Tăng cường đấu tranh phòng chống buôn lậu thuốc lá

Báo cáo tại Hội nghị, Thiếu tướng Nguyễn Đức Thịnh – Cục Trưởng Cục Cảnh sát Kinh tế cho biết: Trong năm 2014, tình hình nhập lậu, buôn bán trái phép thuốc lá do nước ngoài sản xuất diễn biến phức tạp. Lượng thuốc lá nhập lậu từ nước ngoài vào Việt Nam trong năm qua ước khoảng 20 triệu bao, đứng đầu trong số 14 quốc gia châu Á về thị trường tiêu thụ thuốc lá bất hợp pháp.

Buôn lậu thuốc lá đã gây thất thu thuế , ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong nước. Địa bàn trọng điểm diễn ra buôn lậu thuốc lá là vùng biển Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Nội, Quảng Trị, Đà Nẵng, TPHCM, Cần Thơ, Đồng Tháp, Tây Ninh, An Giang, Long An… với thủ đoạn ngày càng tinh vi. Các đối tượng tập trung hàng tại các kho bên phía nước bạn, giáp khu vực biên giới, sau đó tìm cơ hội tổ chức nhập lậu vào Việt Nam.

Theo thống kê chưa đầy đủ, từ năm 2012 đến hết năm 2014 lực lượng Công an đã phát hiện và bắt giữ 34.636 vụ. Số thuốc lá bị bắt giữ là 20.383.460 gói các loại. Trong đó, đã khởi tố 369 vụ/488 bị can. 

Cũng theo Thiếu tá Thịnh, thời gian qua, mặc dù lực lượng chống buôn lậu từ Trung ương đến địa phương đã có nhiều cố gắng, xây dựng nhiều giải pháp để đấu tranh phòng chống nhưng kết quả còn hạn chế, tình hình vẫn rất phức tạp.

Nguyên nhân là do lợi nhuận thu được từ việc buôn lậu và kinh doanh thuốc lá nhập lậu rất cao. Trong khi đó, đời sống nhân dân vùng biên giới , đặc biệt là khu vực biên giới tỉnh Quảng Trị và các tỉnh miền Tây Nam bộ còn nhiều khó khăn. Đa số đối tượng tham gia vận chuyển cho các chủ đầu nậu là dân nghèo không có việc làm, trình độ thiếu hiểu biết pháp luật, khi bị bắt giữ thì dễ bị kích động và cướp lại hàng hóa. 

Bên cạnh đó, ngành sản xuất thuốc lá trong nước chưa đáp ứng đủ, đúng thị hiếu của người tiêu dùng , mẫu mã chất lượng sản xuất thuốc lá trong nước không cạnh tranh được với thuốc lá nhập lậu. Nhiều loại thuốc lá có nhu cầu tiêu dùng trong nước cao nhưng các nhà máy thuốc lá trong nước không sản xuất.

Tham gia thảo luận tại Hội nghị, ông Vũ Văn Cường – Chủ tịch Hiệp hội thuốc lá Việt Nam nhận định: Ngành thuốc lá Việt Nam là một ngành kinh tế có đóng góp đáng kể cho nền kinh tế quốc dân, đóng góp hàng năm cho ngân sách khoảng 20.000 tỷ đồng, tạo công ăn việc làm trực tiếp cho hàng triệu lao động. 

Tuy nhiên, ngành thuốc lá hiện đang kinh doanh trong môi trường pháp lý nghiêm ngặt, đã vô tình gián tiếp tạo điều kiện cho thuốc lá nhập lậu phát triển nhanh chóng. Trong khi lượng sản xuất thuốc lá trong nước giảm do các biện pháp kiểm soát chặt chẽ thì nhu cầu tiêu dùng thuốc lá không giảm. Thay vào đó là lượng thuốc lá nhập lậu tăng đột biến. 

Để công tác chống buôn lậu ngày càng được đẩy mạnh và hiệu quả, Chủ tịch Hiệp hội thuốc lá Việt Nam kiến nghị Bộ Công an, Tổng Cục Phòng chống tội phạm chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường thực hiện chỉ thị số 30/CT-TTg của Thủ Tướng Chính phủ , triển khai thực hiện các giải pháp quyết liệt , có chế tài xử lý nghiêm đối với các đối tượng buôn lậu, kể cả tiêu thụ nội địa, đề nghị khi thu được thuốc lá lậu thì tổ chức tiêu hủy chứ không nên tái xuất nữa.

Phát biểu tại Hội nghị, Thiếu tá Phan Anh Minh - Bộ Công an- cho biết: Phần lớn việc bắt được buôn lậu chỉ là bắt được người làm thuê, là đa số nông dân tranh thủ kiếm thêm trong lúc nông nhàn, còn chủ đầu nậu là ai, đến nay chúng ta không hề hay biết. Chúng ta đấu tranh phòng chống tội phạm và buôn lậu thuốc lá trong điều kiện cải cách tư pháp mà ở đó dường như đặt nặng vai trò của người thi hành pháp luật hơn là xử lý đối  tượng vi phạm. 

Do đó theo thiếu tá Phan Anh Minh, chỉ khi nào chúng ta quan tâm đến hành vi hơn là số lượng vận chuyển, chỉ khi nào chúng ta giải quyết đời sống của người nông dân ở các tỉnh biên giới một cách căn cơ thì buôn lậu mới có thể giảm./.