20 năm hoàn thiện khung khổ pháp lý cho thị trường chứng khoán Việt Nam

Khung khổ pháp lý cho TTCK ngày càng được hoàn thiện
Khung khổ pháp lý cho TTCK ngày càng được hoàn thiện
(PLVN) - Luật Chứng khoán số 54/2019/QH14 được Quốc hội khóa XIV thông qua ngày 26/11/2019 sẽ chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2021, đánh dấu 20 năm hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam...

Từ Nghị định...

Khác với nhiều nước trên thế giới, khi thị trường chứng khoán (TTCK) được hình thành và đi vào hoạt động một thời gian thì sau đó cơ quan quản lý thị trường mới xây dựng khung pháp lý để điều chỉnh các hoạt động trên thị trường. Ở Việt Nam, cơ quan quản lý nhà nước được thành lập và xây dựng cơ chế chính sách cho TTCK trước khi thị trường chính thức đi vào hoạt động.

Nghị định 48/1998/NĐ-CP ngày 11/7/1998 của Chính phủ về chứng khoán (CK) và TTCK được xem là dấu mốc quan trọng trong quá trình xây dựng khung khổ pháp lý cho TTCK. 

Trên cơ sở đó, Ủy ban chứng khoán nhà nước (UBCKNN) đã ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành (thời kỳ này, UBCKNN là cơ quan thuộc Chính phủ). Các văn bản pháp lý này đã bước đầu tạo khung khổ pháp lý cho việc khai trương và đi vào vận hành TTCK ở Việt Nam từ tháng 7/2000 với sự ra đời của Trung tâm Giao dịch CK TP Hồ Chí Minh.

Năm 2003, sau một thời gian thị trường đi vào hoạt động, Nghị định  48/1998/NĐ-CP bộc lộ nhiều hạn chế do được xây dựng khi chưa có thực tiễn hoạt động của TTCK. Những bất cập trong khung khổ pháp lý cùng với một số nguyên nhân khác là những rào cản khiến TTCK non trẻ của Việt Nam không có nhiều chuyển biến mang tính bứt phá, khó phát triển được. 

Trên cơ sở kinh nghiệm được đúc rút từ thực tiễn quản lý hoạt động của thị trường, ngày 28/11/2003, Chính phủ đã ban hành Nghị định 144/2003/NĐ-CP thay thế Nghị định 48/1998/NĐ-CP. Nghị định 144/2003/NĐ-CP cùng với các văn bản hướng dẫn thi hành đã tạo khung pháp lý tương đối đồng bộ về các hoạt động trên thị trường như phát hành, niêm yết, kinh doanh, giao dịch, công bố thông tin, xử lý vi phạm...

Tuy nhiên, trước yêu cầu của thị trường đòi hỏi phải nâng cao hiệu lực pháp lý của văn bản pháp luật về CK và TTCK, đồng thời để tạo được lòng tin cho nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư nước ngoài, thu hút được dòng vốn tạo đà phát triển cho thị trường, khắc phục mâu thuẫn, xung đột giữa các văn bản pháp luật có liên quan, thì vấn đề đặt ra là cần nghiên cứu xây dựng, ban hành Luật CK. 

... đến Luật Chứng khoán

Luật CK đã được xây dựng và được Quốc hội thông qua ngày 29/6/2006, có hiệu lực thi hành 01/7/2007. Đây là dấu mốc quan trọng nhất trong quá trình xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý cho TTCK, kể từ khi TTCK đi vào hoạt động. 

Luật CK năm 2006 đã tạo hành lang pháp lý quan trọng, bảo đảm TTCK hoạt động công khai, minh bạch, an toàn và hiệu quả, giúp TTCK phát huy vai trò quan trọng đối với nền kinh tế.

Nếu như năm 2006, TTCK chỉ có khoảng 200 công ty niêm yết với giá trị vốn hóa khoảng 221.000 tỷ đồng (chiếm khoảng 22,7% GDP năm 2006), thì đến cuối năm 2019 đã có 1.662 công ty niêm yết và đăng ký giao dịch với giá trị vốn hóa thị trường đạt khoảng 4.384 nghìn tỷ đồng (tương đương 72,6% GDP năm 2019). Giá trị huy động vốn của doanh nghiệp thông qua phát hành cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp năm 2019 đạt đạt 102,8 nghìn tỷ đồng, tăng gấp 2 lần so với cả năm 2018. Giá trị danh mục của nhà đầu tư nước ngoài đạt gần 36,6 tỷ USD (tương đương 847.033 tỷ đồng). 

