Kỳ 2: Bí ẩn xung quanh cái chết của vua Đinh

Đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng tại Ninh Bình
Đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng tại Ninh Bình
(PLO) - Xung quanh cái chết đầy bí ẩn của hai cha con vua Đinh, chính sử và dã sử đều có những lý giải cực kỳ đơn giản, gây ra nhiều tranh cãi. Nhưng đến nay, hầu hết các nhà nghiên cứu đều khẳng định “không thể có một cái chết đơn giản thế đối với một vị vua văn, võ toàn tài”. Vậy vì sao Vua Đinh bị sát hại?

Bị hoạn quan âm mưu sát hại?

Chính sử chép rằng, “Đỗ Thích đêm nằm trên cầu, bỗng thấy sao sa, rơi vào miệng, cho là điềm tốt bèn nảy ra ý định giết vua” và thi hành kế hoạch ngay sau đó khi “Thấy nhà vua dùng yến tiệc vừa xong, say rượu nằm ngủ ngay giữa sân cung đình, Đỗ Thích bèn lẻn vào giết chết nhà vua, lại giết luôn cả Nam Việt Vương Đinh Liễn.

Bấy giờ, lệnh lùng bắt thủ phạm rất gấp, Đỗ Thích phải trèo lên nằm trong máng nước ở trong cung suốt ba ngày liền, đói khát lắm. Thế rồi trời đổ mưa, Đỗ Thích thò tay hứng nước mà uống, cung nữ nhìn thấy nên đi báo. Định Quốc Công là Nguyễn Bặc sai người bắt xuống và đem đi chém đầu”. 

Cho đến bây giờ, những lý giải về cái chết đầy bí ẩn của Đinh Tiên Hoàng vẫn chưa được hậu thế đồng tình. Trong cuốn “Cội nguồn” (tập 2), Tiến sĩ Đinh Công Vĩ viết: “Gia phả họ Đỗ ở Đại Đê, Vụ Bản, Nam Định và sự tích đền Gạo ở xã Thanh Bình, huyện Thanh Liêm, Hà Nam đều nói tới việc Đỗ Thích có công cõng Đinh Bộ Lĩnh chạy trốn khi ông bị Nam Tấn Vương truy đuổi.

Còn lời truyền ngôn của người dân trong vùng quê vua Đinh kể rằng: Đỗ Thích là cận vệ gần gũi của vua, đến với vua thì thấy vua đã bị giết. Thích giật mình hoảng hốt, đang định kêu lên thì quân mai phục đổ ra. Thích sợ quá trèo lên máng nước trong cung trốn, sau đó thì bị phát hiện, bị bắt, rồi bị giết”. 

Dựa trên những cứ liệu này, TS Vĩ khẳng định đã có những kẻ chủ mưu trong việc giết cả hai cha con vua Đinh. Họ đặt Đỗ Thích vào bẫy để biến ông thành vật hy sinh, thành kẻ phải chịu trách nhiệm trước lịch sử thay cho họ. Cùng lý giải như ông Vĩ, ông Nguyễn Văn Son đặt câu hỏi: “Làm sao có thể tin được hành động giết cả hai cha con nhà vua của Đỗ Thích chỉ từ nguyên nhân mơ có điềm tốt nên giết vua? 

Một số nhà nghiên cứu hiện nay cũng cho rằng Đỗ Thích không thể làm chuyện này. Bởi Thích chỉ là một viên hoạn quan, chức nhỏ, sức mọn, không hề có uy tín hay vây cánh. So với Thích, trong triều có các bạn của vua Đinh như Nguyễn Bặc, Đinh Điền, Lưu Cơ... đều nắm trọng quyền, đủ cả văn lẫn võ.

Vì vậy Thích không thể mơ tưởng việc sẽ khuất phục được các đại thần nhà Đinh để ngồi yên trên ngai vàng.Vả lại cung cấm là chốn trọng địa,vua Đinh và con trai đã chinh chiến nhiều năm, võ nghệ đầy mình, dù vua Đinh và con trai say rượu, Đỗ Thích cũng khó lòng hành thích được.

Tác giả Lê Văn Siêu trong sách “Việt Nam văn minh sử” nêu ra một giả thiết khác: Đỗ Thích là “gian tế” của nhà Tống, giết cha con vua Đinh để làm rối triều đình và cho nhà Tống thừa cơ mang quân sang đánh chiếm.

Vì Trung Hoa là nước lớn nên phía Đại Cồ Việt dù có biết cũng không dám “làm to chuyện” gian tế đó, chỉ dồn sức đánh trả sau này. 

