Tại buổi kiểm tra, ông Mai Tiến Dũng cho biết, hiện nay tỉ lệ các lô hàng xuất nhập khẩu phải kiểm tra chuyên ngành tại giai đoạn thông quan lên tới 30-35% và Nghị quyết 19 của Chính phủ đã yêu cầu phải kéo giảm xuống còn 15%. “Thủ tướng đặt vấn đề cắt giảm chi phí không chính thức và chính thức, năm 2017 là năm giảm chi phí cho doanh nghiệp. Theo đó, phải quyết tâm cắt bỏ các giấy phép, thủ tục không cần thiết”, Bộ trưởng Dũng nói.
Cũng theo Bộ trưởng Dũng, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương thống kê, hiện có khoảng 100.000 mặt hàng phải kiểm tra chuyên ngành. Mỗi năm doanh nghiệp phải bỏ ra 28,6 triệu ngày công và 14.300 tỷ đồng chi phí cho kiểm tra chuyên ngành. Trên thực tế, hiện còn rất nhiều thủ tục chồng chéo, trong số các lô hàng phải kiểm tra chuyên ngành, có tới 58% phải thực hiện 2-3 lần thủ tục kiểm tra, khiến chi phí cho doanh nghiệp tăng lên.
“Bên cạnh đó, hiện nay nhiều bộ vẫn còn độc quyền trong đánh giá sự phù hợp. Nhiều hàng hóa nhập khẩu của các nhà sản xuất hàng đầu thế giới nhưng chúng ta vẫn kiểm tra chuyên ngành và kiểm tra theo cách thủ công. Có tình trạng bộ chỉ giao 1 cơ quan trên cả nước thực hiện giám định khiến chi phí cho doanh nghiệp đội lên rất lớn do phải vận chuyển hàng từ Bắc vào Nam, từ Nam ra Bắc chỉ để kiểm tra, giám định”, ông Dũng nêu thực tế và cho biết, trong việc kiểm tra hiện đang áp dụng thì hình thức thủ công là chính, kết nối công nghệ thông tin giữa các cơ quan còn hạn chế, chưa áp dụng quản lý rủi ro. Do đó, kiểm tra rất nhiều nhưng tỉ lệ phát hiện vi phạm rất thấp, chỉ khoảng 0,1%.
Dẫn chứng cho việc kiểm tra quá nhiều, ông Dũng cho biết, theo Tổng cục Hải quan, thủ tục kiểm tra chuyên ngành chiếm tới 50% thời gian thông quan, nhiều lô hàng Hải quan kiểm tra rồi nhưng không thông quan được, thậm chí 3 tháng sau bộ chuyên ngành mới tới kiểm tra, nay một thủ tục, mai một thủ tục. “Khi kiểm tra thì hôm nay yêu cầu một thủ tục, mai một thủ tục cho nên có những lô hàng nằm ở cửa khẩu 3, 4 tháng là bình thường, trong khi quy định 15 ngày, có mặt hàng 30 ngày”, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ nêu rõ.
Về tình trạng các bộ, ngành cố tình làm khó doanh nghiệp thông qua các quy định, ông Dũng cho biết: “Nhiều việc chúng ta vẫn “cài cắm” giấy phép như một điều kiện kinh doanh không hợp lý, không đúng quy định. Hoặc có bộ ra văn bản không phải thông tư nhưng yêu cầu này kia, tạo ra điều kiện, rào cản khác biệt”. Ông nêu ví dụ: Một mặt hàng nguyên liệu socola cần 13 loại giấy phép, trong đó 12 nguyên liệu cần 12 loại giấy phép, cuối cùng phải xác nhận công bố thành phẩm. Hay mặt hàng sữa chua vừa phải kiểm dịch theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, vừa phải kiểm tra an toàn thực phẩm theo Bộ Y tế. Kén tằm, hạt hướng dương cũng phải hai bộ… Mà các bộ không bao giờ đi cùng nhau, đợi ông kia về rồi tôi mới đến kiểm tra, kiểm định. “Như vậy có hợp lý không? Tôi nghĩ doanh nghiệp làm lần đầu chắc mò mẫm đến hết đêm cũng không làm được, như vào rừng”, ông Dũng đặt câu hỏi và cho biết sau buổi làm việc, tổ công tác sẽ rà soát từng bộ, đi vào từng thủ tục, chứ không dừng lại chung chung, yêu cầu giải trình cụ thể, thủ tục nào cần, thủ tục nào không cần.
