Đơn phương tăng giá hợp đồng 6 lần, khu công nghiệp vẫn thắng kiện?

Hành trình đòi công lý

Như PLVN thông tin, bị hấp dẫn bởi giá thuê đất ưu đãi của khu công nghiệp (KCN), doanh nghiệp đổ vốn liếng xây dựng nhà máy, nhưng khi tiền đã rót ra khỏi tay thì bất ngờ bị phía đối tác đơn phương tăng giá tới 6 lần... Cầm cán cân công lý, đáng tiếc TAND quận Cẩm Lệ lại ủng hộ bên bội ước hợp đồng.

Cụ thể, theo “Hợp đồng thuê lại đất” số 59/2010/HĐTLĐ/IZI ngày 3/9/2010 thì Bên A (Cty CP Đầu tư KCN Hòa Cầm  - KCN Hòa Cầm) đồng ý cho Bên B (Cty CP Cơ điện Miền Trung - Cty CĐMT) thuê lại lô đất có diện tích 39.505m2 trong KCN Hòa Cầm để sản xuất thiết bị điện và dây cáp điện, cơ khí, xây dựng và kho chứa vật tư thiết bị. Thời hạn thuê đất là 40 năm kể từ ngày 1/1/2006 đến ngày 1/1/2046. Phương thức thanh toán tiền thuê lại đất là trả hàng năm.

Hai bên thống nhất áp dụng đơn giá 4.200 đồng/m2/năm (chưa bao gồm thuế VAT), được giữ ổn định trong vòng 5 năm kể từ ngày 1/1/2006 và tăng 15% sau 5 năm. Thời gian thuê lại đất kể từ ngày 1/1/2006… Thế nhưng chưa đầy nửa năm sau ngày ký hợp đồng, thay vì thực hiện đúng như cam kết, Bên A đột ngột tăng giá thuê đất lên gần 6 lần. 

Vì không chấp nhận bị áp đặt mức giá thuê đất mới, Cty CĐMT bị KCN Hòa Cầm khởi kiện yêu cầu TAND quận Cẩm Lệ buộc trả gần 2,66 tỷ đồng tiền thuê đất và tiền lãi chậm thanh toán. Trong phiên tòa ngày 30/9/2013, TAND quận Cẩm Lệ tuyên chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của KCN Hòa Cầm đối với Cty CĐMT.

Bị đơn kháng cáo và đặt trọn kỳ vọng vào sự công minh của TAND TP.Đà Nẵng tại phiên phúc thẩm. Vậy nhưng trong phiên tòa này, TAND TP.Đà Nẵng vẫn cho rằng quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm là có cơ sở.

Không chỉ một “nạn nhân”

Như chúng tôi đã đề cập, để thực hiện việc tăng giá, ngày 18/9/2012 một “kịch bản” đã được hoạch định. Đầu tiên, Ban Quản lý các KCN và chế xuất Đà Nẵng (Ban Quản lý KCN-CX) có Công văn số 580/BQL-DN kiến nghị về đơn giá thuê lại đất đối với Cty CĐMT tại KCN Hòa Cầm. 

Tiếp đó, ngày 26/10/2012 UBND TP.Đà Nẵng có Văn bản số 8927/UBND-KTN đồng ý theo đề xuất của Ban này đối với việc thuê lại đất của Cty CĐMT tại KCN Hòa Cầm. Theo đó, từ ngày 1/1/2006 đến ngày 1/1/2011, đơn giá thuê đất là 4.200 đồng/m2/năm, nhưng từ ngày 2/1/2011 trở về sau, đơn giá thuê lại đất là 24.150 đồng/m2/năm…

Cả hai cấp tòa đều căn cứ vào Văn bản 8927 để đưa ra phán quyết bất lợi cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, dường như những người nhân danh Nhà nước “cầm cân nảy mực” lại cố tình quên mất các quy định pháp luật có hiệu lực pháp lý cao hơn là một công văn của địa phương.

Cụ thể, tại Điều 3 Quyết định số 1357/TC-QĐ-TCT ngày 30/12/1995 của Bộ Tài chính quy định về khung giá cho thuế đất với các tổ chức trong nước được Nhà nước cho thuê đất đã nói rõ: Giá cho thuê đất được ổn định tối thiểu là 5 năm và chỉ được điều chỉnh trong trường hợp: UBND cấp tỉnh điều chỉnh giá đất mà giá cho thuê đất đã được ổn định quá 5 năm và mức điều chỉnh mỗi lần không quá 15% theo giá trị hợp đồng thuê đất và chỉ điều chỉnh cho thời gian các kỳ thanh toán còn lại. 

Như vậy, theo quy định trên thì cho dù có được điều chỉnh giá cho thuê lại đất đối với Cty CĐMT thì UBND TP.Đà Nẵng cũng chỉ được điều chỉnh không được vượt quá 15% theo giá trị hợp đồng thuê đất mà hai bên đã ký kết. Việc điều chỉnh giá thuê đất tăng tới 575% theo như Văn bản số 8927 là trái với Quyết định số 1357/TC-QĐ-TCT của Bộ Tài chính.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, trước khi TP.Đà Nẵng quyết định đầu tư KCN Hòa Cầm thì đã có 11 doanh nghiệp được giao đất, cho thuê đất trên chính địa bàn này. Trong đó có 9 doanh nghiệp có hợp đồng thuê đất trước ngày 25/4/2003 (thời điểm thành lập KCN Hòa Cầm), với tổng diện tích đất đã thuê gần 14ha, trong đó có một số doanh nghiệp nhà nước. Không riêng gì Cty CĐMT, để có mặt bằng hoàn chỉnh, chủ đầu tư các dự án còn lại cũng đã phải bỏ nhiều tiền của giải tỏa đền bù, san lấp mặt bằng, đầu tư kết cấu hạ tầng bên trong và ngoài nhà máy. 

Được biết, VKSND TP.Đà Nẵng đã có công văn đề nghị VKSNDTC ra quyết định kháng nghị giám đốc thẩm bản án phúc thẩm của TAND TP.Đà Nẵng.