Nội dung vụ án
Ngày 21/3/2019 bà Nguyễn Thị Khuyên (Sinh năm 1960, trú tại thôn 6, xã Long Bình, huyện Phú Riềng, Bình Phước) và bà Mai Thị Xuân (Sinh năm 1969, trú tại thôn 6, xã Long Bình) đã xảy ra xô xát, cãi cọ với nhau do tranh giành nơi bán hàng trước cửa nhà bà Xuân. Đây là khu chợ thuộc địa phận thôn 1 xã Long Bình.
Do bà Xuân không đồng ý cho bà Khuyên bán hàng trước cửa nhà mình mà lại cho người khác bán hàng nên bà Khuyên bực tức, chửi bới bà Xuân.
Được mọi người can ngăn nên bà Khuyên quay về nhà nhưng vẫn còn ấm ức, đem câu chuyện này ra kể với chị ruột mình là bà Nguyễn Thị Thu (Sinh năm 1944, trú tại thôn 6, xã Long Bình).
Khoảng 8h30 ngày 22/3/2019 bà Thu đem theo 01 con dao gọt hoa quả Thái Lan còn mới để trong túi xách tìm đến nhà bà Xuân. Khi thấy bà Thu đứng trước bàn bán thịt lợn trước cửa nhà cầm 01 miếng thịt lên xem, bà Xuân mời bà Thu mua thịt nhưng bà Thu nói “Tao không đến đây mua thịt, tao đến để hỏi tội mày” rồi vứt miếng thịt xuống dưới bàn.
Hai người bắt đầu xảy ra mâu thuẫn, lời qua tiếng lại xúc phạm lẫn nhau. Bà Thu rút con dao để sẵn trong túi ra chỉ vào mặt bà Xuân rồi nói “Mày có tin tao đâm chết mày không”, bà Xuân đáp lại “Tao thách mày đó”.
Khi thấy bà Thu cầm dao đi vòng qua đầu bàn bán thịt lợn tiến tới gần mình thì bà Xuân cũng cầm lấy 01 con dao chặt xương sẵn có trên bàn. Bà Thu cầm dao xỉa, đâm vào người bà Xuân còn bà Xuân cũng cầm dao lia qua lia lại vào tay bà Thu.
Do bị thương ở cả tay phải và bắp tay trái nên bà Xuân vừa khua dao vừa lùi dần vào trong sân nhà nhưng bà Thu vẫn tiến tới tấn công tiếp làm bà Xuân rơi con dao xuống sân.
Bị rơi mất dao, bà Xuân giơ tay chống đỡ nên bị đâm thêm vào bàn tay, ngón tay rồi mới túm được tay đang cầm dao của bà Thu. Trong khi bà Xuân đang đứng giằng co dao với bà Thu thì bà Khuyên chạy tới túm tóc, đấm nhiều lần vào gáy và đầu của bà Xuân và xô đẩy làm bà Xuân ngã xuống, nằm đè lên bà Thu ở tư thế bà Thu vẫn đang cầm dao trên tay.
Mọi người khu vực chợ chạy tới can ngăn, gỡ dao ra khỏi tay bà Thu rồi đưa bà Thu, bà Xuân đi bệnh viện sơ cấp cứu vết thương.
Theo bản kết luận giám định pháp y về thương tích của Trung tâm pháp y - Sở Y tế tỉnh Bình Phước thì tỷ lệ thương tích của bà Mai Thị Xuân là 7%, còn tỷ lệ thương tích của bà Nguyễn Thị Thu là 30%.
Ngày 30/7/2019 Cơ quan CSĐT Công an huyện Phú Riềng đã khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bà Mai Thị Xuân về tội “Cố ý gây thương tích” theo khoản 2 Điều 134 BLHS, khởi tố bà Nguyễn Thị Thu về tội “Cố ý gây thương tích” theo khoản 1 Điều 134 BLHS.
Là Luật sư bảo vệ quyền lợi cho bà Mai Thị Xuân, LS Lê Ngọc Hà (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho rằng mặc dù không cần thiết phải tách thành 02 vụ án, tuy nhiên Cơ quan CSĐT Công an huyện Phú Riềng vẫn quyết định tách vụ án trên đây thành 02 vụ án độc lập để từ đó việc điều tra vụ án bị kéo dài, việc truy tố, xét xử lộ rõ nhiều điểm bất cập, vi phạm thủ tục tố tụng, không đảm bảo được quyền lợi hợp pháp của đương sự trong vụ án.
Từ những lý do hoãn phiên tòa “bất thường”
Ngày 06/11/2019, TAND huyện Phú Riềng có Quyết định đưa vụ án Nguyễn Thị Thu “Cố ý gây thương tích” ra xét xử, ấn định lịch xét xử vào hồi 8h ngày 20/11/2019. Chấp hành lịch xét xử của Tòa án, bà Mai Thị Xuân cùng Luật sư đã có mặt đúng giờ tại hội trường xét xử, tuy nhiên đợi đến hơn 9h cùng ngày bà Đinh Thị Hải - Thẩm phán chủ tọa phiên tòa mới ra thông báo hoãn phiên tòa vì lý do “Hội thẩm nhân dân bận công tác đột xuất nên không thể xét xử được”.
