Lãng phí công trình cấp nước
Dưới chỉ dẫn của người dân địa phương, chúng tôi tìm đến hai trạm cung cấp nước tưới tại xã Thụy Hương (huyện Chương Mỹ, TP Hà Nội). Theo ghi nhận thực tế của phóng viên, công trình gồm nhiều hạng mục như: nhà điều hành; trạm bơm; hệ thống kênh mương được xây dựng bê tông, cốt thép; hệ thống đường ống dẫn nước... Theo người dân địa phương, công trình này là “điểm nhấn” hạ tầng phục vụ quá trình xây dựng nông thôn mới ở xã Thụy Hương.
Hạ tầng cơ sở được đồng bộ sẽ tạo tiền đề phục vụ tốt cho quá trình quy hoạch vùng rau an toàn diện tích 79,5ha được thành phố phê duyệt. “Khi nhà máy được hoàn thành, người dân trong vùng rất đỗi vui mừng vì rau màu sẽ không còn tình trạng “khát nước”. Công tác tưới tiêu, phục vụ sản xuất sẽ thuận lợi hơn…” – một người dân chia sẻ.
Tuy nhiên, do đầu ra không thuận lợi dẫn đến việc người dân chưa mặn mà với trồng rau an toàn. Đây cũng là nguyên nhân chính khiến công trình cấp nước từ khi hoàn thành và được đưa vào sử dụng năm 2012 vẫn không mang lại hiệu quả như kế hoạch.
Hệ lụy nhãn tiền là những công trình này vận hành cầm chừng, thậm chí điểm cấp nước giáp làng Phúc Cầu còn để hoang hóa suốt gần 5 năm nay. “Trạm nước bỏ hoang từ lúc xây xong chúng tôi chưa hưởng lợi gì, nhìn trạm để không như vậy rất lãng phí. Ống nước mà Nhà nước đầu tư mấy năm trước đã không còn sử dụng được, có chỗ chôn nông quá, người dân làm ruộng bị vướng nên không ít đoạn bị chặt bỏ” - ông Đặng Đình Vườn (60 tuổi, xã Thụy Hương) lắc đầu ngao ngán.
Theo tìm hiểu, vì bỏ hoang lâu ngày nên nhiều hạng mục của công trình cấp nước đã xuống cấp trầm trọng. Hầu hết các bộ phận trong hệ thống trạm đã bị biến dạng. Chẳng hạn, máy bơm nước đã xuất hiện hiện tượng gỉ sét. Tại trạm cấp nước tưới tiêu số 1, hệ thống nhà cao tầng lọc nước khá quy mô nhưng giờ cáu bẩn, phần bể chứa rộng rãi nhưng nước đã lắng cặn bởi máy bơm công suất lớn ít khi được vận hành. Cách đó không xa, trạm cấp nước tưới tiêu số 2 cũng trong tình trạng tương tự. Xung quanh khu nhà máy cấp nước cỏ mọc um tùm, đường ống nước hoen gỉ.
Mảnh ruộng chỉ cách trạm nước khoảng 200 mét nhưng theo bà Nguyễn Thị Hà (xã Thụy Hương) cho biết: trạm chưa bao giờ cung cấp nước tưới cho rau màu trên diện tích ruộng của bà. “Chỉ có đường ống để cho đẹp thôi chứ chả có lần nào bơm cả. Một lần tôi thấy bơm nhưng nước mới chảy đến nhà cạnh trạm thì lại thấy họ tắt đi, xuống đến nhà tôi là không có” – bà Hà cho biết.
“Chúng tôi ngay sát trạm phải tự bỏ tiền khoan giếng để tưới tiêu. Trong khi nhà máy nước thì được cho hộ gia đình thuê để trồng rau. Hàng nghìn mét đường ống dẫn nước giờ bị chặt bỏ, vứt lăn lóc trên mặt đất. Trộm cắp nhiều, giờ trộm đã cắt ống dẫn để lấy lõi đồng bên trong cả rồi” - ông Vườn cho biết thêm.
Cần sớm khắc phục
Trao đổi sâu hơn về vấn đề liên quan, ông Nguyễn Hữu Thắng - Chủ tịch UBND xã Thụy Hương cho biết, hệ thống trạm bơm nước do thành phố Hà Nội đầu tư bao gồm: đường điện, ống bơm… Hiện nay, các ống nước vẫn đang ở dưới đất. Tuy nhiên, trạm chưa có đối tượng phục vụ do nhân dân không cần sử dụng nước từ nhà máy.
Chia sẻ những khó khăn liên quan đến vận hành hệ thống trạm nước, Chủ tịch UBND xã Thụy Hương khẳng định: “Dân phải dùng thì mới bơm được nước. Nếu dân cần thì trạm bơm vẫn có thể phục vụ được. Về lâu dài, trạm nước vẫn sẽ được sử dụng bởi nước sông phục vụ tưới tiêu đang có xu hướng dần cạn”.
Được biết, hai trạm cung cấp nước tưới ở xã Thụy Hương nằm trong chương trình xây dựng nông thôn mới, có tổng vốn đầu tư gần 20 tỷ đồng từ nguồn kinh phí thành phố Hà Nội và UBND huyện Chương Mỹ. Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân địa phương, cao điểm trạm nước cũng chỉ cung cấp được nước tưới cho khoảng 30ha rau màu, chiếm chưa được 1/2 công suất thiết kế. “Người dân chúng tôi chỉ mong sớm phục hồi trạm nước, đồng ruộng sớm được hưởng lợi nước tưới, từ những công trình này” – ông Đặng Đình Vườn kiến nghị.
Rõ ràng, việc để hệ thống cấp nước tưới hoạt động cầm chừng và hoang hóa như ở xã Thụy Hương hiện nay là hết sức lãng phí. Việc cần làm bên cạnh công tác đầu tư, hoàn thiện hệ thống đường dẫn thì công tác quản lý, tránh hỏng hóc, thất thoát là hết sức quan trọng. Hi vọng thời gian tới những trạm nước ở Thụy Hương có thể phát huy đúng giá trị chứ không phải chỉ là công trình biểu tượng, lãng phí, trái ngược với những trông mong của người dân.
