Cần trả đúng tên cho Đền Hai Bà Trưng

Cần trả đúng tên cho Đền Hai Bà Trưng
(PLO) - Đi trên quốc lộ 32, qua cầu Phùng một đoạn, nhìn về bên phải, du khách sẽ lần lượt gặp 3 tấm biển chỉ dẫn rất  lớn đề: “Di tích quốc gia đặc biệt. Đền Hát Môn, xã Hát Môn (thờ Hai Bà Trưng)”.

Từ bé tôi vẫn quen tên gọi đền Hai Bà Trưng là: “Đền Hai Bà” hoặc “Đền Hai Bà Trưng”. Từ ngày được  công nhận là di tích  quốc gia đặc biệt, Đền mới có tên gọi như trên. Tôi rất thắc mắc nhưng không thể lần giở lại Tờ trình của địa phương gửi lên Bộ Văn hóa -Thể thao và Du lịch (khi đề nghị công nhận di tích lịch sử cấp quốc gia) hoặc Tờ trình của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch gửi lên Thủ tướng Chính phủ (khi đề nghị công nhận di tích lịch sử cấp quốc gia đặc biệt) để xem,đặt tên gọi trên, căn cứ vào đâu, ai đặt, cách thức thế  nào.

Rõ ràng rằng, ngôn ngữ Việt Nam phân biệt rất mạch lạc các khái niệm: đình, chùa, đền, miếu, am… Khác với đình để thờ Thành hoàng làng, chùa để thờ Phật, đền để thờ một nhân vật lịch sử cụ thể nên về ngữ nghĩa phải mang tên của chính nhân vật đó mới đúng. 

Bách khoa toàn thư định nghĩa: “Đền thờ là công trình kiến trúc được xây dựng để thờ cúng một vị thần hoặc một danh nhân quá cố…..”. Từ điển tiếng Việt của Trung tâm từ điển tin học do Giáo sư Hoàng Lê chủ biên, NXB Đà Nẵng ấn hành năm 2017 giải thích đền là nơi Vua ngự, nơi thờ thần thánh hoặc những nhân vật lịch sử được tôn sùng như thần thánh.

Những định nghĩa trên hoàn toàn đúng với quan niệm của nhân dân ta vì có một số trường hợp, đền thờ một nhân vật (một đối tượng) cụ thể nhưng mang tên địa phương,  đó là trường hợp nhân vật ấy đã được phong thánh, phong thần, như Đền Kiếp Bạc mang tên hai làng Vạn Yên (Kiếp) và Dược Sao (Bạc) thờ Trần Hưng Đạo (nhiều nơi gọi là Đức Thánh Trần); Đền Kim Liên thờ Cao Sơn Đại vương; Đền Quán Thánh thờ thần Trấn Vũ; Đền Voi phục thờ Linh Lang Đại vương; Đền Bạch Mã thờ thần Long Đỗ..: Tất cả các Ngài đều là Thánh, là Thần. Còn đối với những nhân vật lịch sử lỗi lạc, có công với đất nước  thì đền thờ của họ phải mang chính tên họ như vế sau của hai định nghĩa trên.

Chúng ta có thể lấy muôn vàn thí dụ về điều này: Đền Hùng thờ các vua Hùng, Đền Phùng Hưng thờ Phùng Hưng, đền Bà Triệu, Lý Nam Đế, Triệu Quang Phục, Lê Đại Hành… để thờ chính các bậc tiên vương  ấy.

Rõ ràng  Hai Bà Trưng là nhân vật lịch sử, là hai vị nữ anh hùng dân tộc, là Vua của nước ta nên Đền thờ Hai Bà phải gọi là Đền Hai Bà Trưng hoặc Đền thờ Hai Bà Trưng. Ấy là nói chung. Còn cụ thể, đối với Hai Bà, ta thử xem các nơi khác họ đặt tên đền Hai Bà thế nào; chẳng hạn hai đền ở Đồng Nhân và Mê Linh cùng với đền ở Hát Môn thuộc top 3 trong cả nước.

Với đền ở Đồng Nhân ngay ở phố Nguyến Công Trứ đã có biển chỉ dẫn bằng xi măng chữ khắc chìm: “Di tích lịch sử- Đền Hai Bà Trưng”. Vào đến số 12 phố Hương Viên Phường Đồng Nhân Quận Hai Bà Trưng, nơi tọa lạc Đền Hai Bà cũng có biển đề: “Di tích Đền Hai Bà Trưng- đã xếp hạng- cấm vi phạm”.

