Một số kiến nghị về công cuộc phòng chống tham nhũng

Hình minh họa
Hình minh họa
(PLVN) - Công tác phòng chống tham nhũng vừa qua đã thu được kết quả rất khả quan. Nhiều vụ đại án đã được phanh phui; một số vụ án, vụ việc đặc biệt nghiêm trọng lâu nay được cho thuộc “vùng cấm”, “vùng nhạy cảm” đã được xử lý dứt điểm, nghiêm minh có tác dụng cảnh tỉnh, răn đe, phòng ngừa tham nhũng.

Xây dựng tổ chức chống tham nhũng ở cơ sở

Thành tích đó được toàn Đảng, toàn dân rất trân trọng, hoan nghênh và bước đầu lấy lại được lòng tin của nhân dân đối với Đảng. Tuy nhiên, phải thẳng thắn thừa nhận rằng kết quả đó còn khiêm tốn so với mong đợi của nhân dân. Để tiếp tục phát huy thắng lợi vừa qua, tiếp tục tấn công vào quốc nạn tham nhũng, rõ ràng, Đảng và Nhà nước ta còn nhiều việc phải làm. Theo đó cần tiếp tục khắc phục tình trạng “trên nóng dưới lạnh” vẫn còn tồn tại ở một số địa phương, bộ ngành. 

Đây có thể nói là căn bệnh trầm kha. Nhiều văn kiện của Đảng, Nhà nước, nhiều bài viết của các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các nhà khoa học, của những người tâm huyết với việc chống trì trệ, mong muốn đất nước phát triển mạnh mẽ đã đề cập đến vấn đề này song “chứng bệnh” này vẫn chưa được loại bỏ hoàn toàn. Chính điều này đã làm hạn chế nhiều Nghị quyết, chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước trong cuộc chiến chống tham nhũng, làm giảm lòng tin của quần chúng. Những hành vi đến cổng nhà cựu Phó Viện trưởng Viện KSND Đà Nẵng Nguyễn Hữu Linh “check- in” trong vụ ông này xâm hại bé gái trong thang máy… là biểu hiện thái độ tiêu cực, mất lòng tin của quần chúng và sau đó Nguyễn Hữu Linh đã bị khởi tố. Bởi vậy, hơn lúc nào hết, trên đà thắng lợi của cuộc chiến chống tham nhũng hiện nay, Đảng cần phát động cuộc chiến chống “bệnh” “trên nóng dưới lạnh”.

Để thực hiện chủ trương này cần tiến hành 2 việc sau đây: Phát động cuộc chiến chống tham nhũng, lãng phí trong toàn Đảng, toàn dân, xây dựng hệ thống tổ chức chống tham nhũng từ TƯ xuống cấp cơ sở. Cơ cấu tổ chức và thành phần bộ máy chống tham nhũng ở địa phương có thể gồm Bí thư đảng bộ địa phương, Trưởng cơ quan nội chính, cán bộ của cơ quan Công an, Tòa án, Quân đội, Viện kiểm sát, Thanh tra... (Ở cấp xã có hình thức chống tham nhũng riêng). Ở cấp xã, cuộc chiến này sẽ do cơ quan Phòng chống tham nhũng cấp huyện xác định cho từng xã, thị trấn trực thuộc, căn cứ vào tình hình thực tiễn của địa phương đó và theo những mục tiêu, nguyên tắc và mô hình chung. Bên cạnh đó cần xây dựng một văn bản riêng về tổ chức và hoạt động của Hệ thống cơ quan phòng chống tham nhũng này.

Tuy nhiên, ngoài Kế hoạch hoạt động, chế độ báo cáo, chế độ kiểm điểm, đánh giá, chấn chỉnh hoạt động trong toàn quốc và trong từng cấp, từng tổ chức…, cần lưu ý phải có cơ chế để huy động được toàn bộ các cơ quan trên vào cuộc và bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng trong từng vụ việc cụ thể. Đồng thời phải có chủ trương để những cán bộ đã nghỉ hưu có năng lực, có tâm huyết, tự nguyện tham gia vào hoạt động chống tham nhũng ở vị trí thích hợp.

Cần có cách nhìn mới về khái niệm tham nhũng

Bên cạnh đó để công tác phòng chống tham nhũng hiệu quả cần có cách nhìn mới đối với khái niệm tham nhũng: Từ trước tới nay, tham nhũng được quan niệm là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó để vụ lợi. 12 hành vi quy định trong Luật Phòng chống tham nhũng năm 2018 cũng thể hiện vụ lợi là dấu hiệu cơ bản của tội tham nhũng. Tuy nhiên, trong thực tiễn quản lý nhà nước hiện nay, tình trạng những người có chức vụ, quyền hạn thực hiện không đúng, không đầy đủ nhiệm vụ, công vụ không thể quy kết vì vụ lợi còn phổ biến. 

