Nỗ lực loại nhà thầu giá thấp nhất
Gửi đơn tới Báo Pháp luật Việt Nam, Công ty Cổ phần phát triển xây dựng Tân Thành Đô (Viết tắt là Công ty Tân Thành Đô) cho biết Công ty đang tham gia đấu thầu gói thầu “Thi công xây dựng mới trụ sở làm việc TAND huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn” do TAND tỉnh Bắc Kạn làm chủ đầu tư và đã được mở vào ngày 06/8/2018. Mặc dù có giá dự thầu thấp nhất trong số 4 nhà thầu tham gia đấu thầu và có năng lực vượt trội, đáp ứng đầy đủ các tiêu chí, điều kiện mà chủ đầu tư đưa ra đối với gói thầu, nhưng Công ty Tân Thành Đô lại bị chủ đầu tư cố tình “bắt” lỗi để “đánh” trượt.
Cùng với việc loại Công ty Thành Đô, nhà thầu lại xét thắng thầu cho Công ty Cổ phần Thành Đạt, một nhà thầu đang bị tố cáo “phù phép” số liệu tài chính, báo cáo doanh thu trong Hồ sơ dự thầu.
Theo đó, ngày 12/9/2018, TAND tỉnh Bắc Kạn đã ra Thông báo về kết quả lựa chọn nhà thầu, theo đó, nhà thầu trúng thầu gói thầu thi công xây dựng mới trụ sở làm việc Tòa án nhân dân huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn là Công ty Cổ phần Thành Đạt với giá đề nghị trúng thầu 15.774.580.188 đồng.
Không chấp nhận với Thông báo về kết quả lựa chọn nhà thầu nói trên của TAND tỉnh Bắc Kạn, ngay lập tức, Công ty Tân Thành Đô đã gửi đơn khiếu nại lên Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bắc Kạn và các cơ quan chức năng, đề nghị các cơ quan vào cuộc, xác minh, làm rõ những tài liệu trong Hồ sơ dự thầu của nhà thầu Công ty Thành Đạt.
Theo phản ánh của Công ty Tân Thành Đô kèm những tài liệu chứng minh, Công ty này đã nhiều lần gửi đơn đến TAND tỉnh Bắc Kạn với nội dung đề nghị cơ quan này làm rõ nghi vấn Công ty Thành Đạt kê khai không trung thực số liệu về năng lực tài chính chứng minh doanh thu bình quân 3 năm (2015-2016-2017) trong Hồ sơ dự thầu. Cụ thể, Công ty Thành Đạt không đạt doanh thu bình quân hàng năm từ hoạt động xây dựng là 23,7 tỷ đồng trong vòng 03 năm trở lại theo Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực tài chính và kinh nghiệm được ghi trong Hồ sơ mời thầu của gói thầu trên.
Tuy nhiên, TAND tỉnh Bắc Kạn không có bất kỳ động thái nào nhằm xác minh thông tin theo phản ánh từ Công ty Tân Thành Đô. Trong khi đó, chủ đầu tư dự án này bộc lộ rõ sự tích cực trong việc xác minh thông tin, hồ sơ của Công ty Tân Thành Đô, yêu cầu Công ty bổ sung tài liệu chứng minh năng lực và kinh nghiệm của mình trong Hồ sơ dự thầu.
Ngày 27/8/2018, TAND tỉnh Bắc Kạn đã gửi công văn cho Công ty Tân Thành Đô, thông báo nội dung, cơ quan này sau khi đi xác minh, thu thập thông tin và các tài liệu chứng minh bản gốc Bảng kê khai nhân sự chủ chốt điều hành thi công công trình “Xây lắp và lắp đặt thiết bị đi kèm, hạng mục Nhà điều trị nội trú số 2, thuộc Dự án Bệnh viện đa khoa vùng Tây Nguyên mà Công ty Tân Thành Đô thi công vào năm 2014”, khẳng định Công ty Tân Thành Đô thiếu trung thực khách quan.
Theo đó, TAND tỉnh Bắc Kạn cho rằng, sau khi xem xét hồ sơ gói thầu nói trên, Bên mời thầu phát hiện Bảng kê khai nhân sự chủ chốt điều hành thi công công trình không chính xác so với Quyết định thành lập Ban chỉ huy công trường thực hiện gói thầu do nhà thầu thành lập ngày 28/11/2014 và danh sách nhân sự chủ chốt đề xuất trong hồ sơ dự thầu và đã trúng thầu gói thầu đang xác minh. Nhà thầu thay đổi nhân sự trong quá trình thi công không có đề xuất lý do thay đổi, không đáp ứng về kinh nghiệm tương đương, không có sự chấp thuận của chủ đầu tư.
Giải trình nội dung trên, Công ty Tân Thành Đô cho rằng Bên mời thầu đã kết luận mang tính chủ quan, áp đặt và thiếu cơ sở và khẳng định Công ty không vi phạm Điểm C, Khoản, Điều 89 của Luật Đấu thầu. Công ty Tân Thành Đô cho rằng, trong điều kiện thời gian thi công công trình tại khu vực Tây Nguyên, do thời gian kéo dài, người lao động đến làm việc và thôi việc với Nhà thầu rất nhiều. Việc Nhà thầu thay đổi, bổ sung nhân sự thi công gói thầu cho kịp thời, đảm bảo tiến độ là hoàn toàn phù hợp theo quy định.