Tất cả những giả thiết này đều thể hiện một ý chung nhất, rằng, cái chết của hai cha con Đinh Tiên Hoàng đều không thể đơn giản như những gì “Đại Việt sử ký toàn thư” đã viết. 

Ông Nguyễn Văn Son nêu ra những ý kiến xung quanh cái chết đầy bí ẩn của vua Đinh Tiên Hoàng
Ông Nguyễn Văn Son nêu ra những ý kiến xung quanh cái chết đầy bí ẩn của vua Đinh Tiên Hoàng

Hoặc đã nhận ra âm mưu thâm độc của nhà Tống?

Sử sách có ghi, năm 972, 4 năm sau khi lên ngôi Hoàng đế, Đinh Bộ Lĩnh đã cử Nam Việt Vương Đinh Liễn đi sứ nhà Tống. Năm ấy, nhà Tống phong cho Đinh Tiên Hoàng làm Giao Chỉ Quận vương, còn Nam Việt Vương Liễn thì được nhà Tống phong làm Kiểm hiệu Thái sư, Tĩnh hải quân Tiết độ sứ, An Nam đô hộ.

Đến năm 975, nhà Tống lại sai sứ sang gia phong cho Đinh Liễn làm Khai phủ nghi đồng Tam ti, Kiểm hiệu Thái sư, Giao Chỉ Quận vương. Động tác này của nhà Tống chứng tỏ nhà Tống đã… qua mặt Đinh Tiên Hoàng, chỉ “làm việc bang giao với Đinh Liễn”. 

Ông Nguyễn Văn Son, Hội viên Hội Di sản văn hóa Việt Nam, một người con ở đất Cố đô Hoa Lư, sau khi nghiên cứu qua rất nhiều tài liệu sử sách ghi lại, đã khái lược như sau: Sau khi lên ngôi, vua Đinh rất để ý đến chuyện bang giao hữu hảo với triều đại phong kiến phương Bắc khi quyết định cử con trai cả đi sứ nhà Tống, một chuyến đi lành ít, dữ nhiều. 

Nhưng không ngờ nhà Tống lại đón Đinh Liễn bằng nghi thức thiên tử “tam nhật tiểu yến, thất nhật đại yến” (có nghĩa là ba ngày tiệc nhỏ, bảy ngày tiệc lớn). Trong các bữa tiệc, tất cả các đấng quân vương, quần thần đều phải đến chào hỏi, khi về còn sai người tiễn Đinh Liễn đến tận biên giới cùng với lụa là, châu báu.

Sau đấy, sứ thần nhà Tống sang giao hảo nhưng không tiếp chuyện với Đinh Tiên Hoàng, coi Hoàng đế nước Nam khi ấy đã là Thái Thượng Hoàng, chỉ tiếp chuyện Đinh Liễn. 

Với những mắt xích này, ông Son cho rằng nhà Tống đang có một âm mưu “trọng dụng, nể mặt” Đinh Liễn, để chỉ chờ khi Đinh Tiên Hoàng khuất núi, rất có thể đất nước Đại Cồ Việt non trẻ, mới tuyên bố độc lập tự chủ được vài năm lại rơi vào ách đô hộ của phong kiến phương Bắc như trước đây.

Đó là lý do chính khiến vua Đinh quyết định phế truất ngôi vị Thái tử của Đinh Liễn, lập Đinh Hạng La, khi ấy mới là đứa trẻ, làm Thái tử. 

Xung quanh chuyện Đinh Tiên Hoàng phế trưởng, lập út, Nguyễn Khắc Thuần đã viết trong “Việt sử giai thoại”: “Tiếc thay, Đinh Tiên Hoàng, người dày dạn kinh nghiệm trận mạc, đủ để được hào kiệt đương thời tôn làm Vạn Thắng Vương, nhưng lại chưa đủ bản lĩnh và sâu sắc để quyết đoán đúng đắn những vấn đề ngỡ như rất bình thường của chính sự”. 

Ngô Sĩ Liên viết trong “Đại Việt sử ký toàn thư”: “Nam Việt Vương Đinh Liễn là con trưởng, từng có công lao, chưa thấy có lỗi. Đinh Tiên Hoàng vì yêu con thứ mà quên con trưởng, tưởng thế là thỏa tình yêu quý, nào có biết đâu như thế là làm hại con. Nếu không như vậy thì tội đại ác của Đỗ Thích vì đâu mà có, đúng như lời sấm truyền?”.

Cuốn “Ngọn cờ lau lịch sử” còn lý giải đơn giản hơn: “Do Đinh Liễn phản đối vua cha đặt cũi hổ và vạc dầu để trừng phạt kẻ phản nghịch nên Đinh Tiên Hoàng nóng tính, bực mình, không cho Liễn làm Thái tử nữa”. 

