cột mốc mục tiêu đầu tiên của dự án đường dây mạch 3 đưa điện ra Bắc (hoàn thành đúc móng toàn tuyến vào ngày 30/3) nhưng khối lượng công việc vẫn còn bộn bề. Chủ đầu tư cũng như các Bộ, ngành liên quan vẫn đang dốc toàn lực thực hiện dự án này.

Hai dự án đường dây 500kV qua miền Trung nguy cơ 'trượt' tiến độ

Đoạn Quảng Trạch - Thanh Hóa do CPMB quản lý dự án mới chỉ hoàn thành được 91/663 vị trí móng.
(PLVN) - Hạn chót hoàn thành việc đúc móng cột của Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối ấn định là ngày 31/3/2024, nhưng đến nay tỷ lệ hoàn thành việc đúc móng tại hai cung đoạn do Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Trung (CPMB) quản lý mới chỉ được... hơn 10%.

VIPFA và thách thức lôi kéo dự án tỷ đô công nghệ cao

Hướng tới phát triển một hệ thống KCN sinh thái, xanh và bền vững. (Ảnh: VGP).
(PLVN) - TS. Phan Hữu Thắng, tân Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp (KCN) Việt Nam (VIPFA) cho biết, mục tiêu của VIPFA là cùng cơ quan quản lý nhà nước xây dựng và hoàn thiện chính sách, sao cho vừa dễ quản lý, vừa tạo điều kiện cho DN hoạt động. “Thách thức của chúng ta là phải làm sao lôi kéo được dự án tỷ đô công nghệ cao” - Chủ tịch VIPFA nhấn mạnh.

Miền Trung sắp có cảng nước sâu đón tàu 100.000 tấn

Phối cảnh dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy. (Ảnh: quangtri.gov.vn)
(PLVN) - Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (Quảng Trị) đang được khởi động trở lại. Đây là dự án cảng nước sâu có tổng mức đầu tư hơn 14.000 tỷ đồng, sau khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ tạo thêm sức bật cho kinh tế biển khu vực miền Trung.

VNDirect bị tấn công, HNX tạm thời ngắt kết nối giao dịch

Thông báo trên trang web của VNDirect
(PLVN) - Hệ thống Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect bị tấn công từ 10h sáng chủ nhật, ngày 24/3, đến sáng 25/3 vẫn chưa khắc phục được, Sở Giao dịch chứng khoán (GDCK) Hà Nội (HNX) thông báo tạm thời ngắt kết nối giao dịch với công ty chứng khoán này…