Thẩm phán chủ tọa phiên tòa cũng ấn định thời gian mở lại phiên tòa vào hồi 8h ngày 28/11/2019.
Không đồng ý với lý do hoãn phiên tòa nêu trên, LS Lê Ngọc Hà cho rằng khi được lựa chọn tham gia phiên tòa Hội thẩm nhân dân phải có nghĩa vụ chấp hành Quyết định đưa vụ án ra xét xử của Tòa án, bố trí thời gian tham gia phiên tòa đúng ngày, giờ trong Quyết định. Trường hợp bận công việc khác không thể tham gia phiên tòa thì Hội thẩm phải báo cho Tòa án biết trước để có kế hoạch bố trí Hội thẩm dự khuyết khác tham gia phiên tòa, Hội thẩm đảm bảo không vắng mặt vì đã nhận lịch xét xử trước 15 ngày, không gây ra tình huống bị động, ảnh hưởng đến kế hoạch xét xử của Tòa án.
Đúng 8h ngày 28/11/2018, bà Mai Thị Xuân cùng Luật sư chấp hành lịch xét xử mới của Tòa án, đã có mặt tại hội trường xét xử nhưng thêm một lần nữa bà bà Đinh Thị Hải - Thẩm phán chủ tọa phiên tòa lại gây thất vọng khi đến 10h mới ra Quyết định hoãn phiên tòa vì lý do “Bị cáo Nguyễn Thị Thu vắng mặt vì lý do bất khả kháng do đang điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy …” thời gian mở lại phiên tòa vào ngày 25/12/2019.
Khi Luật sư đề nghị Thẩm phán chủ tọa phiên tòa cho sao chụp đơn xin hoãn phiên tòa của bị cáo Thu và các tài liệu kèm theo để xác định việc hoãn phiên tòa có đầy đủ căn cứ theo quy định tố tụng hay không thì vị Thẩm phán này dứt khoát từ chối, không cung cấp cho Luật sư.
Bà Mai Thị Xuân với tư cách người bị hại tỏ ra bức xúc và hoài nghi khi cả 02 lần tham gia phiên tòa bà đều chấp hành nghiêm chỉnh lịch làm việc của Tòa án, tuy nhiên không hiểu tại sao Tòa án lại không xét xử đúng lịch mà hoãn đi hoãn lại nhiều lần, gây khó khăn, mất thời gian đi lại cho bà và các đương sự khác.
Những “ưu ái đặc biệt” dành cho bị cáo
9h ngày 25/12/2019 phiên tòa xét xử bị cáo Nguyễn Thị Thu mới được diễn ra sau khi hoãn xét xử 02 lần. Bị cáo trình bày lý do bị ốm, mệt nên Hội đồng xét xử cho phép bị cáo Thu ngồi để tham gia tố tụng, trả lời các câu hỏi của Hội đồng xét xử. Tuy nhiên, theo phản ánh của LS Lê Ngọc Hà, mặc dù thấy chị Phạm Thị Ngọc là con gái của bị cáo Thu ngồi sát bên cạnh bị cáo trong suốt quá trình tố tụng tại phiên tòa nhưng Thẩm phán chủ tọa và đại diện Viện kiểm sát huyện Phú Riềng với vai trò giám sát hoạt động xét xử và tuân thủ pháp luật của những người tham gia phiên tòa vẫn không hề có ý kiến nhắc nhở gì.
Thậm chí trước khi bị cáo Thu trả lời một câu hỏi, chị Ngọc lại ghé tai bị cáo để hướng dẫn câu trả lời tạo lên một phiên tòa xét xử công khai nhưng thiếu minh bạch, có những ưu ái rõ ràng dành cho bị cáo.
Tại thời điểm Hội đồng xét xử tuyên án ngày 30/12/2019, trong khi tất cả mọi người trong hội trường cùng đứng dậy nghe Chủ tọa tuyên án thì bị cáo Thu vẫn được ngồi mặc dù sức khỏe bình thường, vẫn đi lại bình thường không phải ai dìu dắt hay phải ngồi xe lăn.
Ban hành một Bản án thiếu tính răn đe
Hội đồng xét xử đã chấp nhận toàn bộ đề xuất của đại diện VKSND huyện Phú Riềng, xử phạt bị cáo Nguyễn Thị Thu mức án 9 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, bồi thường thiệt hại về dân sự cho các chi phí cấp cứu, điều trị, phục hồi sức khỏe của bị hại Mai Thị Xuân 8 triệu đồng, không phải bồi thường tổn thất tinh thần cho bị hại.
