Học sinh Việt Nam: Làm gì để xóa “rào cản” Tiếng Anh?

Tiếng Anh vẫn là rào cản của nhiều người trẻ Việt Nam tại các diễn đàn quốc tế. (Ảnh minh họa)
Tiếng Anh vẫn là rào cản của nhiều người trẻ Việt Nam tại các diễn đàn quốc tế. (Ảnh minh họa)
(PLVN) - Theo bảng xếp hạng năm 2020 của Tổ chức giáo dục quốc tế EF Education First về chỉ số thông thạo tiếng Anh toàn cầu, Việt Nam xếp hạng 65 trong tổng số 100 quốc gia được khảo sát. Với chỉ số thông thạo tiếng Anh tụt từ hạng 52 của năm trước xuống hạng 65, tiếng Anh vẫn là rào cản với người Việt Nam nói chung và học sinh Việt Nam nói riêng.

Việt Nam “tụt hạng” thông thạo tiếng Anh

Tổ chức EF Education First vừa qua đã công bố bản báo cáo năm 2020 về chỉ số thông thạo tiếng Anh - EF English Proficiency Index (EF EPI), phân tích dữ liệu từ hơn 2,2 triệu người ở 100 quốc gia và vùng lãnh thổ không sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ mẹ đẻ. Hà Lan vẫn giữ được ví trí đứng đầu trong bảng kết quả, Đan Mạch và Phần Lan ở vị trí số 2 và số 3.

Các phát hiện đáng chú ý của báo cáo EF EPI 2020 gồm: Việt Nam xếp hạng 65 của năm nay trên tổng số 100 quốc gia và xếp thứ 13 trên 24 quốc gia trong khu vực Châu Á. Việt Nam xếp hạng cao hơn so với các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á như Indonesia (74), Campuchia (84), Thái Lan (89) và Myanmar (93).

Báo cáo cũng chỉ ra hiệu ứng mạng của tiếng Anh chưa bao giờ mạnh mẽ như hiện tại. Càng nhiều người sử dụng tiếng Anh thì ngôn ngữ này trở nên hữu ích cho các cá nhân, doanh nghiệp và quốc gia trong việc tiếp cận các nguồn lực và cơ hội. Kết quả của Việt Nam cho thấy nam giới có điểm bài kiểm tra cao hơn so với nữ.

Trước đó, khi phân tích phổ điểm môn tiếng Anh kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay, PGS Nguyễn Xuân Thành - Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học, Bộ GD-ĐT, nhận định ở những địa phương mà cả nhà trường và gia đình có sự quan tâm, đầu tư thì kết quả có khác biệt.

Ví dụ năm nay, TP. HCM tiếp tục dẫn đầu về môn ngoại ngữ với điểm trung bình gần 5,9 điểm, cao hơn năm ngoái; tiếp đến là Hà Nội và các tỉnh, thành khác như Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu, Nam Định và Hải Phòng. 

Ở chiều ngược lại, 15 địa phương có kết quả thi tiếng Anh trung bình dưới 4 điểm. Những địa phương ở nhóm thấp nhất năm nay cũng không gây bất ngờ, gồm các tỉnh miền núi phía bắc và Tây Nguyên, cụ thể là Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình, Cao Bằng, Bắc Kạn, Điện Biên, Tuyên Quang, Hậu Giang, Đắk Lắk, Đắk Nông…

Báo cáo của Bộ GD-ĐT về việc dạy học ngoại ngữ thời gian qua cho thấy việc triển khai chương trình ngoại ngữ mới ở giáo dục phổ thông còn nhiều khó khăn do đặc thù của các vùng miền, địa phương. Số lượng học sinh được học theo chương trình ngoại ngữ mới theo đúng thời lượng còn thấp, việc nâng cao chất lượng và số lượng giáo viên đạt chuẩn tại tất cả các địa phương còn hạn chế. Ngoài ra, việc triển khai các hoạt động khảo thí ngoại ngữ còn chưa đồng bộ...

Làm gì để xóa “rào cản”?

