Một chuyên gia xã hội học phân tích: Cá độ bóng đá có thể tác động lên thần kinh con người giống chất kích thích hoặc chất gây nghiện. Chính vì thế, cá độ cũng gây nghiện như ma túy, thuốc lắc,… thậm chí tác hại còn hơn cả ma túy. Khi thắng độ giống như cảm giác phê thuốc, người chơi thấy hưng phấn trong một khoảng thời gian dài. Khi thua độ, người chơi buồn chán, trầm cảm, hoảng loạn, giống như một con nghiện trong cơn đói thuốc. Nhiều hệ quả đáng tiếc xảy ra từ đây.
Cá độ - chất kích thích gây nghiện
Theo ý kiến chuyên gia, dân độ khi đã thắng thì càng muốn thắng nhiều hơn, khi thua thì lao vào “cày kéo” lại. Khi lâm vào cảnh nợ nần, mỗi người lại chọn cho mình cách giải quyết khác nhau. Có người không trốn nợ bằng cách thế thân, mà lạnh lùng ra tay sát hại người thân của mình để chiếm đoạt tài sản.
Nợ nần là một trong những lý do khiến con người trở nên hoảng loạn, không còn kiểm soát được hành vi của mình, dễ gây ra án mạng và chọn giải pháp tiêu cực. Những người tìm cách giết người để độc chiếm tài sản là họ muốn tìm cho mình một lối thoát khác, khi đã bị đẩy vào bước đường cùng.
Tự tử hoặc giết người vì nợ đều do họ không có đủ sức mạnh tinh thần, nghị lực để vượt qua khủng hoảng, sáng suốt tìm ra những cách giải quyết khác. Và họ trượt dài trong cơn bấn loạn của mình, đi từ sai lầm này đến sai lầm khác.
Nhẹ: rối loạn tâm thần
Nhiều “con nghiện” cá độ vì tiếc của dẫn tới hoảng loạn, rối loạn tâm thần. Điển hình như bà Nguyễn Thị T. (49 tuổi, Mai Động, Hà Nội) đã thua mất số tiền gần 3 tỷ đồng vì thói đỏ đen. Ngôi nhà bị siết nợ. Chồng ly dị vì không chịu được cảnh xã hội đen hàng ngày đến siết nợ, chửi bới. đập phá. Hai con cũng bỏ ra nước ngoài. Cách đây 2 tuần, bà T. phải nhập viện trong trạng thái hoảng loạn, rối loạn tâm thần vì thua độ, cờ bạc.
Cũng như bà T., anh Nguyễn Văn N. (40 tuổi, Hà Nội) là chủ quán cà phê kiêm tổ chức cá độ bóng đá. Sốc sau những lần thua trắng tay, anh N. thâu đêm suốt sáng lao vào những cuộc cá độ mong kiếm lại chút ít. Hậu quả là từ ô tô, xe máy đến cửa hàng bố mẹ để lại làm ăn, anh đều “nướng” hết với tổng số tiền lên tới 4 tỉ đồng.
Anh trở thành người đàn ông vũ phu, sẵn sàng đánh vợ khi vợ anh “xía mũi” vào việc anh cá độ. Gia đình đã phải lên kế hoạch áp tải đưa vào viện, N. tỏ ra phát cuồng, tìm mọi cách trốn, kể cả trèo tường, phá khóa. Đặc biệt vào ban đêm, N. rất bồn chồn, bức xúc, bất an vì đây là thời điểm các con bạc say máu nhất.
Nặng: giết người vô cớ
Gần nhất, một vụ giết người rúng động đất Hà thành, nạn nhân chính là vợ của hung thủ. Đỗ Minh Quân (30 tuổi, ở quận Từ Liêm, Hà Nội) là con cả trong gia đình, em trai mới ra tù. Quân mở quán cháo lòng, tiết canh nhưng việc làm ăn chỉ để che mắt thiên hạ, thực tế là nhằm giao lưu với các đối tượng chuyên cá độ và cờ bạc. Quân từ đó trở thành con nợ với số tiền hàng tỉ đồng, phải chạy trốn một thời gian dài. Vợ chồng sinh mâu thuẫn, lời qua tiếng lại, vợ Quân nhiều lần bỏ về nhà mẹ đẻ.
Chiều 18/6, Quân sang nhà mẹ vợ với mong muốn đón vợ con về nhưng người vợ không đồng ý. Đôi co một hồi, Quân bất ngờ lấy dao thủ sẵn trong người đâm liên tiếp vào vợ khiến nạn nhân tử vong tại chỗ. Nguyên nhân gây án được xác định có liên quan đến tâm lý bức xúc, lo lắng, cùng quẫn do nợ nần thua độ và bị chủ nợ thúc ép.
Trầm uất và tự tử
Nhiều trường hợp đã tự tử chỉ vì thua độ bóng đá. Cách đây 2 tuần, một thanh niên 22 tuổi ở thôn Lại Bằng (phường Hương Vân, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế) đã uống thuốc sâu tự tử do thua độ bóng đá với số tiền lớn. Một trường hợp khác, anh Đặng Nguyễn Anh D. (38 tuổi, ngụ chung cư A2, phường Thọ Quang, quận Sơn Trà, TP. Đà Nẵng) “lỡ” vay nặng lãi 100 triệu đồng để làm ăn và chơi cá độ. Sau thời gian ngắn, số tiền này sinh lãi lên đến 180 triệu đồng. Dù đã trả hết tiền gốc và một phần tiền lãi nhưng do bị chủ nợ thúc ép, hăm dọa bắt trả hết nên anh D. đã tìm đến cái chết, bỏ lại vợ và ba đứa con thơ.