Cụ thể như thực hiện không đúng thời hạn do pháp luật quy định thường gặp trong công tác  cấp sổ đỏ, cấp giấy phép đăng ký kinh doanh, cấp bằng, cấp visa,…thậm chí cấp giấy khai sinh, khai tử… Thời hạn cấp sổ đỏ trước đây quy định khoảng 45 ngày, nay là 15 ngày kể từ ngày hoàn tất hồ sơ nhưng đến nay còn khoảng hơn 20% số mảnh đất chưa được cấp sổ đỏ lần đầu. Hay như tình trạng gây phiền hà, bức xúc cho người dân có vụ người cha xin giấy báo tử cho con bị chết vì tai nạn nhiều lần không được là một thí dụ… Hay việc lập biên bản vi phạm hành chính rồi, ra quyết định xử phạt hành chính rồi nhưng bỏ đấy để đối tượng tiếp tục vi phạm. Đây ít nhất là biểu hiện của sự thiếu trách nhiệm, xem thường kỷ luật công vụ và cũng có thể hiểu đó là tình trạng tham nhũng về quyền lực…

Với Luật Phòng chống tham nhũng năm 2018, lưới chống tham nhũng mới đã được trang bị để quét những hành vi vi phạm trên. Còn về thẩm quyền xử lý đối với vi phạm: Hiện nay một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tồn đọng đơn khiếu nại, tố cáo là cấp trên chuyển trả đơn về cấp dưới vì không đúng thẩm quyền. Những đơn thư có cả đơn gửi đúng trình tự, thủ tục; đơn bị gửi trả về vì bị cho là “né”, “đá” trách nhiệm. Điều này dẫn tới tình trạng tồn đọng đơn thư, gây bất lợi, phiền hà cho dân, tạo điều kiện cho cấp dưới lộng quyền, khiến kỷ luật công vụ lỏng lẻo…

Đối với việc phát hiện tham nhũng, hiện nay chúng ta chủ yếu dựa vào truyền thông, báo chí, đơn thư của công dân… Do đó, cơ quan phòng chống tham nhũng cần chủ động phát hiện tham nhũng bằng những phương thức khác như: Tiếp công dân, tiếp xúc cử tri… Những phương thức này nếu không phát hiện được vi phạm pháp luật phòng chống tham nhũng thì chí ít cũng là biện pháp răn đe rất có hiệu quả đối với những người thừa hành pháp luật mà tâm chưa trong sáng. Những vấn đề cần được đưa vào quy định trong pháp luật để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng.

Luật gia Nguyễn Văn Hoan

Đọc thêm

Trồng cây gai dầu có vi phạm pháp luật không?

Cây gai dầu - Ảnh: Internet
(PLVN) - Bạn đọc thắc mắc: "Quy định của pháp luật Việt Nam về việc trồng và làm các sản phẩm từ cây gai dầu như thế nào? Nếu được phép trồng thì thủ tục và quy định cụ thể ra sao?"

Điều cần lưu ý nếu quyết định thu phí cao tốc

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Dự thảo Luật Đường bộ mới nhất chuẩn bị để xin ý kiến đại biểu Quốc hội chuyên trách quy định thu phí sử dụng với phương tiện lưu thông trên cao tốc do Nhà nước đầu tư, sở hữu, quản lý và khai thác. Đó là các tuyến được đầu tư công và theo hình thức khác khi kết thúc hợp đồng đã chuyển giao cho Nhà nước.

Cẩn trọng với những hành vi gây hại cho đồng tiền

Những hành vi hủy hoại tiền Việt Nam trái pháp luật sẽ bị xử lý nghiêm. (Ảnh minh họa - Nguồn: Tuoitre.vn)
(PLVN) - Rải tiền cầu lộc, cúng tiền cô hồn, rải tiền đám ma xuống đường, làm bó hoa bằng tiền hay đốt tiền, xé tiền… những hành vi ấy đều vi phạm pháp luật, có thể bị phạt từ 10 đến 15 triệu đồng hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, tùy vào tính chất, mức độ của hành vi.

Bộ Công an: Một số nội dung người dân cần biết khi Luật Căn cước có hiệu lực

Thiếu tướng Phạm Công Nguyên, Cục trưởng Cục Pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp, Bộ Công an (Ảnh: BCA).
(PLVN) - Luật Căn cước sẽ có hiệu lực thi hành từ 01/7/2024, Bộ Công an đang chuẩn bị những điều kiện cần thiết để triển khai thực hiện Luật. Việc thu thập mống mắt, ADN sẽ được triển khai thực hiện như thế nào? Những ai sẽ cần đổi Thẻ Căn cước sau khi Luật có hiệu lực.. là những nội dung được giải đáp tại Họp báo Quý I/2024 do Bộ Công an tổ chức, chủ trì diễn ra vào sáng nay (26/3).