Thực tế, hàng năm, sau kỳ thi THPT, phổ điểm môn Tiếng Anh vẫn luôn đội sổ về phổ điểm, trong khi chúng ta có hẳn Đề án Ngoại ngữ quốc gia đã được phê duyệt đến năm 2025. Kỳ thi vừa qua, số lượng học sinh đạt điểm môn này dưới 5 là 63,13% và điểm trung bình môn tiếng Anh là 4,58 thấp nhất trong các môn thi THPT năm nay.

Lý giải về điều này, theo thông tin từ Đề án Ngoại ngữ quốc gia, TS. Vũ Thị Thanh Nhã - Trưởng Khoa Tiếng Anh, Trường Đại học Ngoại ngữ - ĐH Quốc gia Hà Nội cho biết, một nguyên nhân dẫn đến thực tế này là Chương trình môn tiếng Anh hệ 10 năm chưa được triển khai đại trà trên cả nước, nhiều địa phương chưa đủ điều kiện triển khai chương trình này.

Bên cạnh đó, đề thi có những câu hỏi khó nhằm mục tiêu phân loại thí sinh, giúp công tác tuyển sinh vào Đại học nên còn khá khó so với mặt bằng chung học sinh cả nước, đặc biệt với học sinh khu vực nông thôn, miền núi.

Ngoài ra, còn xảy ra thực tế là học sinh chỉ đạt mục tiêu không bị điểm liệt môn Tiếng Anh nên việc học lệch, chỉ tập trung học môn học sẽ xét tuyển đại học. Trong khi ngoại ngữ không giống như những môn khoa học khác, để cải thiện năng lực cần một quá trình lâu dài và bền bỉ.

Nhiều giáo viên cũng cho rằng, bấy lâu nay chúng ta tự đặt chuẩn chứ không theo chuẩn quốc tế. Giáo viên được đào tạo trong trường sư phạm theo chuẩn của Việt Nam. Tốt nghiệp sư phạm, giáo viên dạy ở trường phổ thông cũng theo chuẩn đánh giá của Việt Nam. Hơn nữa, ngoại ngữ là một môn kỹ năng chứ không phải chuyên về kiến thức. Nếu không thực hành thường xuyên, không có môi trường rèn luyện, kỹ năng sẽ ngày càng bị mai một. 

Những giáo sinh mới ra trường có thể có kỹ năng nghe, nói rất tốt nhưng sau vài năm giảng dạy các kỹ năng này bị mai một do chương trình phổ thông không có môi trường rèn luyện các kỹ năng này. Chương trình dạy chủ yếu là đọc hiểu và ngữ pháp. Điều này cũng có thể lý giải vì sao các chứng chỉ quốc tế như TOEIC, TOEFL chỉ được công nhận giá trị trong khoảng thời gian hai năm.

Bởi thế, lâu nay, trong khi chờ đợi các giải pháp của Bộ GD-ĐT để nâng cao chất lượng dạy và học môn Tiếng Anh, phụ huynh có điều kiện tìm giải pháp lo cho con em mình đi học thêm ở các Trung tâm Ngoại ngữ.

Học sinh tốt nghiệp THPT có thể đạt trình độ tiếng Anh chuẩn quốc tế chỉ là những con số rất nhỏ, khi ngoài môi trường tiếng Anh, cần nỗ lực của mỗi học sinh. Trong khi đó, không phải gia đình nào cũng có đủ điều kiện để cho con theo học các trung tâm quốc tế. Và vì thế bao năm qua, tiếng Anh vẫn luôn là rào cản với không chỉ các bạn trẻ khi hội nhập toàn cầu... 

Cần khoảng 50.000 giáo viên mới giỏi tiếng Anh thật sự

Theo ông Nguyễn Tuấn Hải - nhà sáng lập Eton Grammar School - ngay từ khi mới xuất hiện, Đề án ngoại ngữ quốc gia 2020 đã cho thấy nhiều hạn chế với mục tiêu xa rời thực tế. Để làm một cuộc cải cách lớn trong lĩnh vực đào tạo tiếng Anh cho học sinh phổ thông, theo ông Hải, cần khoảng 50.000 giáo viên mới giỏi tiếng Anh thật sự, trẻ và có phát âm tốt. Đội ngũ này được chuẩn bị trong khoảng 5 năm và phân bố trên toàn quốc. 