Mặc dù đạt được  những kết quả đáng kể, nhưng do TTCK Việt Nam vẫn còn đang trong quá trình hình thành và phát triển, có nhiều yếu tố mới phát sinh chưa được Luật CK điều chỉnh như phát hành CK riêng lẻ, phát triển một số loại CK mới... 

Bên cạnh đó, quá trình triển khai thực hiện Luật đã bộc lộ một số vướng mắc, bất cập, chưa thực sự phù hợp với thực tế cần sửa đổi, bổ sung như quy định về công bố thông tin, nghiệp vụ của tổ chức kinh doanh CK, hành vi vi phạm và xử lý vi phạm.... 

Để khắc phục những hạn chế này, đồng thời dần đưa TTCK Việt Nam hội nhập sâu rộng với các nước, ngày 24/11/2010, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật CK, Luật này có hiệu lực kể từ ngày 01/7/2011.

Luật CK và các văn bản hướng dẫn thi hành đã tạo lập khung khổ pháp lý tương đối đầy đủ, đồng bộ điều chỉnh toàn diện hoạt động CK và TTCK. TTCK ngày càng trở thành kênh thu hút vốn đầu tư dài hạn cho nền kinh tế; giảm khoảng cách chênh lệch giữa kênh tín dụng ngân hàng với kênh thị trường vốn, nhằm tăng cường vốn đầu tư xã hội. 

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, hoạt động của TTCK Việt Nam vẫn còn có những hạn chế, bất cập mà một trong những nguyên nhân chủ yếu là khung khổ pháp lý về CK và TTCK chưa hoàn thiện. 

Nội dung một số điều khoản của Luật còn chưa  rõ ràng, cụ thể, dẫn đến cách hiểu khác nhau và gây khó khăn trong áp dụng; một số điều khoản của Luật không còn hợp lý hoặc không còn phù hợp với thực tiễn; Luật chưa quy định một số vấn đề mà thực tiễn đòi hỏi cần phải thể chế hóa bằng Luật; một số điều khoản chưa tương thích với thông lệ quốc tế tốt, chưa phù hợp với yêu cầu và cam kết hội nhập kinh tế quốc tế (như quy định về chào bán CK; công ty đại chúng; tổ chức thị trường giao dịch CK; các biện pháp bảo đảm an ninh, an toàn TTCK; tổ chức kinh doanh CK; thẩm quyền của UBCKNN trong thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm...)

Bên cạnh đó, một số quy định của Luật CK 2006 và Luật sửa đổi, bổ sung 2010 đã không còn thống nhất, đồng bộ với quy định liên quan tại các văn bản quy phạm pháp luật mới được sửa đổi, bổ sung như: Bộ luật Dân sự, Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật Thanh tra, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo…

Trước những sửa đổi của các Luật, Bộ luật nêu trên, Luật CK còn thiếu những quy định mang tính đặc thù áp dụng cho lĩnh vực CK, để bảo vệ hiệu quả quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư và hoạt động trên TTCK. 

Nhằm thể chế hóa đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, trong đó có vấn đề tái cơ cấu thị trường tài chính, tái cơ cấu các DNNN, việc sửa đổi, bổ sung Luật CK là cần thiết.

Ngày 26/11/2019, Quốc hội khóa XIV đã thông qua Luật CK số 54/2019/QH14, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2021, thay thế Luật CK số 70/2006/QH11 và Luật số 62/2010/QH12 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật CK. 

Theo Chủ tịch UBCKNN Trần Văn Dũng, Luật CK 2019 đã được sửa đổi, bổ sung cơ bản, toàn diện, phù hợp với các chuẩn mực và thông lệ của quốc tế, tạo cơ sở, nền tảng pháp lý cho giai đoạn phát triển mới của TTCK. 

“Sau khi có hiệu lực, Luật CK 2019 sẽ góp phần cải thiện chất lượng hàng hóa, chất lượng các doanh nghiệp trên TTCK, thu hút vốn đầu tư của nhà đầu tư trong và ngoài nước trên TTCK, nâng cao năng lực, chất lượng hoạt động của các chủ thể tham gia thị trường, tăng tính công khai, minh bạch, bảo đảm TTCK hoạt động bền vững, an toàn, chuyên nghiệp, hiện đại.

