Thạch Hãn – mồ hôi của đá

Thả hoa đăng tri ân các anh hùng, liệt sỹ trên dòng sông Thạch Hãn.
Thả hoa đăng tri ân các anh hùng, liệt sỹ trên dòng sông Thạch Hãn.
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Thạch Hãn là tên dòng sông nổi tiếng của đất lửa Quảng Trị, dòng sông gắn với lịch sử bi tráng, hào hùng của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Theo chiết tự chữ Hán, Thạch là đá, Hãn là mồ hôi. Nhưng không chỉ là mồ hôi của đá, sông Thạch Hãn còn là tuổi thanh xuân, là xương máu và nước mắt của bao lớp cha anh ngã xuống vì độc lập tự do của dân tộc... 

Con sông chính là chuyến đò, vận vào mình định mệnh Sơn Hà. Bao lớp cha anh nằm xuống cho đất nước trường sinh.

Mang lời nguyền từ thưở khai sinh, cái định mệnh nghiệt ngã...

…chờ một ngày, một ngày - máu hòa mồ hôi! 

1. Thạch là đá, Hãn là mồ hôi. Thạch Hãn có nghĩa đá toát mồ hôi tạo thành dòng, và con người cắt lên da thịt mình cho máu chảy vào sông. Máu và mồ hôi hòa vào sông Thạch Hãn. Huyền thoại và lịch sử, tưởng là xa lắm, nhưng sao ở đây khéo sắp đặt đến kỳ lạ. Có phải là tiên tri cho số mệnh Quảng Trị, oằn vai gánh chịu cái éo le của trời đất núi sông Việt Tộc!

Rồi một ngày có chuyến đò Thạch Hãn… “Dòng sông không đứng yên và chuyến đò không dừng lại”. Khách ngược dòng hay xuôi nguồn rồi thủy chung cũng một lòng như sông.

Đi, thế cũng có nghĩa là trở về. Khởi điểm chính là nơi để kết thúc.

2. Một ngày của mùa hè 1979, lần đầu tôi đặt chân xuống chuyến đò Thạch Hãn… về nương mình đất Am xưa. Đó là núi rừng Ái Tử, đồi thị Ba Gò, có Am Tịnh Độ của sư tổ Chí Khả. Am Tịnh Độ mặt hướng về phía Đông Nam nhìn ra Bàu nước, nơi bầy Voi thường về tắm mình đùa giỡn. Hơn 500 năm trước Chúa Nguyễn Hoàng cũng chọn nơi này, lập ra Dinh Ái Tử.

Thế trường chinh đi mở đất Phương Nam từ đấy khởi cuộc. Đất thiêng thế mạnh cho mạch sống tồn sinh. Nằm giữa hai con sông: Ái Tử và Thạch Hãn là vùng đất yên nghỉ của tổ Chí Khả và chúa Nguyễn Hoàng. 

Soi mình xuống dòng sông Hãn, núi Mai Lĩnh cô độc chứng kiến bể dâu. Sông Vĩnh Định cũng nặng mình ngang qua bao chiến chinh đổi thay. 

Dừng chân bên bến sông Vĩnh Định vui miền thôn dã ruộng đồng chân quê hương lúa rạ đất cha, tôi chọn Am Thụy Ứng tiếp bước hóa duyên. Tiếng vọng của tiền nhân lời non nước khôn nguôi. Mạch nguồn tự ngàn năm dẫn dắt. Đỉnh Trường Sơn gió cuộn băng ngàn hun hút thế mà lời người tử trận vẳng lại nơi đây.

Am Thụy Ứng thành hình, như lời nguyện đủ lớn tự đất trời hóa hiện. Chúng tôi phát tâm cầu siêu thoát cho vong linh Anh Hùng Liệt Sĩ hàng tháng tại hai nghĩa trang Quốc gia: Trường Sơn và Đường 9. Đã hơn 10 năm qua rồi, ròng rã hàng tháng, đúng 2 giờ chiều ngày mùng 8 là chúng tôi có mặt ở hai nghĩa trang, phụng lễ cầu kinh cho hương hồn các anh. 

Con sông chính là chuyến đò, vận vào mình định mệnh Sơn Hà. Bao lớp cha anh nằm xuống cho đất nước trường sinh.

Tâm nguyện nối tâm nguyện, người tiếp người lớp lớp về nơi mảnh đất này trong mùa tháng 7 là cùng nhau gởi vào dòng sông lời nguyện cầu: Âm siêu, Quốc thái Dân an! Từ tấm lòng thắp sáng ơn sâu tình người gởi gắm yêu thương nâng niu! Tay chuyền tay hơi ấm tạo dựng tươi sáng cho tương lai sống còn!