Cho doanh nghiệp không đủ năng lực dự thầu thắng thầu?
Cùng với việc loại Công ty Tân Thành Đô, TAND tỉnh Bắc Kạn đã lựa chọn nhà thầu có giá dự thầu cao hơn Công ty Tân Thành Đô hơn 2 tỷ đồng. Những, nhà thầu này có hồ sơ năng lực không đáp ứng yêu cầu dự thầu. Để làm rõ những nội dung này, phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam đã làm việc với Cục thuế tỉnh Bắc Kạn và có được số liệu từ cơ quan này.
Đúng như phản ánh của nhà thầu Công ty Tân Thành Đô, doanh thu và thuế thu nhập doanh nghiệp của Công ty Thành Đạt được năm 2015 là 14.760.013.002 đồng; năm 2016 là 13.157.043.857 và năm 2017 là 2.984.389.014 đồng, không đạt tiêu chi năng lực do chính chủ đầu tư, TAND tỉnh Bắc Kạn đưa ra trong hồ sơ mời thầu.
 |
| Số liệu doanh thu của Công ty Thành Đạt được Cục thuế tỉnh Bắc Kạn quản lý, khác hẳn với số liệu do TAND tỉnh Bắc Kạn "xác minh" |
Để có được lời giải thích từ phía chủ đầu tư, ngày 14/9/2018 phóng viên đã làm việc với TAND tỉnh Bắc Kạn. Tuy nhiên, đại diện đơn vị là bà Phạm Thị Hương Sen, Chánh văn phòng đã từ chối cung cấp hồ sơ gói thầu, đồng thời tỏ rõ sự bất ngờ trước tài liệu mà phóng viên có được từ Cục thuế tỉnh Bắc Kạn, để rồi cung cấp ngược lại cho đơn vị này.
Trước câu hỏi của phóng viên, rằng với vai trò, chức năng của chủ đầu tư, tại sao cơ quan không xác minh, làm rõ nghi vấn Công ty Thành Đạt kê khai gian dối doanh thu trong Hồ sơ dự thầu, sau khi nhận được đơn phản ánh? Bà Sen bao biện, rằng cơ quan không có đủ thời gian, nhân lực trong việc đi xác minh thông tin trên.
Những tưởng, sau khi vụ việc đã “hai năm rõ mười”, chủ đầu tư, TAND tỉnh Bắc Kạn sẽ phải thực hiện các bước theo đúng quy định của Luật Đấu thầu, đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế trong đấu thầu. Thế nhưng, tại cuộc họp vào hồi 14 giờ 30 phút, ngày 21/9/2018 với nội dung giải quyết khiếu nại của nhà thầu về kết quả lựa chọn nhà thầu, TAND tỉnh Bắc Kạn bất ngờ đưa ra tài liệu chứng minh Công ty Thành Đạt có tổng doanh thu được cho là không phải nộp thuế lên tới gần 43 tỷ đồng và một lần nữa kết luận Hồ sơ dự thầu của nhà thầu Công ty cổ phần Thành Đạt sau khi làm rõ vẫn đáp ứng yêu cầu nêu trong Hồ sơ mời thầu.
Trong một thời gian rất ngắn sau khi nhận được thông tin từ Báo Pháp luật Việt Nam và biết chắc chắn Công ty Thành Đạt không đủ năng lực tham gia gói thầu này, TAND tỉnh Bắc Kạn, chủ đầu tư dự án đã “xác minh” ngay và tìm ra các tài liệu mà có lẽ đến chính nhà thầu trúng thầu cũng bất ngờ. Số liệu doanh thu gần 43 tỷ đồng không phải thực hiện nghĩa vụ thuế, đóng góp cho ngân sách Nhà nước mà Công ty Thành Đạt đưa vào Hồ sơ dự thầu gói thầu trên đúng là một con số “từ trên trời rơi xuống” khi mà chính Công ty Thành Đạt cũng không kê khai trong hồ sơ năng lực.
Hơn nữa, doanh thu không phải nộp thuế là khoản doanh thu mập mờ, hoàn toàn có thể tạo ra khi không cần cơ quan thuế kiểm chứng. Nếu số liệu này được chấp nhận thì có thể Công ty Thành Đạt đã lấy doanh thu của doanh nghiệp khác để đưa vào hồ sơ năng lực hoặc doanh nghiệp này đã trốn thuế. Sự thật nào thì cũng là việc làm không đúng pháp luật và đã được TAND tỉnh Bắc Kạn chấp nhận.
Đằng sau sự “chấp nhận” này đã nói lên một vấn đề khác, đó là Chủ đầu tư, TAND tỉnh Bắc Kạn đang quyết tâm lựa chọn Công ty Thành Đạt trúng thầu với mức giá cao hơn đơn vị bỏ thầu thấp nhất là hơn 2 tỷ đồng, với một bộ hồ sơ bị nghi là phù phép. Quyết định này của TAND tỉnh Bắc Kạn sẽ làm ảnh hưởng đến số phận của hơn 15,7 tỷ đồng tiền ngân sách.
Báo Pháp luật Việt Nam sẽ tiếp tục phản ánh vụ việc./.