Không chỉ vậy, Luật CK năm 2019 còn tạo cơ sở để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, giám sát và cưỡng chế thực thi, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, tăng niềm tin của thị trường. Qua đó, khuyến khích các tổ chức, cá nhân thuộc các thành phần kinh tế và các tầng lớp nhân dân tham gia đầu tư và hoạt động trên TTCK, tạo ra kênh huy động vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế, góp phần nâng tầm TTCK Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển, yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng trong tình hình mới...”

Chủ tịch UBCKNN Trần VĂn Dũng

Đọc thêm

Ngành Thuế quyết tâm thực hiện “mục tiêu kép”

Cán bộ thuế hướng dẫn người dân cài đặt và sử dụng ứng dụng eTax Mobile trên điện thoại di động. (Nguồn ảnh: baolaichau.vn).
(PLVN) - Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Sơn, để thực hiện “mục tiêu kép” vừa hoàn thành dự toán thu nhưng vẫn bảo đảm hỗ trợ doanh nghiệp phát triển sản xuất kinh doanh (SXKD) và tăng trưởng kinh tế, năm 2024 ngành Thuế tiếp tục triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp.

Bamboo Capital (BCG): Nợ phải trả giảm mạnh hơn 5.498 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu tăng 26,5% lên 17.456 tỷ đồng

Bamboo Capital (BCG): Nợ phải trả giảm mạnh hơn 5.498 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu tăng 26,5% lên 17.456 tỷ đồng
(PLVN) - Lũy kế cả năm 2023, doanh thu thuần hợp nhất của Công ty Cổ phần Tập đoàn Bamboo Capital (HoSE: BCG) đạt 4.011,6 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 188,2 tỷ đồng. Tổng tài sản tính đến cuối quý 4/2023 đạt 41.979 tỷ đồng. Đáng chú ý, tổng nợ phải trả của Bamboo Capital giảm mạnh hơn 5.498 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu của Tập đoàn này cũng tăng trưởng 26,5% lên 17.456,2 tỷ đồng.

TRACODI (TCD): Doanh thu năm 2023 đạt 1.784 tỷ, lãi 163 tỷ

TRACODI (TCD): Doanh thu năm 2023 đạt 1.784 tỷ, lãi 163 tỷ
(PLVN) -  Công ty cổ phần Đầu tư Phát triển Công nghiệp và Vận tải (TRACODI, HoSE: TCD) - một thành viên của Tập đoàn Bamboo Capital - vừa công bố BCTC quý 4/2023. Luỹ kế cả năm 2023, doanh thu thuần hợp nhất của TRACODI đạt 1.784,5 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 163,3 tỷ đồng.

Tọa đàm “Giải pháp phát triển thị trường vàng an toàn, bền vững”: “Chủ trương không khuyến khích tích trữ vàng miếng là đúng đắn”

Ông Nguyễn Thế Hùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam. (Ảnh: VGP)
(PLVN) - “Chủ trương của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) không khuyến khích người dân mua bán vàng miếng, tích trữ vàng miếng là đúng đắn và chúng ta cần phải bám sát theo chủ trương này để có biện pháp”, ông Nguyễn Thế Hùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam nêu quan điểm tại Tọa đàm “Giải pháp phát triển thị trường vàng an toàn, bền vững”, tổ chức tại Hà Nội vào hôm qua (25/10).

Sắp ra mắt Liên chi hội Tài chính Khu công nghiệp Việt Nam (FAIP)

Sắp ra mắt Liên chi hội Tài chính Khu công nghiệp Việt Nam (FAIP)
(PLVN) - Vào ngày 16/1 tới, Liên chi hội Tài chính Khu công nghiệp Việt Nam (FAIP) sẽ chính thức được ra mắt. Đây là đầu mối tin cậy của các nhà đầu tư, các đối tác nhằm kết nối cung - cầu về đầu tư, tài chính cho các tổ chức, đơn vị, cá nhân hoạt động trong khu công nghiệp (KCN).

Năm 2024 sẽ không còn khoản vay lãi suất cao

Lãi suất ngân hàng đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 20 năm. (Nguồn ảnh: TTXVN).
(PLVN) - Phó Thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú khẳng định, những khoản cho vay với lãi suất cao do các ngân hàng huy động với lãi suất cao trước đó sẽ không còn tồn tại trong năm 2024.

F88 đứng thứ 2 top 15 startup huy động vốn tốt nhất Việt Nam

F88 đứng thứ 2 top 15 startup huy động vốn tốt nhất Việt Nam
(PLVN) -  Tính riêng ở lĩnh vực tài chính, có 3 doanh nghiệp được bình chọn lần lượt là F88, Trusting Social và Fiinhay. Cụ thể, F88 xếp thứ 2 trong danh sách các công ty startup có kết quả huy động vốn tiêu biểu nhất, sau Novaland Group, còn Trusting Social xếp thứ 7 và Fiinhay xếp thứ 11.

