Bệnh nhân bệnh viện Thanh Nhàn thiệt đơn thiệt kép vì... xã hội hóa

Mới đây, Đoàn giám sát của Thường trực HĐND TP.Hà Nội do Chủ tịch HĐND TP Ngô Thị Doãn Thanh làm Trưởng đoàn đã kiểm tra BV Thanh Nhàn về công tác triển khai thực hiện chính sách XHH y tế. Triển khai từ năm 1999, đến nay BV Thanh Nhàn có tới 15 đề án XHH y tế với tổng số vốn huy động lên tới 65 tỷ đồng.

Chủ đầu tư “ăn cả chì lẫn chài”…

Hầu hết các đề án này được thực hiện theo mô hình thuê máy của doanh nghiệp. Thực chất là thuê máy nhưng trong quá trình triển khai, BV và doanh nghiệp cho thuê máy lại đàm phán ăn chia lợi nhuận thu về từ máy móc đó với tỷ lệ không tương xứng: doanh nghiệp hưởng 80-85%, BV hưởng 15-20% (trong khi từ địa điểm đặt máy, điện nước, nhân công… hoàn toàn do phía BV cung cấp). 

Sự việc càng trở nên “thiếu minh bạch” hơn khi đa số các hợp đồng thuê máy móc XHH có thời gian rất dài, trung bình trên 10 năm, có đề án hợp đồng lên đến 20 năm (thông thường các máy móc, trang thiết bị trong vòng 5-7 năm sẽ hết khấu hao và khi ấy sẽ thuộc quyền quản lý của BV, nhưng ở Thanh Nhàn, kể cả khi hết hợp đồng, tài sản XHH vẫn thuộc về các chủ đầu tư)…

Tại sao lại có sự ăn chia “bất bình thường” như vậy? BV cũng như phía đối tác căn cứ vào đâu để xác định giá các dịch vụ? Vì sao BV lại đặt quá nhiều máy móc XHH như vậy? Và đời sống cán bộ công nhân viên BV như thế nào trước việc tính toán mức hưởng chênh lệch như thế? 

Về việc ăn chia bất thường, bà Chu Thị Dự, Phó Giám đốc BV Thanh Nhàn cho hay, do đa số nhà đầu tư nhận được tỷ lệ ăn chia khi ký hợp đồng cao (80-85%) nên sau một thời gian hoạt động, BV đã thương thảo giảm tỷ lệ chia lợi nhuận khi thuê máy với một số máy xuống còn 50-60%, song có một số đối tác không đồng ý. 

Không chỉ khó khăn trong việc xây dựng cơ cấu giá, nhất là các chuyên khoa có nhiều thủ thuật, lãnh đạo BV Thanh Nhàn cũng thừa nhận thực tế có hiện tượng các nhà đầu tư chỉ đầu tư XHH vào các dịch vụ kỹ thuật có lợi nhuận cao, việc XHH trang thiết bị toàn bộ dẫn đến hệ quả là BV phụ thuộc vào nhà đầu tư,trong khi đó đời sống cán bộ,công nhân viên BV thì không được cải thiện là bao.

Lắp đặt trang thiết bị hiện đại, đắt tiền…, đồng nghĩa với việc phải tận thu để nhanh chóng lấy lại vốn. Vì vậy, người bệnh sẽ phải “è cổ” ra để thanh toán các khoản thu bất hợp lý (thực tế việc thu phí sử dụng các thiết bị này theo giá dịch vụ, cao hơn rất nhiều so với mức giá viện phí của Nhà nước quy định). 

Bên cạnh đó, việc triển khai khám chữa bệnh tự nguyện tại khu vực công của BV Thanh Nhàn cũng là vấn đề khiến nhiều người bệnh đã từng đến đây khám chữa bệnh kêu ca, phản ánh. Theo đó, ngoài 540 giường bệnh kế hoạch được thành phố giao, để giảm quá tải, BV Thanh Nhàn đã triển khai kê thêm gần 250 giường dịch vụ nằm xen kẽ trong các khoa khám bệnh công lập. Người bệnh nằm ở các giường bệnh dịch vụ này sẽ phải đóng thêm từ 100.000 -200.000 đồng /giường/ngày (tùy theo phòng 2 giường hay 6 giường).

“Việc người bệnh phải nằm ghép, nằm giường dịch vụ xen kẽ trong phòng điều trị công lập, bản thân quyền lợi của họ đã bị thiệt thòi và chất lượng điều trị chắc chắn cũng giảm theo, hơn nữa lại phải nộp thêm tiền cho giường dịch vụ thì càng “thiệt đơn, thiệt kép…” - các thành viên trong Đoàn giám sát của HĐND TP nhận định.

Tại buổi làm việc, ông Đào Quang Minh, Giám đốc BV Thanh Nhàn thừa nhận việc không tính cơ cấu giá về xây dựng cơ bản của BV đàm phán liên doanh liên kết cũng như việc chia cho doanh nghiệp liên kết tỷ lệ lợi nhuận quá cao là… không hợp lý. 

Tuy nhiên, ông Minh cho hay, tất cả các đề án này được thực hiện từ những năm trước và nhiều đề án bản thân ông cũng không hiểu tại sao lại có tỷ lệ ăn chia như vậy, hợp đồng dài hạn như vậy, vì ông mới về đảm nhận chức Giám đốc BV từ năm 2011. 

Thấy được “sự vô lý” này, Giám đốc BV Thanh Nhàn cho hay, BV đã xem xét một số đề án và muốn thanh lý hợp đồng nhưng phía đối tác không những không đồng ý mà còn đòi bồi thường rất cao nếu BV tự dừng hợp đồng trước hạn…

Kết luận tại buổi kiểm tra, Chủ tịch HĐND TP.Hà Nội Ngô Thị Doãn Thanh đánh giá, việc thực hiện chính sách XHH y tế phản ánh bức tranh nhiều màu, trong có nhiều hiệu quả tích cực đã được ghi nhận nhưng cũng có những mảng tối. Chủ tịch HĐNDTP đề nghị BV Thanh Nhàn phải phân biệt, làm rõ và xác định đúng hình thức XHH, minh bạch việc thuê máy với mô hình liên doanh liên kết ăn chia lợi nhuận và dù áp dụng theo mô hình nào cũng phải đảm bảo tính đúng, tính đủ, công khai theo các quy định hiện hành. 

Đặc biệt, khi XHH y tế phải hài hòa 3 lợi ích: Nhà đầu tư - BV - người bệnh, trong đó quyền lợi người bệnh phải được đặt lên hàng đầu chứ không phải quyền lợi của nhà đầu tư. Chủ tịch Ngô Thị Doãn Thanh cũng đề nghị BV Thanh Nhàn khi mở rộng các đề án XHH cần tập trung vào những máy móc ngân sách không đầu tư, không đủ điều kiện đầu tư hoặc không được đầu tư,tránh gây nên tình trạng cạnh tranh không lành mạnh.