3. Dòng Thạch Hãn lao xao giờ đây thật bình yên. Hai bên bờ hiền lành với vài con thuyền nhỏ. Cổng thành cổ cũng mang vẻ trầm ngâm. Nhưng đâu đó trong một chiều không gian quanh đây, ký ức về một mùa hè đỏ lửa, về những ngàn vạn con người trên khoảng đất hơn hai cây số thành cổ và dòng Thạch Hãn vẫn thấm đẫm. Dư âm của nỗi đau vẫn còn mạnh mẽ cho dù thời gian ngày một lùi xa và hòa bình, sự bình yên đã về trên mảnh đất này. Những nỗi đau từ trong tâm thức, cần được chữa lành bằng tâm thức.

Như một đứa trẻ bị vấp ngã, khi người mẹ đến hôn lên nơi vết thương, đứa bé liền cảm thấy đỡ đau hơn. Và khi được mẹ ôm vào lòng, nựng nịu và vỗ về, ta sẽ không còn sợ hãi, vết thương cũng như được băng lại bằng sự có mặt của mẹ, của tình thương và lòng xót xa muốn được sẻ chia. Mọi nỗi đau khác cũng vậy, luôn cần được thấu cảm, được sẻ chia bằng tình thương. Những mất mát âm thầm như nỗi đau bởi chiến tranh là nỗi đau vô hình trong tâm thức, phải được chữa trị bằng sự hiểu biết và tình thương sâu sắc.

Phương thuốc ấy có sẵn trong dòng chảy tâm linh dân tộc Việt từ ngàn đời, hun đúc nên bởi nếp sống đạo Phật. Mở lòng để đón nhận là ta có được. Ta cũng nhận ra sự chữa trị có trong chính ta. Như khi ta tin ở Mẹ, tin rằng ta và Mẹ là một, niềm tin có tự khi ta còn là một bào thai gắn liền với Mẹ. Nên tình thương và sự hiểu biết của Mẹ có thể truyền lại cho ta. Những thực tập chuyển hóa trong Đạo Phật, giúp ta mở lòng ra và tu học ta có thể nhận ra được lòng từ và trí tuệ trong ta.

Không phải bởi một sự trỗi dậy của một nỗi cảm thương nhất thời, đó là tâm tình mong muốn được sẻ chia và thấu cảm được những mất mát tận cùng của quê hương. Những linh hồn tuổi chưa tròn đôi mươi, những người mẹ mất con, kẻ đi người ở, đau đáu nhớ tưởng, đau đáu những day dứt biết bám víu vào đâu? Chỉ có nhờ Phật lực gia trì, nhờ có sức mạnh nơi tình thương sâu rộng và sự thấu cảm chúng ta mới có thể tạo nên những biến chuyển trong tâm thức ngàn đời. Đó là dòng năng lượng lành của núi sông, của quê hương, của tình thương từ tấm lòng tri ân sâu sắc. 

Những lời kinh tiếng kệ cất lên từ trái tim ròng rã hơn 10 năm qua cùng tấm lòng của hàng ngàn người con dân tộc thành kính, mang theo tình thương và lòng biết ơn đến cha anh chính là phương thuốc để chữa lành dần những vết thương nơi tâm thức. 

4. Tôi được nghe nhiều lớp trẻ ngày nay hồn nhiên cười nói mình không theo đạo nào, là vô đạo. Tôi cũng được nghe nhiều những bài báo đưa tin về sự thiếu hiểu biết lịch sử trong những kỳ thi chuyển cấp của các em nhỏ mỗi năm…

Rất nhiều, rất nhiều những vấn đề nan giải trong xã hội chúng ta đang sống hôm nay. Nhưng tôi có lòng tin ở dân tộc mình, ở những người anh chị em và lớp trẻ. Chúng sẽ có thể thiếu hụt ở một góc nhìn nào đó trong sự hiểu biết về lịch sử, sách vở hay những khái niệm. Tuy nhiên, những gì là hồn cốt dân tộc, là tinh hoa nguồn cội đã bao đời gầy dựng sẽ mãi còn trong dòng chảy tâm thức của mỗi người con Việt. Mỗi một ý niệm lành khởi lên, mỗi một hành động đẹp được chung tay vun tạo sẽ khơi nguồn cho dòng chảy mãi bất tận.

Tình yêu thương và sự thấu cảm, những tâm niệm chân thành khi khởi lên và hóa thành hành động sẽ trở thành sức mạnh chuyển hóa tâm thức và chữa lành được tất cả những vết thương.. 

Dù đó là vết thương lớn và rất nhiều đớn đau như vết thương của chiến tranh… 

* Tựa bài do XLPL đặt lại.

