Đua nhau lấn chiếm
Trong các năm từ 2007 - 2009, rất nhiều hộ dân ở các thôn Chánh Oai, Tân Thanh, Tân Thắng (xã Cát Hải) đã khoanh bao, phát dọn thực bì, lấn chiếm nhiều diện tích đất lâm nghiệp trên các đồi núi thuộc xã Cát Hải để trồng bạch đàn và keo. Thời điểm đó, UBND xã Cát Hải nhiều lần ra quân xử lý nhưng chưa quyết liệt, đồng bộ, nghiêm minh nên thực trạng này vẫn tiếp diễn.
Đến năm 2013 - 2014, những hộ trồng rừng trái phép tiến hành thu hoạch bạch đàn, keo để bán. Từ “tiền lệ” này, trong các năm từ 2013 - 2015 người dân đua nhau lấn chiếm hàng chục ngàn mét vuông đất lâm nghiệp, đất rừng phòng hộ và đất bằng chưa sử dụng để trồng rừng kinh tế.
Theo số liệu mà chúng tôi thu thập được, chỉ tính trong năm 2014 - 2015, trên địa bàn xã Cát Hải có 52 trường hợp lấn chiếm đất tại khu vực Núi Cấm, Gò Dện, khu vực thuộc khoảnh 2, khoảnh 4, tiểu khu 247 (thôn Chánh Oai, Tân Thắng) và một số khu vực đất lâm nghiệp, đất bằng thuộc thôn Vĩnh Hội, Tân Thanh để trồng rừng trái phép; tổng diện tích đất lâm nghiệp, đất rừng phòng hộ và đất bằng bị xâm hại hơn 64.770m2. Trong đó có trường hợp lấn chiếm diện tích khá lớn, như ông Nguyễn Văn Khánh hơn 20.000m2, ông Hồ Văn Tân 10.000m2, bà Nguyễn Thị Nhịp 6.600m2, bà Nguyễn Thị Tuyết 4.560m2…
Xử lý chưa nghiêm
Trong khi chính quyền địa phương và ngành chức năng liên quan chưa có biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn, xử lý tình trạng lấn chiếm đất để trồng rừng trái phép thì thời gian gần đây, dư luận tại xã Cát Hải râm ran việc một số trường hợp lấn chiếm đất là người nhà hoặc quen biết với cán bộ xã nên có sự “né tránh” trong khâu xử phạt. Chính sự “so bì, tị nạnh” nhau khiến việc xử lý tình trạng lấn chiếm đất tại xã Cát Hải gặp không ít khó khăn.
Một người dân ở thôn Chánh Oai cho biết: “Người nhà của Chủ tịch UBND xã Cát Hải lấn chiếm nhiều diện tích đất lâm nghiệp để trồng rừng trái phép, nhưng không thấy bị xử lý. Trong khi đó, những người như chúng tôi chỉ phát dọn một khoảnh đất nhỏ, trồng vài trăm cây bạch đàn thì lập tức xã cử tổ công tác tới xử lý, nhổ bỏ cây. Xử phạt như vậy liệu đã công bằng?”.
Qua tìm hiểu được biết, ngoài nguyên nhân người dân có sự “so bì, nhìn nhau” thì việc địa phương và ngành chức năng thiếu kiên quyết, nghiêm minh trong việc xử lý các trường hợp vi phạm cũng khiến cho tình trạng lấn chiếm đất trồng rừng trái phép tại xã Cát Hải ngày càng lan rộng. Đơn cử, trong năm 2014 - 2015, UBND xã Cát Hải và UBND huyện Phù Cát đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với bà Dương Thị Phương Trang (1,250 triệu đồng), Nguyễn Thị Thơi (4 triệu đồng), Nguyễn Thị Tuyết (40 triệu đồng, do UBND huyện ban hành quyết định) nhưng đến thời điểm cuối năm 2015, cả 3 trường hợp đều chưa thi hành quyết định. Bên cạnh đó, một số trường hợp bị xã lập biên bản vi phạm hành chính nhưng nhất quyết không ký tên hoặc cố tình né tránh khi xã mời làm việc.
Cần giải pháp đồng bộ, kiên quyết
Liên quan tới thông tin trên, ông Lê Văn Diêu - Chủ tịch UBND xã Cát Hải - cho biết: “Trước kia, cha vợ tôi có lấn chiếm đất để trồng rừng hay không tôi không rõ, bởi lúc đó tôi là cán bộ phụ trách văn hóa - xã hội; còn hiện nay, dư luận cho rằng cha vợ tôi lấn chiếm đất là không có cơ sở. Quan điểm của tôi là ai vi phạm thì sẽ xử lý, không có chuyện né tránh. Tuy nhiên, do số lượng người vi phạm đông, kéo dài nhiều năm nên trước mắt, chúng tôi cương quyết xử lý các trường hợp mới trồng cây trong năm 2015 và trồng tại khu vực quy hoạch trung tâm xã bằng hình thức nhổ bỏ toàn bộ cây đã trồng”.
Cũng theo ông Diêu, sở dĩ tình trạng lấn chiếm đất để trồng rừng trái phép kéo dài nhiều năm và lan rộng như hiện nay là bởi trước kia việc ngăn chặn, xử lý chưa kiên quyết, nghiêm minh. Do vậy thời gian tới, UBND xã tăng cường kiểm tra, rà soát, xác lập hồ sơ xử lý các đối tượng vi phạm theo đúng quy định pháp luật. Những trường hợp đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính mà chưa chấp hành thì sẽ cưỡng chế để đảm bảo răn đe. Đồng thời, UBND xã tiếp tục báo cáo, xin chủ trương, ý kiến chỉ đạo của UBND huyện Phù Cát nhằm kiên quyết xử lý dứt điểm.
Trong khi đó, ông Mai Thiện, Trưởng Trạm kiểm lâm Cát Hải cho biết: Do đất lâm nghiệp trên địa bàn xã Cát Hải chưa được quy hoạch, sử dụng theo phân cấp 3 loại rừng nên công tác quản lý, kiểm soát gặp không ít khó khăn. Để có thể quản lý bền vững và hiệu quả, huyện, tỉnh cần sớm cho chủ trương lập quy hoạch sử dụng đất theo Quyết định số 2937/QĐ-UBND ngày 24/8/2015 của UBND tỉnh về phân cấp 3 loại rừng.
Mong rằng các ngành chức năng của huyện Phù Cát sớm có biện pháp xử lý đồng bộ, hiệu quả, kiên quyết để công tác quản lý đất đai tại xã Cát Hải ngày càng đi vào quy củ và bền vững.
