Ngày 29/1/2013, Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam (NHCSXH) đã tổ chức chương trình tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt một số liệt sỹ hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước tại phường Hưng chiến, (thị xã Bình Long, tỉnh Bình Phước).
Từ thông tin do nhân dân và một số nhân chứng chiến tranh cung cấp cùng với sự giúp đỡ của nhà tâm linh, Đoàn cán bộ NHCSXH đã tiến hành đào tìm và phát hiện 15 bộ hài cốt liệt sỹ ở 3 hố chôn tập thể.
Ngay từ chiều hôm trước, hàng chục cán bộ, nhân viên của NHCSXHVN đã có mặt để dựng lán trại, chuẩn bị công tác hậu cần. Sáng ngày 29/1, đông đảo người dân, phóng viên báo đài, ban Giám đốc NHCSXHVN… đã tới địa điểm dự kiến làm lễ nhập vong.
 |
| Buổi cầu hồn, áp vong trước lúc đào bới cất bốc |
Kết quả 3 người thân của 3 liệt sĩ đã chỉ ra 3 điểm được cho là có hài cốt liệt sĩ ở dưới lòng đất. Các điểm này nằm cách nhau khoảng 70m. Tuy nhiên đến lúc này nhiều người đến xem vẫn tỏ ra nghi ngờ vì không biết dưới đó có gì, hơn nửa họ còn chưa tin lắm vào dự đoán của nhà tâm linh.
Những điểm được cho là có mộ liệt sĩ được nhà tâm linh cho cám cờ và thắp nhang từ buổi sáng đến buổi chiều.
Đúng 17h, Ban Giám đốc cùng cán bộ nhân viên không phân biệt ai lính ai xếp, mà họ thay nhau đào bới bắt đầu công việc đào bới cất bốc. Đến chứng kiến có lãnh đạo UBND tỉnh Bình Phước cũng như một số sở, ban ngành liên quan trên địa bàn, đặc biệt là hàng trăm người dân cũng tới xem và cầu nguyện cho các liệt sĩ.
 |
| Công binh rà bom mìn trước lúc đào bới |
Ở vị trí thứ nhất, nhà tâm linh cho biết ở hố này có 7 hài cốt chồng lên nhau, dưới đó có một hài cốt có tên tuổi, quê quán là liệt sĩ Phạm Công Thành sinh năm 1950 quê ở Ứng Hòa, Hà Tây (cũ) hy sinh năm 1970. Đúng như dự đoán của nhà tâm linh, sau khoảng 1 giờ đồng hồ thay nhau đào bới với độ sâu khoảng 40cm thì thấy xuất hiện 2 bình tông, đôi dép cao su, chiếc cà men (gô) dùng đựng đồ ăn, các di vật như huy hiệu, ngôi sao và nhiều phần xương.
Cẩn thận từng chút một, anh em trong đoàn cất bốc đã nhẹ nhàng gỡ từng nhúm đất để đưa các di vật lên. Hàng trăm người đến xem mang theo máy móc để quay lại hiện trường cất bốc, cũng như hàng trăm người dân đứng ngoài xem trên màn hình truyền qua máy chiếu trực tiếp đặt bên ngoài đều ngỡ ngàng khi trên chiếc bình tông thứ nhất ghi rõ họ tên Phạm Công Thành ở Hà Tây. Phần ngực của liệt sĩ còn có hai chiếc sao vàng, một viên đạn bị găm vào ngực.
Ở chiếc bình tông thứ hai có ghi họ tên Nguyễn Hà không có năm sinh nhưng lại có ghi quê Thái Nguyên (TN). Liệt sĩ Hà cũng có 1 sao và trên người có mảnh đạn. Tương tự các hài cốt còn lại hầu như đều có cúc áo, ngôi sao và các phần xương… Đến khoảng 20h20, 7 hài cốt liệt sĩ đã được cất bố xong.
 |
| Đoàn cất bốc hăng hái đào bới |
Khi đến hố thứ hai cách đó chừng 50m, nhà tâm linh dự đoán ở đây có 6 liệt sĩ nhưng chỉ một liệt sĩ có tên tuổi quê quán. Không như ở hố trước chỉ đào khoảng 40cm là thấy, mà lần này anh em phải đào sâu tới khoảng gần 1m mới phát hiện. Mọi người hồi hộp chờ đợi, kết quả đã phát hiện 1 chiếc bình tông ghi tên Đặng Văn Thảo sinh năm 1945 quê ở Tứ Kỳ, (Hải Dương), đơn vị là F7. Tại hố này anh em cất bốc đã thu được rất nhiều di vật của các chiến sĩ như ở hố trước.
Khi vừa thấy chiếc bình tông rỉ zét được rửa sáng, thấy rõ tên tuổi, quê quán, người thân của liệt sĩ Đăng Văn Thảo đã không cầm được nước mắt, ai nấy đều nghẹn ngào vùa mừng vừa tủi vì sau hơn 40 năm nằm lại dưới lòng đất hiu lạnh, nay họ mới đưa được hài cốt về quê an táng.
