Bức xúc hơn, gia đình ông Đức còn bị Chi cục Thuế TP Buôn Ma Thuột gửi thông báo yêu cầu nộp phạt hơn 2,2 tỉ đồng tiền chậm nộp thuế...
Không được nhận bồi thường vì… chậm 1 ngày!
Cụ thể, thực hiện Dự án xây dựng Chợ Buôn Ma Thuột, gia đình ông Đức bị thu hồi 2 căn nhà, đất với tổng giá trị được bồi thường hơn 2,1 tỉ đồng; được nhận 2 lô đất tái định cư với tổng số tiền sử dụng đất phải nộp là gần 5 tỉ đồng. Như vậy, tổng số tiền vợ chồng ông phải nộp thêm để được nhận 2 lô đất tái định cư lên tới gần 3 tỉ đồng.
Ngay khi nhận được thông báo của TP Buôn Ma Thuột (tháng 12/2009) yêu cầu mang theo số tiền chênh lệch phải nộp thêm (gần 3 tỉ đồng) để làm thủ tục, giấy tờ pháp lý của 2 lô đất tái định cư, sau khi nộp lệ phí trước bạ gia đình ông đã làm đơn đề nghị được ghi nợ 2 năm. Chờ đợi mãi đến cuối tháng 10/2010 thì mới biết không được chính quyền cho nợ. Do điều kiện kinh tế khó khăn nên gia đình ông lại tiếp tục đề nghị được cho nợ.
Đầu tháng 3/2011, gia đình ông nhận được thông báo của UBND TP Buôn Ma Thuột về việc đến Ban bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB) làm thủ tục nhận tiền bồi thường và tiến hành di dời toàn bộ tài sản, vật kiến trúc ra khỏi khu vực đã có quyết định thu hồi. Nhận tin, ông Đức đang chữa bệnh tại tỉnh Bình Dương đã vội về Buôn Ma Thuột làm thủ tục nhận tiền bồi thường (chậm 1 ngày) thì Ban bồi thường GPMB nói là đã hết hạn, dù ông đã trình bày rõ lý do như nói ở trên.
Dẫu không được nhận tiền bồi thường, gia đình ông Đức vẫn nghiêm chỉnh bàn giao mặt bằng đúng thời hạn. Từ đó đến nay, nhiều lần ông đến kêu cầu các cơ quan chức năng TP Buôn Ma Thuột và UBND tỉnh Đắk Lắk với nguyện vọng được nộp tiền chênh lệch gần 3 tỉ đồng để hoàn thiện thủ tục làm sổ đỏ cho 2 lô đất tái định cư được cấp nhưng không được giải quyết mà không có lý do thỏa đáng.
2,2 tỉ đồng tiền phạt “từ trên trời rơi xuống”
Ông Đức trình bày tiếp, đột ngột ngày 30/5/2016, ông nhận được Thông báo số 2093/TB-CCT của Chi cục Thuế TP Buôn Ma Thuột về việc ông chưa nộp đủ số tiền thuế, tiền chậm nộp bao gồm: tiền sử dụng đất là 1.760.000.000đ và tiền phạt chậm nộp là 2.214.608.000đ, được tính từ ngày 07/01/2010 đến ngày 27/5/2016 (số tiền phạt tính trên tiền sử dụng đất 1.760.000.000đ).
Tiếp đó, ngày 11/6/2016, ông Đức nhận được một phong bì do Phòng Tài nguyên và Môi trường TP Buôn Ma Thuột gửi đến, trong đó có thông báo nộp tiền sử dụng đất đề ngày 4/12/2009 và tại phần người sử dụng đất nhận thông báo ghi ngày 7/12/2009, có chữ ký và ghi rõ họ tên: Đức, Ngô Duy Đức. Ông Đức khẳng định chữ ký của người nhận Thông báo đó không phải là của ông.
Khi biết thông báo này chính là căn cứ để Chi cục Thuế TP Buôn Ma Thuột tính tiền thuế, tiền phạt chậm nộp, ông Đức và gia đình lại càng bức xúc vì trong suốt những năm qua, cơ quan thuế không hề gửi bất kỳ thông báo nào cho ông về số tiền thuế nợ và tiền phạt chậm nộp. Thậm chí, trong Công văn số 333/CV-TB,TK ngày 15/3/2016 của Chi cục Thuế TP Buôn Ma Thuột cũng khẳng định: “...thực tế cơ quan thuế chưa phát hành thông báo phạt chậm nộp”.
Quá bất bình với món nợ “từ trên trời giáng xuống”, ông Đức ròng rã khiếu nại đến Chi cục Thuế TP Buôn Ma Thuột nhưng không được giải quyết thỏa đáng. Cực chẳng đã, ông Đức phải gửi đơn kêu cứu lên cơ quan tỉnh Đắk Lắk và các cơ quan Trung ương. Ngày 20/4/2016, Thanh tra Bộ TN&MT cũng đã có công văn “đề nghị UBND tỉnh Đắk Lắk sớm chỉ đạo kiểm tra và yêu cầu các cơ quan chức năng giải quyết khiếu nại của gia đình ông Đức theo quy định, đảm bảo quyền lợi hợp pháp và ổn định cuộc sống gia đình.”