Với đền ở Mê linh: Đi trên đường 23b qua phố Yên xã Tiền Phong một đoạn nhìn về bên trái, du khách sẽ gặp một biển chỉ dẫn rất lớn: “Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt- Đền Hai Bà Trưng- Huyện Mê Linh”. Vào sâu khoảng hơn 1km là nơi tọa lạc của đền. Trên cao cổng đền là dòng chữ lớn, uy nghiêm: “Đền Hai Bà Trưng”. Như vậy, chúng  ta cần cải chính tên gọi Đền Hát Môn trên đây thành Đền Hai Bà Trưng ở Hát Môn để có sự chặt chẽ về ngữ nghĩa, thống nhất với từ điển, thống nhất với quan  niệm của dân ta và hơn thế nữa, cái tên Đền Hai Bà Trưng mới thể hiện được hết tấm lòng của người dân Việt đối với Hai Bà.

Đọc thêm

Trung tâm hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái bị bạo lực: Nơi bình yên tìm về

Ngôi nhà Ánh Dương ở Thanh Hóa chính thức đi vào hoạt động từ tháng 1/2022. (Ảnh: HLHPNVN)
(PLVN) -  Với nạn nhân bị bạo lực giới nói chung và bạo lực gia đình nói riêng, để “bình yên tìm về” là cả một hành trình dài. Nhưng qua mô hình Trung tâm dịch vụ một cửa hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái bị bạo lực - Ngôi nhà Ánh Dương, trong hành trình đó, họ không đơn độc. Với nhiều người, hạnh phúc, bình yên đã thực sự trở lại.

Ngăn chặn ma túy “núp bóng” thuốc lá điện tử

Hiện nay chỉ có một số ít cơ quan có năng lực xét nghiệm phát hiện ma túy tổng hợp được như: Viện Giám định Pháp y – Bộ Y tế, Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an. (Nguồn ảnh: Thanh Loan)
(PLVN) -  Trong những năm gần đây, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới hay còn gọi là thuốc lá mới đã xuất hiện trên toàn thế giới với hai dòng sản phẩm chính là thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng. Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho hay, khoảng từ năm 2015, các sản phẩm thuốc lá mới bắt đầu du nhập vào Việt Nam và nhanh chóng thu hút giới trẻ.

Thuốc lá điện tử gây ảo giác, loạn thần

4 trường hợp là học sinh nhập viện do ngộ độc sau khi hút thuốc lá điện tử. (Ảnh: Bệnh viện Bãi Cháy)
(PLVN) - Thời gian qua, tại một số bệnh viện đã tiếp nhận một số bệnh nhân đến điều trị có liên quan đến hút thuốc lá điện tử. Điều đáng lưu ý là hầu hết, bệnh nhân đến bệnh viện do có dấu hiệu đau đầu, lo âu, mất ngủ, rối loạn hoảng sợ, có một vài trường hợp có dấu hiệu loạn thần, ảo giác. Vấn đề này ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe tâm thần của người sử dụng.

Sôi nổi Hội thi “Nghi thức Đội TNTP Hồ Chí Minh” tỉnh Bạc Liêu

Sôi nổi Hội thi “Nghi thức Đội TNTP Hồ Chí Minh” tỉnh Bạc Liêu
(PLVN) - Hòa chung không khí thi đua sôi nổi của thiếu nhi cả nước, thiếu nhi Bạc Liêu đã và đang ra sức thi đua rèn luyện, học tập, thực hiện các công trình, phần việc Măng non lập thành tích chào mừng để kỷ niệm 82 năm Ngày thành lập Đội TNTP Hồ Chí Minh (15/5/1941 – 15/5/2023), làm quà nhân kỷ niệm 133 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2023).

Đừng coi thường say nóng, say nắng

Ảnh minh họa. (Nguồn: baochinhphu.vn)
(PLVN) -  Dù miền Bắc mới bước vào đợt nắng nóng gay gắt diện rộng thứ 2 kể từ đầu mùa nhưng nhiệt độ cao nhất ở nhiều nơi mấy ngày qua đều chạm hoặc vượt ngưỡng 40 độ C. Dự báo, thời gian tới sẽ xuất hiện nắng nóng nhiều hơn và gia tăng về cường độ trên phạm vi toàn quốc.