“Tôi không thể tin vào mắt mình vì nét chữ khắc họ tên quê quán trên chiếc bình tông, đó đích xác là chữ của anh trai tôi. Không ngờ rằng sau bao năm lặn lội tìm kiếm khắp nơi, cuối cùng anh trai tôi lại nằm ở đây...”- ông Đặng Văn Hiệp em trai liệt sĩ Đặng Văn Thảo sụt sùi nước mắt.
 |
| Chiếc bình tông còn nguyên vẹn mang tên liệt sĩ Đặng Văn Thảo |
Khoảng hơn 1 tiếng đồng hồ cất bốc, 6 liệt sĩ ở hố thứ hai cũng được đưa lên.
Hơn 22h đêm, mọi người lại hì hục đến hố thứ ba, nhà tâm linh cho biết dưới đó có 2 hài cốt, trong đó có một hài cốt mang tên Thân Văn Luyến quê ở Bắc Giang hy sinh năm 1972. Không nằm ngoài dự đoán của nhà tâm linh, khi đào đến độ sâu khoảng 40cm, đoàn đã phát hiện chiếc bình tông và đôi dép cao su. Khi kỳ cọ rửa sạch chiếc bình tông hiện nguyên chữ Thân Văn Luyến quê ở Bắc Giang.
Công tác đào bới cất bốc kết thúc lúc hơn 23h đêm. Khi 15 hài cốt liệt sĩ được quy tập về một chỗ, các nhà sư đã tới làm lễ cầu siêu cho vong hồn các anh. Chứng kiến những hài cốt được lá phủ lên tấm vải đỏ và lá cờ tổ quốc, nhiều người thân cũng như người dân không thể cầm được nước mắt.
“Vậy là Tết này anh tôi được trở về quê ăn Tết cùng gia đình. Tết này anh tôi không còn phải lạnh lẻo và xa quê như mấy chục năm qua. Gia đình tôi biết ơn Ngân hàng Chính sách xã hội nhiều lắm. Nhờ có họ giúp đỡ, báo tin mà chúng tôi mới đón được anh về với gia đình…”- bà Phạm Thị Hòa- em gái liệt sĩ Phạm Công Thành nức nở.
 |
| Người nhà của liệt sĩ đã vỡ òa khi được đón liệt sĩ về với quê hương |
Với Thiếu tướng Đỗ Công Mùi- nguyên Tư lệnh Quân đoàn 3 dù đã về hưu, tuổi đã cao nhưng cũng rất hăng hái. Ông không quản ngại đường sá xa xôi, đêm khuya sương lạnh mà vẫn cùng anh em, đồng bào ngồi theo dõi trực trực công việc cất bốc.
Ông Mùi khẳng định: với những vết tích như bình tông có ghi họ tên quê quán, ngôi sao vàng trên mũ, các mảnh đạn, dép cao su, cúc áo Tô Châu (Trung Quốc) như đã thấy trong đợt quy tập này thì đây chính xác là các hài cốt liệt sĩ. Sở dĩ như vậy là bởi, nếu hài cốt quận địch thì không có các di vật giống ta. Còn nếu là hài cốt dân thường thì cũng không có các di vật đó…
 |
| Các hài cốt được quy tập về một địa điểm |
Nói về đợt tìm kiếm, cất bốc và hồi hương liệt sĩ của ngân hàng mình, ông Dương Quyết Thắng- Tổng Giám đốc NHCSXHVN cho biết: “Việc tìm kiếm, cất bốc liệt sĩ không chỉ là nguyện vọng của riêng tôi, mà đó là mong mỏi của tất cả mọi người dân Việt Nam, đặc biệt là của hàng vạn thân nhân liệt sĩ chưa tìm được phần mộ của người thân. Đây hoàn toàn không phải là việc đánh bóng thương hiệu của mình, mà nó hoàn toàn xuất phát từ cái tâm, từ tấm lòng của cán bộ, nhân viên NHCSXHVN. Ngân hàng đã phát động, vận động anh em trong toàn hệ thống đóng góp một ngày lương để tổ chức tìm kiếm liệt sĩ có thân nhân trong hệ thống NHCSXH trên cả nước về với gia đình. Kết quả vào đầu tháng 1 vừa qua, chúng tôi đã tổ chức tìm kiếm và cât bốc được 31 hài cốt liệt sĩ ở xã Ea H’leo, huyện Ea H’leo, tỉnh Đắk Lắk. Lần này lại tìm được 15 hài cốt liệt sĩ tại nơi này. Đây là một kết quả đáng mừng vì nó nằm ngoài dự tính của chúng tôi. Vào tháng 3 sắp tơi, chúng tôi sẽ tiếp tục cất bốc khoảng 20 bộ hài cốt ở tỉnh Đắk Lắk…"
Trưa ngày 30/1, các liệt sĩ có tên tuổi sẽ được người thân mang về quê an táng. Với những liệt sĩ vô danh sẽ được UBND tỉnh Bình Phước làm lễ truy điệu đưa các anh về nghĩa trang liệt sĩ để an táng.
Ngọc Quý