Ngày 29/4/2016, UBND tỉnh Đắk Lắk cũng có công văn “giao UBND TP Buôn Ma Thuột chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan kiểm tra, xử lý đơn khiếu nại của ông Ngô Duy Đức”. Bên cạnh đó, UBND tỉnh Đắk Lắk cũng yêu cầu UBND TP Buôn Ma Thuột báo cáo kết quả về UBND tỉnh trước ngày 20/5/2016. Tuy nhiên, đến nay sự việc vẫn không được giải quyết thỏa đáng, đúng pháp luật.
Quyền lợi của dân bị phương hại, trách nhiệm thuộc về ai?
Ông Ngô Duy Đức cho biết: Quá bất bình về việc bị “giáng” quyết định phạt tới 2,2 tỷ đồng không đúng căn cứ, gia đình tôi đã khiếu nại Chi cục Thuế TP Buôn Ma Thuột, cơ quan thuế có thụ lý nhưng giải quyết không thỏa đáng. Trước tình trạng trên, ông Đức quyết định không khiếu nại lần 2 mà khởi kiện hành chính các quyết định của Phòng TN&MT và Chi cục Thuế TP Buôn Ma Thuột.
Thiết nghĩ, việc công dân phải khởi kiện hành chính chỉ là tình thế cực chẳng đã, chưa bao giờ là giải pháp tối ưu khi các bên có thể ngồi lại hòa giải, thương lượng với nhau. Trong vụ việc này, đối chiếu các quy định của pháp luật thấy rằng, việc Chi cục Thuế TP Buôn Ma Thuột yêu cầu ông Đức nộp số tiền thuế sử dụng đất 1.760.000.000đ (bao gồm cả tiền bồi thường 1.573.412.827đ) và chưa bao giờ gửi thông báo cho ông Đức về tiền thuế nợ, tiền chậm nộp có dấu hiệu trái với các quy định của pháp luật, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của gia đình ông Đức.
Nếu xét trong bối cảnh sự việc khi mà gia đình ông Đức chưa nhận được tiền bồi thường giải phóng mặt bằng dù đã tự nguyện bàn giao mặt bằng từ năm 2010 đến nay, lại bị áp số tiền phạt nộp chậm lên tới 2,2 tỷ đồng như vậy là không hợp tình, áp dụng quy định vô cảm trước khó khăn của người dân.
Chưa kể, đối chiếu các quy định của pháp luật thấy rằng, việc Chi cục Thuế Buôn Ma Thuột áp mức tiền phạt trên 1,7 tỷ đồng với ông Đức là không đúng căn cứ pháp luật. Cụ thể, tại khoản 2 Điều 30 Nghị định số 47/2014/NĐ-CP, ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất quy định chi tiết về chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ tái định cư như sau: “Đối với trường hợp bồi thường bằng việc giao đất mới hoặc giao đất ở, nhà ở tái định cư hoặc nhà ở tái định cư, nếu có chênh lệch về giá trị thì phần chênh lệch đó được thanh toán bằng tiền theo quy định sau: a) Trường hợp tiền bồi thường về đất lớn hơn tiền đất ở, nhà ở hoặc tiền nhà ở tại khu tái định cư thì người tái định cư được nhận phần chênh lệch đó; b) Trường hợp tiền bồi thường về đất nhỏ hơn tiền đất ở, nhà ở hoặc tiền nhà ở tái định cư thì người được bố trí tái định cư phải nộp phần chênh lệch”.
Mặt khác, khoản 4 Điều 12 Nghị định số 98/2007/NĐ-CP ngày 07/6/2007 của Chính phủ quy định về xử lý vi phạm pháp luật về thuế và cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế quy định: “Trường hợp sau 30 ngày, kể từ ngày hết thời hạn nộp thuế, người nộp thuế chưa nộp tiền thuế và tiền phạt chậm nộp thì cơ quan thuế thông báo cho người nộp thuế biết số tiền thuế nợ và tiền phạt chậm nộp”.
Như vậy, việc Chi cục Thuế TP Buôn Ma Thuột yêu cầu ông Đức nộp số tiền thuế sử dụng đất 1.760.000.000đ (bao gồm cả tiền bồi thường 1.573.412.827đ) và chưa bao giờ gửi thông báo hợp pháp cho ông Đức về tiền thuế nợ, tiền chậm nộp có dấu hiệu trái với các quy định của pháp luật gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của gia đình ông Đức.
Đề nghị các cơ quan chức năng ở TP Buôn Ma Thuột và tỉnh Đắk Lắk nhanh chóng xem xét, giải quyết lại sự việc một cách toàn diện, khách quan, có lý, có tình, bảo đảm quyền lợi hợp pháp cho công dân và tuân thủ đúng quy định của pháp luật.
