Thông tin tại cuộc họp báo công bố kết quả kiểm toán chuyên đề việc huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng chống dịch COVID-19 và các chính sách hỗ trợ, đại diện KTNN cho biết, tổng nguồn lực đã huy động đến 31/12/2021 là 376.217 tỷ đồng, ngoài ra ngân sách nhà nước (NSNN) còn hỗ trợ các địa phương 142.017,3 tấn gạo; tổng số phân bổ, sử dụng giai đoạn 2020-2021 là 351.177 tỷ đồng. Cơ bản nguồn lực toàn xã hội (chủ đạo là nguồn lực Nhà nước) đã được phân bổ, các đơn vị quản lý, sử dụng kịp thời, phục vụ đắc lực cho công tác phòng, chống dịch.
Bên cạnh kết quả quan trọng đã đạt được, ngoài những sai phạm, tiêu cực đã và đang được các cơ quan chức năng tập trung, quyết liệt xử lý theo quy định của pháp luật, qua kiểm toán chuyên đề này cho thấy còn nhiều hạn chế, tồn tại trong: Công tác huy động, phân bổ nguồn lực; quản lý và sử dụng các nguồn lực phòng, chống dịch; công tác quản lý, sử dụng máy móc, trang thiết bị y tế, thuốc, vật tư, sinh phẩm khác; việc tiếp nhận và sử dụng các nguồn viện trợ, tài trợ bằng tiền; về thu dịch vụ xét nghiệm; về công tác hỗ trợ...
Đơn cử như: Chi hỗ trợ cho lực lượng tuyến đầu chống dịch trùng đối tượng, không đúng đối tượng, không đúng định mức, không đúng quy định 79,7 tỷ đồng; chứng từ thanh toán chưa đầy đủ theo quy định 17,5 tỷ đồng; chưa chi trả kịp thời kinh phí cho lực lượng tuyến đầu chống dịch 18,2 tỷ đồng, kinh phí cho các đoàn công tác hỗ trợ địa phương 113,5 tỷ đồng.
Một số bộ, ngành, địa phương cho thấy còn tình trạng chi cách ly y tế trùng đối tượng, không đúng đối tượng, không đúng định mức, không đúng quy định 6,4 tỷ đồng; chứng từ thanh toán chưa đầy đủ theo quy định 26,9 tỷ đồng; chi trả cho các đối tượng cách ly y tế chưa kịp thời 3,3 tỷ đồng.
Về thanh quyết toán chi phí khám chữa bệnh với NSNN, KTNN cho biết, một số bệnh viện chi trùng, chưa đúng quy định 1,4 tỷ đồng; quyết toán với NSNN một số khoản chi chưa phù hợp; chưa quyết toán được với NSNN (số tạm xác định là 1.575 tỷ đồng); chi vượt định mức, sai nguồn, không đúng dự toán, không bảo đảm quy định 30,1 tỷ đồng; chưa đủ hồ sơ quyết toán là 7,8 tỷ đồng; một số đơn vị còn gặp vướng mắc liên quan đến việc thanh toán chi phí khám chữa bệnh đối với người bệnh không có nhân thân, thông tin cá nhân,… và việc tách bạch nguồn chi trả khám chữa bệnh giữa NSNN, bảo hiểm y tế và người bệnh.
UBMTTQ các cấp chưa phân phối, sử dụng kịp thời các khoản hỗ trợ dẫn đến tồn quỹ cuối năm lớn (chiếm 35% kinh phí huy động); một số UBMTTQ cấp huyện chưa nộp kịp thời nguồn huy động về UBMTTQ tỉnh; sử dụng nguồn ủng hộ Quỹ vaccine chuyển vào nguồn ngân sách địa phương là 127,1 tỷ đồng; một số nội dung chi chưa có văn bản trao đổi, thống nhất với Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch COVID-19 của địa phương 14,8 tỷ đồng; chi chưa đúng nội dung và đối tượng hỗ trợ theo quy định 33,3 tỷ đồng; được phân bổ kinh phí mua sắm thiết bị, vật tư y tế hoặc hỗ trợ cho các lực lượng tham gia phòng, chống dịch nhưng còn sử dụng sang việc khác 14,9 tỷ đồng; hoặc không thực hiện được phải hoàn trả kinh phí hỗ trợ. MTTQ một số tỉnh chưa nộp về Trung ương 50% số kinh phí huy động 12,2 tỷ đồng; chưa trích nộp 80% số ủng hộ phòng, chống dịch COVID-19 về Quỹ vaccine theo quy định 618 tỷ đồng.
Một số cơ sở y tế thu cao hơn mức quy định của Bộ Y tế số tiền 58,7 tỷ đồng; chưa kịp thời điều chỉnh đơn giá theo các quy định dẫn đến thu cao hơn 2,2 tỷ đồng; sử dụng kit test mua từ nguồn ngân sách phục vụ chống dịch hoặc được phân bổ, tài trợ để thực hiện hoạt động dịch vụ là 27 tỷ đồng; chưa thực hiện thu dịch vụ xét nghiệm theo thực thanh, thực chi mà thực hiện theo đơn giá ban hành trước đó của Bộ Y tế hoặc HĐND tỉnh, số tiền 56,4 tỷ đồng; thu dịch vụ xét nghiệm không đúng đối tượng quy định 15,3 tỷ đồng; thu của người bệnh các chi phí sẽ được NSNN quyết toán liên quan đến việc lấy mẫu, trả kết quả xét nghiệm 3 tỷ đồng...
Về các chính sách hỗ trợ, KTNN chỉ ra việc thực hiện còn chậm, thậm chí nhiều chính sách còn thực hiện sai. Đơn cử, việc thực hiện chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 01/7/2021 và các văn bản có liên quan, kinh phí đã thực hiện giải ngân 13.964,6 tỷ đồng, đạt 52,4% so với dự kiến (13.964,6 tỷ đồng/26.251 tỷ đồng), ngoài nguyên nhân khách quan, còn do chính sách bất cập, chậm được sửa đổi, bổ sung dẫn đến người dân chậm được tiếp cận, thụ hưởng chính sách; chưa bao quát hết đối tượng, chưa phù hợp thực tiễn, chưa rõ ràng, do đó hạn chế sự tiếp cận của người dân, người sử dụng lao động với chính sách; một số địa phương chi hỗ trợ trùng, không đúng đối tượng, quy định 106,8 tỷ đồng, hồ sơ không đảm bảo 25,7 tỷ đồng, chi trả thiếu, chưa kịp thời 6.783 tỷ đồng...
Về các chính sách hỗ trợ của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, KTNN chỉ ra rằng, việc ban hành một số chính sách hỗ trợ và hướng dẫn thực hiện còn chậm, chưa kịp thời; nội dung chính sách chưa linh hoạt với diễn biến thực tế dịch. Tại một số đơn vị còn chi trùng, không đúng đối tượng, định mức 1,3 tỷ đồng; hồ sơ chi “3 tại chỗ” chưa có văn bản đề xuất của doanh nghiệp và xác nhận của chính quyền địa phương 4,4 tỷ đồng.
Bên cạnh đề xuất chấn chỉnh công tác huy động, phân bổ, quản lý, sử dụng các nguồn lực phòng, chống dịch, KTNN kiến nghị xử lý tài chính 3.431,2 tỷ đồng và xử lý khác 3.358,5 tỷ đồng.