Hay vừa qua tại thị trấn Trảng Bàng, anh M.V.N. (39 tuổi, ngụ thị trấn Trảng Bàng, huyện Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh) đã tự tử bằng thuốc diệt cỏ vì thua cá độ bóng đá 47 triệu đồng, trước đó anh N. đã phải cầm cố xe. Gia đình anh N. thuộc dạng nghèo ở địa phương, bản thân đi làm thuê, vợ bán quán cóc kiếm sống qua ngày.
Túng cùng trộm cướp, giết người
Cá độ bóng đá cũng giống như hầu hết những trò cờ bạc khác, nhưng cái khác ở đây chính là nó sử dụng những đồng tiền ảo để chơi trên mạng ngay lúc đó và thanh toán bằng tiền mặt vào ngày hôm sau. Điều đó khiến cho những dân độ trở thành anh hùng bàn phím mải miết gõ hàng đêm và hôm sau bán nhà một cách nhanh chóng…
Đói ăn vụng, túng làm liều, ngày 23/6, nhóm 4 đối tượng ở Thừa Thiên Huế đã thực hiện hàng loạt vụ cướp giật để có tiền cá độ bóng đá. Hay trường hợp Hà Văn Trường (30 tuổi, quê Đắk Lắk), cá độ hết sạch tiền sinh ra trộm xe máy để bán lấy tiền chơi tiếp.
Ngày 24/6, Đội Phòng chống tội phạm phường Phú Hòa, TP.Thủ Dầu Một, Bình Dương nhận được điện thoại của Công an phường Mỹ Phước (thị xã Bến Cát) thông báo trên địa bàn vừa xảy ra vụ trộm chiếc xe wave màu xanh, yêu cầu hỗ trợ truy bắt tên trộm. Khi bị bắt, Trường khai vì chơi cá độ bóng đá mùa World Cup thua hết tiền nên đã đi trộm tài sản để bán lấy tiền nướng vào cá độ.
Vụ khác, một “con ma” cá độ ở quận Tân Bình (TP.Hồ Chí Minh) đã chạy bộ theo người đang đi xe máy để cướp xe, khi bị phát hiện còn dùng dao đâm thương tích nhiều. Khi bị bắt giữ, đối tượng khai do thua độ bóng đá phải cầm xe máy nên đi cướp lấy tiền chuộc xe và tiếp tục cá độ.
Mùa bóng năm nào cũng xảy ra nhiều bi kịch tan cửa mất nhà. Dù lực lượng chức năng đã ra quân triệt phá nhiều đường dây cá độ, nhiều người bị bắt giữ, những kẻ cầm đầu phải hầu tòa, song các đường dây cá độ hoạt động núp dưới các hình thức “cờ bạc cò con” vẫn nở rộ, với nhiều chiêu lách luật tinh vi.
Cá độ bóng đá chính là hành vi đánh bạc trái phép dựa trên kết quả của trận đấu
Đánh bạc trái phép là hành vi đánh bạc được thực hiện dưới bất kỳ hình thức nào với mục đích được thua bằng tiền hay hiện vật mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép. Hình thức đánh bạc được thể hiện đa dạng, có thể là đánh bài, tổ tôm, xóc đĩa, đánh ba cây, cá độ bóng đá….Tùy vào mức độ, tính chất của hành vi mà người tham gia cá độ bóng đá có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Căn cứ quy định tại Điều 248 Bộ luật Hình sự, một người bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội đánh bạc khi có đủ các điều kiện sau:
Tội phạm được thực hiện bởi người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi từ đủ 16 tuổi trở lên.
Có hành vi đánh bạc trái phép, được thua bằng tiền hay hiện vật có giá trị từ 2 triệu đồng trở lên; hoặc dưới 2 triệu đồng nhưng đã bị kết án về tội đánh bạc hoặc tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
Hình phạt tội đánh bạc:
Người đánh bạc trái phép sẽ bị phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 50 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm trong trường hợp tiền hay hiện vật dùng đánh bạc có giá trị từ hai triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới hai triệu đồng nhưng đã bị kết án về tội đánh bạc hoặc tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc.
Người đánh bạc sẽ bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm thuộc các trường hợp: Có tính chất chuyên nghiệp (người phạm tội lấy việc đánh bạc làm nguồn sống chính cho mình); tiền hoặc hiện vật dùng đánh bạc có giá trị từ năm mươi triệu đồng trở lên; tái phạm nguy hiểm.
Ngoài hình phạt chính là cải tạo không giam giữ, phạt tù có thời hạn thì người đánh bạc còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền từ ba triệu đồng đến ba mươi triệu đồng.
Thạc sỹ Luật học Nguyễn Thế Anh (Trung tâm Truyền thông Pháp luật Việt Nam)