Linh hoạt cung cấp tín dụng nhưng không hạ chuẩn

Tăng trưởng tín dụng được đẩy nhanh nhưng còn thấp so với cùng kỳ 2022. (Ảnh minh hoạ/Phạm Hùng)
(PLVN) -Mặc dù tốc độ tăng trưởng tín dụng đã được đẩy nhanh nhưng số liệu cập nhật đến ngày 13/12/2023 cho thấy tín dụng tăng 9,87% so với cuối năm 2022, thấp hơn so với định hướng điều hành 14% trong năm nay… Tại Thông báo mới đây, Thủ tướng yêu cầu ngành Ngân hàng chủ động, linh hoạt cung cấp tín dụng nhưng không được hạ chuẩn tín dụng.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn: Đưa hiện đại hóa trở thành “điểm sáng” của ngành Thuế

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn. (Ảnh: Thanh Hải).
(PLVN) -Ghi nhận những nỗ lực chuyển đổi số (CĐS) của ngành Thuế trong thời gian qua đã góp phần quan trọng giúp ngành Thuế hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn đề nghị toàn ngành cần quan tâm và triển khai mạnh mẽ hơn nữa, phải đưa công tác hiện đại hóa trở thành một “điểm sáng” của hệ thống thuế.

Ngành Thuế 'về đích' thu ngân sách

Hội nghị được tổ chức trực tiếp tại Tổng cục Thuế và trực tuyến tại 63 Cục Thuế toàn quốc. (Ảnh: Tổng cục Thuế)
(PLVN) - Với quyết tâm hoàn thành cao nhất nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước (NSNN), ước thực hiện cả năm 2023, tổng thu do cơ quan thuế quản lý vượt khoảng 5,5% dự toán, bằng 95,4% so với thực hiện năm 2022.

Fiin Ratings giữ nguyên xếp hạng tín nhiệm BBB- cho F88

Fiin Ratings giữ nguyên xếp hạng tín nhiệm BBB- cho F88
(PLVN) -  Dù chịu ảnh hưởng tiêu cực từ thị trường, thậm chí lỗ trong ngắn hạn nhưng tổng thể hoạt động kinh doanh, quản trị vẫn được đánh giá ổn định, thậm chí dự báo tích cực là lý do Fiin Ratings tiếp tục duy trì điểm tín dụng BBB- cho F88.

Cục Thuế TP Hồ Chí Minh cần tận dụng tốt thế và lực để bứt phá

Cùng tham dự buổi làm việc có Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Xuân Thành, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn; đại diện Lãnh đạo các đơn vị chức năng thuộc Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế; Tập thể Lãnh đạo và đại diện các Chi cục thuộc Cục Thuế TP Hồ Chí Minh.
(PLVN) - Đó là yêu cầu của Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc tại buổi làm việc với Cục thuế TP Hồ Chí Minh về tiến độ thu ngân sách. Đến thời điểm hiện tại, dự báo khả năng thu ngân sách do ngành Thuế quản lý năm 2023 hụt gần 5.300 tỷ đồng, đơn vị đặt mục tiêu sẽ phấn đấu hoàn thành 100% dự toán trong 2 tuần “nước rút”…

Ngành Thuế nỗ lực về đích thu ngân sách

Ngành Thuế “chạy nước rút” về đích thu ngân sách. (Ảnh minh họa)
(PLVN) -Lũy kế 11 tháng năm 2023, thu ngân sách do cơ quan thuế (CQT) quản lý đã đạt 1.336.002 tỷ đồng, bằng 96,7% so với cùng kỳ năm 2022… Rất nhiều đoàn công tác do lãnh đạo Tổng cục Thuế làm trưởng đoàn đã làm việc với các cục thuế về tiến độ thu ngân sách.

Khánh Hòa: Tập trung đôn đốc thu hồ nợ thuế!

Khánh Hòa: Tập trung đôn đốc thu hồ nợ thuế!
(PLVN) -  Trong tổng số 1.299 tỷ đồng nợ thuế, tăng 2,6% so với so với thời điểm 31/12/2022, nợ có khả năng thu là 1.019 tỷ đồng, tăng 9,1%. Cục Thuế Khánh Hòa đang tập trung đôn đốc thu hồi nợ.