Ông Son giả thiết: “Có thể việc phế Đinh Liễn chính là nguyên nhân khiến hai cha con Đinh Tiên Hoàng bị giết chết đầy bí ẩn. Vì nhà Tống đã lập mưu mua chuộc con bài Đinh Liễn, để sau này dễ bề thôn tính và cai quản Đại Cồ Việt. Nhận ra âm mưu thâm độc của nhà Tống, vua Đinh dù rất đau lòng nhưng cũng phải làm một việc chẳng đặng đừng”.

Ông Son trầm ngâm: “Với một con người Trung, Hiếu, Dũng, Chí, Tín như Đinh Tiên Hoàng, phải phế đứa con đã cùng ông vào sinh ra tử, đã cùng ông dẹp loạn 12 sứ quân, đã phải đi làm con tin từ thuở mới 6 tuổi, ông đau lòng lắm chứ.

Nhưng Hoàng đế nghĩ đến việc lớn hơn, nghĩ đến nền độc lập tự chủ của đất nước có thể lại rơi vào tay giặc nên buộc phải phế con trai trưởng, để thể hiện sự bất hợp tác với nhà Tống”. 

Đọc thêm

Trung tâm hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái bị bạo lực: Nơi bình yên tìm về

Ngôi nhà Ánh Dương ở Thanh Hóa chính thức đi vào hoạt động từ tháng 1/2022. (Ảnh: HLHPNVN)
(PLVN) -  Với nạn nhân bị bạo lực giới nói chung và bạo lực gia đình nói riêng, để “bình yên tìm về” là cả một hành trình dài. Nhưng qua mô hình Trung tâm dịch vụ một cửa hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái bị bạo lực - Ngôi nhà Ánh Dương, trong hành trình đó, họ không đơn độc. Với nhiều người, hạnh phúc, bình yên đã thực sự trở lại.

Ngăn chặn ma túy “núp bóng” thuốc lá điện tử

Hiện nay chỉ có một số ít cơ quan có năng lực xét nghiệm phát hiện ma túy tổng hợp được như: Viện Giám định Pháp y – Bộ Y tế, Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an. (Nguồn ảnh: Thanh Loan)
(PLVN) -  Trong những năm gần đây, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới hay còn gọi là thuốc lá mới đã xuất hiện trên toàn thế giới với hai dòng sản phẩm chính là thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng. Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho hay, khoảng từ năm 2015, các sản phẩm thuốc lá mới bắt đầu du nhập vào Việt Nam và nhanh chóng thu hút giới trẻ.

Thuốc lá điện tử gây ảo giác, loạn thần

4 trường hợp là học sinh nhập viện do ngộ độc sau khi hút thuốc lá điện tử. (Ảnh: Bệnh viện Bãi Cháy)
(PLVN) - Thời gian qua, tại một số bệnh viện đã tiếp nhận một số bệnh nhân đến điều trị có liên quan đến hút thuốc lá điện tử. Điều đáng lưu ý là hầu hết, bệnh nhân đến bệnh viện do có dấu hiệu đau đầu, lo âu, mất ngủ, rối loạn hoảng sợ, có một vài trường hợp có dấu hiệu loạn thần, ảo giác. Vấn đề này ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe tâm thần của người sử dụng.

Sôi nổi Hội thi “Nghi thức Đội TNTP Hồ Chí Minh” tỉnh Bạc Liêu

Sôi nổi Hội thi “Nghi thức Đội TNTP Hồ Chí Minh” tỉnh Bạc Liêu
(PLVN) - Hòa chung không khí thi đua sôi nổi của thiếu nhi cả nước, thiếu nhi Bạc Liêu đã và đang ra sức thi đua rèn luyện, học tập, thực hiện các công trình, phần việc Măng non lập thành tích chào mừng để kỷ niệm 82 năm Ngày thành lập Đội TNTP Hồ Chí Minh (15/5/1941 – 15/5/2023), làm quà nhân kỷ niệm 133 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2023).

Đừng coi thường say nóng, say nắng

Ảnh minh họa. (Nguồn: baochinhphu.vn)
(PLVN) -  Dù miền Bắc mới bước vào đợt nắng nóng gay gắt diện rộng thứ 2 kể từ đầu mùa nhưng nhiệt độ cao nhất ở nhiều nơi mấy ngày qua đều chạm hoặc vượt ngưỡng 40 độ C. Dự báo, thời gian tới sẽ xuất hiện nắng nóng nhiều hơn và gia tăng về cường độ trên phạm vi toàn quốc.