Đọc thêm

Bình minh nơi ven trời Tây Bắc

Đường phố Lai Châu rợp cờ hoa chào đón ngày lễ lớn.
(PLVN) - Ở nơi ấy… cuối trời Tây Bắc, có một tỉnh trẻ, một thành phố trẻ đang lặng lẽ vượt lên những khó khăn, những cách trở xa xôi, của đá tai mèo, thiên tai, mưa lũ, nghèo đói và lạc hậu… để xây dựng lên một thành phố nên thơ, một tương lai rộng mở. Ấy là Lai Châu, là “trái tim Tây Bắc” như nhà thơ Trần Mạnh Hảo đã khắc họa trong bài thơ “Gửi Lai Châu”.

Mùa tựu trường, bình về những điểm 10 môn Văn

(ảnh minh họa).
(PLVN) - Dù vẫn còn hãn hữu, có thể nói là đếm trên đầu ngón tay nhưng các kỳ thi Tốt nghiệp THPT vừa qua đã xuất hiện những điểm 10 môn Ngữ Văn. Điều này liệu có bình thường? PLVN ghi nhận một số ý kiến bình giải về câu chuyện này.

Tư pháp Hà Tĩnh: Tiên phong trong công tác đỡ đầu xây dựng Nông thôn mới

Ông Lê Viết Hồng - Giám đốc Sở Tư pháp Hà Tĩnh làm việc với xã Hương Bình huyện Hương Khê về công tác đỡ đầu xã xây dựng nông thôn mới.
(PLVN) - Tính từ năm 2010 đến nay, Sở Tư pháp Hà Tĩnh đã thực hiện đỡ đầu, góp phần cùng với chính quyền và nhân dân nhiều địa phương trên địa bàn Hà Tĩnh đạt chuẩn về dịch nông thôn mới. Sở Tư pháp được tỉnh Hà Tĩnh đánh giá là đơn vị tiêu biểu trong việc giúp địa phương đẩy nhanh tiến độ xây dựng nông thôn mới.

Chung niềm tin chiến thắng dịch bệnh

Các ca sĩ biểu diễn phục vụ hơn 10 ngàn bệnh nhân tại Bệnh viện dã chiến số 3 và số 6 TP HCM.
(PLVN) - Gần hai năm qua, các văn nghệ sĩ từ Bắc chí Nam không chỉ “cháy” hết mình trong mỗi sáng tạo nghệ thuật, góp sức trong cuộc chiến chống Covid-19 mà còn không quản ngại khó khăn, điều kiện dịch bệnh, sẵn sàng góp công, góp của tham gia các hoạt động tình nguyện hỗ trợ người dân vùng dịch.

Cần quy hoạch, phát triển Đồng bằng sông Cửu Long theo hướng thuận thiên

(ảnh minh họa).
(PLVN) - Bà Carolyn Turk, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam cho rằng Nghị quyết 120/NQ-CP thực sự mang tính đột phá, đánh dấu sự thay đổi từ cách tiếp cận mang tính phòng vệ thụ động đối với biến đổi khí hậu chuyển sang hướng tới mô hình “chủ động thích ứng với thiên nhiên”.

Nhiều doanh nghiệp muốn tự chủ chống dịch, tự chủ sản xuất

Một khu nhà xưởng mới được doanh nghiệp cải tạo để sản xuất 3 tại chỗ.
(PLVN) - Thay vì đối tượng bị kiểm soát dịch bệnh, các doanh nghiệp bày tỏ mong muốn được cùng nhà nước tham gia chống dịch ngay chính tại doanh nghiệp của mình, được tự chủ sản xuất, chủ động đăng ký và chịu trách nhiệm với hoạt động sản xuất và lưu thông hàng hóa của mình…

Khi nông dân lên sàn… thương mại điện tử

Người nông dân live stream bán vải tại vườn.
(PLVN) - Mùa dịch, các phương thức mua bán truyền thống không còn phát huy tác dụng. Thương mại điện tử lên ngôi khiến cho kế hoạch đưa nông dân lên sàn thương mại điện tử hiện thực hơn bao giờ hết…

Quảng Ninh: Hiệu quả từ công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng

Ông Nguyễn Xuân Ký, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ninh tại Hội nghị quán triệt, triển khai chương trình kiểm tra, giám sát, thanh tra năm 2020.
(PLVN) -  Thực tiễn cách mạng nước ta đã chứng minh, kiểm tra, giám sát là chức năng lãnh đạo của Đảng, một khâu quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, nhất là trong điều kiện Đảng lãnh đạo chính quyền, lãnh đạo toàn xã hội. Nhận thức được tầm quan trọng đó, tỉnh Quảng Ninh đã luôn chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng đồng bộ, sáng tạo, triển khai diện rộng nhưng không chồng chéo, đảm bảo chất lượng, hiệu quả.