Sau đó, số lượng giáo viên chuẩn tiếp tục được nhân lên theo thời gian. Thêm nữa, Đề án rất cần một bản kế hoạch chi tiết cho việc sử dụng Internet vào việc phổ cập Anh ngữ để xóa bỏ các rào cản và khó khăn về địa lý trong lĩnh vực này. 

Đó chính là cách làm tiết kiệm tiền nhất hiện nay, đồng thời tạo ra được sự công bằng trong giáo dục. Học sinh ở các tỉnh, vùng địa lý khó khăn vẫn có thể tiếp cận được tiếng Anh thông qua sự hỗ trợ tận lực và tận tâm của các cơ quan giáo dục.

Đọc thêm

Vì sao trường Cao đẳng Huế có tới 8 Hiệu phó?

Ông Nguyễn Văn Phương (Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế) trao quyết định và tặng hoa Hiệu trưởng cùng 8 Phó Hiệu trưởng
(PLVN) - UBND tỉnh Thừa Thiên Huế vừa tổ chức lễ Công bố Quyết định thành lập trường Cao đẳng Huế. Sau khi thành lập, trường này có tới 8 Phó Hiệu trưởng. Sở Nội vụ tỉnh Thừa Thiên Huế lý giải việc này ra sao?

Thi tốt nghiệp THPT 2024: Những điểm mới cần lưu ý

Thi chứng chỉ VSTEP tại Đại học Kinh tế - Tài chính. (Ảnh: UEF)
(PLVN) - Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã công bố quy chế kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024. Kỳ thi năm nay cơ bản giữ ổn định như năm trước, chỉ điều chỉnh một số điểm về mặt kỹ thuật để bảo đảm thống nhất trong quá trình tổ chức thi trên phạm vi cả nước.

Nhiều cơ hội cho thí sinh chọn ngành bán dẫn

Nhiều cơ hội cho việc làm trong ngành công nghiệp bán dẫn. (Ảnh minh họa - Nguồn: ĐHBK)
(PLVN) - Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, dự kiến năm 2024, các trường đại học sẽ tuyển sinh đào tạo hơn 1.000 sinh viên ngành vi mạch bán dẫn, chủ yếu là thiết kế và 7.000 sinh viên lĩnh vực liên quan đến ngành này… Con số trên sẽ tăng dần từ 20 - 30% mỗi năm. Năm 2030, số lượng nhân lực ngành bán dẫn cơ bản đáp ứng theo yêu cầu của Chính phủ.

Tuyển sinh đại học 2024: Cuộc đua đa sắc màu

Sinh viên ngành Kỹ thuật Điện tử - Viễn thông, Đại học Bách khoa Hà Nội. (Ảnh: HUST)
(PLVN) - Theo PGS.TS Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH (Bộ GD-ĐT), quy chế tuyển sinh của Bộ GD-ĐT được giữ ổn định từ năm 2022 tới nay, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các thí sinh. Do vậy nhiều trường công bố đề án tuyển sinh sớm để thí sinh chuẩn bị tốt nhất, cho cả kỳ thi tốt nghiệp THPT và các đợt xét tuyển vào đại học, cao đẳng năm 2024…

Gia đình Việt với sinh viên nước ngoài xa nhà

Chị Nguyễn Thị Thanh Hằng (phải) và con gái đỡ đầu là sinh viên Lào. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Học tập, sinh sống ở một đất nước xa lạ, nhưng các sinh viên Lào, Campuchia đã nhận được hơi ấm thân thương từ các gia đình cha - mẹ đỡ đầu Việt Nam. Trao đi tình yêu thương, các bậc cha mẹ người Việt cũng nhận lại nhiều tình cảm và kỉ niệm đẹp từ các con.

Tuyển sinh Đại học 2024: Nhiều ngành “khát” nhân lực

Thí sinh cần cân nhắc trước ngưỡng cửa chọn nghề tương lai. (Ảnh minh họa - Nguồn: huongnghiep.hocmai.vn)
(PLVN) - Theo PGS.TS Nguyễn Thu Thủy - Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố thông tin đầu tiên về kỳ thi tốt nghiệp THPT 2024. Sắp tới, quy chế thi tốt nghiệp THPT sẽ được chính thức ban hành để thí sinh sẽ đăng ký dự thi từ tháng 4.