Dự thảo Luật Tổ chức TAND (sửa đổi): Đề xuất ghi âm, ghi hình phiên tòa phải được chủ tọa cho phép

Ảnh minh họa. Plo.vn
(PLVN) -  Tại dự thảo Luật Tổ chức TAND (sửa đổi), TAND tối cao đề xuất việc ghi âm lời nói, ghi hình ảnh tại phiên tòa, phiên họp chỉ được thực hiện khi chủ tọa cho phép. Trường hợp ghi âm, ghi hình ảnh người tiến hành tố tụng khác, người tham gia phiên tòa, phiên họp; phải được sự đồng ý của họ.

Thiên Đàng Quảng Ngãi: 9 lần gia hạn vẫn phơi nắng, phơi mưa

Hiện trường vụ khai thác cát trong khu du lịch Thiên Đàng. (Ảnh trong bài: Vân Anh)
(PLVN) - Dự án khu du lịch Thiên Đàng có diện tích hơn 100ha tại Khu kinh tế (KKT) Dung Quất (tỉnh Quảng Ngãi), từng được kỳ vọng là “cú hích” trong phát triển du lịch ven biển của Quảng Ngãi nói riêng và khu vực miền Trung nói chung. Thế nhưng, sau gần 20 năm đầu tư xây dựng, dự án dự kiến có tổng mức đầu tư gần 2.000 tỷ đồng trở nên hoang tàn.

Đề xuất Bí thư tỉnh uỷ được bố trí nhà ở công vụ ngang cấp Bộ trưởng

Ảnh minh họa.
(PLVN) -  Tại Dự thảo Quyết định về tiêu chuẩn, định mức nhà ở công vụ, Bộ Xây dựng đề xuất tiêu chuẩn nhà ở công vụ đối với cán bộ ở địa phương được bố trí nhà ở công vụ với hai loại hình: Nhà liền kề diện tích đất từ 200m2 đến 250 m2 hoặc căn hộ chung cư diện tích sử dụng từ 145 m2 đến 160 m2, định mức kinh phí tối đa trang bị nội thất đồ dời cho nhà liền kề và căn hộ chung cư công vụ này là 250 triệu đồng, tương đương với cấp Bộ trưởng.

Sở Tài nguyên và Môi trường Vĩnh Long: Yêu cầu Nhà máy xay xát lúa Thành Tiền khắc phục ô nhiễm

Nhà xưởng bao trùm bộ phận thải khí ra môi trường của Nhà máy đang được thi công. (Ảnh: Nguyễn Thuận)
(PLVN) - Đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Vĩnh Long thông tin, đầu tháng 3/2024, Sở phối hợp với địa phương làm việc với Nhà máy xay xát lúa Thành Tiền (ấp Hồi Thạnh, xã Xuân Hiệp, huyện Trà Ôn) về kết quả thực hiện các hạng mục của giấy phép môi trường, tiến độ thực hiện theo biên bản của Đoàn kiểm tra.

Thanh Hóa: Kết luận về một số vi phạm tại Sở Công Thương

Thanh Hóa: Kết luận về một số vi phạm tại Sở Công Thương
(PLVN) - Thanh tra tỉnh Thanh Hóa vừa công bố Kết luận số 336/KL-TTTH ngày 6/2/2024 về trách nhiệm việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ, quyền hạn trong quản lý, sử dụng tài sản công, ngân sách nhà nước; thực hiện công vụ của cán bộ, công chức trong giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ hành chính công cho cá nhân, tổ chức tại Sở Công Thương.

Thủ tục cấp thẻ căn cước cho trẻ em từ 1/7/2024

Công dân làm căn cước công dân gắn chip tại Hà Nội. (Ảnh: thanhnien.vn)
(PLVN) - Luật Căn cước 2023 lần đầu tiên quy định cấp thẻ căn cước cho trẻ em từ 1/7/2024. Trong đó, công dân Việt Nam dưới 14 tuổi sẽ được làm căn cước nếu có nhu cầu, từ đủ 14 tuổi trở lên bắt buộc phải thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước.

Sự việc sổ đỏ bị từ chối chỉnh lý biến động tại Tây Ninh: Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh đang kiểm tra, xác minh

Mỗi khi đến thăm đất, bà Hoa đều phải phá khóa, do liên tục bị người khác khóa cổng. (Ảnh: Tiến Dũng)
(PLVN) - Ông Trần Văn Lô, chuyên viên Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Tây Ninh (VPĐKĐĐ), người được VPĐKĐĐ cử làm việc với PLVN, cho biết VPĐKĐĐ đang cho kiểm tra, xác minh nội dung tố cáo trên của bà Hoa. “Hiện Phòng nghiệp vụ của VPĐKĐĐ đang thụ lý đơn của bà Hoa. Khi có kết quả, VPĐKĐĐ sẽ thông báo công khai”, ông Lô nói.