“Bí quyết” giữ vững địa bàn an toàn, duy trì đà tăng trưởng

Quảng Ninh quyết giữ địa bàn an toàn, duy trì đà tăng trưởng.
(PLVN) - Mặc dù là địa bàn có nguy cơ lây nhiễm rất cao với cửa khẩu, sân bay, thành phố du lịch..., nhưng với những giải pháp được triển khai đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả trong phòng, chống dịch Covid-19, tỉnh Quảng Ninh vẫn giữ được địa bàn an toàn, duy trì đà tăng trưởng.

Biết ơn những điều bình thường bé nhỏ

(ảnh minh họa).
(PLVN) - Trước khi làm một người thành công, trí tuệ, trước khi bay cao, bay xa, hãy nhớ nằm lòng bài học để làm một người tử tế. Hãy biết ơn, biết yêu thương và trân trọng cuộc sống từ những điều bình thường, nhỏ bé...

Quảng Ninh trên hành trình vươn tới thương hiệu đẳng cấp quốc tế (Bài 4): Hội tụ “Thế và Lực” hướng tới thương hiệu đẳng cấp quốc tế

 Như một Việt Nam thu nhỏ, Quảng Ninh hội tủ nhiều kỳ quan thiên nhiên hiếm có. (Ảnh minh họa).
(PLVN) - Tầm nhìn dài hạn, quyết liệt trong chỉ đạo điều hành, tiên phong đổi mới trong nhiều lĩnh vực cùng những lợi thế so sánh mà thiên nhiên ban tặng là “thế và lực” để Quảng Ninh tự tin trở thành trung tâm kinh tế quan trọng của cả nước xứng tầm đẳng cấp khu vực và quốc tế.

Quảng Ninh trên hành trình vươn tới thương hiệu đẳng cấp quốc tế (Bài 2): Tiếp tục khẳng định vị trí dẫn đầu về cải cách hành chính

Ông Nguyễn Xuân Ký - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ninh.
(PLVN) - Tỉnh Quảng Ninh đã khẳng định vị trí dẫn đầu về chỉ số cải cách thủ tục hành chính trong nhiều năm, hướng tới một nền hành chính phục vụ, đây là lĩnh vực quan trọng góp phần khẳng định thương hiệu Quảng Ninh thân thiện và năng động trong mắt bạn bè trong nước, khu vực và quốc tế.

Quảng Ninh trên hành trình vươn tới thương hiệu đẳng cấp quốc tế (Bài 1): Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng phát triển bền vững

Thành phố Hạ Long khang trang, hiện đại hôm nay (ảnh: Báo Quảng Ninh).
(PLVN) - Thời gian vừa qua, Quảng Ninh đã thể hiện vai trò ở tầm cao hơn trong khu vực, cơ cấu kinh tế chuyển dịch phù hợp với xu thế chung của cả nước, phát triển theo hướng bền vững và hội nhập. Đây là một trong những bước đi bài bàn trong chiến lược dài hạn để Quảng Ninh sớm khẳng định thương hiệu phát triển bền vững trong nước và quốc tế.

Gói thầu EPC Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và 4: Công nghệ của Nhật Bản, châu Âu không đáp ứng được tiêu chí trong Hồ sơ mời thầu?

Gói thầu EPC Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và 4: Công nghệ của Nhật Bản, châu Âu không đáp ứng được tiêu chí trong Hồ sơ mời thầu?
(PLVN) - Tại gói thầu Thiết kế, mua sắm, xây dựng, lắp đặt, chạy thử và nghiệm thu (EPC) Nhà máy Điện Nhơn Trạch 3 và Nhơn Trạch 4 do Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam - CTCP (PV Power) làm chủ đầu tư, 2 nhà sản xuất tua-bin khí nổi tiếng thế giới là Mitsubishi Power và Siemens Energy còn không nộp hồ sơ do họ tự thấy rằng không đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật của Hồ sơ mời thầu. Vậy thực lực về công nghệ, kỹ thuật và năng lực của 2 nhà thầu này đến đâu mà lại như vậy?

Vì sao gói thầu EPC Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và 4 phải gia hạn thời điểm đóng thầu?

Vì sao gói thầu EPC Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và 4 phải gia hạn thời điểm đóng thầu?
(PLVN) - Ngày 6/8/2021 vừa qua, Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam - CTCP (PV Power) tổ chức lễ mở thầu Gói thầu thiết kế, mua sắm, xây dựng, lắp đặt, chạy thử và nghiệm thu (EPC) Nhà máy Điện Nhơn Trạch 3 và Nhơn Trạch 4 với trị giá lên tới hơn 1 tỷ USD. Gói thầu này được rất nhiều nhà thầu lớn trong và ngoài nước quan tâm, đã có đến 16 nhà thầu mua hồ sơ về nghiên cứu, chuẩn bị. Tuy nhiên đa số các nhà thầu đã không thể tham dự vì không đủ điều kiện, hoặc nếu có tham gia thì có thể bị loại ngay từ đầu...