Dù trước đó LS của người bị hại Mai Thị Xuân đã có những nội dung tranh luận nảy lửa chưa có hồi kết với đại diện Viện kiểm sát về những vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng của Cơ quan điều tra như sai phạm trong lập hồ sơ vụ án, nhiều Biên bản hỏi cung, Biên bản ghi lời khai là bản photocopy không có giá trị chứng cứ, có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm, áp dụng không đúng quy định của pháp luật, LS đề nghị trả hồ sơ điều tra bổ sung, giám định bổ sung tỷ lệ thương tích của người bị hại Mai Thị Xuân … nhưng đều không được chấp nhận.
Theo quy định tại điều 67 BLTTHS thì người thân thích của người bị buộc tội không được làm người chứng kiến các hoạt động tố tụng. Tuy nhiên trong vụ án này, trong quá trình Cơ quan điều tra huyện Phú Riềng lấy lời khai, hỏi cung bị can Nguyễn Thị Thu luôn có chị Phạm Thị Ngọc là con gái của bị can Thu tham gia cùng và còn ký tên trong các biên bản hỏi cung là việc làm thiếu khách quan, vi phạm quy định tố tụng.
Lời khai của người bị hại Mai Thị Xuân phù hợp với lời khai của nhiều người làm chứng khác còn cho thấy rõ vai trò đồng phạm của bà Nguyễn Thị Khuyên tham gia cố ý gây thương tích bằng hình thức dùng tay túm tóc bà Xuân, đấm nhiều lần vào đầu và gáy của bà Xuân tuy nhiên bà Khuyên không hề bị xử lý hình sự. Tài liệu điều tra về hành vi vi phạm pháp luật của bà Khuyên rất sơ sài, duy nhất chỉ có 01 biên bản làm việc trong hồ sơ vụ án.
Luật sư của người bị hại Mai Thị Xuân cho rằng Cáo trạng của VKSND huyện Phú Riềng đã bỏ sót không áp dụng 02 tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự của bị cáo Thu là “Phạm tội có tính chất côn đồ” và “Cố tình thực hiện tội phạm đến cùng” đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng, không cho bị cáo Thu được hưởng án treo như đề nghị của Kiểm sát viên.
“Phạm tội có tính chất côn đồ” là hành vi xử sự trái pháp luật của một người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự sẵn sàng dùng bạo lực để giải quyết mâu thuẫn, dùng tay chân hoặc hung khí nguy hiểm xâm phạm đến sức khỏe, tính mạng của người khác, thể hiện thái độ hung hãn, coi thường pháp luật - Luật sư Hà giải thích. Trong vụ án này, bị cáo Thu là người chuẩn bị sẵn hung khí (con dao Thái Lan dài 35cm, rộng 3cm) chủ động tìm đến gặp người bị hại Xuân, thậm chí là người rút dao ra trước tấn công.
Kèm theo hành động rút dao bị cáo Thu còn có lời nói đe dọa “Mày có tin tao đâm chết mày không” thể hiện thái độ hung hăng, bất chấp hậu quả, coi thường sức khỏe, tính mạng của người khác.
Theo Luật sư Hà, các hành vi nêu trên của bị cáo Thu đã thỏa mãn đầy đủ các yếu tố “Phạm tội có tính chất côn đồ” theo hướng dẫn bằng văn bản đang có hiệu lực pháp luật của ngành Tòa án, tuy nhiên Hội đồng xét xử vẫn không chấp nhận quan điểm này của Luật sư.
Theo nội dung vụ án, bị cáo Thu là người chủ động tấn công, cầm dao xỉa, đâm vào người bà Xuân trước. Do bị bị cáo Thu đâm dao trúng 02 tay bị chảy máu nên bà Xuân đi lùi dần vào trong sân nhà nhưng bà Thu vẫn tiến tới tấn công tiếp làm bà Xuân rơi con dao xuống sân.
Ở thời điểm người bị hại rơi dao xuống sân và đã bị thương nhiều vết ở tay bị cáo Thu hoàn toàn có khả năng dừng lại không tấn công tiếp tuy nhiên bị cáo vẫn tiến tới dùng dao chém thêm vào tay bị hại chứng tỏ ý chí cố tình phạm tội đến cùng của bị cáo. May mắn cho bị hại Xuân đã dùng tay túm được cổ tay cầm dao của bị cáo Thu và sau đó có người đến can ngăn giằng con dao trên tay bị cáo vứt ra ngoài, nếu không hậu quả xấu đến tính mạng của người bị hại hoàn toàn có thể xảy ra - Luật sư Hà phân tích.
Kết thúc phiên tòa sơ thẩm, bị hại Mai Thị Xuân bày tỏ sự thất vọng với phán quyết của Tòa án khi không chấp nhận bất cứ luận điểm nào của Luật sư bảo vệ quyền lợi cho bà. Bà Xuân cho biết Luật sư đã hướng dẫn bà nộp Đơn kháng cáo toàn bộ bản án nêu trên của TAND huyện Phú Riềng, đề nghị TAND tỉnh Bình Phước giải quyết lại vụ án theo trình tự phúc thẩm để đảm bảo tính công bằng, nghiêm minh của pháp luật.
Báo PLVN sẽ tiếp tục thông tin cho bạn đọc các diễn biến tiếp theo của vụ án.
